OPINIE - De consument wordt genaaid. Of het nou om dure iPads of iPhones, suiker, alcohol of medicatie gaat.
Toen ik in de jaren ’80 in San Diego als verkoper bij Stanley Dodge Superdealer werkte, hield de sales manager elke maandagochtend een peptalk. En elke week weer legde hij uit dat elke klant die de dealership binnen kwam ons volgende salaris in zijn zak droeg. Het was onze taak dat er uit te kloppen. We moesten de klant voorover buigen en hem vervolgens zo diep en hard mogelijk naaien. “But”, zo was zijn uitsmijter, “use plenty of vaseline.” Wij moesten daar dan om lachen. Dus dat deden we. Elke week weer.
De zakenmentaliteit die uit dit voorbeeld spreekt, lijkt erg ouderwets. Maar wie om zich heen kijkt, de kranten leest en wat kritische weblogs volgt, kan niet anders dan constateren dan dat er niks veranderd is. Wij, consumenten, worden door veel ondernemingen gezien als productiemiddel en financier, als arbeidskracht én leverancier van inkomen. Zij zijn op aard om ons zo veel mogelijk geld uit de zak te kloppen. Om ons zo diep en zo hard mogelijk te naaien. Al dan niet met vaseline.
Ingebouwde levensduurverkorting
Enerzijds is er het uitbuiten van individuele consumenten. Bedrijven ontwikkelen steeds nieuwe producten met een steeds kortere levensduur. Ik zag vandaag iemand een nieuw model Philips stofzuiger bij het grof vuil zetten en zelf gooi ik ook regelmatig spullen weg van maar een paar jaar oud. Ze houden er gewoon mee op. Iets breekt af of brandt door. Op. Neem nou die spaarlampen. Niet goedkoop, maar dank zij de vele tienduizenden branduren toch voordelig. Zeiden ze. Die dingen bestaan nog niet eens vijf jaar. Waarom heb ik er dan al zoveel moeten weggooien? Ik maak me sterk dat de producenten hun spullen wel beter kúnnen maken, maar het gewoon niet willen. Voor de gloeilampenindustrie zijn daar overigens gewoon bewijzen voor. En als Apple iPhones en iPods verkoopt waarvan de batterij zeer lastig te vervangen is of even duur is als een nieuw apparaat, is ook dat eenhufterige manier om je klanten te ‘verplichten’ een nieuwe versie te kopen. Overigens valt ook het elke acht maanden uitbrengen van een nieuwe en verbeterde versie onder de definitie van ‘planned obsolence’. Ze smeren de verbeteringen uit over een langere periode, zoals Sergej Boebka elk groot toernooi zijn wereldrecord polsstokspringen met 1cm verbeterde om de kampioensbonus op te strijken. Veel aantrekkelijker dan in één keer 10 cm hoger springen. En wat te denken van het steeds ‘verbeteren’ van besturingssystemen zodat je op een gegeven moment je computer wel móet vervangen? Ik heb een zeven jaar oude MacBook die het nog prima doet. Maar zodra je online gaat, weigert hij dienst met de mededeling (in vier talen) “Herstart uw computer”. OK, ik kan er nog DVD’tjes op kijken, maar als computer is hij waardeloos.
Het naaien van de mensheid
Planned obsolence is ernstig, en vanzelfsprekend slecht voor het milieu, want al die uitgerangeerde producten moeten opgeruimd worden. Maar goed, het houdt de economie op stoom. Veel erger is de verschrikkelijke onverschilligheid waarmee veel ondernemingen omgaan met onze natuurlijke bronnen (water, lucht, flora en fauna, inclusief de mens zelf). Je moet wel een enorme optimist zijn wil je nog geloven dat ‘het bedrijfsleven’ het beste met de wereld voor heeft. We worden genaaid. Ze breken de wereld onder onze voeten af. En als je ze er op aanspreekt, kijken ze je recht in de ogen en zweren ze dat hun acties geheel onschuldig zijn. De bekendste voorbeelden zijn de chemiereuzen, de suiker- en frisdrankenindustrie, tabaksproducenten, farmaceutische bedrijven, de financiële sector en natuurlijk de oliemaatschappijen. Maar ook bij kleinere bedrijven, overheden, woningbouwverenigingen en zelfs benefietorganisaties lijkt het eigenbelang steeds vaker vóór het algemeen belang te gaan. Een paar concrete voorbeelden.
De suikerindustrie
Onlangs zag ik een ontluisterende reportage over de suikerlobby en obesitas. We gebruiken zeven keer zoveel suiker als dertig jaar geleden, en dat schijnt niet goed voor je te zijn. Maar de suikerindustrie weet van de prins geen kwaad. Er zijn complete stichtingen opgericht om zoetstoffen (suikervervangers) in een kwaad daglicht te stellen en om ieder wetenschappelijk onderzoek dat suiker linkt aan obesitas te debunken. De gezamenlijke suikerproducenten investeerden hierin een miljard dollar. Zij zijn medeverantwoordelijk voor een van de grootste volksziekten van deze tijd (suiker heeft een verslavend effect op de hersenen, vergelijkbaar met dat van cocaïne), en nog steeds proberen om de publieke opinie te beïnvloeden, onder meer door onderzoek te publiceren dat zegt dat kinderen niet dik worden van suiker en zoete drankjes, maar van te weinig bewegen. Ze vertellen er niet bij dat je om één blikje cola weg te trainen minimaal een half uur fanatiek moet rennen of fietsen. En dat terwijl de meeste schoolkinderen drie blikjes per dag naar binnen klokken. Ja, en inderdaad komen ze niet aan de anderhalf uur fanatiek sporten per dag.
Big pharma & big money
De farmaceutische industrie steekt miljarden in de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. maar als er een keer een nieuw veelbelovend middel opduikt dat niet te patenteren is, dan laten ze dat links liggen. Niks aan te verdienen. En ook houden ze zich liever niet bezig met onderzoek naar medicijnen voor kwalen die vooral in zuidelijke en dus arme landen voorkomen. Niks aan te verdienen. Er zijn legio voorbeelden van farmaceutische bedrijven die medicijnen met gevaarlijke bijwerkingen op de markt hebben gebracht en bij vermoedens hierover hebben geprobeerd de bewijzen weg te moffelen, klokkenluiders in diskrediet te brengen en controlerende instanties om te kopen. Lees ook ‘Hiaten in de medicijnbewaking‘. En wat te denken van de verdergaande medicalisering van ‘afwijkend’ gedrag? Onlangs kwam een nieuwe versie van de Diagnostic and Statistical Manual for Mental Disorders uit. Dit DSM is de ‘bijbel’ voor psychische stoornissen, waarin de definitie van wat ‘ziek’ is en dus ‘genezen’ moet worden met medicijnen flink werd opgerekt. De samenstellers van dit naslagwerk werden deels gefinancierd door de industrie. Of, zoals Skepsis het zegt: ‘Miljoenen doodnormale mensen worden onnodig tot ‘zwaar gestoord’ bestempeld. Dat is het gevolg van agressieve verkooptechnieken van farmabedrijven in combinatie met psychiaters die voor het gewin de criteria voor de ooit zeldzame manisch-depressiviteit oprekken.’
Een mooi overzicht van gerelateerde artikelen.
Wiet, alcohol en pillen
Heel veel mensen vragen zich af waarom overheden zo’n probleem hebben met cannabis, terwijl de effecten van deze drug aantoonbaar minder ingrijpend zijn dan die van alcohol en tabak. Van wiet word je suf en als je aanleg hebt kun je er psychotisch van worden, maar alcohol heeft veel meer negatieve bijwerkingen, zowel geestelijk (agressie, Korsakow) als lichamelijk (hart en vaatziekten, zwaarlijvigheid, leveraandoeningen) en van tabak krijg je longkanker. Dus waarom de ophef? Waarom niet legaliseren? Zou het kunnen zijn dat mensen die blowen vaak minder alcohol drinken? Is het de alcohollobby die probeert het wietverbod op tafel te houden om te voorkomen dat cannabis een populairder roesmiddel wordt dan drank? Het zou me niks verbazen, want rationeel is het verbod niet te verklaren. In ieder geval is er in bijvoorbeeld de VS een grote anti-cannabis-lobby vanuit de politie en het penitentiair bedrijf. Er is behoefte aan criminelen om de gevangenissen te bevolen. Ook de farmalobby zou er niet blij mee zijn als mensen een stickie gaan roken om rustiger te worden, of tegen staar, of als pijnbestrijding. Dan verkopen ze immers geen Advil en Aspirine meer!
