De kwaliteit van de Nederlandse kinderopvang is door privatisering in het slop geraakt. NRC Handelsblad had afgelopen zaterdag een fraai verhaal waaruit duidelijk werd dat de verzelfstandiging van de crèches niet de gedroomde vruchten heeft afgeworpen. Ik kreeg de vraag van enkele lezers hoe dat in New York zit.
Eerst nog even Nederland. De droom was dat het makkelijker moest worden om een kinderdagverblijf te beginnen. Daarnaast zouden de zorg verbeteren en de kosten dalen. De praktijk is dat sprake is van marktconcentratie. Het bedrijf Catalpa, in handen van een Amerikaanse investeringmaatschappij, bestiert al meer dan 400 kinderdagverblijven. Negentig procent van de markt is in handen van vier partijen. De kwaliteit neemt ondertussen af (steeds minder leidsters op een groep), terwijl de kosten voor ouders flink toenemen.
Dat dit scenario nogal voorspelbaar was, hoef ik eigenlijk niet meer te zeggen. Het hele idee van privatisering is dat je de markt in beweging zet door kapitaal vrij te maken. Het is alleen altijd jammer dat dat kapitaal steevast uit de betreffende sector lekt naar buitenstaanders, investeerders in binnen- en veelal in het buitenland.
De toenmalige ambtelijke werkgroepen hadden ook een paar tripjes naar de VS kunnen maken. Hier is marktwerking in de kinderopvang al jaren heel normaal. Marktwerking betekent niet het einde van kinderopvang. Wel dat het schaarser en duurder wordt en voor veel mensen onbereikbaar. Het is ook jammer dat de beste les in de VS niet is geleerd, maar daarover zo meer.
Wij hebben voor onze zoon van nu negen maanden flink moeten zoeken. Er is maar weinig voor baby’s in deze stad. Baby’s zijn relatief duur want voor iedere twee kinderen moet er één leidster zijn. In de praktijk mag dit opgerekt worden naar vier kinderen. Veel kinderdagverblijven vinden dit nog steeds een te grote investering en nemen daarom pas kinderen vanaf twee jaar aan. En dan nog willen ze alleen kinderen die vijf dagen per week komen.
Als je een behoorlijk salaris hebt, behoor je een van de twee volgende opties te nemen. Of je stuurt je kind naar een kinderdagverblijf dat verbonden is aan een universiteit, zoals Columbia University. Dit soort instellingen heeft een speciaal curriculum (ja ook voor de kleinsten) die de kids al een voorsprong moeten geven in het leven, of ze in ieder geval moeten voorbereiden op een private school. Want kom zeg, je brengt je kind toch niet naar een openbare school? Deze kinderdagverblijven zijn erg duur, de wachtlijsten zijn lang en soms moeten kinderen een test ondergaan.
De andere optie kom ik in onze kennissenkring meer tegen: een nanny. Voor zo’n vijftien tot twintig dollar per uur heb je een privé-oppas. Zelfs kennissen die niet eens zo gek veel verdienen, maken gebruik van zo’n nanny. Ik merk dat er grote weerstand is om de kinderen naar een crèche te brengen. En op zich kan ik me daar wel iets bij voorstellen.
Ze zijn wel goedkoper. Wij betalen zo’n 1000 dollar per maand en kunnen onze zoon dan drie dagen per week daar achterlaten. We doen dat met gemengde gevoelens. Het verblijf is best in orde en oogt professioneel. De leidsters worden echter slecht betaald en het verloop is groot. Sinds augustus zijn er al drie van de vier leidsters van mijn zoons groep vertrokken. Dat is voor hem niet leuk en voor ons ook niet.
Daarnaast zitten er vaak veel meer kinderen op de groep dan is toegestaan. Vorige week waren er zes. Onze zoon lijkt het leuk te vinden, dus voorlopig kijken we het nog even aan. Het feit dat we hem drie dagen per week kunnen brengen, is een luxe die we niet graag kwijt willen.
Het is verder wel veilig, want dat kunnen ze in de VS goed afdwingen. Niet via toezichthouders of gemeentelijke regels (al zijn die talrijk). Het continue gevaar van een rechtszaak dwingt dit soort instellingen vreselijk voorzichtig te zijn. Al hebben we flink wat ‘parental consent forms’ moeten ondertekenen.
