COLUMN - De cameradrone biedt ongekende mogelijkheden. Een daarvan is het afrekenen met onze privacy. Een ongewenste cameradrone observeert zonder aanspreekbare observator.
Sommige mensen gaan heel ver in het bewust openbaren van hun privéleven. Maar wie vindt het prettig als er mensen voor hun huis blijven staan en langdurig naar binnen blijven staren?
Het besef van privacy heeft veel te maken met controle: als informatie over ons handelen wordt vastgelegd, willen we dat graag weten en er invloed op kunnen uitoefenen. Het kan een bewuste keuze zijn om een TV-ploeg in je privéleven toe te laten, waarbij je vooraf duidelijke afspraken hebt gemaakt over wat er wel en niet gefilmd en uitgezonden mag worden.
Ook als gebruiker van diensten van Google en Facebook willen we graag zelf aan het stuur blijven zitten. Wanneer de privacy onder druk staat, maar we een goede uitleg krijgen over het waarom (denk aan de trajectcontrole op de A2) dan zijn we bereid veel te slikken.
Naarmate de controle verder verschuift van ons naar een andere partij – bijvoorbeeld wanneer Facebook je profielfoto voor advertentiedoeleinden mag gebruiken, zonder dat je weet waar en wanneer – worden we steeds minder enthousiast en verandert ‘waarnemen’ in ‘gluren’.
Vanuit onze woonkamer kijken we graag naar buiten, maar het omgekeerde – het bespieden van bewoners vanaf het trottoir of de straat – is niet gebruikelijk. Ook al zou dat vanuit de openbare ruimte gebeuren (er hangen in Nederland meer dan 200.000 bewakingscamera’s in de openbare ruimte, naast anderhalf miljoen particuliere camera’s), we worden niet graag bewust aangestaard. We staan er met miljoenen smartphones om ons heen niet bij stil dat we ongemerkt vaak op een foto of in een video belanden. Een bewakingscamera kan je vermijden; iemand met een camera in zijn of haar handen is herkenbaar en aanspreekbaar. Maar wanneer we achtervolgd zouden worden door een cameradrone, komen we vermoedelijk in verzet.
Als iemand onze gangen wil volgen, willen we dat graag weten. We willen ook weten wie ons volgt, of daarbij iets wordt vastgelegd (beeld, audio) en wat er met die informatie wordt gedaan. Een cameradrone die in de openbare ruimte vliegt, laat al deze vragen onbeantwoord. We weten niet wie de afzender of eigenaar is, of er iets wordt geregistreerd en zo a, wat, door wie en met welk doel. Kunnen we er op een onverwacht moment nadeel van ondervinden? De kern is: je weet niet of je privacy wordt aangetast – en daarmee is je privacy in principe opgeheven. Privacy lijkt veel op vertrouwen: als je niet weet of je iemand kunt vertrouwen, dan….
Tot nu toe roepen dronefilmpjes op YouTube vooral ‘likes’ op. De vervelende variant van het onverwachte online filmpje is de chantagevideo op Facebook. Om die reden zou een vliegende, maar ongrijpbare camera ons ongerust moeten maken: hij maakt duidelijk wat het potentiele risico van een cameradrone is. Niets is gemakkelijker en anoniemer dan vanuit de lucht een object of persoon benaderen, registreren en verdwijnen. Dat biedt overheden allerlei mogelijkheden, maar baart die zelfde overheden ook zorgen. Mensen zijn tamelijk weerloos tegen acties van drones die verder gaan dan een filmpje maken: denk aan het afleveren van een explosief. Daarbij speelt mee dat we nog niet beschikken over tegenmaatregelen: een drone kan snel verschijnen en verdwijnen zonder dat je iets kunt ondernemen. Hier en daar begint al iets door te sijpelen van het ongemakkelijke gevoel of komt men in actie tegen de aantasting van de openbare ruimte.
In Nederland hebben we wet- en regelgeving op het gebied van privacy. Daarnaast zijn er sinds 1 juli 2015 aangescherpte regels voor het gebruik van drones, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen particulier en professioneel gebruik. Fans van drones verwijzen vaak naar die regels: ze zouden duidelijk zijn en als iedereen zich er aan houdt is er niets aan de hand.
Helaas kent Nederland een zeer beperkte handhavingscultuur en zijn maar weinig Nederlanders bezig met het thema privacy: ze hebben immers niets te verbergen? Of zou dat veranderen wanneer er regelmatig een drone boven hun hoofd verschijnt? Op dat moment wordt namelijk de betekenis van privacy duidelijk: centraal staat dat niet een ander, maar jijzelf beslist dat je (n)iets te verbergen hebt.