Hier een interessant artikel over deze materie.
Chemische industrie
Misschien wel de grootste boosdoener als het gaat om het vergiftigen van de planeet en alles wat leeft is de chemische industrie. Bedrijven als Monsanto en Bayer produceren en verkopen miljoenen tonnen insecticiden en onkruidverdelgers. Zij zijn er bij gebaat dat zelfs de smerigste en meest gevaarlijke gifsoorten blijven bestaan. Ze proberen patenteren zaden zodat boeren geen eigen zaadgoed meer mogen produceren, op straffe van rechtszaken en dwangsommen. En tegelijk proberen ze de politiek ervan te overtuigen om ‘vrije’ zaden te verbieden en te reguleren. Op het moment dat ik dit schrijf is de Europese Commissie bezig met wetgeving die gebruik van zaaigoed aan banden legt. De handel in zaden en pootgoed van rassen die niet ‘goedgekeurd’ (lees : gereguleerd en in handen van de industrie) zijn, wordt verboden.
Uitleg over hoe Monsanto er op aan stuurt om de wereldhandel in voedsel in handen te krijgen onder meer hier. Of bekijk de documentaire ‘The world according to Monsanto‘.
Olie-industrie
Moet ik nog uitleggen hoe Shell Afrika vervuilt en BP de Golf van Mexico? Hoe lobbyisten vanuit de olie-industrie klimaatsceptici financieren en klimaatalarmisten zwart proberen te maken? Hoe olieproducenten zich verzetten tegen de ontwikkeling van alternatieve energie en (bijvoorbeeld) elektrische auto’s?
Het is zonneklaar… de winst voor de aandeelhouders gaat vóór het welzijn van de planeet.
Ja? En nu?
En nu niks, vrees ik. Als eenvoudig schrijvertje heb je weinig in de melk te brokkelen bij de ‘hoge heren in Den Haag’, laat staan een vinger in de pap. Eerlijk gezegd hoop ik dat er eens een Geert Wilders-achtige politicus op staat, die in plaats van de Islam nu eens een veel grotere vijand van de mensheid op de korrel neemt. Het kapitalisme. Iemand met charisma, een beetje populisme als het moet, die zich niet laat wegzetten of omkopen. Een linkse, groene doerak met ruggengraat en zonder half oog op een profijtelijke carrière na het pluche. Want het is toch verontrustend hoeveel ex-politici na hun publieke taak en topbaan vinden in het bedrijfsleven (oh ja, de financiële sector was ik nog vergeten te noemen in mijn tirade tegen de Big Industries hierboven!). Als dank voor bewezen diensten of op zijn minst voor jarenlang ostentatief de andere kant uit kijken. Hufters zijn het, allemaal!
Via Hufterhunter.
Reacties (71)
Wat een chaotisch lulverhaal, het zou niet misstaan op een aluhoedjessite.
Volgende keer wellicht één thema uitdiepen?
Hier en daar is misschien wel wat af te dingen op de manier waarop we genaaid worden (ik denk dat besturingssystemen wel degelijk beter worden, al was het maar omdat hardware waarvoor ze gemaakt worden sterk verbeterd is) maar in grote lijnen kan ik me hier wel in je betoog vinden.
De grote vraag is natuurlijk waarom? Waarom laten we ons zo naaien en waarom is er wel een Wilders en geen anti kapitalistische versie van Wilders? Meerdere redenen denk ik:
1. Je hoeft denk maar even de TV aan te zetten om dat te begrijpen waarom mensen wel boos worden op moslims maar niet op bedrijven. Vergelijk maar eens de verslaggeving over “Boston” en de ontploft kunstmestfabriek in de VS onlangs. Ook andere kanalen stevig onder controle van ‘de markt’. Met een constante propaganda voor consumptie en genot worden we in slaap gesust. We zien het gewoon niet meer.
2. De markt is zo machtig geworden dat zij ook steeds grotere invloed heeft op de politiek en de democratie ondermijnt. Shell en andere oliemaatschappijen zijn zo machtig dat ze noodzakelijke maatregelen tegen klimaatveranderingen kunnen blokkeren. Tabaksindustrie heeft laten zien decennia lang maatregelen tegen roken te kunnen tegen houden. Geld = macht. Heel simpel eigenlijk.
3. We zijn het zelf. We hebben zelf allemaal aandelen: in het echt, maar nog vaker indirect via pensioenfondsen en dergelijke. Of werken voor die bedrijven en zijn gewoon direct medeplichtig.
Iemand met charisma, een Geert Wilders-achtige politicus, die zich niet laat wegzetten of omkopen…
Ja, en waar gaat die linkse groene doerak met ruggengraat zich ontpoppen? SP? GL? I.i.g. niet bij de PvdA: D. Samson (ex- campagneleider en activist bij Greenpeace; 2 jaar geleden nog heftig pleidooiend voor duurzame energie)…gaat akkoord met de winning van schaliegas
/dNEUS aanraad kwistig vaseline op reet te smeren
@dneus Ik ben de auteur. Het leek me aardig om het nou eens niet uit te diepen, maar te laten zien dat het in álle sectoren voorkomt. Juist om duidelijk te maken hoe machteloos je bent als simpele consument. Voor verdieping wijs ik je graag naar de links in mijn stuk.
En voor wat je ‘aluhoedjes’ betreft… dat is de standaard diskwalificatie voor elk antikapitalistisch geluid. Makkelijk, maar leeg.
Dit is al heel lang bekend, dat heet geld verdienen (beetje rare woorden in dit kader) en vaseline is ook een product in dat zelfde kader. Ik zou overigens niet weten waar het verkrijgbaar is behalve op bepaalde parkeerplaatsen als ik het goed begrijp van mijn buurman.
Ja, we worden genaaid, prettig weekend vanaf morgen en vergeet niet het koningslied uit je hoofd te leren dan heb je in ieder geval tekst als je de draad kwijt bent qua genaaid worden.
De zakenmentaliteit die uit dit voorbeeld spreekt, lijkt erg ouderwets.
Waarom? Zo verdient iedereen zijn geld.
Bedrijven ontwikkelen steeds nieuwe producten met een steeds kortere levensduur.
Is dat zo? En is de levensduur per euro ook korter? Kun je niet ook nog kiezen voor duurzame producten? En zijn die wel zo duurzaam of gaan ze enkel lang mee?
Ik maak me sterk dat de producenten hun spullen wel beter kúnnen maken, maar het gewoon niet willen.
Of je wil het niet kopen.
Voor de gloeilampenindustrie zijn daar overigens gewoon bewijzen voor.
Een bewijs uit de vorige eeuw is geen bewijs dat producten “steeds minder lang tegen gaan”. In tegendeel; dat kartel is immers opgerold.
En als Apple iPhones en iPods verkoopt waarvan de batterij zeer lastig te vervangen is of even duur is als een nieuw apparaat, is ook dat eenhufterige manier om je klanten te ‘verplichten’ een nieuwe versie te kopen.
Hufterig? Dat is toch algemeen bekend? Er zijn toch genoeg alternatieven? De dommigheid of koppigheid van de Apple-consument is een keuze. Van verplichting is geen sprake.
En wat te denken van het steeds ‘verbeteren’ van besturingssystemen zodat je op een gegeven moment je computer wel móet vervangen?
