Een gastbijdrage van ‘Inca’.
Het HBO en specifiek hogeschool InHolland staan volop negatief in de belangstelling. Dit naar aanleiding van het bekendworden dat de Inspectie vier opleidingen van InHolland bestempelt als ‘zeer zwak’ en de accreditatie in gaat trekken. Ook de andere onderzochte HBO-opleidingen op diverse hogescholen werden niet voldoende bevonden. Hierop is de discussie hernieuwd wat er met het HBO moet gebeuren. Uiteraard vindt iedereen dat de kwaliteit van het onderwijs moet worden gegarandeerd.
De problemen in het HBO komen niet uit de lucht vallen. Al in 2001 werd aan het licht gebracht dat scholen in het middelbaar en hoger beroepsonderwijs op grote schaal frauderen. Zij ontvingen geld voor onderwijs dat ze niet leverden, door op kunstmatige wijze hun studentenaantallen op te waarderen. In 2005 werd het onderzoek afgesloten en werd het fraudebedrag geschat op 100 miljoen euro.
In diezelfde tijd kwamen er bovendien veel klachten over het functioneren van het onderwijs aan de hogeschool InHolland. Door het fuseren van verscheidene hogescholen en meerdere reorganisaties in de structuur was het kort gezegd nogal een chaos op de hogeschool. Zowel docenten als studenten waren gefrustreerd en vonden dat het onderwijs ernstig leed onder de situatie.
De onderwijsinspectie stelde een onderzoek in en bevestigt dat er problemen waren: “Studenten ervaren van dit alles de negatieve gevolgen: er gaan dingen mis in de uitvoering van het onderwijs en de werkdruk bij docenten leidt tot verminderde aandacht voor de student.” Als oorzaak wordt onder meer genoemd dat er teveel veranderingen in te korte tijd zijn doorgevoerd, en dat het bestuur de gevolgen hiervan niet voldoende heeft overzien. Het onderzoek is verder behoorlijk optimistisch over het vervolg. Omdat de grootschalige veranderingen (op organisatorisch, inhoudelijk en technisch gebied) zijn afgerond, kan er ingezet worden op de verdere uitvoering die wordt gevat in verbetermaatregelen. Dat was in 2006.
Hoewel deze onderzoeken volkomen los van elkaar staan, zijn ze toch allebei belangrijk. Beide tonen aan dat er flinke problemen zijn in de organisatiestructuur en het toezicht.
Flash forward naar 2010. Dat is inmiddels 5 jaar na deze conclusies. Dat is lang genoeg om beloften over beterschap ook werkelijk gestalte te geven, en nog niet zo lang dat de herinnering aan de ophef in de vergetelheid moet zijn geraakt.
Maar in 2010 kwamen opnieuw zorgwekkende berichten naar buiten.
InHolland zou langstudeerders te eenvoudig een diploma verstrekken.
Los hiervan werd ook een onderzoek gestart naar mogelijke onregelmatigheden rondom declaraties van het bestuur. Na deze veelbewogen periode stapte eerst bestuursvoorzitter Geert Dales op, en zou daarvoor een ontslagvergoeding van 177.000 euro ontvangen, waarna de andere twee leden van het bestuur ook hun functie opgaven.
Inmiddels hebben we daarnaast ook de resultaten van de Inspectie over de kwaliteit van de opleidingen voor nominale studenten, die ver onder de maat is. De mooie woorden over orde en kwaliteit van 2005 zijn in de verste verte niet waargemaakt. En de oorzaak lijkt onomstotelijk duidelijk: falend bestuur. Op geen enkele manier spreekt hier de intentie van de hoogste bestuursorganen om op een adequate manier werkelijk goed onderwijs te verzorgen.
Hoe deze situatie moet worden opgelost is nog niet duidelijk, en dus worden er nu al enkele ideeën gelanceerd. Opmerkelijk is hierbij dat diverse partijen nog ten volle bereid zijn de instellingen opnieuw een kans te geven, zelfs al blijkt uit de nieuwe feiten duidelijk dat de bestuurlijke chaos en het falen van het toezicht nog steeds aan de orde zijn. Kamerlid Sander de Rouwe (CDA) vindt dat de instellingen aan zet zijn om de kwaliteit van de opleidingen te verbeteren. Volgens hem kan de overheid als dit niet lukt alsnog met maatregelen komen. Boris van der Ham (D66) erkent dat er teveel geld naar management gaat, maar ziet geen probleem in grote instellingen, volgens hem kunnen deze de bureaucratie juist beperken.
Maar wanneer zouden we het resultaat daarvan gaan zien? Als we nu niet constateren dat het HBO gefaald heeft de eigen sector kwalitatief gezond te houden, wanneer dan wel?
Reacties (48)
Het zou voor mij, student bedrijfskundige informatica aan de Haagse Hogeschool, al een heel stuk schelen als de docenten zich zouden bekwamen in de Nederlandse taal. Het overgrote deel van mijn lesmateriaal is geschreven in een Nederlands waarvoor een brugklasser Mavo zich zou moeten schamen en waar nauwelijks een touw aan vast te knopen valt.
Beschamend om onderwezen te worden door een stel semi-analfabeten, en dat dan hoger onderwijs te durven noemen.
Sja, studie lening pakweg 15.000 en diploma waarde pakweg 0.
Kut, wat nu?
Mijn ex-PvdA ( ik heb bijgeleerd;) zuigt in deze en de studenten worden meegezogen..jammer.