Reacties (60)
Sorry?
Goed stuk over belangrijk onderwerp.
Wel een passage waar ik het om meerdere redenen niet mee eens ben, namelijk dit:
Een bewakingscamera kan je vermijden; iemand met een camera in zijn of haar handen is herkenbaar en aanspreekbaar. Maar wanneer we achtervolgd zouden worden door een cameradrone, komen we vermoedelijk in verzet..
Bewakingscameras zijn zo talrijk dat ze niet realistisch te vermijden zijn. En Nederlanders blijken makke schapen te zijn als het er op aan komt, verzet over zoiets als privacy lijkt me niet waarschijnlijk (en ja, dat vind ik heel erg).
De wetgeving mbt drones komt niet uit Nederland straks, maar uit Europa. Slechts zeer beperkt lokaal nog in te vullen. http://easa.europa.eu/document-library/notices-of-proposed-amendment/npa-2015-10
Ik ben voor de Corsicaanse aanpak. De Corsicanen hebben met succes verhinderd dat hun ongerepte kustlijn veranderde in toeristenboulevards met hoge bebouwing, door stelselmatig alle beginnende bouwsels van hotels of resorts op te blazen. Bij het bommen waren geen personen aanwezig. Het heeft gewerkt. Hadden ze dat niet gedaan, dat was Corsica één grote Zandvoort aan Zee geworden. Ik zeg: neerknallen die krengen, met de buks! Burgerlijke ongehoorzaamheid. Laat ze niet komen!
Overigens: idem voor google-glass-achtige techniek. Massaal en stelselmatig van de hoofden van de dragers afrukken en vertrappen.
Vlieg hier nogal eens in’t rond met een quadcopter en/of heli.
Krijg vaak de vraag van omwonenden: ‘zit er een camera in’?
NEE er zit geen camera in!
Btw dat verhaal over privacy lijkt me sterk overtrokken. Een quadkopter/heli vliegt niet veel langer dan een aantal minuutjes. Wat zou je moeten filmen dan? Een topless zonnende buuf?
Een camera aan een selfi-stok over de heg steken is een stuk eenvoudiger / onopvallender / betere beelden.
Gelukkig zijn er nog wapens te koop zonder vergunning (kruis- en handbogen, luchtdrukwapens). De eerste de beste drone die voor m’n raam of boven m’n tuin komt hangen knal ik uit de lucht.
http://www.kruisboogkopen.com/product/cobra-deluxe-combideal-3/
@4: @6:
Met ‘Big Guns’
https://www.youtube.com/watch?v=RR5BtXP0s0o
@4:
Ik ben voor de Groen Links aanpak. Komt grofweg op hetzelfde neer alleen in plaats van bommen schiet je de persoon in kwestie 6 kogels door zijn hoofd.
Mocht u gepakt worden dan zit het verder qua privacy wel snor. De rest van uw leven zult u door de media worden aangeduid als Oud Z. En zo is de privacy-cirkel weer rond.
@8: Gast, waar heb je het over?
Over miljoenen smartphones gesproken…
Via het onbeveiligde wifi-netwerk in de trein kun je heel wat te weten komen van de treinpassagiers.
https://decorrespondent.nl/3166/De-wifi-in-de-trein-is-volstrekt-onveilig-en-de-NS-doet-er-niets-aan-/241129233928-eb8e914b
@6:
Wet en regelgeving kruisboog
Wet en regelgeving kruisboog Wat mag je wel met een kruisboog en en wat niet
Kruisbogen zijn niet illegaal in Nederland en België, maar wel onderhevig aan wettelijke beperkingen en vallen onder de wapenwet U mag alleen een boog in uw bezit hebben als u 18 jaar of ouder bent. Let op gebruik en vervoer uw kruisboog niet in het openbaar of schietklaar, dit is strafbaar. U mag een kruisboog alleen vervoeren als de kruisboog niet onmiddellijk gebruiksklaar is. Respecteer de regels van de wet voor kruisbogen in uw land! In de meeste landen valt de kruisboog onder de wapenwet en in sommige landen zijn kruisbogen ook verboden!! In Nederland kunt u alleen met een kruisboog schieten bij schiet clubs of op privé terrein. Kruisboogschieten is verboden op openbaar terrein! Houd u rekening met uw eigen veiligheid en die van uw omgeving. Jagen met een kruisboog is in Nederland en België en in de meeste andere landen verboden.