Ik type dit op een PC uit 1999 ofzo. Waar heb je het over?? Oh wacht, je hebt een Apple. Eigen schuld dikke bult.
Planned obsolence is ernstig
Heb je een bewijs dat er (a) algemeen sprake is van planned obsolence en (b) dat dat ernstig is; misschien is het wel de meest voordelige, efficiente en derhalve duurzame aanpak.
Je moet wel een enorme optimist zijn wil je nog geloven dat ‘het bedrijfsleven’ het beste met de wereld voor heeft.
Waarom zou je dat in godsnaam geloven? Het bedrijfsleven is – net als de cultuur is bij de meeste andere diersoorten – vechten om te overleven.
We worden genaaid. Ze breken de wereld onder onze voeten af.
We? Ze? Al het geld in onze maatschappij komt “uit” het bedrijfsleven. Er is geen we en ze. Er is alleen we.
Onlangs zag ik een ontluisterende reportage over de suikerlobby en obesitas. We gebruiken zeven keer zoveel suiker als dertig jaar geleden, en dat schijnt niet goed voor je te zijn. Maar de suikerindustrie weet van de prins geen kwaad.
Wat heeft de suikerindustrie dan te maken met wat jij in je mond stopt?! Een beetje eigen verantwoordelijkheid kan misschien wel helpen? Ik eet aanmerkelijk minder suiker dan 30 jaar geleden.
Er zijn complete stichtingen opgericht om zoetstoffen (suikervervangers) in een kwaad daglicht te stellen en om ieder wetenschappelijk onderzoek dat suiker linkt aan obesitas te debunken.
Ok dat is gewoon kwalijk.
Ze vertellen er niet bij dat je om één blikje cola weg te trainen minimaal een half uur fanatiek moet rennen of fietsen. En dat terwijl de meeste schoolkinderen drie blikjes per dag naar binnen klokken.
HOEVEEL?! Maar cola drinken is toch echt eigen verantwoordelijkheid.
… en nu wordt ik een beetje moe. Ik ga lekker een Magnum eten en een glaasje Coca-Cola drinken:p
Ik heb dezelfde pep-talk gehad in een italiaanse ijssalon. Vervolgens heb ik de baas genaaid door iedere klant die ik ook maar vaag van gezicht kende een extra bolletje ijs te geven. De zaak heeft er nooit merkbaar onder geleden. Integendeel, business was booming en het was de beste baan die ik ooit gehad had.
Om te beginnen laat iedereen zich uitschelden voor consument, dat naait lekkerder. En dan ook nog: politici zijn verkopers geworden ipv wijze bestuurders. Markt, markt en nog eens markt. Dat is meer markt dan goed voor ons is. En het gaat niet alleen maar over vuile spelletjes van fabrikanten, lobbyisten en politici, maar het gaat vnl over voormalige mensen die niet meer beter weten.
Over wiet. Ik woonde in de buurt van een coffeeshop in Amsterdam. Geloof me, die was er echt niet uit menslievendheid of zo. Van ’s ochtends 8 tot ’s nachts 3 uur draaide die door. En verbouwen deden ze ’s nachts. Alles werd gedoogd. Geen enkele horeca kan zich dat veroorloven, maar de coffeeshops kunnen dat wel. Want omdat hun illegaliteit toch al wordt gedoogd, kunnen ze alles maken! Dat draait daar alleen om het geld. En daarom is Amsterdam ook helemaal niet blij met die anti-cannabis houding van de regering. Dat gaat de stad heeeeel veel geld kosten.
They FUCK you at the drive-through..
https://www.youtube.com/watch?v=b1tXS-NqT9I
Ouderwets stukje
Soort complottheorie, maar reaguurders hier vinden dat dit keer niet erg?
Stelling:
Voorbeeld:
Er zijn genoeg bronnen te vinden waaruit blijkt dat spaarlampen langer meegaan dan gloeilampen. En.. we hebben nu led-verlichting, gaat nog langer mee. Jouw voorbeeld is incorrect.
“En nu? niks vrees ik.”
Simpel is het moeilijkst: Wat dacht je van er zelf niet meer aan meedoen? je doet net of het aan iedereen ligt behalve jezelf. We zijn allemaal schuldig omdat we nu eenmaal in dit systeem meedraaien, en dat schuldgevoel werkt verlammend. ‘ja maar het helpt toch niet als ik in mijn eentje.. ‘ Onzin. Het gaat niet om een grote charismatische leider, maar om steeds meer mensen die gewoon niet meer meedoen.
Dit is wel een heel erg zwart-wit verhaal, om heel eerlijk te zijn. Een paar bedrijven doen aan planned obsolescence. Conclusie: Fuck kapitalisme. Geen wonder van die verwijzing Geert Wilders: Wederom typerend zwart-wit denken.
Dit artikel had net zo goed op meervrijheid.nl gestaan kunnen hebben. Gewoon kapitalisme vervangen met socialisme en dan nog wat verwijzingen naar Trabandjes en Lada’s en klaar is Kees.
Eens met het stukje. Het is erg. Wat te doen, dat weet ik ook niet.
Wat betreft die ouwe MacBook: dat was destijds al een veel te duur betaald ding dat je nooit had moeten kopen. Maar wat je nog kan doen is MacOSX er vanaf vegen en er een moderne Linux-distributie op installeren. Dan kan je er weer even mee vooruit.
I think we could get them to brush their tongues
Marketing is fascinerend. Eigenlijk een kwaadaardig verschijnsel, maar toch moet je er haast wel bewondering voor hebben hoe ze de grootst mogelijke onzin iedere keer weer geloofwaardig laten klinken. Coca Cola dat zichzelf in de markt weet te zetten als een drankje voor sportieve mensen, kinderen die op commando van Albert Heijn lelijke plastic poppetjes gaan verzamelen, telefoonbedrijven die hun klanten wijsmaken dat ze ieder jaar een nieuw toestel nodig hebben… het is eigenlijk krankzinnig, maar omdat iedereen meedoet lijkt het de normaalste zaak van de wereld.
Ik zou de auteur van dit stuk aanraden om in ieder geval nooit meer een Apple-product te kopen. Dat scheelt je een hoop frustratie. Zelf ben ik ook een keer ingetrapt, en dus moet ik nu nog steeds bij ieder nieuw liedje dat ik wil luisteren mijn iPod “synchroniseren” met een omslachtig stuk software dat zichzelf voortdurend probeert in te stellen als mijn standaard muziekspeler.
Spaarlampen bestaan dus nog niets eens vijf jaar, aldus de auteur… Ahum, ze bestaan al tientallen jaren en hebben meestal niet vele tienduizenden branduren. Vervolgens plaatst de auteur een linkje om zijn punt te ondersteunen dat er toch een probleem is met de levensduur van de spaarlampen en dat ze hun producten beter kunnen maken. Het betreffende linkje naar wikipedia gaat over een kartel uit fucking 1924-1939; dat is ongeveer 50 jaar voordat de spaarlamp op de markt verscheen.
Dit is illustratief voor het artikel: een gemakkelijk geschreven allegaartje dat als pamflet moet dienen. Een typisch gevalletje van iemand die de klok heeft horen luiden maar niet weet waar de klepel hangt.
Beslist geen complottheorie – dit is hoe kapitalisme werkt. Bedrijven streven naar winstmaximalisatie en halen daar alles voor uit de kast. Voor wat die populistische politicus betreft die hier tegen aan gaat schoppen, daar zijn er in de afgelopen 200 jaar een heel stel van geweest. Marx, Lenin en Mao zijn de bekendste. Zij waren ook niet echt een succes.
Dus wie het weet mag het zeggen.
“En als je ze er op aanspreekt, kijken ze je recht in de ogen en zweren ze dat hun acties geheel onschuldig zijn.”
En als die onschuld niet meer vol te houden is, beweren ze dat het toch allemaal legaal was en dat de overheid (wij) het niet hadden moeten toestaan. En dan is het toch heel flauw om over hun lobby clubjes te beginnen, want daar hoef je toch niet naar te luisteren. Laat die vaseline maar zitten, want daar ga je nog veel plezier aan beleven.