Maar wat is het alternatief. Too big to fail gaat hier ook op.
zuigt in deze en de studenten worden meegezogen
En?..ga je naar een school als jongmens en doe je best en dan..heb je een ouwelpapier..dat is toch om te huilen.
Hey fatsetall..de kritische blik binnen het PvdA domein is ietwat mistig in deze. Baantjescarosel piept..de olie blijft uit.
Ik zit zelf te wachten wanneer we soortgelijke verhalen gaan horen over de universiteiten. De mechanismen waardoor middelbare scholen en hogescholen zijn geruïneerd, doen zich even hard voor bij de universiteiten. De controle is bijvoorbeeld uitgeoefend door visitatiecommissies, waarmee je alleen kunt vaststellen dat het onderwijs even goed of slecht is als in de landen van de visiteurs, waar precies dezelfde problemen bestaan.
De heer Terpstra was voorzitter van de HBO-raad vanaf 1 mei 2005. zijn ontstellend aantal nevenfuncties vindt u hier http://tinyurl.com/bbnr2q.
“De HBO-raad stelt alles in het werk om de positie van de hogescholen te versterken en onderhoudt daartoe een breed netwerk. Bij de HBO-raad werken professionals die sterk betrokken zijn bij de maatschappelijke betekenis van hogescholen. Vanuit een oriëntatie op ontwikkelingen en vragen van hogescholen ondersteunen zij de belangen van de hogescholen en vormen een kennis- en informatiecentrum. De HBO-raad, vereniging van hogescholen, is bij uitstek het platform waar hogescholen samenwerken.”
Huiver mee door een blik te werpen op de structuur voor wat betreft bestuur [http://tinyurl.com/3qpaa5b], werkgroepen [http://tinyurl.com/4yxlfls] en organisatie [http://tinyurl.com/3vqycuj]. Daar kan dus nooit iets goeds van komen.
Het HBO heeft gefaald????? Hoezo? Er zijn honderden goede tot zeer goede opleidingen. Er zijn hogescholen die alleen maar goede opleidingen verzorgen. Helaas schreeuwt iedereen elkaar weer na en rollen kamerleden over elkaar heen om drastische maatregelen te nemen.
We zouden ook eens naar de studenten zelf kunnen kijken. Dat Inholland een zeer slechte reputatie heeft is al sinds ongeveer 2005 bekend. Kennelijk informeren studiekiezers nauwelijks, lezen ze geen kranten voor ze een studie kiezen, googelen ze niet eens even de opleiding die ze van plan zijn te gaan volgen. Aan het kopen van een paar teenslippers besteden ze meer aandacht. Niet raar dat je dan een miskoop kunt begaan.
De meest in het oog springende opleiding in het hele INHOLLAND verhaal is waarschijnlijk media en entertainmentmanagement. Als ik het mij goed herinner werd die opleiding rond 2002-2003 opgericht (kan er een jaartje naast zitten), wat dan weer mooi samenvalt met de transformatie van Hogeschool Haarlem naar Hogeschool INHOLLAND.
In die periode zat ik zelf op de HTS. De opleiding luchtvaarttechnologie daar was, naar mijn idee, een aardige studie. Afstudeerders konden rekenen op een stevige interesse vanuit de luchtvaartsector. Dezelfde bedrijven kwamen steevast langs bij de opleiding om toekomstige werknemers te spotten en afgestudeerden konden rekenen op een goed salaris.
Helaas besloot INHOLLAND dat er geen plaats meer was voor luchtvaarttechnologie. Als ik mij niet vergis, moest de HTS in zijn geheel verdwijnen. Luchtvaarttechnologie trok jaarlijks zo’n 140 eerstejaars studenten, maar die nieuwe opleiding media en entertainmentmanagement kon jaarlijks maar liefst 300 studenten inlijven (ook hier geldt dat dit mijn herinnering is van eventjes geleden, er is dus kans op een kleine vertekening van de werkelijkheid). Conclusie: opleiding B trekt meer studenten dan opleiding A, dus weg met die toekomstige ingenieurs.
Het was moeilijk te geloven hoe een Hogeschool, een instelling met een maatschappelijke positie, een gewaardeerde opleiding zoals luchtvaarttechnologie kon inwisselen voor de toen al zo genoemde ´knip-en-plak-opleiding´. Dankzij een aantal bevlogen mensen binnen de opleiding luchtvaarttechnologie is het gelukt om het boeltje te verhuizen naar Delft, maar voor hetzelfde geld was dit het einde geweest.
Dat maakt het bestuur van INHOLLAND niet zoveel uit. Zij kijken enkel naar cijfers.
EDIT: maak van 300 maar 459 studenten bij media en entertainmentmanagement. http://www.studiekeuzehulp.nl/media-en-entertainment-management-bij-hogeschool-inholland-haarlem
Aanvullend op #11: Het zou goed zijn als journalisten wat speurwerk verricht want naar mijn idee missen er nog een aantal hoofdstukken uit het totale INHOLLAND verhaal.
@ Rob, het zou ook goed zijn zelf even wat speurwerk te verrichten. Zo biedt Inholland bijvoorbeeld een opleiding luchtvaarttechnologie aan en trok de opleiding MEM van Inholland nog veel meer eerstejaars dan jij hier aangeeft.
Verder in reactie op artikel. De politici en media buitelen nu over elkaar heen met allerlei draconische maatregelen. Diezelfde politici waren vorig jaar toen het gehele kwaliteitstoezicht stelsel in het hoger onderwijs werd besproken in de Tweede Kamer in geen velden of wegen te bekennen.
