Een van de belangrijkste punten van discussie bij de onderhandelingen over een nieuw kabinet zal de hoogte van de bezuinigingen zijn. Als campagnes een maat zijn voor het beleid dat we van de nieuwe regering kunnen verwachten, zal er zeker fors bezuinigd worden. De meningen onder economen over de noodzaak van bezuinigingen zijn verdeeld. Al eerder heb ik geschreven over de neiging van de politiek om te pleiten voor bezuinigingen: het is een diepgewortelde behoefte van de mensen om te denken dat je bittere medicijnen moet slikken om weer beter te worden.
Zo beweert niemand minder dan de president van de Europese Bank, Jean-Claude Trichet, dat bezuinigen helemaal niet slecht is voor herstel van de economie:
As regards the economy, the idea that austerity measures could trigger stagnation is incorrect.(…) I firmly believe that in the current circumstances, confidence-inspiring policies will foster and not hamper economic recovery, because confidence is the key factor today.
Ook zijn collega’s in Nederland beweren het zelfde: nu moeten we snel bezuinigen om het vertrouwen weer terug te winnen en om te voorkomen dat we later de oplopende schulden niet meer terug kunnen betalen. Het lijkt er op dat de politiek op hoog niveau naar deze economen luistert. Zo is op de G20 onlangs besloten dat de deelnemende landen moeten gaan bezuinigingen.
Aan de andere kant staan economen als Paul Krugman en Brad DeLong die een ander standpunt innemen. Zij beweren dat nu bezuinigen slecht is voor de economie. De redenering is dat we nu met een ander soort economie te maken hebben dan normaal. Onder normale omstandigheden is het inderdaad slecht om schulden op te bouwen. Als de overheid te veel geld op de markt moet lenen wordt de rente hierdoor opgedreven en wordt het dus voor bedrijven die willen investeren moeilijker om te lenen. Nu is er echter sprake van een depressie-economie: de rente is historisch laag en bedrijven hebben momenteel geen vetrouwen in de economie waardoor er ook geen crowding out effect is.
Als geen ander kan Paul Krugman dit veel beter uitleggen. Hier op CNN, geïnterviewd door Fareed Zakaria (video via Crooks & Liars):
Wie moeten we nu geloven? Is het een politieke keuze of een economische keuze? Ik ben geen econoom, maar de argumenten van Krugman et al. snijden volgens mij meer hout dan dat van de bankiers en boekhouders. Diezelfde bankiers beweerden nog niet zo lang geleden -vlak voordat de huizenmarkt in Amerika instortte- dat alles in orde was. Zo citeert Ewald Engelen (abonn. nodig), Nout Wellink, 15 mei 2007:
Omdat DNB streeft naar een robuust en efficiënt financieel stelsel plaatst het snel veranderende financiële landschap ons voor zowel kansen als uitdagingen en onzekerheden. Deze op een marktvriendelijke wijze adresseren is een cruciale, zij het niet altijd makkelijke taak. Gelukkig staan wij daar – toezichthouder en marktpartij – samen voor [En even verderop heet het] Een marktgeoriënteerde en liberale financiële sector leidt tot een efficiënte allocatie van schaarse hulpbronnen en produceert daarmee economische voorspoed.
Kort daarna begon de crisis. Als we kijken naar behaalde resultaten in het verleden en ervan uitgaan dat deze een maat zijn voor de kwaliteit van het advies, dan is voor mij wel duidelijk in wie ik meer vertrouwen heb.