@8:
Kun je nog stompzinniger reageren, of ben je al door je drugs heen?
;-)
@9: De antifa-paradox.
@6: ‘Gelukkig zijn er nog wapens te koop zonder vergunning’
Ik denk dan ook dat er veel meer kalashnikovs zonder vergunning aangeschaft gaan worden. Een beetje drone staat garant voor homegrown terrorrists. Geen privacy, geen schaamte. Spookt het al een beetje in Den Haag?
Het jachtseizoen voor de drones loopt van 1-1 tot 31-12, dus schieten maar. Of ‘m bij zijn staart pakken en kapot meppen.
@13: Dus een ogenschijnlijk tegenstrijdige situatie van anti-fascisten heeft te maken met je comment #8 ?
Wooh!
@15:
Het wordt een hele nieuwe en bijzondere tak van hengelsport.
https://youtu.be/SrzU-MMBGIM
@2: Zolang men nog oudjes bruut in elkaar kan meppen zonder gepakt te worden dan denk ik dat het nog best wel goed gesteld is met de privacy..
http://www.at5.nl/artikelen/146197/overvallen-bejaard-echtpaar-heemstedestraat-gedrogeerd
Drones worden de pestplaag van de 21ste eeuw, nog erger dan de reclamevliegtuigen uit de jaren 80.
@7: http://www.vkmag.com/magazine/drone_bespiedt_hompiekurkend_paartje
Deze mensen waanden zich in alle redelijkheid uiterst privé in hun huis als met gesloten gordijnen…
@20: Dat was geen drone maar een helikopter.
En mogelijk nog fake ook.
Wat een niveau in deze comments zeg, is het gekkenhuis open?
De schrijver heeft de klok wel horen luiden maar weer niet waar de klepel hangt m.b.t. multicopters.
@23: En van jou worden we ook niks wijzer.
Het enige verschil met de observerende vliegdingen zonder aanspreekbare observator die u al tientallen jaren in de begluren is dat u deze wel kunt zien en die andere niet. Wat dat betreft zijn drones, helikopters, luchtballonnen en kleine vliegtuigjes een stuk sympathieker.
Vooralsnog bieden drones mij (en ik ben denk ik redelijk representatief) vooral positiefs. Niks zo leuk als luchtfoto’s van je eigen huis. En drone-video’s zijn vaak ronduit prachtig. Dit in tegenstelling tot de F16’s die de meeste gemeentes periodiek inhuren om warmtebeelden te maken van uw huis en die te vergelijken met dezelfde beelden van 2 maanden terug opdat ze bij u aan kunnen bellen als uw warmtebeeld fors veranderd is. Maar daar hoor ik u niet over.
Daar geef je zelf toestemming voor. Of niet, dan doen ze het ook niet. Niemand mag zonder toestemming foto’s van jou gebruiken voor commerciele doeleinden.
@25,
Brood en spelen, en het volk is weer gelukkig.
@26
Je reactie doet vermoeden dat je denkt dat we het hier over “drones” van overheden hebben. Dat is niet het geval.
@25:
Wat is je bron?
Waarom zou je 19.000 euro per uur uitgeven voor een F16 als je het met een sportvliegtuigje voor pakweg 1.000 euro of minder kunt doen?
Volgens defensie zijn die F16’s bijna versleten, dus waarom extra slijtage-uren voor gemeentes draaien?
Het zal trouwens niet de gemeente zijn maar de politie, de gemeente heeft m.i. geen opsporingstaak. Die wil vooral weten of je illegaal een schuurtje of uitbouw hebt geplaatst of je asbest dak illegaal hebt vervangen.
@27, je vermoeden is verkeerd. Maar eigenlijk denk ik dat het geen zin heeft / heb ik geen zin om het je uit te leggen.
@28 http://www.stichtingmilieunet.nl/andersbekekenblog/klimaat/de-luchtmacht-inzetten-voor-thermografische-kaart-van-nederland.html
@29
@30: Dat Groen-Links dat een goed idee vond wil nog niet zeggen dat het ook gebeurt. Geen enkele van de (404)links op die pagina bewijst dat het gebeurt. Als dit je bron is dan klopt je bewering niet.
Heb je nog andere bronnen?