De mensen die ook dit niet kunnen veroorloven, zijn aangewezen op de thuiswerkers: mevrouwen die hun eigen huis als opvang gebruiken. We zijn een keer wezen kijken, maar het was snel duidelijk: dit nooit. Het zag er netjes uit, maar we zagen onze zoon hier niet rondkruipen. Een piepklein, volgestouwd appartementje en een mevrouw op leeftijd en van duidelijk niet al te best gestel die het in haar eentje runde. Ook dit kostte overigens nog zestig dollar per dag.
Eén ding hebben ze wel goed geregeld hier in New York. Dat is de openbaarheid van inspectierapporten. Er is online makkelijk en veel informatie te vinden over de kwaliteit en het incidentenverleden van kinderdagverblijven. Ook verschaft de gemeente veel informatie over waar je op moet letten, wat je moet vragen en wat je kan doen als je iets niet vertrouwt. Inspecties worden regelmatig gehouden en niet aangekondigd, zoals in Nederland.
Hier zit een aanknopingspunt voor de Nederlandse situatie. De overheid heeft de facto weinig meer te vertellen over de kinderdagverblijven en als burger kun je ze niet controleren, simpelweg omdat ze niet aan de eisen van openbaarheid hoeven te voldoen. Het enige waar private bedrijven gevoelig voor zijn, is negatieve publiciteit (al heb je in de grote steden maar weinig keuze als ouder). De landelijke (en lokale) overheid dient er daarom voor te zorgen dat inspectierapporten toegankelijk zijn en dat de achterliggende data ook te gebruiken zijn. Zo kunnen burgers en belangenorganisaties daar tenminste mee aan de slag.
Maar ja, met dit kabinet, dat nog steeds in het privatiseringssprookje gelooft alsof de NS nog steeds goed functioneert, alsof de postbezorging vlekkeloos loopt, alsof de elektriciteitsmaatschappijen nog steeds in Nederlandse handen zijn, alsof de ziekenhuizen en woningbouwcorporaties waar voor hun geld leveren, alsof…. laat ook maar…
Reacties (11)
De overheid heeft de facto weinig meer te vertellen over de kinderdagverblijven
Het zou helpen als de gemeenten hun controleplicht niet zouden verzaken, zoals ook in het NRC-artikel stond. Dit op het bordje van “de vrije markt” schuiven gaat mij veel te makkelijk. En over dure kinderopvang in New York: een stad waar jij goed betaald krijgt (neem ik) is ook een stad waar jij anderen goed moet betalen.
Je moet in New York helemaal geen kinderen nemen, dat is sowieso goed advies. De prijs voor kinderopvang is eigenlijk een soort domkoppentax.
Waarom heb je geen inwonende aupair Dimitri?
Ik hoorde laatst wel van een Nederlandse mamma (vraag me niet hoe ik me een mamma aan de praat kwam) dat haar kindje op een half Chinese-half Engelse opvang zat, en ondertussen al een aardig woordje Chinees spreekt.
Ter info:
GGD-inspectierapporten zijn via de sites van de GGD openbaar en dus voor iedereen in te zien. Bovendien is elk Kinderdagverblijf en elk gastouderbureau verplicht het GGD-rapport ter inzage te hebben liggen.
Wellicht even goed informeren naar de Nederlandse situatie alvorens je vanuit de VS een artikel hierover schrijft?
@Dimitri:
Ik dacht dat de inspectierapporten wel openbaar moesten in Nederland?
Zie bijvoorbeeld: http://www.gezond.amsterdam.nl/Home/Kinderopvang
Of is dit niet wat je bedoelde?
@SK Mea Culpa. Ik had gezocht, maar blijkbaar niet goed genoeg. Overigens doel ik vooral op het toegankelijk maken van deze informtie. Het moet niet zo moeilijk zijn om een goede app. te ontwikkelen die deze informatie makkelijk ontsluit en eventueel combineert met andere openbare bronnen. Zoiets als schoolvinder.nl.
@JSK Feit dat ik in NY woon betekent nog niet dat ik automatisch heel veel verdien.
@RC Haha, waar moeten we die au pair laten in ons kleine 1 brm apartment? In de bezemkast?