@18: Dat is waarom we zoiets nodig hebben als kritische consumenten en regulering. Als bedrijven winst kunnen maximaliseren, kunnen consumenten en werknemers dat ook! En zo niet, dan moet men er voor zorgen dat dit alsnog kan.
Kapitalisme is wat betreft een heel erg menselijk systeem, in de zin, dat wat mensen doen enorme invloed heeft op de uiteindelijke uitkomsten en dat menselijk falen iets belangrijks kan beteken. Dat is zowel het grote voor- als nadeel ervan. Ik denk dat de gemiddelde consument en werknemer wel wat brutaler mag zijn (tegenover de bedrijven). Nu zit misschien wel wat te roeptoeteren voor het kapitalisme door dit te zeggen, maar ik denk eerlijk gezegd dat iedereen beter af is op die manier.
Nogmaals: op sommige zaken is wel wat af te dingen (@12, @14 @17) – besturingssystemen en lampen bijvoorbeeld, maar in grote lijnen ziet de auteur het volgens mij heel goed en is er wel degelijk sprake van samenhang van al die verschijnselen.
Het is zeker geen complottheorie (@1, @11), want dat is “een complot van een geheime organisatie tegen de samenleving ter verklaring van misstanden” – nergens wordt dat in dit stuk gesteld, en het is ook helemaal niet nodig om de verschijnselen die worden beschreven te verklaren en waarom er geen populair verzet tegen deze misstanden is – zoals ik @2 probeer te verklaren.
Mwah “grote lijnen”… wat betreft (IKEA) meubels, keukenapparatuur, wasmachines, vaatwassers, strijkijzers, desktop computers, fietsen en televisies heb ik zelf persoonlijk niet zoveel last van “planned obselence”. Het is eerder het uitzonderingsgeval (iProducten) dan de regel.
Dit lezend schieten mij de vuurstenen bijlen met gietrand te binnen.
Zonder uitleg is dat onbegrijpelijk.
Een tweeduizend jaar BCE kwam brons in gebruik, zeer duur voor die tijd, en alleen zeer rijken hadden bronzen voorwerpen.
Bronzen bijlen werden gegoten in mallen, en hadden gietranden waar de delen van de mal op elkaar aansloten.
Om toch wat mee te doen met de mode vervaardigden de makers van vuurstenen bijlen die vervolgens met gietrand.
Of de consumenten van die tijd zich toen genaaid voelden weten we niet, geen geschreven teksten uit die tijd.
Wat betreft weggooien, mijn vrouw gebruikt nog een Philips stofzuiger van een dertig jaar oud.
Als iets eindeloos meegaat is het een stofzuiger.
Maar het is waar, onverslijtbare dingen zijn lastig voor fabrikanten.
Onze Magimix keukenmachine van ook dertig jaar lijkt het eeuwige leven te hebben.
Wat betreft die winstmaximalisatie, dat wordt vaak niet begrepen.
Zoals een prof bedrijfseconomie peinzend zei ‘ik kan m’n klanten vandaag wel een poot uitdraaien, maar heb ik ze dan morgen nog ?’.
Overigens heeft natuurlijk reclame over nieuw, dus beter, effect.
Onze mobiele telefoon is ook al weer een jaar of vijftien, twintig, het model Nokia wat ook Moszkowics nog gebruikt.
Doet het uitstekend, toch door naaste familie betiteld als ‘oud ding’.
@21 Er is absoluut sprake van ‘planned obsolescence’ en de chemische industrie is op een aantal vlakken zeer verneukeratief bezig, maar samenhang tussen de onderwerpen zie ik niet.
Het artikel komt niet verder dan een slecht onderbouwd samenraapsel van voorbeelden die gezamenlijk enkel (zouden moeten) bevestigen dat de industrie evil is en dat de consument wordt genaaid. Ik vind dat een kinderlijk eenvoudige thesis die bovendien slecht wordt onderbouwd.
@24 De samenhang die ik zie is: kapitalisme dat steeds zich steeds minder gebonden weet aan democratische controle, en door de grote invloed die het heeft dankzij de het geld dat er verdiend wordt steeds meer invloed krijgt op diezelfde democratie en deze corrumpeert. In de VS zie je dat het duidelijkst, maar ook in Europa (zijden handschoenen als het om banken gaat, botte bijl als het om burgers gaat) en Nederland (JSF om maar eens wat te noemen), en zie de voorbeelden die Krek opsomt.
@25 Als je kijkt naar de chemische sector dan is er al jaren een trend gaande om gevaarlijke chemische stoffen zoveel mogelijk te beperken uit te bannen. Begrijp me niet verkeerd: er moet echt nog een enorme berg werk verzet worden, maar een bedrijf dat nu een product op de markt brengt beweegt zich in een strikter wetgevend kader dan 15 jaar geleden. Van dichtbij zie ik hoe dit de komende jaren wordt uitgebreid.
Die democratische controle die jij ziet afnemen zie ik juist toenemen. Het is wel zo dat multinationals een dusdanig grote invloed hebben en dat je als burger weinig invloed hebt op veel aspecten van de bedrijfsvoering van die bedrijven.
@mark3000 en anderen hebben gelijk, spaarlampen bestaan al veel langer. Ze zijn alleen pas sinds een paar jaar verplicht. Volgens de producenten gaan ze geen ‘vele tienduizenden’, zoals ik schreef, maar minimaal 10.000 branduren mee. Dat is helaas ook gelogen. Zoals blijkt uit deze Duitse test: http://www.oekotest.de/cgi/index.cgi?artnr=94054;bernr=01;seite=04
Wat betreft de hierboven beschreven Magimix en de stofzuiger die het al 30 jaar doen… dat is juist het irritante. Ze zijn dus best in staat spullen te maken die niet kapot gaan. Het is alleen kennelijk zakelijk niet verstandig.
@16 Geniaal fragment!
De belangrijkste drijfveren van het systeem zijn omzetvergroting en winstmaximalisatie. Dan kun je zoiets als geplande veroudering verwachten. Bedrijven moeten op de eerste plaats voor zichzelf zorgen. Consumenten zouden beter moeten opletten, dat wel.
Over die nieuwe definities van psychiatrische ziektes las ik een artikel in de NRC van dinsdag j.l. (Normaal wordt straks heel gek). De belangen van de farmaceutische industrie daarbij worden door psychiater Allen Frances als volgt omschreven: “De beste markt bestaat uit gezonde mensen.” Iedereen aan de drugs, dus. Brave New World is dichterbij dan je denkt.
Goed overzicht, waar ik het in grote lijnen mee eens ben. Wat me nog altijd een raadsel is, is waarom niet veel meer mensen in verzet komen tegen al dit soort praktijken. Het lijkt wel of iedereen murw geslagen is, het gevoel heeft dat er toch niets aan te doen is; ik denk juist dat consumenten heel veel invloed zouden kunnen hebben, simpelweg door het aanpassen van hun (niet)-koopgedrag.
@27: Is het niet slecht voor innovatie en efficientie om iets te maken dat 50 jaar meegaat? Lijkt mij nogal waanzin. Beter is om de lifecycle goed te beheren en je product modulair aan te passen. Laten Europese bedrijven daar nou heel goed in zijn.
@27 Ik ben nogal kritisch in mijn commentaar en ik kom een beetje als een lul over. Sorry daarvoor.
Ik wil er graag aan toevoegen dat ik het idee achter het artikel wel waardeer, maar als iemand die zelf actief werkt aan het behartigen van consumentenbelangen ben ik ook bekend met een aantal van de onderwerpen. Naar mijn idee had je het artikel beter kunnen stofferen. Voor mij leest het teveel als het zoveelste ‘boeh, wat is de wereld toch kut-verhaaltje’.
Aandacht voor details in de analyse maken het verschil en als je zo’n brede kwestie wilt aankaarten dan mogen de voorbeelden wat duidelijker aan elkaar worden gekoppeld.