Amersfoort laat het met kleine vliegtuigen doen:
http://www.aerodata-surveys.com
http://thermografie.aerodata-surveys.com/amersfoort
@31 https://groenlinks.nl/nieuws/energie-besparen-laat-luchtmacht-warmte-atlas-van-nederland-maken
@32: Precies, dat was het ideetje in 2008 dat dus nooit is uitgevoerd.
Je bewering klopt dus niet, is dat nu zo moeilijk, toegeven dat je je vergist hebt?
@33 Dat is helemaal niet moeilijk maar gezien de toon waarop je je druk maakt om een trivialiteit als het type vliegtuig dat men gebruikt heb ik absoluut niet de behoefte dit gesprek voort te zetten en was ik dus al afgehaakt.
@34: Je had wel de behoefte tot twee keer toe links zonder commentaar te geven?
Jij maakt je er zelf zo druk om dat je de schrijver niet hoort klagen over de ‘F16 die regelmatig over de meeste gemeentes vliegt’ en nu is die F16 opeens een trivialiteit?
Met een net! Je kan ze met een net vangen! Een net van touw, dat je de lucht in gooit (hou wel een touw vast).
@36: Of je bouwt een jammer voor de besturing.
@35 Het type vliegtuig deed er uberhaupt al niet toe want het was slechts een voorbeeld (zie @25); het gaat erom dat er ook nu al allerlei lucht- en sattelietfotos worden gemaakt door spullen die hoger vliegen (dan quadcopters) en waar men zich niet/minder bewust van is. Die quadcopters zijn daarom feitelijk niks nieuws. Het enige nieuwe is dat ze meer opvallen omdat ze lager vliegen.
@37: wat is een jammer en hoe maak je dat? (Ik ben hier serieus mijn antidroneguerrilla aan het voorbereiden).
@39:
Een stoorzender.
Daarvoor moet je wat van elektronica weten. Of je koopt een kant-en-klaar apparaat.
Probleem is wel dat drones e.d. in hetzelfde frequentiebereik opereren als een heleboel andere spullen. Als de hele straat ineens geen wifi meer heeft en dit kan op jou getraceerd worden dan heb je mogelijk wel een probleem.
Ik zou opteren voor een schot hagel. Als we toch ruig bezig zijn, dan liever meteen goed.
@39: En dan valt de quadcopter uit de lucht – klapt op het voorruit van een auto – mobiellist schrikt een rijd je overbuurmeisje van 5 dood…
Smart thinking :S
Jammers zijn ook vet strafbaar!
@39: @40: [je hebt het niet van mij… ;) ]
Bouw een jammer van een oude magnetron. Deze heeft lekker veel vermogen en zend uit rond de zelfde frequentie (2.4 GHz) als dat moderne rc spul.
Houd er wel rekening mee dat je tevens anderen stoort: wifi, telefoon, zendamateurs, hulpdiensten, bluetooth, medische apparaten en mss zelfs satelliet verbindingen…
Succes met je terroristische actie.
https://www.youtube.com/watch?v=bvEp9L0lNhI
@40 en @42: Wat voor bereik hebben jullie jammers, dat je zulke effecten sorteert? Volgens mij heeft OZ voldoende aan een bereik van een meter of 20 om eigen huis en tuin dronevrij te houden. En hij hoeft niet constant aan te staan, alleen een paar seconden als er een drone je tuin in vliegt.
@41: dat is ook iets. Die drones zullen vanzelf stuk gaan en op onze kop vallen! Zeker als dit een conzumartikel wordt (wat het nu al is, ze staan in de entreehal van de Mediastore opgestapeld, voor 100€). Moeten we al constant om ons heen kijken voor het verkeer nu wordt dat ook omhoog. Denkt de wetgever dáár aan?
In een beetje quadcopter kun je gewoon een route voorprogrammeren (hetgeen volgens mij verboden is, evenals “return home” functies, maar het kan). Een jammer gaat dan niet echt helpen (of je moet de volledige power van je magnetron die kant op kunnen sturen maar dan is het geen jammer meer maar een soort stralingskanon).
http://www.agentschaptelecom.nl/algemeen/wettelijk-kader/jammers-verboden-stoorzenders
@45: Een EMP-kanon om precies te zijn. Maar dat is pas echt gevaarlijk, ook voor al je eigen elektronische apparatuur binnen het bereik.
Iets zegt me overigens dat als een drone bij iemand een tuin invliegt, dat dat niet voorgeprogrammeerd is, maar dat er ergens in de buurt iemand handmatig aan het sturen en met het blote oog, dan wel via een on-board camera je tuin in aan het kijken is.
