ACHTERGROND - Opleidingsniveau is een belangrijke voorspeller van politieke participatie. Maar waarom?
Binnen de politicologie wordt opleidingsniveau vaak gezien als een belangrijke voorspeller van politiek gedrag. Zo zouden lager opgeleiden minder politiek participeren dan hoger opgeleiden. Maar over de vraag waarom opleidingsniveau nu eigenlijk een belangrijke voorspeller is van politieke participatie bestaat meer onduidelijkheid.
Ten eerste zou je iemands opleiding zélf als belangrijkste oorzaak kunnen zien. Een goede opleiding zou dan tot meer politieke kennis, meer politieke interesse, en meer politieke vaardigheden leiden. Mensen met een betere opleiding zullen om deze reden meer politiek participeren.
Het zou echter ook zo kunnen zijn dat de oorzaak niet zozeer in de opleiding zelf gezocht moet worden. Misschien zijn mensen die een hoge opleiding hebben genoten meer geneigd politiek te participeren door hun cognitieve vermogens of de opvoeding die ze gehad hebben. Het is dan niet de opleiding zelf die politieke participatie in de hand werkt, maar het zijn de sociale omstandigheden en de cognitieve vermogens die al aanwezig waren vóórdat iemand aan zijn of haar opleiding begon, die van invloed zijn op de mate van politieke participatie. Welke verklaring is nu het meest waarschijnlijk?
In een recent onderzoek (paywall) vindt Mikael Persson ondersteuning voor de tweede verklaring. Hij maakt gebruik van een Brits vragenlijstonderzoek, een zogenaamde ‘cohortstudie’, waarbij mensen die op ongeveer hetzelfde moment geboren zijn (tussen 5 en 11 april 1970) hun leven lang gevolgd worden en één keer in de zoveel jaar worden gevraagd een vragenlijst in te vullen (tijdens hun kindertijd werd de vragenlijst door hun ouders ingevuld).
Persson richt zich op een vragenlijst die deze groep heeft ingevuld in 2004 – toen alle respondenten dus 34 waren. In dat jaar is aan alle respondenten gevraagd of ze bij de laatste verkiezingen gestemd hadden, en of ze in het voorgaande jaar een petitie hadden getekend, contact hadden opgenomen met een parlementslid, en/of hadden geparticipeerd in een demonstratie.
Uit de analyse blijkt dat wanneer je rekening houdt met onder andere de cognitieve vaardigheden van de respondenten in hun jonge jaren, het opleidingsniveau van de ouders, en de mate waarin de respondenten als kinderen deelnamen aan sociale en culturele activiteiten, het effect van opleidingsniveau op politieke participatie geheel verdwijnt.
Het is dus niet het opleidingsniveau zelf dat bepaalt in hoeverre iemand politiek participeert; het zijn de cognitieve vermogens en de sociale omstandigheden die aan de opleiding voorafgaan die hierop van invloed zijn. Helaas kan Persson op basis van dit onderzoek niet aantonen welke van deze factoren de doorslag geven. Volgens hem is het vooral de combinatie. Ook weten we op basis van deze studie niet of deze conclusies ook opgaan voor andere landen.
Britse beleidsmakers die politieke participatie van burgers willen stimuleren moeten dus niet al hun geld op een beter onderwijssysteem zetten. (Al kunnen er natuurlijk wel genoeg andere redenen zijn om het onderwijssysteem te verbeteren!) Beter kunnen ze ouders stimuleren hun kinderen al jong te laten participeren in allerlei sociale en culturele activiteiten. Maar beleidsmakers kunnen niet alles. De cognitieve vermogens van kinderen zijn niet zo makkelijk te veranderen…
Dit artikel van Matthijs Rooduijn verscheen eerder op Stuk Rood Vlees.
Reacties (43)
Het lijkt me uiterst simpel, wie een hogere opleiding heeft is meestal wat slimmer, en snapt er dus meer van.
Van Rossum zegt dat ook dat populistische partijen zijn voor diegenen die ons politieke systeem niet begrijpen, daartoe rekent hij ook D66, de favoriet van vele hoog opgeleiden.
De initiatiefnemers voor het burgerinitiatief ‘Niet meer bevoegdheden naar Brussel’ waren professoren en zo.