@27: Kijk eens aan. Op dit tijdstip heeft je reactie, waarin je een fout toegeeft een minnetje gekregen. Is dat een teken van de nieuwe tijd? Wordt het mensen nu al kwalijk genomen, als ze fouten toe geven? Een mooier bewijs van hoe sommige mensen (?) van het plusjes en minnetjes systeem misbruik proberen te maken, heb ik nog niet gezien. Of, beter gezegd, in het kader van dit artikel: het minnetje bij je reactie toont aan, hoe sommigen je zelfs daar mee proberen te naaien.
@33 Dat is inderdaad jammer.
Het artikel wijst volgens mij op een van de grootste problemen van het kapitalisme, waar we een oplossing voor zouden moeten vinden, en die oplossing bestaat volgens mij niet alleen uit het overtuigen van en een beroep doen op de consumenten om meer bewust hun keuzes te maken.
Het grote probleem van het kapitalisme is, dat het de wolven bevoordeelt. De producent, die alleen maar naar zijn productiekosten kijkt en de verkoopprijs daar op baseert, verliest de concurrentiestrijd immers van de producent, die zich niets gelegen laat liggen aan de productiekosten en door middel van marketing de hoofdprijs voor zijn product vraagt en krijgt. De eerste is de producent, die rekening houdt met de consumenten. De tweede is de producent, die alleen rekening houdt met zijn eigen portemonnee. Doordat nummer 2 de concurrentiestrijd wint, zit de top van de maatschappij vol met mensen, die op die manier denken, en zitten daar veel minder mensen, die met het algemeen belang rekening houden. Door dat principe krijgen we de indruk, zoals het artikel die prachtig beschrijft, dat we altijd en overal genaaid worden.
Zo lang een markt een volkomen markt is, is dat niet zo erg. De volkomen markt is de markt, die we allemaal kennen van les 1 economie op de middelbare school, waar vraag en aanbod tot een evenwichtsprijs leiden, omdat er heel veel consumenten en heel veel aanbieders zijn, en waar nieuwe aanbieders gemakkelijk op de markt kunnen komen als de bestaande aanbieders hun prijzen te hoog maken. Er zijn ook best wel veel markten, die dat ideaal benaderen. Maar lang niet iedere markt benadert dat ideaal. Zodra er op een markt relatief weinig aanbieders zijn, is het voor die aanbieders voordelig om prijsafspraken te maken. Dat hoeft niet eens expliciet, maar kan ook gebeuren door gewoon te kijken wat de ander vraagt en dan dezelfde prijs te vragen, ook al zou je veel minder voor je producten kunnen vragen en er dan toch nog een goed besmeerde boterham aan over houden. Op markten met weinig aanbieders, niet omdat er weinig vraag is, maar omdat de investeringen heel hoog zijn om als nieuweling op de markt te komen en de prijzen te drukken, worden we dus vrijwel altijd genaaid. Het artikel staat vol met voorbeelden van dat soort markten.
In al die gevallen zijn we als consumenten met een monopolie beter af dan met die onvolkomen markt (oligopolie, monopolistische concurrentie, enz). Een monopolie past namelijk het principe van de winstmaximalisatie echt toe en zal de prijzen dus laten dalen tot het niveau waar de winst maximaal is. Dat prijspeil is hoger dan op de volkomen markt, maar lager dan bij de oligopolies e.a. Bij oligopolies blijft de prijs hoger, doordat de producenten vooral naar elkaar kijken, en wanneer zij de prijzen verlagen volgens de theorie van de winstmaximalisatie (door een iets lagere prijs te rekenen kan meer verkocht worden en maak je meer winst, bot gezegd) verstoren zij de markt, die ze samen met de andere oligopolisten netjes onder elkaar verdeeld hebben. Met de andere producenten op prijzen concurreren zal dan tot gevolg hebben, dat alle anderen zich samen tegen jou keren en dat jij de uiteindelijke verliezer bent, dus op die markten gaat niemand op prijzen concurreren.
Willen we wat aan die situatie doen, dan zullen we moeten erkennen, dat niet iedere markt geschikt is om aan de vrije markt over te laten. We zullen die markten via de politiek moeten reguleren of in eigen beheer nemen. En ja, dat zijn dus staatsmonopolies (zo lang de natiestaat de politiek blijft domineren), maar op sommige markten is dat nu eenmaal gunstiger voor de consumenten.
Daarnaast moeten consumenten natuurlijk ook zo bewust mogelijk kiezen, maar niet iedereen heeft altijd zin om altijd en overal eerst een studie te verrichten om daarna een verantwoorde keuze te kunnen maken, en een keuze tussen een product, dat redelijkerwijs veel te duur is (t.o.v. de productiekosten) en een ander product, dat net zo veel te duur is, is geen echte keuze. En de keuze om het product dan maar helemaal niet te kopen, is vaak ook geen keuzemogelijkheid. Wie kan er tegenwoordig bijvoorbeeld nog zonder energie, of telecommunicatie, zonder daar zelf enorme nadelen van te ondervinden?
@32: Je bent op Sargasso natuurlijk verwend door de vaak doorwrochte artikelen, ondersteund door veel uitzoekwerk. Ik ben geen journalist maar copywriter. Die zijn een stuk oppervlakkiger. Het was ook niet mijn bedoeling om een soort complottheorie te bewijzen. Ik denk niet dat al die ondernemingen met elkaar afgesproken hebben om de consument nou eens flink te naaien. Het is een soort gebrekkige gewetensfunctie, lijkt het wel. Om het tegenwoordig vermaledijde woordje ‘fatsoen’ niet te gebruiken.
De laatste tijd heb ik veel gelezen over bijensterfte, en kwam er nieuws voorbij over de suikerlobby en het manipuleren van verbruiksgegevens van auto’s, door te testen onder onnatuurlijk geoptimaliseerde omstandigheden. Ik wilde een aantal van die dingen eens op een rijtje zetten, zo simpel is dat.
Dat Sargasso het heeft herplaatst was overigens voor mij ook een (leuke) verrassing. Had ik dat geweten, dan was ik misschien wat dieper gegaan.
@24 Rob, je hebt ook gelijk. Ik zal niet ontekennen dat er zaken zijn die tegenwoordig (veel) beter geregeld worden als vroeger. Het gaat niet op alle fronten achteruit en het is goed dat je daar op wijst – we zitten hier anders alleen maar te somberen.
Maar het is (volgens mij dus, ik kan het niet staven met data helaas) dat op veel andere fronten de zaken er slechter voor staan dan vroeger. Neem de klimaatverandering – de oliemaatschappijen hebben elke effectieve maatregel gesaboteerd en weten de burger er van te overtuigen dat er nog reden is voor twijffel – net zoals ze 50 jaar geleden dat konden doen voor roken (dat was de leerschool, zie bijvoorbeeld Naomi Oreskes Merchants of Doubt bijvoorbeeld – dit boek laat zien hoeveel geld, mankracht en denkkracht wordt gestopt in zo’n campagne).
Nog veel duidelijker is het te zien in de financiele wereld. Alle beschermende en beperkende maatregelen die zijn genomen naar aanleiding van de Grote Depressie zijn de afgelopen 30/40 jaar af gebouwed, met als gevol waarvan we nu met een Grote Recessie zitten.
Het is een gemengd beeld natuurlijk, maar ik denk dat de balans is doorgeslagen ten nadele van de democratie en ten voordele van de club die “greed is good” zegt, zoals Krek, volgens mij terrecht, betoogt.
2000 jaar geleden was je een slaaf van een groot-grond bezitter, 1000 jaar geleden een lijfeigene van een groot-grond bezitter, 100 jaar geleden een uitgebuite fabrieksarbeider.
Nu ben je een consument en wordt je door de grootverdieners verplicht om allerlei onzinnige spulletjes te kopen.
Zo werkt de wereld, get used to it.