Dit is makkelijker:
http://www.jammerinthebox.com/categories/RF_Signal_Jammer/
Gratis verzending.
Om het verbod van @45 te omzeilen zou je hem alleen maar aan te hoeven zetten als je een drone ziet, dus niet continu. Dan is het ook niet op te sporen.
@46 Klopt. Overigens mag je niet boven iemands tuin vliegen, in ieder geval niet in de gemiddelde stad of het gemiddelde dorp; dat valt gewoon onder “aaneengesloten bebouwing”. Enkel aan de rand van dat soort gebieden loop je kans dat een quadcopter legaal je tuin in kan kijken. Een beetje helikopter, vliegtuig of satteliet mag er wel overheen vliegen, maar nooit lager dan 150 meter. Dat is overigens nog steeds laag genoeg om prima foto’s van uw vingerafdruk te kunnen maken.
Iets anders dan: deze heliumballon met camera vloog 2 jaar geleden over mijn tuin. Volgens mij mag dat dan weer wel…
https://twitter.com/zmooc/status/290118943903989761
@48: In een ideale wereld waar iedereen zich aan de wet houdt heb je geen jammer nodig om je privacy te beschermen, nee. Of je (omheinde) tuin filmen vanuit een ballon mag zonder je toestemming weet ik niet (ik hoop eigenlijk van niet).
@49 Inmiddels wat meer geGoogled; dat mag gewoon. Overal waar je mag vliegen mag je foto’s maken.
http://blog.iusmentis.com/2013/05/28/luchtfotos-maken-zonder-vergunning-wordt-toegestaan-ook-per-drone/
Voor publicatie van dat soort foto’s geldt natuurlijk wel gewoon het portretrecht en aanverwante regelingen.
“Kleine vrije ballons” mogen ook gewoon boven de stad vliegen. Idem voor vliegers met camera’s eraan en van die zeppelins aan een touwtje.
http://wetten.overheid.nl/BWBR0007094/tekst_bevat_kabelballon/geldigheidsdatum_20-08-2015
Neemt natuurlijk allemaal niet weg dat met een quadcopter of modelvliegtuig vliegen boven “aaneengesloten bebouwing” zonder vergunning absoluut niet is toegestaan. Nou zullen het vaak gewoon je buren zijn en is het wellicht leuker om even te gaan kijken en kletsen, maar als je er last van hebt zou ik gewoon de politie bellen op 0900-TUIG, die komen heus wel even kijken want dat vinden ze hartstikke leuk:p
@43: Ik heb geen jammer hoor – ik ben degene die met dat spul rond vliegt.
Heb al paar x bij de buren moeten aanbellen om m’n quad/helikopter uit hun achtertuin mogen halen na een crash.
Het bereik van dat vliegspul is btw niet ver (zeker in stedelijk gebied). Ongeveer 50m. Daarom gaf ik in #5 al aan dat het veel eenvoudiger/onopvallender is om een camera aan een stok over de heg te steken.
Nogmaals: jammers zijn hartstikke verboden, gevaarlijk en je stoort gegarandeerd anderen (hulpdiensten oa). Niet doen!
@51: ” jammers zijn hartstikke verboden, gevaarlijk en je stoort gegarandeerd anderen (hulpdiensten oa).”
Het gebruik van jammers is idd verboden, maar voor de rest loop je nu echt stemming te maken. Commercieel verkrijgbare jammers (en degenen die je zelf kunt maken) hebben vrijwel allemaal een bereik van minder dan 20 meter (en anders zijn ze stinkend duur). Het zou wel heel toevallig zijn als er net een ziekenwagen langs je huis rijdt op precies hetzelfde moment dat je er eentje aanzet om die illegale drone in je tuin neer te halen (als ie twee huizen verder is, heeft je jammer al geen effect meer op enigerlei communicatieapparatuur).
@52:
Ik gebruik een arend:
niet zo’n best/duidelijk filmpje, maar aan het eind hoor je de laatste weeën van de “prooi” ;-)
https://youtu.be/Hr-xBtVU4lg
@52:
Wanneer je een r/c wilt storen zul je toch een sterker signaal moeten hebben dan de grondpiloot. Daarbij moet je constant in de totale bandbreedte zenden voor effect. een zender/jammer van 1-5W zul je al snel nodig hebben.
Met 10W op die frequentie is het al mogelijk om een verbinding te maken via maanreflectie (EME).