Weliswaar kregen ze de 40.000 handtekeningen voor elkaar, maar toch niet in verhouding tot de twee miljoen Likes voor de Pietistsi.
Prof Engelen legt, net als vele anderen, regelmatig uit dat de euro niet werkt, en niet kan werken, maar omdat dat met complexe zaken te maken heeft krijgt hij weinig steun.
In mijn ervaring gaan mensen meer -hoogopgeleid of laagopgeleid- meer meedoen als ze daartoe geprikkeld worden.
Wat dat betreft is het plannen van een snelweg door een woonwijk de snelste stap tot participatie en sociale cohesie, maar niet op een manier waar je dat op zou willen misschien.
En luisteren / snel handelen als overheid. Als je bv een meldpunt hebt voor kapotte prullenbakken en iemand gebruikt dat, zorg dan dat het ook gebeurt. De volgende keer zal zo iemand dan meer geneigd zijn ook iets anders op te pakken. Iets veranderen stimuleert.
Ik kan me voorstellen dat met een hogere opleiding iemand sneller de nut of noodzaak ziet om iets te doen, maar dat zal meer te maken hebben met de sociale omgeving.
Ooit ben ik bij een oude vrouwtje (80+) aan de deur geweest als politieker, niet om te folderen maar gewoon om eens te vragen in de buurt wat ze vinden van hun leefomgeving. Ze zei mij enigzins ontroert ‘ ik stem al mijn hele leven maar nog nooit heeft iemand gevraagd hoe het nou met MIJ ging ‘.
De uitkomst verbaast me niets. De eerste zin van Houtman @1 vat het al bondig samen. Dat slimheid tegenwoordig maskerend “hoger opgeleid” genoemd wordt, doet daar verder niets aan af, want het ligt niet aan de opleiding, maar aan het bevattingsvermogen.
Natuurlijk kun je dat tot op zekere hoogte stimuleren als overheid, maar de marge daarin is uiterst beperkt.
Zelf zie ik ook helemaal niets in dat geklets over “de kloof tussen burger en politiek moet smaller”. Onzin. Hoe smaller die kloof, hoe meer stompzinnige oneliners en zero facts politiek. Politiek is nou eenmaal ingewikkeld: het gaat over complexe problemen waarbij ook nog eens zorgvuldig tegenstrijdige belangen afgewogen moeten worden. Ik denk dat we gewoon moeten accepteren dat dat te hoog gegrepen is voor een aanzienlijk deel van de bevolking.
@0: “het opleidingsniveau van de ouders, en de mate waarin de respondenten als kinderen deelnamen aan sociale en culturele activiteiten”
Dus de opleiding van de omgeving bevordert de deelname.
Dat deelname aan sociale en culturele activiteiten politieke aktiviteiten bevordert lijkt een open deur.
@3: “Politiek is nou eenmaal ingewikkeld”
Onzin, als een politikus de keuze niet aan eenieder kan uitleggen, is die ongeschikt.
@1: Mooi hoor, drie niet-gerelateerde paragrafen in een reactie. Ben je een bot?
@5:
Vervelend dat je de relatie niet kunt zien, maar alle drie de alinea’s hebben met intelligentie te maken.
Dat is ook het onderwerp, dat slimmere mensen er meer van begrijpen.
@4
@3: “Politiek is nou eenmaal ingewikkeld”
Onzin, als een politikus de keuze niet aan eenieder kan uitleggen, is die ongeschikt.
Versimpeling van ingewikkelde dingen is eigenlijk zelden mogelijk.
Je ziet dat aan het euro probleem, daar komen begrippen als deflatie, devaluatie, geldhoeveelheid, deviezenreserves, aan te pas.
Je ziet dat ook aan de nu afgezwakte pensioendiscussie, wie begrijpt contante waarde ?
Ik krijg de indruk dat er een robot is die aan houtman automatisch minnetjes geeft.
@7, algoritme is ongeveer:
if( post.author == ‘houtman’ && post.containsAny(‘euro’, ‘brussel’, ‘die ene vage schrijver’){
post–;
}
@7: Een Pavlovreactie van sommige reaguurders op zijn naam ,ze minnen hem al voor ze zijn reactie hebben gelezen.