Met de proefballonnetjes die nu worden opgelaten schiet niemand iets op. Mooi voorbeeld is het opknippen van grote instellingen (SP, PvdA?, PVV). Iedere insider weet dat opknippen zorgt voor ruzie over de verdeling van de boedel (het is net een scheiding..) Kost veel geld en eist alle aandacht op. Een feest voor externe adviseurs en advocaten, een drama voor docenten en studenten.
De enige reële remedie is werken aan het herstel van vertrouwen in het hoger onderwijs. Dat is overigens ook de lijn die de Inspectie van het Onderwijs bij Inholland heeft gekozen (ondanks al haar kritiek op de instelling).
@13 Frank, hartelijk dank voor de suggesties over wat ik al dan niet zou moeten doen, maar je vertelt niets nieuws.
Luchtvaarttechnologie bestaat inderdaad nog onder de INHOLLAND vlag, maar ik zei ook niet dat dit niet het geval. Ik sprak over een verhuizing om het voortbestaan te kunnen garanderen. Dat is wezenlijk iets anders dan een afscheiding. Verder kan je onderaan reactie #11 een linkje vinden naar de instroom van studenten.
@10
Ik weet niet of je het onderzoekje dat recent in de media kwam hebt gelezen. Volgens mij onderzochten ze 14 opleidingen en waren er 9 of 10 kut op vier verschillende hogescholen.
Daarnaast mag je gewoon een minimumniveau (HBO)verwachten van een hogeschool, anders geen accreditatie. Een middelbare school diploma is ook gewoon een HAVO- of VWO-diploma, toch? Roepen dat studenten dan maar beter moeten opletten is een nogal onzinnig.
@13 (de andere Frank): In een uitgebreid opiniestuk in de papieren NRC vandaag veegt Bastiaan Bommelje de vloer aan met het vertrouwen in het HBO en en-passant ook met de politiek. Bommelje laat overtuigend zien dat de HBO fraudes sinds 1984 een onuitroeibaar fenomeen zijn en dat ook deze ronde weer zal eindigen in een spoeddebatje. Het is vooral de cirkel politiek-hoger onderwijs bestuur die structureel oplossingen in de weg zit. De enige reële remedie is als frauderende verantwoordelijken zich voor de rechter moeten verantwoorden en in de bak worden gegooid. En politiek verantwoordelijken ook daadwerkelijk ter verantwoording worden geroepen.
@15 Het zijn wel studies die zijn onderzocht naar aanleiding van signalen. Het is geen willekeurige steekproef.
@15: Hal, ik werk al een jaar of 10 freelance in het kwaliteitsonderzoek in het hoger onderwijs. Ik heb wel een beetje idee waar ik het over heb. Er zijn veel hogescholen die het gewoon heel goed doen, dat zijn vooral de wat kleinere. Ook op de grote, massale hogescholen zijn veel goede opleidingen. Verdiep je er eens in, niet door incidenten uit de pers te vissen, maar kijk eens goed op http://www.studiekeuze123.nl, kiesjestudie.nl of blader in de boekwinkel eens door een Keuzegids.
Natuurlijk mag je een minimumniveau verwachten en dat het systeem van accreditatie niet voldoende garanies biedt is een feit, maar doen alsof het hbo als geheel, of zelfs grotendeels onder de maat is, is gevaarlijke onzin.
@Hanedop, de bron waar je naar verwijst, studiekeuze123, is alles behalve onafhankelijk. Zodra er onafhankelijk naar HBO onderwijs wordt gekeken (zie artikel Bommelje in de NRC) dan blijkt het helemaal niet mee te vallen met het HBO. Rendementscijfers? Kwaliteit? Er zijn goede opleidingen, zonder meer, maar de cijfers HBO breed zijn echt niet goed. Zelfaccreditatie is gewoon niet het antwoord, ik hoop dat de inspectie meer en ruimere bevoegdheden gaat krijgen.
@15: Volgens mij heb jij zitten slapen bij statistiek. Een steekproef van 4 (hogescholen) zegt in principe niet heel veel over de plus minus 100 hogescholen die ons land rijk is. ;-)
@20.
Inderdaad bijna 100 – de helft bekostigd door de overheid, de andere helft niet bekostigd wel door de overheid erkend.
Het lijkt me dat de door de overheid niet bekostigde hogescholen buiten de discussie vallen over het functioneren van de besturen.
Aardige stelling van Boris vd Ham dat grotere instellingen de bureaucratie beperken. Daar ben ik nog niet gelijk van overtuigd. Klinkt mij te gemakkelijk.
@15 , dank voor de boordnodige nuance!
@ 21, ter aanvulling.1 van de grootste onderwijsinstellingen van het land is de Universiteit Utrecht, dat is tevens ook 1 van de weinige instellingen die structureel in allerlei vermaarde universiteitenrankings een hoge score haalt. Kortom, schaalgrootte wil niet altijd iets zeggen over geleverde kwaliteit. Bij de SP denkt men daar helaas anders over.
@19, ik heb het artikel in NRC nog niet gezien (thx voor tip). Qua cijfers, kijk eens alhier: http://cijfers.hbo-raad.nl/index.htm (dat zijn de officiele, ook door de overheid gebruikte inschrijvingscijfers..)
Voor de boeg (@ m.n. 19). Ik wil je wel uit een droom helpen, volstrekt onafhankelijke gegevens over onderwijskwaliteit bestaan niet. Die van studiekeuze 1,2,3 worden echter door vrijwel iedereen als meest objectief gezien. Bovendien, waarom zegt rendement iets over kwaliteit?
