Wakker worden in Argentinië doe je met Cronica TV, een TV-zender die met bombastische koppen, sfeerversterkende muziek en dramatische inleidingen het dagelijkse nieuws afvuurt op Juan Modaal. Het belangrijkste bestanddeel van vrijwel iedere uitzending is het live-verslag van een verkeersongeval, vaak met doden, soms alleen met gewonden, maar altijd met veel autowrakken en bloed in beeld.
Cronica bevredigt de sensatiezucht van de kijker, maar confronteert hem ook met een van de grootste rampen die zich jaarlijks op de wereld afspeelt: het verkeer in Latijns-Amerika, dat volgens cijfers van tijdschrift The Lancet jaarlijks 200.000 levens eist. Men verwacht dat dit aantal rond 2020 verdubbeld zal zijn.
De cijfers voor Argentinië liegen er dan ook niet om: afgelopen jaar vielen er per dag 22 doden in het verkeer (meer dan 8000 in het hele jaar). In 2006 ging het om ruim 7500 dodelijke slachtoffers. Ter vergelijking, in Nederland waren er 791doden te betreuren in 2007 en 811 het jaar daarvoor. En de inzet voor 2020 is 500 slachtoffers. Omdat absolute cijfers niet veel zeggen: per 100.000 inwoners vallen in Nederland ongeveer 5 slachtoffers per jaar, in Chili zijn dat er 13, In Venezuela 19 en in Argentinie en Mexico rond de 28.
De boodschap is inmiddels doorgedrongen tot de regering, die een grootscheepse campagne bedacht om het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen. De campagne heeft de naam luchemos gekregen (laten we strijden) en bestaat uit onder andere posters en tv-spotjes. Het zijn de bekende thema’s die we decennia geleden in Nederlandse campagnes zagen: “valhelm hoofdzaak”, “glaasje op, laat je rijden” (bob jij of bob ik) en de campagne voor het dragen van autogordels.
Dat juist die thema’s worde gekozen ligt voor de hand: Cijfers uit 2004 wezen uit dat minder dan een kwart van de chauffeurs de veiligheidsgordel draagt (22,4%), voor de bijrijders voorin lag dat percentage zelfs nog iets lager (21,2%). Van de taxichauffeurs gebruikt slechts 13% de gordel. Tegelijkertijd vond overigens ruim 80% van de ondervraagden het een goed idee als de overheid zou gaan controleren op het dragen van de gordel.
Van de motorrijders gebruikte ruim 40% geen of geen adequate helm. In het straatbeeld is dat dagelijks te zien. Het tijdens het rijden dragen van de helm aan de arm is populair, net als het achter op het hoofd balanceren van de helm. Het komt nog wel eens voor dat zo’n helm bij een bruuske beweging loskomt en over straat rolt.
Een belangrijke doorbraak in het denken over verkeersveiligheid is de bewustwording en erkenning dat verkeersdeelnemers de oorzaak zijn van ongelukken. Liefst negentig procent van de ongevallen gebeurt door fouten van bestuurders, de overige tien worden veroorzaakt door (weers)omstandigheden en technische mankementen. Een belangrijk deel van de campagne gaat dan ook om veranderen van het gedrag. Daar is nog een lange weg te gaan. Zo vinden de Argentijnen dat slechts 12 procent van alle chauffeurs goed tot zeer goed rijdt. Tegelijkertijd rekent 77,8 procent van de Argentijnen zich tot die groep goede chauffeurs.
Naast de campagne wordt ook gewerkt aan andere maatregelen. Zo wordt in het land hetzelfde rijexamen ingevoerd, komt er een database met verkeersovertredingen en ongelukken, worden de controles op met name gevaarlijk rijgedrag en alcoholgebruik verscherpt en komt er een technische keuring voor voertuigen. Het pakker maatregelen zal ertoe leiden dat Cronica TV op zoek moet naar andere onderwerpen om het ontbijtnieuws te vullen. Maar met stijgende misdaadcijfers lijkt dat geen probleem.
Reacties (5)
Elf jaar geleden heb ik een half jaartje aan het Argentijnse verkeer mogen deelnemen en ik kan het gelukkig navertellen. Dat het grootste deel van de ongelukken gebeurt door een fout van de bestuurder verbaasd me niks er wordt inderdaad roekeloos gereden maar het relatief lage percentage (10%) vanwege technische mankementen verbaasd mij wel. Destijds in 1997 reden er daar ontzettend veel roestige barrels op weg: auto’s uit de jaren 50 en 60 zonder motorkap, zonder lichten en soms ook zonder remmen. Slechte straatverlichting ook IN de steden gecombineerd met slechtweg vond ik persoonlijk buiten de Argentijnen zelf een van de grootste gevaren op weg. Wegwerkers die een kuil midden in de weg graven vervolgens wordt het avond en gaan ze naar huis en ze plaatsen er een lullig olielampje bij dat vervolgens al om 23.00 savonds is opgebrand…
Toen ik ruim een jaar geleden in Argentinië was, vond ik het heel erg meevallen met die onveiligheid in het verkeer. Maar ik had toen dan ook net tien maanden Ecuadoriaans, Peruaans en Boliviaans verkeer achter de rug.
Bij de directe verkeersdoden, mag je in Latijns-Amerika ook nog een sterk verhoogd aantal indirecte verkeersdoden door luchtvervuiling tellen. Strenger wordende milieuwetgeving in Europa, Japan en de VS zorgt ervoor dat alle oude rotzooi die nog rijdt verkocht wordt in landen waar geen beperkende wetten gelden. Zo levert het oplossen van onze gezondheids- verkeersveiligheids- en vervuilingsproblemen toch nog een beetje geld op (en extragratis stoflongen in Quito en La Paz voor mensen die we toch niet kennen).
In de Andeslanden (excl. Argentinië en Chili) hebben ze overigens wel grotere problemen dan een hoog aantal verkeersdoden.
Tja, dan weet men in Nederland ook gelijk weer waarom er gehandhaafd wordt op verkeersovertredingen.
Ja dM5 Bolivia… je hebt altijd baas boven baas in waanzin ;-)
In de hoofstad BA vond ik het overigens wel meevallen, druk maar redelijk ordelijk niet gekker dan Parijs of Rome. Het was de provincie die ik gevaarlijk vond (maar dat vind ik in NL ook trouwens, de provincie is in velerlei opzichten altijd veel gevaarlijker).
Ook memorabel: mijn terugtocht met een bus vanuit Chili over de Andes, ik had een voedselvergiftiging en zat al compleet leeggekotst naast een non op de voorste rij vlakbij de chauffeur. Als de bus harder dan 100km/h ging rijden ging er een zoemer: een soort van beveiliging maar de bus kon in principe nog wel harder. In de afdaling reed hij uren met de zoemer constant aan, alleen in de bochten ging de zoemer even uit.
En die non maar kruisjes slaan bij iedere bocht…
@2: tsja, ergere problemen… dat kan, in een uiteenvallende natie als bolivia of een land vol junglecommandos als colombia. maar precies die manier van denken veroorzaakt het probleem (verkeer heeft geen prioriteit). In argentinie worstelt men met het verleden van een generaalsregiem dat 30.000 mensen ombracht. Dan vind ik het proberen te voorkomen van 8000 doden ieder jaar weer toch wel een relevant issue. Ik denk dat hetzelfde in de Andeslanden geldt: zo onderhand komen er in het verkeer veel meer (vaak jonge!)mensen om dan door de FARC of andere toestanden.