@4:
[Onzin, als een politikus de keuze niet aan eenieder kan uitleggen, is die ongeschikt.]
Ik ben zo vrij om enorm met u van mening te verschillen op dit punt. Klimaatverandering, eurocrisis, zo maar twee enorm complexe problemen waarvan de keuze uitermate ingewikkeld is.
Ik vrees dat u de geestelijke vermogens van de gemiddelde mens ernstig overschat, zeker gezien het woordje “eenieder” in bovenstaand citaat. Keuzes die je aan eenieder uit kunt leggen zijn zeer waarschijnlijk uitermate simplistisch en populistisch.
@8: Waarschijnlijk meer zo:
if ( post.author == ‘houtman’)
// holocaust ontkenner / Armeense genocide ontkenner / antisemiet
{
$post–-;
}
Fijn om te weten dat er mensen zijn die daar blijkbaar totaal geen moeite mee hebben.
$nerd_alert = false;
if (strpos($text, “{“)!==false) {
$nerd_alert = true;
}
if ($nerd_alert) echo “AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAARGH”;
CTRL-f5
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAARGH
@10: “Klimaatverandering, eurocrisis, zo maar twee enorm complexe problemen waarvan de keuze uitermate ingewikkeld is.”
Absoluut niet: ik ken geen mens die voor de eurocrisis of voor klimaatverandering gestemd heeft.
@12: Die echo had je al kunnen doen bij $nerd_alert = true; scheelt een paar regels code.
Het zo natuurlijk wel helpen als politci put their money where their mouth is, zodat de armen ook een reden hebben om zich in de politiek te verdiepen. http://www.youtube.com/watch?v=3YR4CseY9pk
Je kunt ook de vraag stellen waarom lager opgeleiden zich (steeds) minder politiek kunnen participeren. Een logisch gevolg van de dominantie van de hier beschreven groep.
Wat ik een mooi verklaring vind is wat de socioloog Willem Schinkel het ‘discours’ noemt. En de spelregels daarvoor. Wanneer je daaraan kan conformeren – woordgebruik en vooral houding, dan val je minder snel buiten de boot.
Dus eigenlijk een conclusie dat de hoger opgeleide is getraind, meer getraind, in het aanpassen aan de regels van het discours.
Hoogopgeleid betekent hooguit, dat niet erg dom bent.
Vooral voor de zich op de borst kloppende specialisten in bepaalde vakgebieden geldt, dat ze slechts erg veel van heel weinig weten ;-)
@14: Ik wil het nerd-alert ook nog elders gebruiken in de functie.
@18, doe dan op z’n minst
$nerdalert = strpos($text, “{“)!==false;
Verder sta ik wel bij mijn mening, ik ben dat gezeik over de euro en brussel wel redelijk zat, heel relevant is het hier niet en je kunt hetzelfde punt prima maken zonder die zaken aan te halen.
Nog niet zolang geleden werd een reactie van me verwijderd wegens off topic gezeik ,Ik zie hier ook heel wat reacties die zwaar off topic zijn,worden die ook verwijderd?
Iedereen is gelijk,alleen sommigen zijn wat gelijker dan anderen.(en een zwalkend moderatiebeleid)
@20: Heb je het over @9?
@19:
Toch zijn Brussel en de euro nu net de zaken waar slimmere mensen van begrijpen waarom die ons zoveel ellende veroorzaken.
Gewone mensen snappen het niet zo, maar voelen het wel.
Griekse oproerpolitie probeert tijdens de algemene staking van gister, de IMF Brussel mannen kwamen weer eens, het televisiestation te ontzetten, ik zag ik niet in ons nieuws.
Volgens een Frans opiniepeil instituut zijn 67 % van de Fransen actiebereid, voor banen en lagere belastingen.
De rellen in Bretagne over belasting op vrachtvervoer blijven ook buiten ons nieuws.
Nog 25 % van de Fransen staat achter Hollande, Diederik haalt dat niet eens.
Je mag dat allemaal gezeik vinden, maar dat doet aan de gebeurtenissen niet af.
Verder, de minnerij.
Ik verheug mij in een aantal toegewijde opponenten, die echter niet verder komen dan mintekens aanklikken.