En over de inspectie, die hadden en hebben toezichthoudende bevoegdheden m.b.t. hoger onderwijs. Een paar vragen. Op gebied van onderwijskwaliteit had de inspectie tot 2002 een toezichthoudende rol (waar was de inspectie dan in de periode 1984-2002?). Verder ligt de inspectie in andere sectoren (vo en mbo) juist onder vuur vanwege wijze toezicht houden. Een gemiddelde docent of manager in het onderwijs krijgt een punthoofd van de gemiddelde inspecteur..
Specifiek voor het hoger onderwijs. Vanaf 2002 moet de inspectie toezichthouden op accreditatiestelsel in het hoger onderwijs. De inspectie had alle ruimte om eventuele misstanden aan te pakken, echter dat deden ze pas nadat een ander (de Commissie Leers) de kastanjes uit het vuur viste. Geeft toch ook te denken.
En tot slot, de inspectie zelf heeft in het geheel geen inhoudelijk oordeel gegeven over de onderwijsinhoudelijke kwaliteit van de opleidingen van Inholland die nu onder vuur liggen. Dat heeft een commissie van experts namens de inspectie gedaan bij 5 opleidingen. De nuances die deze commissie geeft in haar oordelen zijn in het geheel zoek in de discussie. Verder wordt de conclusies over 5 opleidingen zonder aarzeling doorvertaald naar de hele hogeschool, ja zelfs het hele hbo.
De inspectie zelf draagt daar m.i. aan bij. Misleidend is bijvoorbeeld te suggeren dat haar onderzoeken gaan over het hele hbo of zelfs het hele hoger onderwijs (zie titel van rapport inspectie d.d. 28 april). Verder wekt de inspectie door de wijze van presentatie van de onderzoeksgegevens van 10 andere hogescholen verkeerde beelden op. Die onderzoeken gingen alleen over naleving van wet- en regelgeving. Daarmee is veel mis, zo bleek.
Ten onrechte echter wordt overal een link gelegd tussen het niet voldoen aan wet- en regelgeving en het leveren van slechte kwaliteit. Ook instellingen die zich in het geheel niet aan de regels houden kunnen excellente kwaliteit leveren. Kwaliteit van onderwijs heeft immers vooral ook te maken met kwaliteit van de docent die het onderwijs geeft en niet van de wijze waarop regeltjes zijn geredigeerd. Gelukkig maar…
Beste Frank @22, dank voor de nuttige linktip. De vraag is of het om rotte appels of een rotte fruitmand gaat bij het HBO. Het niveau van de leraren die de afgelopen decennia door de PABO’s zijn afgeleverd, en waarover brede consensus bestaat dat die onvoldoende is, was voor wat dat betreft bij mij een wake up call. Ik heb daaruit geconcludeerd dat als HBO’s zo weinig professionele trots hebben om onze toekomstige leerkachten zeer goed op te leiden dat het met andere richtingen mogelijk nog erger zal zijn.
Dan nog de accreditatie business. In 2008 raakten de Inspectie en de NVAO in conflict over het niveau van de Hogescholen. Maar Bommelje stelt terecht dat “ondanks het ontbreken van gegevens over lesuren, sterk afwijkende opgegeven aantallen studenten per docent en andere onvolkomenheden … aan vrijwel alle HBO opleiding de goedkeuring werd gegeven die nodig is voor overheidsfinanciering, ook aan de opleidingen die nu door dezelfde organisatie worden gekwalificeerd als HBO-onwaardig”.
Geen harde cijfers, maar wel duidelijke indicaties voor een rotte fruitmand wat mij betreft.
@22 Leuk linkje trouwens. Wanneer je kijkt naar de instroom in 2001 van MEM geven ze een getal door van 295 studenten. Op dit moment bestond de opleiding alleen nog in Haarlem (dacht ik).
http://cijfers.hbo-raad.nl/QvAJAXZfc/AccessPoint.aspx?open=&id=QVS@web027|1_Instroom.qvw&client=Ajax
Wanneer ik op 2010 klik dan zie ik 901 studenten, maar dat geldt voor INHOLLAND als organisatie en MEM kan je bij INHOLLAND inmiddels op meerdere locaties volgen.
@19: Ik verwijs naar drie bronnen, waarvan studiekeuze123 inderdaad de minst onafhankelijke is. De afhankelijkheid bestaat daar uit dat de de koepels van instellingen (VSNU en HBO-raad er een vinger in de pap hebben, net als overigens studentenorganisaties ISO en LSVb).
Waar je vandaan haalt dat de cijfers hbo breed niet goed zijn weet ik niet. Bronnen?
@23 Ik heb inmiddels ook even de NRC gelezen. Mooi verhaal op hoofdlijnen, boodschap (alle betrokkenen hebben boter op hun hoofd) ook helder (en terecht). Maar precies op het punt dat door jou nu wordt aangehaald klopt het simpelweg niet.
Het ‘conflict’ waar naar wordt verwezen is veeleer de opdracht van toenmalig staatsecretaris van Bijsterveldt om de Pabo’s aan een verscherpte controle (door NVAO) te onderwerpen. Dat is ook gebeurd en daarover zijn (publiek toegankelijke) rapporten verschenen. Daarnaast is de inspectie m.i. in een competentiestrijd verwikkeld met de NVAO, een strijd die nu voor een deel over de rug van instellingen in het publieke domein wordt uitgevochten.
