Uit de jeugdzorg | Naomi

COLUMN - ‘Trappen, Naomi!’ riep ik nadat ik je een duwtje gaf. ‘Ja, goed zo, trappen, trappen!’ En dat deed je, als zesjarig meisje, met je rode staartjes en je guitige sproetjes. Ik weet het nog goed, het was een zonnige zaterdag nu zes jaar geleden. Een aantal kinderen was thuis of bij een weekendgezin. Degenen die op de groep bleven, speelden buiten. En jij leerde fietsen.

De afgelopen jaren heb je sowieso veel geleerd. En meegemaakt ook. Je vond je plekje in onze groep. Je had veel vriendjes, zat bij de plaatselijke scouting, haalde je zwemdiploma. Je maakte mee dat groepsgenootjes verhuisden. Dat pedagogisch medewerkers vertrokken. Dat je een mooie rol kreeg in de eindmusical van groep acht. En natuurlijk ook de lange weg die je moeder heeft afgelegd.

Je zag het van dichtbij. Ik zie je nog zitten wachten, op dat bankje. Úren zat je daar. Maar ze kwam niet. Het ging niet goed met haar. Maar jij bleef trouw wachten. De week erna weer. En de week daarna weer. Inmiddels begrijp je wat een depressie is. En je moeder begrijpt zichzelf ook steeds beter. Ze weet inmiddels wanneer ze hulp in moet schakelen. Dat haar medicijnen van levensbelang zijn, en dat ze die niet meer ongeopend in de prullenbak moet gooien.

Ze heeft het achter zich gelaten: de tijd van niet eten, niet drinken, de deur voor niemand opendoen en niets liever willen dan slapen, voor altijd. Geen sprake meer van. Ook niet van ‘alle pillen in één keer’ en de daaropvolgende ziekenhuisopnames.

Je moeder heeft hard voor zichzelf geknokt. En ook voor jou. Ze wilde niets liever dan jou weer thuis hebben. Daarvoor moest ze door een diep dal. Haar eigen verleden een plek geven. Uit de schulden komen. Een vaste woonplek hebben. En weer een vertrouwensband met je opbouwen.

Dat laatste ging niet zonder slag of stoot. In eerste instantie moest je niets meer van haar hebben. Dan sprak je liever met vriendinnetjes af. ‘Ik heb al veel te vaak voor niets op dat bankje zitten wachten!’ riep je. Maar je was toch nieuwsgierig. In het begin was het wel wennen voor je. Voor je moeder ook. Je was inmiddels geen kleuter meer. Eerst kwam je moeder op bezoek. Daarna ging je een dagje met haar op pad.

Na die tijd kon het jou niet snel genoeg gaan. Wat was je blij toen je hoorde dat je moeder een vaste woonplek had. Mét een kamertje voor jou. Je wilde meteen je koffers pakken. Wat viel het tegen dat de bezoekregeling eerst ‘geëvolueerd’ moest worden, zoals je moeder dat noemde. Maar jullie geduld werd beloond. Je mocht één nachtje per maand logeren. Na een paar maanden werd één nachtje een heel weekend. En vervolgens ieder weekend.

Wat keek je beteuterd toen je op een keer terugkwam op de groep. Aanvankelijk gingen jullie, als je bij je moeder was, samen naar de snackbar. Maar toen ging ze ineens koken. ‘Het blijft geen feest,’ had ze gezegd. Maar vandaag is het wél feest. Je hebt gehoord dat je bij haar mag gaan wonen. Voorgoed. Een nieuw huis, een nieuwe woonplaats, een nieuwe school. Spannend, hoor! Je bent er stil van. Ik ook. Want wat zal ik je missen!

Lieve Naomi, pas goed op jezelf. En op je moeder. En laat nog eens wat van je horen.

Alle cliëntnamen zijn gefingeerd.

Roselinde van Berkel is pedagogisch medewerker bij TriviumLindenhof, een jeugdzorginstelling in Zuid-Holland. Ze is auteur van het boek Sannah! en schrijft voor Sargasso over de jeugdzorgpraktijk van binnenuit.