Argumenteren lijken ze niet te kunnen.
Hersenspoeling lijkt hun doel te zijn.
Feiten interesseren hen niet.
Dat is toch wel een verdienste van internet, duidelijk maken hoe weinig mensen tot discussie bereid zijn, of misschien, in staat.
@19: Nope, minder goed leesbaar.
@23: Is off topic gezeik nu wel toegstaan omdat er een redactielid aan meedoet?
Off topic gezeik is sowieso toegestaan, anders zou het zo’n saaie boel worden. Indien het de discussie ontwricht kunnen we ingrijpen, maar meestal zijn er dan wel andere gronden om in te grijpen (flames etc.). Dit zit denk ik op het randje, maar de discussie is al zo goed als voorbij.
Ik kan niet beoordelen op welke gronden je reactie is weggehaald behalve “off topic gezeik”.
En natuurlijk hebben we een zwalkend moderatiebeleid. We kunnen nooit alles in de gaten houden. We lezen niet alle reacties. Daar is geen tijd en geen geld voor.
Dus in normale modus kan er heel veel, maar zodra de boel uit de hand loopt gaan we specifiek modereren, en ja, dan worden dingen die elders wel zijn toegestaan verwijderd.
Zo’n beetje als het kind dat teveel hagelslag op z’n brood doet, en als reactie daarop van z’n ouders zijn boterham moet omkeren boven de hagelslagpot en als resultaat minder hagelslag op z’n brood heeft dan als hij om te beginnen de normale hoeveelheid op z’n brood had gedaan.
/jeugdtrauma
@1 “Weliswaar kregen ze de 40.000 handtekeningen voor elkaar, maar toch niet in verhouding tot de twee miljoen Likes voor de Pietistsi. ”
De Werkelijke Pietitie op http://petities.nl/petitie/zwarte-piet-moet-blijven kreeg slechts 330.000 handtekeningen. Een like is geen (hoogdrempelige) ondertekening. Appels en peren.
@25:
Mag ik hopen dat het pure chocoladehagelslag was en niet van zepig smakende melkchocolade troep ;-)
@27: Pure, onversneden hagelslag.
@26: Ik verstuur mijn petitieondertekeningen altijd per postduif. Alle andere ondertekeningen vind ik te laagdrempelig, dus niet geldig.
@29:
Ik laat een koerier komen, en voeg de rekening bij, om te laten zien dat het menens is.
Maar even serieus @noortje, waarom zou de laagdrempeligheid van een ondertekening afbreuk doen aan de ondertekening zelf? De enige reden dat je op petities.nl je gegevens moet invullen is omdat ze die niet hebben. Facebook heeft die wel, dus waarom opnieuw vragen?
@31 Is op zich een heel valide punt. Een ondertekening (like) via facebook zou theoretisch net zo goed geldend kunnen zijn. Maar er zijn wel wat kantekeningen.
– Wanneer je naar Pietitie op FB gaat is onduidelijk wat je nu eigenlijk liked. Je liked een groep/ pagina met een schijnbaar gedeeld standpunt, maar in de comments zie je dat dat standpunt helemaal niet zo gedeeld is. Dus waar teken je nu eigenlijk voor? Bij een petitie onderteken je een heldere vraagstelling / doel en hiermee stel je een eenduidige en helder gedragen vraag aan een bepaald orgaan.
– Een petitie heeft een bepaalde vorm en richt zich tot een specifiek orgaan, waardoor (bijv) de tweede kamer hem ook in ontvangst kan nemen. Een FB pagina heeft dat niet (formalistisch argument en dus minder van belang inhoudelijk, maar wel als je iets met je petitie wil bereiken)
Je kan tegenwoordig bij petities veelal met FB inloggen en daarmee snel tekenen. Maar ook dit is een bewuste actie met een helder omschreven doel en een heldere vraag aan het orgaan waar je de petieie inbrengt. Hoe laagdrempeliger hoe beter natuurlijk en gebruik van FB likes is ook zeker een goeie optie. Maar anno 2013: een like en een petitie ondertekening is niet hetzelfde. Vandaar appels en peren. :)
Nou Noortje, vandaag stijg je bovenal uit, niet wat betreft je mening, maar je laat alle haantjes ver achter je, gefeliciteerd! We hebben het hier over hoogopgeleiden toch? Geweldig die commentatoren.