En over de accreditatiebusiness. Bommelje heeft kennelijk de Elsevier van deze week gelezen en het passend gevonden wat zaken over te nemen. Op de gegevens in het artikel en de toonzetting is forse kritiek mogelijk. Ik verwijs kortheidshalve even naar: http://www.nvao.net/news/item/reactie_nvao_artikel_elseviers_weekblad/388
@26: Leuk dat je refereert aan dat Elsevierverhaal als het gaat om het aantal contacturen (colleges en werkgroepen). Voor het HO is er geen wettelijke norm voor het aantal contacturen (voor het MBO bijvoorbeeld is er wel een urennorm). Toch lijkt het aantal contacturen, naast andere zaken, een relevant aspect van de kwaliteit van een opleiding.
In de nationale studentenenquete (www.nse.nl), een jaarlijks onderzoek onder alle studenten, werd dan ook altijd gevraagd hoeveel uur studenten nu echt les hadden. Deze vraag is sinds een paar jaar echter uit de enquete verdwenen omdat hij niet voldoende relevant werd geacht. Voor alle duidelijkheid, de nationale studentenenquete is de bron van veel info op studiekeuze123 en wordt betaald door het ministerie. De vraag over contacturen is geschrapt met medeweten en goedkeuring van studentenclubs LSVb en ISO. Zij zijn dus ook van mening dat contacturen voor de kwaliteit van je opleiding niet relevant zijn. Hilarisch dat Groenlinks nu juist met de studentenorganisaties wil optrekken om de boel te verbeteren. Dat belooft wat!
@25 Hanedop, de cijfers HBO-breed had ik duidelijker moeten stellen. Het gaat bijvoorbeeld over de lange duur en het hoge uitvalspercentage (die onder meer in de link van Frank#26 tot uiting komen). De cijfers zijn overigens dramatisch voor veel takken van onderwijs in Nederland (MBO, VMBO), al wordt er in ieder geval hard aan gewerkt aan verbetering. Verder heb ik in het verleden wel eens cijfers gezien van aantal lesuren, maar die heb ik niet meer kunnen achterhalen, ze waren bedroevend laag (waar je zelf terecht op verder gaat in @27). Daarnaast ging het over het niveau van rekenen en spelling bij de afgestudeerden van de PABo’s, dat is niet HBO-breed, mijn fout.
@26 Frank, goede link op het Elsevier stuk. Ik vind wel dat er deels uit blijkt hoe naar binnen gekeerd de NVAO is. Met name op het punt van contacturen. Ik heb al heel lang het beeld dat studenten te weinig goed onderwijs krijgen. Het NVAO stelt dat de gegevens over de contacturen wel degelijk openbaar en te vinden zijn. Ik heb het geprobeerd en ze niet gevonden. Wel hoor ik van kinderen van vrienden over hoe weinig ze “naar school” gaan als het over hun HBO opleiding hebben (alsof het Hoger Basis Onderwijs is).
Tenslotte vind ik dat er goede reden is om het HBO met argusogen te bekijken, de schaal van de fraudes en andere bestuurlijke ongein in het verleden is te groot om te doen alsof de bedrijfstak zichzelf wel kan beoordelen. Bij elke misstand kruipen de besturen en de belangenbehartigers in het verweer, terwijl ik verwacht dat ze geschokt zijn en elkaar de maat nemen, publiekelijk. Ik ben juist blij dat er eindelijk een publiek debat over het toezicht van het HBO begint te ontstaan.
Tenslotte vind ik dat er goede reden is om het HBO met argusogen te bekijken, de schaal van de fraudes en andere bestuurlijke ongein in het verleden is te groot om te doen alsof de bedrijfstak zichzelf wel kan beoordelen.
Werkelijk. Ik denk niet dat de verspilling in het HBO veel groter is dan bij de woningbouwcorporaties of de zorgsector. Ik denk dat het grote verschil misschien dat onderwijzers zich slechter kunnen indekken tegen uitblijvende onderwijsprestaties dan bv medici.
JSK, voor wat betreft de coöperaties heb je volkomen gelijk. In mijn ogen verspil je met slecht onderwijs “slechts” je toekomstpotentieel.
Hmm.. noem mij cynisch maar ik geloof dat je niet zoveel leert op school om mee te beginnen. Tenminste, je leert leuke theorietjes en het maken van PowerPoint presentaties. Dus ik denk dat er niet zoveel schade wordt aangericht door het verkeerd uitleggen van die theorietjes/PowerPoint.
Maar wat ik bedoelde is het volgende: er bestaat geen ranglijst van ziekenhuizen waarop je kan aflezen van de genezingskans van bv longkanker is. Een heleboel prestatiecriteria die gebruikt worden in het (hoger) onderwijs zijn gewoon niet beschikbaar voor andere onderdelen van de publieke sector (met name de zorg).
@JSK/20
No shit. :)
@Hanedop/18
Oké, ik weet er ook daadwerkelijk geen reet van. Dus ik neem het van je aan.
Uit persoonlijke ervaring weet ik alleen dat van de mensen die ik tegenkom die hun HBO net af hebben, dat het niveau me zo tegenvalt. Dat is natuurlijk nergens bewijs voor of tegen. Bovendien ben ik misschien gewwon te blasé, dat is heel wel mogelijk. Daardoor ben ik wellicht wat gevoelig voor het onthouden van negatieve beeldvorming. (O ja en ik heb een tyfushekel aan Geert Dales, dat zal ook niet helpen.)