En als ik vanavond met een biertje voor de TV hang ben ik toch blij dat ik nu als ‘gewone’ man leef en niet 2000 jaar terug. En ik weet dat de situatie waarschijnlijk onhoudbaar is, dus geniet ik er maar van zo lang als het kan.
Prima als je de mentaliteit van anderen probeert te veranderen, maar steek er niet te veel effort in. Het gaat je namelijk niet lukken, ben ik bang.
@35: Het probleem is dat de wolven worden bevoordeeld door de schapen die in de illusie leven dat ze door dat te doen ook een beetje wolf kunnen worden. Maar dat moeten we helemaal niet willen. Met hem die niet wedijvert kun je niet wedijveren.
@38:
Het feit, dat wij met een biertje voor de tv kunnen zitten en geen slaven meer zijn van de grootgrondbezitters is te danken aan de mensen, die daar effort in gestoken hebben. Het kan dus wel.
@39: dat is ook waar, maar wat ik probeerde aan te geven, is, dat het kapitalisme bij uitstek het systeem is, dat de wolven bevoordeelt. Natuurlijk is dat zo, omdat de schapen dat toelaten. Maar wanneer de schapen willen, dat ze met rust gelaten worden door de wolven, kunnen ze beter een hek bouwen dan met de wolven wedijveren, of niets doen.
@37 & @35 Het is heel typisch dat multinationals vooral sterk zijn in het voorkomen van beleid voor grote grensoverschrijdende problemen waarvoor je op dit moment een brede consensus nodig hebt om de problemen aan te pakken. Het is uiteindelijk in ieders voordeel op lange termijn om wat zuiniger om te gaan met de wereld, maar op korte termijn kunnen een aantal bedrijven stinkend rijk worden door hem te verwoesten.
Het consensusmodel tussen natiestaten schiet tekort om dat soort problemen aan te pakken. (denk aan alle mislukte klimaattoppen). De EU moet uitkomst brengen. Oplossingen voor dergelijke problemen liggen altijd in een overkoepelend orgaan dat enerzijds wel rekenschap moet afleggen en anderzijds niet gebonden is aan de grillen van de natiestaat en de macht heeft om een ‘level playing field’ te creëren voor een groot deel van de wereld.
Veel bedrijven hebben een gebrekkige gewetensfunctie zoals Krek #36 zegt. Het gaat om geld en de rest is ondergeschikt. Logisch ook. Wat je dan ook ziet is dat bedrijven voornamelijk pas gewetensvoller worden zodra dit binnen een economisch verhaal past. Wetgeving is daar belangrijk bij, maar ook pressiegroepen spelen hier een belangrijke rol in om mensen bewuster te maken.
Mondige en bewust-handelende consumenten kunnen veel meer betekenen dan ze vaak denken. De consument moet echter wel geholpen worden om zijn macht uit te oefenen. Overstappen tussen providers van telecomdiensten is een goed middel om de providers te stimuleren om betere pakketten aan te bieden, maar het moet dan wel zeer duidelijk zijn wat precies de voordelen zijn van een overstap. De overheid heeft dan bijvoorbeeld ook een taak om te zorgen dat de markt ten gunste van de consument werkt. Denk aan de tarieven voor internetten en bellen in het buitenland: voor veel mensen is dit geen selectiecriterium dus wordt er op dat vlak vrijwel niet geconcurreerd. De overheid moet dan ingrijpen en die tarieven beperken, zoals de EU ook doet.
Mensen wordt vaak hypocrisie verweten als ze enerzijds begaan zijn met zielige kindjes in landen ver weg en anderzijds een spijkerbroek dragen die door dezelfde kinderen onder slechte omstandigheden is gemaakt. Naar mijn idee wordt er dan teveel verwacht van de consument. Hier moet regelgeving zijn werk doen. Elke dag bevinden we ons in een proces waar we producten moeten kopen en het is voor het merendeel van de mensen veel te lastig en inspannend om te verzekeren dat deze producten op zo’n manier zijn gemaakt dat ze aansluiten bij hun goede principes.
Het is dus belangrijk dat regelgeving ervoor zorgt dat sommige dingen gewoon echt niet kunnen gebeuren en waar mogelijk moeten overheden consumenten faciliteren om goede keuzes te maken die goed zijn voor hunzelf en de maatschappij. Het ecodesign voor producten is zo’n instrument, regels voor etiketteringen is een ander voorbeeld.
Tot slot: bij lobbywerk wordt vaak gedacht aan allerlei multinationals, maar laat het ook duidelijk zijn dat milieuorganisaties en consumentenorganisaties de weg naar Brussel goed weten te vinden. De EC is meestal goed toegankelijk voor deze groepen en ze hebben relatief meer macht dan je op basis van de grootte van hun personeelsbestanden zou denken.
Het boek ‘merchants of doubt’ staat trouwens nog op mijn lijstje van boeken om te lezen.
Bedankt, #1 & #11, het internet is weer een stukje dommer geworden. Dit is althans de eerste keer dat ik doodordinair winstbejag omschreven zie worden als ‘een complottheorie’. Bovendien bizar dat juist businessapologeten moeten worden bijgepraat over het feit dat bakkers hun broodjes niet bakken uit barmhartigheid, maar om hun boterham.
@0: Nog twee voorbeelden voor je rijtje. George Orwell in The Road to Wigan Pier: ”Some years ago someone invented a gramophone needle that would last for decades. One of the big gramophone companies bought up the patent rights, and that was the last that was ever beard of it.”
En uiteraard het (waarschijnlijk mythische) verhaal over ‘flexibel glas’. Dat uitgevonden zou zijn in Romeinse tijden en zogenaamd onbreekbaar was, maar dat keizer Tiberius de uitvinder vlug liet onthoofden omdat het wel eens slecht voor de zaken zou kunnen zijn als glas voor eeuwig meegaat.
De overtuiging dat geld verdienen per definitie goed is voor de samenleving als geheel is tegenwoordig bijna gemeengoed geworden, ‘de ondernemer’ is zonder meer dé held van deze tijd, maar het feit dat je ergens een markt voor hebt gevonden wil inderdaad (en uiteraard) nog niet zeggen dat je er ook een zinvolle bijdrage mee levert. Het hoeft zelfs niet eens te betekenen dat je je klanten er een dienst mee bewijst.
Dat winstbejag niet uitsluitend positieve effecten sorteert lijkt me overigens zo vanzelfsprekend dat ik het juist passend vind dat er geen zogenaamd diepzinnige analyse aan wordt verspild. Ruchtbaarheid geven aan de voorbeelden waaruit dat blijkt lijkt me volstaan.
@27: Producten worden ontworpen op levensduur. Dat is eerder een feit dan een geloof. Maar je kunt ook doorslaan, en dat is wat ik in dit artikel zie gebeuren. Het kopje is “ingebouwde levensduurverkorting”. Daarmee wek je, en daarmee sta ik niet alleen (als ik de reacties lees), de indruk dat er een soort complot is binnen bedrijven die er -bewust- voor zorgt dat producten minder lang meegaan. Dat vind ik twijfelachtig en ik ben van mening dat als je zo’n uitspraak doet, dat die dan ook beter onderbouwd zou moeten zijn. Ik denk namelijk dat het in het belang van ieder bedrijf is om producten te maken die langer meegaan dan die van de concurrent. Er is namelijk een zeer grote groep consumenten die veel waarde hecht aan de levensduur en ook doelbewust voor merken kiest die daar bekend om staan, zoals vroeger Philips. Proof me wrong!
Echter, Philips is een voorbeeld van een bedrijf waarbij het management denkt dat ze in Shanghai voor minder geld diezelfde producten kunnen maken als dat we dat in Eindhoven kunnen. Dat is dus niet ingebouwde levensduurverkorting, maar … (andere discussie :))
Bedrijven, dat klinkt zo lekker afstandelijk, alsof het een separate machine is waar de mens/consument geen grip op heeft. Maar die bedrijven bestaan uit mensen die zijn medemens naait. Bovendien naaien consumenten ook bedrijven als ze de kans krijgen. Dus iedereen naait elkaar.