Goede voorlichting en kwaliteitsvergelijking lijkt me belangrijk. dat kan door de overheid gestimuleerd worden maar kan ook particulier gebeuren, denk aan de hoger onderwijs onderzoeken die Elsevier uitvoert, of de Keuzegids Hoger Onderwijs. Ook voor ziekenhuizen lopen dit soort initiatieven.
Wat voor kinderopvang in Nederland uiteindelijk het kernprobleem is lijkt me de kosten van personeel. Een medewerkster van de kinderopvang (meestal een vrouw, nederland is ZO ongeemancipeerd) wil ook een redelijk salaris verdienen en tijd hebben voor bijscholing etc. Zeker als de begeleidsters hoger opgeleid raken zullen ze hogere eisen aan hun werk gaan stellen, meer willen doen met minder kinderen, etc… dat zal steeds duurder worden en de vraag is wie dat kan, moet en wil betalen.
Wat betreft de app, ik zie het best zitten om zoiets te bouwen, maar ben altijd bang met dat soort sites dat mensen die negatief zijn het meeste gaan stemmen…
@6: ik ben bang dat het strijkstok effect van investeringsmaatschappijen sterker de prijzen doet stijgen dan de lonen van de medewerkers dat doen…
De rapporten van de GGD heb ik ook eens bekeken, maar eerlijk gezegd schiet je daar niet superveel mee op, die letten lang niet op alle zaken die een ouder belangrijk vind.
Sowieso vind ik zoals ik ook in de andere thread zei dat we in .nl het belgische systeem moeten invoeren van kinderen vroeger naar school, of brede scholen waar kinderopvang gewoon een functie van de school wordt.
Weg met de privatisering zoals Dimitri zegt lijkt me voor veel zaken een goede zaak, want echt veel heil lijkt het niet te brengen over het algemeen, maar goed, we hebben nu niet echt een kabinet waarbij die boodschap aan gaat komen…
@Dimitri: waar laat je je kinderen dan? Als ze knap is, kan ze bij ons slapen.
NYC lijkt een weelderige zwarte markt van kinderopvang te hebben. Dat duidt op een kinderopvangmarkt die helemaal niet geprivatiseerd is, maar onder overheidscontrole staat. Je mag verwachten van ouders dat ze zelf wel weten wat goed is voor hun kinderen, daar heb je geen GGD voor nodig. Moeten we anders kinderen bij de geboorte maar gelijk afstaan aan de overheid?!
Wat in het NRC-artikel zijdelings werd genoemd, is dat in sommige plaatsen de KDV wel goed werken. Ik woon in zo’n plaats en heb inmiddels door verhuizing binnen mijn stad en enkele leeftijdsfasen van de kinderen praktijkervaring met 7 opvanglocaties. Op wat kleine incidenten na is de opvang de afgelopen 8 jaar vlekkeloos verlopen: goed uitgeruste en schone opvanglocaties en prettige en gemotiveerde leiding. En nauwelijks een wachtlijst. Prijs van dit alles? Hoger dan de wettelijke vergoedingsgrondslag, maar vergeleken met New Yorkse prijzen speelgoedgeld. Sleutel tot dit droomverhaal is een verzelfstandigde organisatie met een maatschappelijke rendementsdoelstelling, dus geen 15% (of hoger) op eigen vermogen zoals Catalpa. Deze vorm van maatschappelijk ondernemen heeft voor dit soort aan maatschappelijke voorzieningen wat mij betreft dan ook de toekomst en is te verkiezen boven het opnieuw kunnen verschuilen onder de overheidsrokken.
@6: naar mijn ervaring zijn medewerkers van kinderopvang niet bepaald hoog opgeleid. Als ze dat wel zijn of gaan doen, vertrekken ze bij de kinderopvang om een opleiding tot juf/orthopedagoge of iets dergelijks te gaan doen.
Juist in het ongeëmancipeerde nederland gaat het bij kinderopvang vaak om vrouwen met een klein bijbaantje.
Overigens, is naar mijn ervaring in de kleinere plaatsen vaak een KDV die inderdaad goed werken. Deze zijn nog niet overgenomen door grote organisaties, maar ik zie wel beginnen concurrentie door die grote organisaties.