@JSK31, de prestatie criteria (onder meer mortaliteit) van de ziekenhuizen bestaan wel. Om de hoek bij mij staat een academisch ziekenhuis, en een kilometer of wat verderop een streekziekenhuis. Als je een gewone beenbreuk hebt ga je naar het streekziekenhuis, als je een beenbreuk met complicaties hebt naar het academisch (bij wijze van spreken). De sterftecijfers zijn bij die laatsten als ik het goed heb hoger, terwijl ze paradoxaal waarschijnlijk meer kwaliteit bieden.
Maar om terug te komen op dit topic: op het moment dat hele HBO alleen nog maar powerpointjes en theorietjes zijn dan is het HBO verloren. Gelukkig zijn er tal van opleidingen die specialistisch en degelijk zijn. De anderen kunnen ze wat mij betreft bij het MBO onderbrengen. En de bestuurders hebben inmiddels wel genoeg kansen gehad om het leven te beteren.
@32. Als je al jaren er af ben, en je de nodige ervaring heb opgebouwd en je een twintiger tegenkomt die van het HBO is gekomen door keihard de boekjes uit het hoofd te leren is dat geen bijzondere constatering.
Bij elke opleiding of rijbewijs, wat een goed voorbeeld is, leer je de theorie, het denken, het doen komt met de ervaring.
Wat ik schadelijker vind is dat het op de middelbare school al fout gaat in de bovenbouw. Dat merk je zeker in het hoger onderwijs, hoe moeten de hogescholen daarmee dealen, zij hebben weinig keus.
Hoor ik van een leraar vroegere Heao, hij verdomt om de schrijfsels na te kijken vanwege de tientallen domme schrijffouten.
Gemakzucht (noemen ze ook wel zesjescultuur) is moeilijk tegen op te boksen. Strengere regels betekent dat een aanzienlijk deel uitvalt, of langer moet doen over de studie, want de student past zich echt niet aan. Dat is al bij de middelbare school begonnen.
@32: geweldige stelling over Geert D! Overigens was Jos Elbers nog veel erger…
Ik vraag me af of een van de problemen van het HBO niet het verlies van perspectief is. ooit waren HBO-opleidingen duidelijk gelinkt aan een beroep, kreeg je rechtstreeks terugkoppeling van werkgevers en vakmensen en was er binding met de regio. Toen moest alles 4 jaar worden, werden de hbo’ers ‘studenten’ die zich moesten ‘ontplooien’. Er kwamen lectoren, een soort hoogleraren, maar net niet. En zo verwerden hogescholen tot enorme leergebouwen waar studenten en docenten ontheemd rondlopen en bestuurders uit pure vertwijfeling vasthouden aan rijtjes cijfertjes over instroom, uitstroom, omzet, rendement etc etc etc…
Aan wie we het HBO ook terug moeten geven, alsjeblieft niet aan de Tweede kamer…
@34 & @35 Meten is weten. Maar het vaststellen van mortaliteit na een operatie is een stuk eenvoudiger dan vaststellen wat de kwaliteit van het onderwijs is. En hier gaat het eigenlijk mis. Kwaliteit wordt vastgesteld aan de hand van harde criteria die in vinklijstjes is vastgelegd. Iets als de kwaliteit van brood vaststellen aan de hand van het gewicht end e vochtigheidsgraad maar de geur en smaak achterwege laten omdat dit niet objectief kan worden vastgesteld. Zie voor een treurig voorbeeld jaarverslag 2009 van de RvT van Inholland waarin wordt gesteld
“…een verbetering van de tijdigheid en juistheid van studieroosters, de bekendmaking en administratie van cijfers voor toetsen en examens en het realiseren van het toegezegde aantal contacturen…” waar kwaliteit niet eens in voorkomt. Fijn dat je op tijd weet waar je substandaard college wordt gegeven (er staat echt niets in het jaarverslag over de kwaliteit van onderwijs!).
En als de visiteurs dan nog eens incompetent zijn of niet onafhankelijk zijn dan kan er al geen sprake zijn van een goede onafhankelijke vaststelling van de kwaliteit. Je moet stevig in je schoenen staan om in een visitatierapport te stellen dat een opleiding beter de poorten kan sluiten.
Als het HBO beter moet worden, dan moet beter worden geluisterd naar de studenten, het onderwijzend personeel en de afnemers van de studenten, bedrijven en instellingen waar de HBO’ers komen te werken. En ik kan als afnemer één ding zeggen, leer ze in godsnaam foutarm (!) Nederlands schrijven en competenties heb je, zijn lastig te ontwikkelen, maar geef ze alsjeblieft kennis mee.
De atikelen in Elsevier en in het NRC deugen helaas voor geen meter. Beide stukken bevatten een onvoorstelbare hoeveelheid onjuiste feiten, dubieuze conclusies en volledig uit het verband gerukte constateringen. Fact-free-politics valt helemaal in het niet bij deze stukken. Maar het werkt; deze verhalen worden als zoete koek geslikt. En dat is dan wel weer knap.
@37: Noem es een voorbeeld…
Meteen in de eerste alinea gaat het al helemaal fout. “Wie was echt verrast over de twee recente rapporten van de Inspectie van het Onderwijs waarin werd gesteld dat het merendeel van de onderzochte hbo-opleidingen ‘onder de maat’ bleek, zich ‘niet aan de wet hield’ en ‘onzorgvuldig gedrag’ vertoonde (NRC Handelsblad, 29 april)? Wie werd daadwerkelijk overvallen door het bericht dat misschien wel eenderde van alle studenten onterecht een diploma had gekregen en dat de onderwijssituatie op hogescholen ‘zorgelijk’ is, of ten minste ‘aanzienlijke tekortkomingen’ vertoont?”
