VN beschuldigd van verkiezingsmanipulatie in Sierra Leone

Op 11 augustus jongstleden werden in Sierra Leone de parlementaire en presidentiële verkiezingen gehouden.

Bij de parlementaire verkiezingen verkreeg oppositiepartij APC een meerderheid in het kabinet, en met een runoff verkiezing zal aanstaande zaterdag (8 september) de nieuwe President worden verkozen.

De strijd gaat tussen Solomon Berewa van de regerende partij SLPP en Ernest Bai Koroma van de APC.

De verkiezingen van 11 augustus zijn rustig en zonder noemenswaardige schermutselingen verlopen, en tot ‘free and fair’ uitgeroepen door betrokken instanties en de internationale gemeenschap. Terwijl de internationale kranten nog volstonden met felicitatie berichten over de succesvolle en democratische verkiezingen in Sierra Leone, braken in het land zelf her en der onrusten uit. Al meer dan een maand staat het sociale leven voor velen geheel in het teken van de verkiezingen en de gemoederen tussen supporters van de twee presidentskandidaten lopen op sommige plaatsen hoog op. Vorige week dreigde de zittende president, Kabbah, de noodsituatie uit te roepen als het verkiezingsgeweld zou toenemen. Op verschillende plaatsen werd preventief de avondklok ingesteld en reisde een delegatie van ECOWAS (een samenwerkingsverband van West Afrikaanse staten) af naar Sierra Leone om de rust te herstellen. Zowel Berewa als Koroma lijken toegewijd te zijn aan het bewaren van de vrede en besloten daarom gezamenlijk een vredesmars te organiseren die vanmorgen plaats zou vinden. Op het laatste moment, terwijl Solomon Berewa en alle andere deelnemers al in de startblokken stonden, blies Koroma de vredesmars af. Volgens Koroma zijn er aanwijzingen dat men het op zijn leven gemunt heeft, en besloot hij uit veiligheidsoverwegingen niet aan de mars deel te nemen.

Tegen het toneel van dreigende onrust onthulde de Awareness Times (het grootste dagblad in Sierra Leone) deze week dat vertegenwoordigers van de VN, Victor Angelo en Carlos Valenzuela, betrokken zouden zijn bij verkiezingsfraude ten gunste van oppositiepartij APC. Volgens de Awareness Times handelen Angelo en Valenzuela in opdracht van de Verenigde Staten, vanwege de banden die de regerende partij SLPP zou hebben met Arabische landen. Een APC regering zou ‘Amerika vriendelijk’ zijn en daarom de voorkeur genieten van de Amerikaanse politiek. Angelo en Valenzuela staan aan het hoofd van de VN-verkiezingscommissie die namens de internationale gemeenschap toezicht houdt op de verkiezingen. In lange artikelen probeert de Awareness Times met name Valenzuela te ontmaskeren. Volgens de krant zou Valenzuela vervalsing van verkiezingsbiljetten hebben mogelijk gemaakt en achter het dubieuze en onrechtmatige ontslag zitten van een van de toezichthouders van de nationale verkiezingscommissie NEC. De krant eist opheldering van de VN missie en verantwoordelijken in Sierra Leone, maar ondanks de ernst van de aantijgingen heeft de VN geen officiële verklaring afgegeven. De Sierra Leonese overheid heeft te kennen gegeven de beschuldigingen als laster te zullen vervolgen.

De Awareness Times bevindt zich op glad ijs, maar dat weerhoudt de krant er niet van dagelijks nieuwe beschuldigingen en zogenoemde bewijzen te publiceren. De kranten in Sierra Leone staan bekend als subjectief en propagandistisch en dat is vanzelfsprekend reden genoeg om dergelijke aantijgingen met scepsis te ontvangen. Het is echter duister waarom de VN zich onthoudt van commentaar, anders dan de waarschuwing dat de beschuldigingen geleid hebben tot enkele gewelddadige incidenten waar VN personeel bij betrokken was. Maar de beschuldigingen zijn nu eenmaal publiekelijk geuit en vele Sierra Leonesen zijn ervan overtuigd geraakt dat de VN ‘vuile spelletjes’ speelt in het land. De VN dreigt de Awareness Times in privé correspondentie, die de krant publiceerde, gerechtelijke maatregelen tegen de redactie te zullen nemen. Interessant blijft echter de reden waarom de VN niet bereid is te bewijzen dat het duo Angelo en Valenzuela niet betrokken zijn bij een zogezegde verkiezingsfraude. De vraag rijst of de VN misschien niet in staat is deze bewijzen te overleggen, of is de VN niet verplicht verantwoording af te dragen aan de bevolking van de landen waar zij missies hebben? Voor vele Sierra Leonesen geldt dat zij ervan overtuigd zijn dat zwijgen toestemmen betekent, en dat zou reden genoeg moeten zijn voor de VN om opheldering te geven. Een opvallend ‘detail’ in deze kwestie is dat Carlos Valenzuela ook als technisch adviseur optrad voor de VN verkiezingscommissies in Irak, Afhanistan en Oost-Timor, die allen door (post-verkiezings-) geweld worden geteisterd. Als Koroma de verkiezingen wint, kan op hevig protest gerekend worden onder SLPP supporters. Het vermoeden, gegrond of ongegrond, dat de VN de hand heeft gehad in de uitslag zal extra kolen op het vuur gooien.