Daarnaast willen mensen blijkbaar genaaid worden want Apple verdient nog altijd miljarden aan gezien de prijs inferieure hardware terwijl niemand wordt gedwongen die te kopen. Een consumentenboycot van een paar maanden is genoeg om Apple naar de eeuwige koopgoot te jagen. Maar dat gebeurt niet, we willen allemaal dat laatste glimmende modelletje met de veel te dure adapter en kabeltjes omdat de oude niet meer passen. U laat zelf uw broek zakken, gaat zelf over de verkoopbalie liggen en onder luid gekerm van: “pak me dan” smeert u uw eigen reet in met de vaseline die u van huis heeft meegebracht.
Hebberigheid maakt van mensen gewillige slachtoffers en daders. Als je dat nu accepteert als de realiteit en de naïviteit over mensen en hun bedrijven van je afschud dan wordt je regelmatig verrast door mensen en bedrijven die goed werk afleveren tegen een redelijke prijs.
@45: “Daarnaast willen mensen blijkbaar genaaid worden want Apple verdient nog altijd miljarden aan gezien de prijs inferieure hardware terwijl niemand wordt gedwongen die te kopen.”
Pas op, hier spelen misleiding en intransparantie (door bedrijven) een belangrijke rol. Apple is misschien een goed voorbeeld, maar verre van de enige die zijn best doet om de consument te misleiden en de markt zoveel mogelijk te vertroebelen. Vergeet niet dat de producent in bijna alle gevallen een enorme informatievoorsprong heeft op de consument, dus in de strijd is wel duidelijk wie er aan het kortste eind trekt.
@44: “Maar je kunt ook doorslaan, en dat is wat ik in dit artikel zie gebeuren. Het kopje is “ingebouwde levensduurverkorting”. Daarmee wek je, en daarmee sta ik niet alleen (als ik de reacties lees), de indruk dat er een soort complot is binnen bedrijven die er -bewust- voor zorgt dat producten minder lang meegaan.”
Het spijt me, maar je komt me met zo toch heel naïef over. Natuurlijk zal elk bedrijf beweren dat er een bepaalde reden is waarom ze hun apparaat opzettelijk kapot laten gaan (of in het geval van Epson zelfs zonder dat er iets kapot gaat laten stoppen met werken), maar de verklaringen die ze daarvoor geven zijn vaak echt zo flinterdun dat je al Mark3000 moet heten om ze voor zoete koek te slikken.
@44: wegwerpproducten worden niet op lange levensduur gemaakt. En wanneer je nu een spijkerbroek van het goeie ouwe Lee koopt, gaat die ook een stuk langer mee dan al die nieuwe rommel van het laatste mode merk, dat bovendien dan ok nog eens een stuk duurder is.
Laat ik het zo vragen: als een producent meer kan verdienen door zijn producten eerder kapot te laten gaan, wat zal die producent dan doen? De producten van een langere levensduur voorzien en minder verdienen, of de producten eerder kapot laten gaan en meer verdienen? En wat gebeurt er als hij er voor kiest om de consument ter wille te zijn met een lange levensduur, maar zijn concurrent doet dat niet?
Het maken van dingen die nooit kapot gaan is niet moeilijk.
Stoomlocomotieven zijn een goed voorbeeld.
Je kunt ze eindeloos laten rijden, met wat simpele reparaties.
Het probleem is economische veroudering, met of zonder functionele degradatie.
Economische veroudering is dat er alternatieve technieken ontstaan die beter werken.
Functionele degradatie is dat er andere eisen ontstaan.
Onze twintig jaar oude Nokia mobiele telefoon werkt nog prima, maar internet kunnen we er niet mee ontvangen, en een camera zit er niet in.
Hoe lang wil iemand in dezelfde spijkerbroek rondlopen, nog afgezien van een buikje krijgen ?
De kunst is dus dingen te maken die technisch zo lang meegaan totdat er alternatieve technieken zijn, zoals electrische locomotieven, of tot consumenteneisen veranderen.
Die kunst zal een kunst blijven, met of zonder kapitalisme.
@47: Je hebt gelijk. Epson had dit moeten vermelden bij de productspecificatie en dat hebben ze niet gedaan. Overigens kun je de printerkussentjes laten vervangen, zo lees ik op hun site, en dan doet hij het gewoon weer. Apparaten bevatten soms onderdelen die vervangen moeten worden naar een bepaalde hoeveelheid gebruik. B.v. de distributieriem na 100.000 km (al zit hier geen sensor die ervoor zorgt dat de auto ermee ophoudt..). De vraag is dus of het hier gaat om een mechanisme dat is ingebouwd om “meer winst” te maken. Denk het niet; je kunt me weer naïef noemen.
@48: “Producten” zijn niet 1 enkel individu met 1 standpunt. Er zijn velen individuen bij betrokken, niet alleen managers die geïnteresseerd zijn in de winst, maar ook de designers/ingenieurs die het product ontwerpen. Hun integriteit wordt eigenlijk in twijfel getrokken. Zij zouden doelbewust mechanismen in een apparaat bouwen om ervoor te zorgen dat het bedrijf meer winst maakt. Dan vraag ik mijzelf af, zou ik dat doen? Nee, ik zou dat niet doen. Zou jij dat dan wel doen? dat is mijn vraag dan aan jou.
@50:
Kostenafweging met een ketting met kettingspanner.
Mijn 1980 Saab had een ketting, bij 200.000 ruilde ik de auto in.
Motor draaide nog als een zonnetje.
Renault Mégane bij 80.000 de riem vervangen, bij 140.000 ingeruild.
Printers lijkt zwendel, cartridges zijn bijna even duur als printers.
Niet originele cartridges veroorzaken problemen, vooral met de nieuwste Gates gimmick, Windows 8, weer iets volledig overbodigs, dan doen sommige printers het helemaal niet meer.
Geen besturingssoftware, ‘koop een nieuwe’.
Neem nou die spaarlampen. Waarom heb ik er dan al zoveel moeten weggooien?
Omdat je er niet mee om kunt gaan en die dingen kwetsbaar zijn, zoals alle producten. Olifanten moeten geen porselein kopen. Consumenten willen alles zo goedkoop mogelijk en al die spullen zijn niet idiot-proof.
@42 (Rob) @35 (Pedro) dank voor jullie uitgebreide antwoord. Beide antwoorden laten zien dat jullie er goed over na gedacht hebben. Ik ben er zelf nog lang niet uit – maar vrees dat Rob te optimistisch is. Er was een Grote Depressie en een wereldoorlog voor nodig om “de macht van het kapitaal” te breken, om het maar eens heel ouderwets uit te drukken. De andere partij heeft gewoon heel erg veel geld en, zoals bekend, geld is macht. Die macht is in de afgelopen 30 jaar heel erg toegenomen onder invloed van heropleving van rechtse ideologie, en links die zich graag van haar ideologische veren laat plukken. Ik vrees daarom het dat weer de wal zal zijn die het schip keert.
Help mij van het tegendeel te overtuigen.
@50 (Mark) Nee, dat zouden wij niet doen. Daarom zijn we juist zo verontwaardigd. Zoals blijkt uit je eigen voorbeeld, die pagina van Epson, zijn er bedrijven die dat wel doen. Zij bepalen hoeveel pagina’s je mag afdrukken, maar ze zeggen niet van tevoren: “Epson Mark2000, voor 2000 afdrukken”. Daar kom je pas achter als het zover is. En je gelooft toch niet de BS dat er zonder die tellende inktkussentjes inkt in de elektrische delen kan komen? Het is gewoon een truc om jou een nieuwe printer te kunnen verkopen.
@12: Nou, ik weet het niet, of het allemaal wel echt beter wordt. Ik heb ook al veel spaarlampen weg moeten gooien!