@noortje: Je bent het er dus mee eens dat een like wél een ondertekening kan zijn, en dat laagdrempeligheid een eventuele petitie niet minder waard maakt.
Ik ben het eens in je argument van #32, maar je verzet de doelpaaltjes wel een stuk ten opzichte van @26. Sterker nog, van 26 is niet zoveel meer over, qua argumentatie.
Ik denk dat die gasten gewoon een page op facebook wilden hebben, en toen de briljante term pietitie bedachten. Niet omdat het een petitie was, maar omdat het zo lekker bekte. Vandaar ook dat er vooraf niet nagedacht is.
Dat wil niet zeggen dat de pietitie niet toch heel duidelijk ergens tegen gericht is, hoewel wel wat hysterisch. En dat er best wat met dat signaal mag gebeuren.
De groepsfactor zou wellicht ook in ogenschouw genomen kunnen worden. Binnen de lagere klasse word er wellicht gesproken over “de politiek” maar er heerst veelal wantrouwen en ongeloof in het systeem. Er is ook minder sociale druk om te stemmen en het zou zelfs zo kunnen zijn dat het “not done” is om te stemmen of het in de groep te gooien. In veel subculturen is het een teken van toegeven aan de regering en legitimiteit geven aan die regering.
Onder (hoger opgeleidde) middenklassers is het volgens mij “not done” om niet te stemmen en is ongetwijfeld een factor in de hogere opkomst. De intresse zal afhangen van hun eigen belang en geloof in het politieke systeem. Ook zal netwerken en het daardoor (in)directe invloed hebben op de (plaatselijke) politieke besluitvorming daardoor meespelen. De lagere klasse heeft vaak geen extensieve netwerken buiten hun eigen wijk/stad.
De lagere klasse heeft verdomd goed in de gaten dat politiek een gezelschapspel is van de hogere klasse, die dat ook erkend, door te stellen dat de lagere klasse daartoe voldoende opleiding mist.
De meeste verwarring hieromtrent ontstaat door degenen die zich onterecht met de hogere klasse indentificeren.
@36: ” De meeste verwarring hieromtrent ontstaat door degenen die zich onterecht met de hogere klasse indentificeren.”
Dat zijn de ergsten,ook regelmatig tussen reaguurders in de kolommen van Sargasso aan te treffen
@34 Ik zie het niet als doelpaaltjes verzetten, maar aanvullende argumentatie. Ik zeg in #26 “Een like is geen (hoogdrempelige) ondertekening. Appels en peren.”
Dit is en reactie op Houtman die ze wel vergelijkbaar maakt, en dat zijn ze eenvoudigweg niet. Om meerdere redenen, maar OOK de hoogdrempeligheid. Het is gewoon wat anders: een tekst doorworstelen die aangeboden wordt aan de tweede kamer en dan al je gegevens invullen, of op basis van een uitroep een like geven. Dat zie je dus terug in de petitie Pietitie, die veel minder “likes” haalt dan de FB pagina.
Hiermee zeg ik dus niet dat een petitie hoogdrempelig moet zijn; alleen dat Houtman appels en peren vergelijkt.
@37: Yep, die toevoeging stond er niet voor niets.
En nee, het zijn niet de rechtse populisten, maar het volk dat zich als toppunt van redelijkheid presenteert, ‘omdat we het zo goed hebben met z’n allen’.
@26:
Hemeltjelief, gaan we nu hier ook al in de weer met het gezeur over ZP?
Ik dacht dat dat een speciale hobby van de VARA en met name JOOP was.
Kom op zeg, het is toch niet besmettelijk?
@37:
Verklaar je nader.
Of sprak je voor jezelf en over jezelf?
Misschien ook over jou ,je voelt je kennelijk aangesproken.
Iets met een schoen die past,vragen naar een weg die je al kent enzo…
@42: Ja, ik vraag me ook af wat @36 aan nadere uitleg nodig heeft. En ik verwachtte inderdaad vooral commentaar van degenen die zich door de toevoeging voelen aangesproken.
Nee, we noemen geen namen.