Zelf een jammer bouwen, terwijl je geen enkele sjoege verstand hebt van zenders (en in dit specifieke geval van microgolf band – nog moeilijker) en je gaat gegarandeerd storen buiten je gewenste band.
Commerciële jammers zijn verboden dus voldoen zowiezo aan geen enkele specificatie waarmee de kans dus ook vrij groot is dat ze buiten de gewenste ook ongewenst storen.
Goede meetapparatuur voor de microgolfband is onbetaalbaar – je zou natuurlijk af kunnen reizen naar Heelweg met je stoorzender: https://www.youtube.com/watch?v=FxquDZic0lw
Kunnen ze daar ook eens lachen :)
Die toevallig voorbijrijdende ambulance – wel eens Murphy gehoord?
En d’r kan zoveel meer gestoord worden…
Je mindervalide buurman m/v met noodoproep via wifi?
Je andere buur die via umts 112 wil bellen?
Industrieel/medisch apparaten in je straat?
Hulpdiensten bij Sail Amsterdam – of andere evenementen?
Etc. etc.
Ze zitten allemaal rondom de 2.4 GHz te communiceren.
Succes met je terroristische actie!
@53: Daar zeg je wat Henk. Een paar weken terug dook hier een buizerd (?) op m’n drone af – nog geen 10m hoogte. Op het laatste moment stopte de aanval. Gewoon hier aan de buitenkant van de stad. Libelle’s zijn ook gek op mn drone – mss het zoemgeluid?
@54: De bestuurder staat per definitie verder van de drone dan jij (want niet in je tuin), dus om hem te overstemmen kan je jammer zelfs zwakker zijn dan zijn besturing. Commerciële jammers zijn in Nederland verboden (niet wereldwijd), dus er is geen Nederlandse specificatie. Dat betekent niet dat ze aan geen enkele specificatie voldoen. Al die gestoorde dingen die je noemt: Net toevallig precies op het moment dat je je jammer aan zet (en ze kunnen niet omdat ze geen bereik hebben 5 seconden later nog eens bellen, mailen, etc)? Het spijt me maar dat komt niet overeen met “stoort gegarandeerd hulpdiensten”. Dus als je met je drone richting mijn tuin komt, ga ik een jammer aanschaffen, dat je het alvast weet. ;-)
Ja sorry hoor Bismarck maar je gaat hier echt nat. En ik zeg dit nu niet omdat ik toevallig eigenbelang heb ivm dat ik zelf vlieg maar omdat ik enige ervaring heb met zenders.
Radio propagatie doet soms (vaak eigenlijk) gekke dingen. Je stoorzender kan buiten je gewenst, makkelijk ongewenst nog storen op een paar kilometer afstand.
Zelf heb ik ooit, met nog geen 400mW (op korte golf weliswaar – maar zonder yaggi) contact gemaakt met iemand uit Canada.
Vwb te korte tijdsduur van de storing – je hebt dus geen idee wat je zoal stoort dus je weet ook niet wie/wat zelfs met kortstondige storing hinder ondervindt!
@57: “zeg dit nu niet omdat ik toevallig eigenbelang heb ivm dat ik zelf vlieg”
Ik krijg daar steeds grotere twijfels over. Je weet toch zelf ook wel dat jammen iets heel anders is dan radiocontact leggen?
@ 58.
Hij stelt ook dat UMTS in de 2.4ghz omgeving werkt.
Nou dan weet ik genoeg.
@58:
Daarvan ben ik op de hoogte ja :)
Ik vermelde dit enkel om aan te geven dat met nog geen 1/2 Watt! zendvermogen het mogelijk is contact te leggen duizenden kilometers verder.
Nu zal dit in de microgolf-band niet zo snel gebeuren, echter kan het zomaar zijn dat je stoorzender niet eens de drone boven je achtertuin stoort maar wel iemand een kilometer verderop. En dan hebben we het nog niet eens over 2e of 3e harmonischen die niet/slecht gefilterd worden in je cheapy chineese jammer.
Maar je hoeft het niet aan te nemen hoor (eigen belang van me enz) ‘k heb geen zin om m’n hele studie elektronica/telecommunicatie + aantal jaar praktijkervaring met zenders uit te leggen uit te leggen dat je wel degelijk anderen kan/zult storen met je jammer…
(tsss moet die hobby weer eens oppakken – deed laatst een proefexamen voor F-machtiging – ging me niet eens zo slecht af ondanks al 30 jaar uit de schoolbanken http://www.ham-radio.nl/examens/f-examen/ PA0MAF here we come :P)