In het rapport van de inspectie wordt gesteld dat het afstudeertraject voor langstudeerders bij 4 van de onderzochte 1189 opleidingen zwak was en bij nog eens 4 zorgelijk was. Bommeljé refereerde aan een bericht waarin stond dat misschien wel eenderde van alle studenten onterecht een diploma had gekregen. De letterlijke tekst is: “De Inspectie van het Onderwijs onderzocht bij Inholland drie studies waar alternatieve afstudeertrajecten golden, maar ook twee opleidingen waar alles volgens de regels leek te verlopen. In totaal bleek 39 procent van de 200 onderzochte diploma’s ten onrechte verstrekt te zijn.” (NRC, 28 april 2011). Het ging dus helemaal niet over verstrekte diploma’s in het hbo, maar over verstrekte diploma’s aan langstudeerders die een alternatieve afstudeerroute bij 3 opleidingen van Inholland hadden doorlopen. De inspectie zegt op haar site letterlijk dat “door de wijze waarop de onderzochte opleidingen zijn geselecteerd (op basis van risico-inschatting en ernstige signalen) het onderzoek expliciet niet een algemeen beeld van het bekostigd hbo geeft”.
Sowieso is de intro van dit artikel van Bommeljé verrassend. Het zou dus gaan over fraude in het hbo, maar over het onderzoek dat in de eerste alinea wordt aangehaald, schrijven de auteurs van dat onderzoek op p. 18 van hun rapport letterlijk dat er geen sprake was “frauduleus handelen”.
En dat is dan nog een onschuldig voorbeeld.
Nog een voorbeeld. In het hbo wordt volgens B. dus al vanaf 1984 gefraudeerd. En waaruit blijkt dat? In 1984 bleek de Haagse Avondschool enkele honderden niet-bestaande studenten te hebben ingeschreven voor de Moedermavo. Inderdaad, het was een duidelijk geval van fraude (van – let wel – één opleiding).
In 2004 kwam aan het licht dat er rond 2000 voor 96 miljoen teveel aan sudsidie werd ontvangen. Maar ook hier moet wel enkele kanttekeningen worden geplaatst. Ten eerste noemde de commissie-Schutte die deze kwestie onderzocht, dat “onderwijsland geen fraudeland” is. Het bedrag kwam voornamelijk voor rekening van een klein aantal instellingen. Zo was 57 miljoen gedeclareerd door drie instellingen. Rutte, de toenmalige staatssecretaris, deelde de mening van Schutte. Er zijn “geen zwembaden aangelegd in achtertuinen van bestuursvoorzitters”. Hij wees erop dat het geld was niet onttrokken aan de belastingbetaler. De onderwijsinstellingen die zich wel de regels hielden, kregen minder geld.
Een tweede kanttekening werd geplaatst door Bert Vroon, de toenmalige voorzitter van het college van bestuur van de CHN. OCW had volgens hem een scheiding moeten aanbrengen tussen werkelijke fraudegevallen en interpretatieverschillen van regels. “In plaats daarvan hebben ze alles op één hoop gegooid, en de hogescholen alle schuld in de schoenen geschoven. Terwijl het ministerie zelf ook schuld draagt door onduidelijke regels.” De bestuursrechter in Leeuwarden vernietigde het besluit van de staatssecretaris (een terugvordering van 830.000 euro bij de CHN). De Raad van State bevestigde die uitspraak (AB 2008,65), al moet ik toegegeven dat de kwestie wat ingewikkelder ligt dan ik hier weergeef.
Maar laten dit soort nuances gewoon terzijde schuiven. In de rest van het artikel komen we verder geen enkel voorbeeld van fraude meer tegen. Niets eens een dubieus voorbeeld. Hoezo meer dan een kwart eeuw fraude?
@36Toko: “Als het HBO beter moet worden, dan moet beter worden geluisterd naar de studenten, (…)” Ligt dat zo eenvoudig? In de periode 1996-2005 werden hbo-studenten steeds negatiever over hun opleidingen. Met name de inhoud van de studie en de kwaliteit van de docenten werden kritisch beoordeeld, zeker in vergelijking met de universitaire studenten. Dit onderzoek zie ik voortdurend terug in alle hysterische kritiek op het hbo.
Maar uit hetzelfde onderzoek blijkt dat hbo-studenten ook behoorlijk negatiever oordeelden over de sportfaciliteiten in vergelijking met wo-studenten. Zelfs in universiteitssteden waar hbo- en wo-studenten hetzelfde tarief voor de dezelfde sportfaciliteiten betaalden, was de waardering door hbo-studenten veel lager. Voor het uitgaansleven gold hetzelfde. Hoewel het verschil klein is, beoordeelden hbo-studenten de uitgaansfaciliteiten in de universiteitssteden gemiddeld lager dan wo-studenten. Dat roept dus de vraag op wat je nu precies op basis van zo’n onderzoek mag concluderen. Zijn de eisen in het hbo echt te laag of oordelen studenten in het hbo sowieso altijd negatiever over alles. Pas als deze vraag is beantwoord, kan er een zinvolle conclusie uit het onderzoek worden getrokken. Deze nuance is de critici echter vreemd. Men bedient zich blijkbaar liever van kretologie die de hysterie aanwakkert.