@27: Ze zijn wel een poosje zoet geweest met die spaarlampentest: 10.000 uur= 417 dagen… en dan iedere dag checken of ze het nog doen…
Mark2000 “proof me wrong”
Google even op “The Lightbulb Conspiracy” en met een uurtje heb je je bewijs. Voor mij een behoorlijk eyeopener die documentaire.
@50: ” Dan vraag ik mijzelf af, zou ik dat doen? Nee, ik zou dat niet doen. Zou jij dat dan wel doen? dat is mijn vraag dan aan jou.”
Het is bijna een klassieke vorm van het Milgramm-experiment, en ja, ik denk dat veel mensen dat zouden doen. Angst voor je baan is een erg sterke motivator, zeker als dat gecombineerd wordt met subtiele emotionele druk. Hoeveel mensen hebben er echt de moed om klokkenluider te worden of weg te gaan? Hebben we niets geleerd van de grootscheepse fraudes? Steeds weer blijkt dat mensen meedoen, meedoen.
Mensen willen niet weten dat het fout is, uit angst maar ook loyaliteit of respect voor autoriteit, en gebrek aan afstand tot de situatie. En natuurlijk een deel dat werkelijk niet integer is en het helemaal prima vindt om voor geld wat dan ook te doen.
Designers zijn in dat opzicht beslist niet uitgezonderd. En je hebt er maar een paar nodig, als je ze maar op de juiste plek zet.
Ik denk dat teveel mensen niet beseffen hoe moeilijk het is om trouw aan jezelf te blijven en integer te blijven handelen. Vanaf de kant is de keuze makkelijk. Maar we zouden meer oog moeten hebben voor de manieren waarop mensen die van goede wil zijn toch in dat soort situaties komen, want dat zijn er veel! (Zoveel artsen en verpleegkundigen die bv hoopvol beginnen omdat ze mensen willen hebben, en 10 of 15 jaar later bewust hun fouten toedekken als de patientenzorg schromelijk tekort schiet.)
@54: “Epson Mark2000, voor 2000 afdrukken”. Daar kom je pas achter als het zover is.
Of je vraagt het aan iemand die em al een keer heeft gekocht… beetje schijnproblemen zoeken is dit.
Bert Tiggelaar schrijft vandaag in de NRC:“Adviseurs en onderzoekers Michael Raynor en Mumtaz Ahmed, in het aprilnummer van de Harvard Business Review, vonden drie basisregels die succesvolle bedrijven gebruiken als richtsnoer voor beslissingen:
1. Better before cheaper: onderscheidende, betere producten en diensten, zijn belangrijker dan lagere prijzen
2. Revenue before costs: het genereren van meer inkomsten is belangrijker dan het verlagen van de kosten.
3. There are no other rules: verander alles wat nodig is om regels 1 en 2 te kunnen volgen.”
Dat is toch heel wat anders dan deze post en de reacties erop. Daar moet ik nog even zien te rijmen met elkaar.
@60: “klanten naaien” is een veel te frivool onderwerp voor de Harvard Business Review.
@60: dat komt omdat de meeste bedrijven worden geregeerd door boekhouders. Die per definitie geen verstand hebben van zakendoen.
@62: als er wat beter was geboekhoud hadden we aanzienlijk minder problemen gehad:
Geen bankencrisis, geen DSB, geen DE, geen Imtech, geen SNS, geen Vestia, etc., etc.
@63:
Het is al heel lang geleden dat Philips stopte met afschrijven op basis van vervangingswaarde, de concurrentie deed dat niet, en had dus hogere winstcijfers.
Die trend heeft zich voortgezet.
DSB heeft naar mijn oordeel nooit winst gemaakt, maar geen accountant zal het gezegd hebben, ondernemingen willen mooie cijfers.
Dat zien we nu ook in de euro zone, het afschaffen van de euro is zo duur omdat dan alle lucht verdwijnt uit balansen die nu stijf staan van gebakken lucht, vorderingen op landen die nooit meer zullen betalen.
Het ligt niet aan boekhouders, we strooien graag onszelf zand in de ogen.
Goed koopmansgebruik was lang geleden verliezen meteen te boeken, en winst pas als die gerealiseerd was.
Dank zij Accounting Rules gebeurt dan niet meer.
@60:
vonden drie basisregels die succesvolle bedrijven gebruiken als richtsnoer voor beslissingen:
Moet dit niet zijn:
vonden drie basisregels die ogenschijnlijk succesvolle bedrijven gebruiken als richtsnoer voor beslissingen:
Om in de beeldspraak te blijven: de consument wordt genaaid, maar de consument is een hoerenloper, een pedofiel, een perverseling, een kinderlokker, een incest pleger, een verkrachter, een biseksueel met compulsief seksueel gedrag, een sadomachochist, etc.
in andere woorden, dit anti-kapitalistische lulverhaal (nee het communisme dat deed de mens, de natuur, de levensduur veel goed), is een gezamenlijke sexorgie dat bestaat uit mensen, die willen neuken en allemaal zo hun eigen vieze vunzige fantasieen willen uitleven.
Dit verhaal gaat ervan uit dat bdsm slaven, babygirls etc. er geen plezier uit krijgen om genaaid te worden, en dat wijst typisch op een protestants onderdrukt sexueel emotioneel leven en een vertekend realiteitsbeeld.
@rp:
You must be talking to a mirror.
@66: waar pleit ik precies voor het communisme? De rest van je warrige betoog snap ik niet, en zo te zien is dat maar goed ook.
@64:
Vervangingswaarde bij een technologiebedrijf sloeg natuurlijk nergens op en was alleen bedoeld om de winst te drukken, de aandeelhouders te pakken en de winst op te potten.
Goed Koopmans gebruik was een gebruik binnen het familiebedrijf om de winst lekker te drukken voor de fiscus en de stille reserves op te fokken. Met shareholders value hadden ze niks te maken, men had nog lange termijnvisie en de directiesalarissen waren aan de zuinige kant.
DSB: de heer Lakeman was ook accountant en die heeft het toch van de daken geschreeuwd dat de balans een window dressing excercitie was.
Aan de accounting ruilers mankeert niet veel, je moet ze natuurlijk wel goed toepassen en kwalitief goed werk leveren waarvoor je overigens vorstelijk betaald wordt.
@60: ”Dat is toch heel wat anders dan deze post en de reacties erop. Daar moet ik nog even zien te rijmen met elkaar.”
Wat lees jij dan in deze post dat ik niet lees? Ik zie het ongerijmde namelijk niet.
Er is uiteraard een prikkel om je producten beter dan die van je concurrent te maken, maar zodra je dat punt hebt bereikt is die prikkel wel zo’n beetje weg. Véél beter zijn dan je concurrenten is door de beperkte grootte van een bepaalde markt namelijk niet veel winstgevender dan slechts een béétje beter zijn dan je concurrenten. En, sterker nog, vanaf dat punt is er juist een prikkel om níét meer gul met innovatie te zijn. Het is immers winstgevender om diezelfde innovatie in een volgende lijn van producten te stoppen, of uit te smeren over nog weer een volgende, etc.
Stel, met andere woorden, dat Nintendo in de tijd van de 8bit-spelcomputergeneratie (Nintendo NES en Sega Master System) de technologie al had om de Nintendo Wii te maken. Hoe zou Nintendo dan meer omzet hebben gemaakt denk je, door direct die Nintendo Wii te introduceren en die tegenover de Sega Master System te zetten? Of door steeds net iets eerder dan Sega met een steeds nét iets betere computer dan Sega te komen?
Alleen bij een hele oppervlakkige beschouwing lijkt die ene prikkel (wees beter dan je concurrenten) dus te vloeken met die andere (leg de lat niet te vroeg te hoog), maar in werkelijkheid is dat dus niet zo.
Voor een industrie als geheel, die dus überhaupt geen concurrentie kent, is het overigens altijd lonend om de lat zo traag mogelijk te verhogen.
@69:
Aan de accounting ruilers mankeert.
Om te huilen.