Zeg Ron, ik kan me best voorstellen dat je je boos maakt over wat in jouw ogen onterechte beeldvorming is. Maar ik vind wel dat je op een paar punten de plank helemaal misslaat. De grote HBO fraude van rond 2000 wordt door jou afgedaan met dat “het geld niet onttrokken was aan de belastingbetaler”, maar aan andere HBO instellingen. De belastingbetaler betaalde voor goed HBO onderwijs aan degene die daar recht op hadden. In plaats daarvan zijn er allerlei sluiproutes voor studenten actief uitgevonden waarvoor het geld niet bedoeld was. En een groot deel van de hogescholen deed daar aan mee. Ook al heeft het ministerie ook boter op zijn hoofd (immers het thema van Bommelje’s stuk), vind ik het van een HBO-onwaardige moraliteit om actief te zoeken naar (in het geval van destijds) buitenlandse studenten waarvan HBO leiding had moeten weten dat de financiering daar niet voor was bedoeld. Ik noem dat fraude. Net zoiets als dat ik de familieleden uit de huishoudpot elke dag goedkope pannenkoeken laat eten zodat ik lekkere biefstuk kan eten. Verandert niets aan de omvang van de huishoudpot.
De HBO bestuurders en hun belangen organisaties hebben een lange geschiedenis van zwijgen over misstanden. Ook nu over InHolland, alles gericht om het weer op de rails te krijgen. Geen woord van spijt of relativering van wat in mijn ogen volstrekt immoreel gedrag is. Of is het HBO qua ethiek blijven steken op het niveau van Hoger Basis Onderwijs?
Ik denk ook dat het keizertjesgedrag van bestuurders een enorme demotivatie onder docenten teweeg heeft gebracht (de paar die ik ken zijn unaniem). Dat is geen fraude, maar ondoelmatigheid die terugslaat op de inzet en dus kwaliteit van het onderwijs. Overigens zijn je inzichten over de vergelijkende studenten enquêtes erg verhelderend.
@Frank #33; De sterftecijfers zijn bij die laatsten als ik het goed heb hoger, terwijl ze paradoxaal waarschijnlijk meer kwaliteit bieden.
Da’s nogal wiedes – als het streek-ziekenhuis alleen maar gewone beenbreuken krijgt.
@Frank: Ten aanzien van de hbo-fraude in 2000 plaats ik enkele kanttekeningen. Daarmee zeg ik dus niet dat er geen sprake was van fraude. Maar de zaak ligt beduidend genuanceerder dan B. doet voorkomen.
Als de inspectie concludeert dat 4 van 1189 opleidingen met hun afstudeertraject van lagnstudeerders fout zitten, dan moet men niet komen aanzetten met de bewering dat de inspectie heeft aangetoond dat de algehele kwaliteit van de andere 1185 hbo-opleidingen niet deugt. Dat is gewoon regelrechte onzin. Wie alleen al de titel van het inspectierapport een keer leest, kan dat weten.
En voor alle duidelijkheid: afgezien van spookinschrijvingen e.d. zijn het wel docenten die een cijfer geven aan een student die het (kennelijk) niet verdient. De rest van mijn commentaar op B. staat inmiddels op drogredenen.nl.
@41 Als studenten aangeven dat ze goed onderwijs willen, kennis willen opdoen in plaats van vaardigheden dan is dit een niet mis te verstaan signaal.
Maar als het echt zo makkelijk was dan was er al een oplossing geweest. Doorgaan met het runnen van een HBO als een bedrijf met vergezichten als autonome zelfontplooiing is een doodlopende weg.
Oorzaak van de hele situatie, Bommeljé noemt het zijdelings in een alinea, is een weeffout in het HBO, d.i, de verdeling van de gelden. Er gaat te weinig geld naar het primaire proces, het onderwijs zelf. Meer dan de helft (lage schatting) gaat op aan niet-onderwijsfuncties. Voor docenten wordt echt op elk uur beknibbeld, terwijl in andere functies met geld gestrooid wordt. De slechte honorering van docenttaken leidt tot hoge werkdruk en -uit logische neiging tot zelfbehoud- tot extensivering van het werk. Het management vindt dit uitstekend, zolang zij het zelf maar niet ‘weet’. Rookgordijnen worden opgetrokken, gevels worden opgetuigd, maar net als in de film: het blijft piepschuim met daarachter een gapende leegte.
Docenten willen wel: geeft ze minimaal 25% meer uren voor hun lessen (voorbereiding, evaluatie, schrijven programma’s…) en het niveau zal in veel gevallen exponentieel stijgen. Is 25% meer uren veel? Nee, bij een normale bedrijfsvoering kun je toe met maximaal 25% ondersteuning bij het primaire proces (is zelfs een hoge schatting). Als deze verschuiving in het HBO gerealiseerd zou worden, zou een enorme reserve aan docenturen beschikbaar komen. En: het mes snijdt aan twee kanten, want managementactiviteiten, die nu werkdrukverhogend werken voor docenten, valt dan voor een groot gedeelte weg.
Er gaat te weinig geld naar het primaire proces, het onderwijs zelf. Meer dan de helft (lage schatting) gaat op aan niet-onderwijsfuncties.
Ja, maar dat is logisch. Iedereen die maar ook een beetje ervaring heeft in de (hogere) dienstverlening weet dat je de helft van de tijd kwijt bent aan facturen opsturen, de huur betalen, wanbetalers opsporen, nieuwe aanmeldingen verwerken, potentiële klanten terugbellen, etc. Ook bij de universiteiten is ongeveer de helft van het personeel actief in ondersteunende functies (bij de UvA is dat zelfs meer dan de helft).