Al tien jaar lang willen al die mensen die moord en brand schreeuwden wegens de prijsstijgingen na de overgang op de euro, terug naar de gulden. Het is een schoolvoorbeeld van de naïeve sentimentaliteit die het politieke denken in Nederland overheerst. Het soort denken dat één stap zet en vervolgens niet doordenkt.
Sta mij toe een stap verder te denken. Wat was ook alweer het probleem met die euro? Was dat niet dat winkeliers wel heel erg naar zichzelf toe rekenden en alles ineens duurder werd? Dan lijkt het natuurlijk logisch om te denken dat het omgekeerde gebeurt als je dezelfde weg weer terug volgt. Alleen is dat niet zo.
Laat ik een eenvoudig voorbeeld geven. Afgelopen zomer reed ik op ons onvolprezen geitenpad, de Autostrada A3, langs een beginnende bermbrand en ik kan u vertellen: dat is best eng. Wat denkt u dat er gebeurde toen ik weer terug naar huis ging? Ging de brand als vanzelf weer uit? Werd de tijd teruggedraaid zoals in Superman? Eh… nee. In tegendeel. Ik moest nóg een keer langs de vlammen, die nu, aan de andere kant, hoog over de vangrail sloegen.
Dat gebeurt er dus als u weer op de gulden over moet. U moet opnieuw langs de vlammen en met dereguleringspartij VVD aan de macht, wordt de winkelier vast niets in de weg gelegd om hetzelfde geintje nog een keer te flikken. Maar dan beter. Het terugrekenen naar de gulden gaat u dus geld kosten en het excuus luidt natuurlijk dat de winkelier “enorm veel extra kosten” moet maken. Net als toen. Drie zwaar onderbetaalde vakkenvullers, een prijstang en een avondje tot een uur of elf. En daar gaat u nog jaren voor schokken.
Maar, denkt u nu, ze kunnen toch gewoon die nieuwe gulden de waarde geven van de euro? Dat kan, maar dat geeft de echt diep-gelovige eurohater niet het gevoel dat er iets verandert. “Dat is gewoon diezelfde kuteuro met een andere naam!”, zal het klinken uit honderden kelen. Bovendien hebben ze dat destijds ook niet gedaan – geen enkel land is het gemak gegund om eenvoudig om te rekenen. De euro was niet gelijk aan de D-mark, de gulden of, gelukkig maar, de lire. De nieuwe munt werd bewust in de buurt van de dollar ‘gepositioneerd’, zei men destijds. Met een waarde van ongeveer twee Duitse mark, ongeveer twee gulden, ongeveer 2000 Italiaanse lire. Nooit precies.
Denk nu weer even aan die bermbrand. Wat denkt u, zouden ze het deze keer makkelijk maken of toch maar niet? Leg mij nou eens uit waar mensen die de overheid zo enorm wantrouwen het geloof vandaan halen dat een herhaling van precies dezelfde ingreep deze keer wél zal gaan zoals zij denken dat het moet?
Reacties (26)
Inderdaad, ik denk zelfs dat het veel moeilijker zal gaan: de nieuwe munt zal niet lang de zelfde waarde houden: of ze wordt sterker – in dat geval wil iedereen guldens, of ze wordt zwakker: dan vlucht iedereen met zijn geld naar Duitsland.
Ik denk dat het tweede waarschijnlijker is.
Nah je krijgt hetzelfde als de Gulden, die was gelinkt aan de DMark. En de nieuwe gulden word, net als de Deense Kroon, gewoon gelinkt aan de Euro met een nauwe band. Op die manier krijg je gewoon een Euro met een andere naam en voelen Henk en Ingrid zich zelf heel belangrijk. Maar eigenlijk doet dat hele ding geen hol. Het is dan meer MKBertje pesten en mensen die in een grensstreek wonen treiteren. Want die krijgen ineens Euro’s en Guldens in hun beurs en mogen constant omrekenen. Maar dat treiteren vinden ze wel leuk, want dat willen ze met grenscontroles ook (Mensen die daar wonen hebben gewoon pech). Aldus Henk voordat hij Ingrid weer eens moet bestijgen voor de Twee Wekelijkse Zondagse Wip.
Waarom niet terug naar de D-mark?
Of zijn er nog teveel gevoelige zieltjes, die dan herinnerd worden aan de Reichsmark?
Grappige gedacht, invoering van de D-Mark als Nederlandse munt. Daarmee geef je je monetaire soevereiniteit af aan Duitsland. Blijven we in de Euro dan wordt de monetaire soevereiniteit ook (grotendeels) overgedragen aan Duitsland. Het lijkt er op dat mensen denken dat, als je het plaatje en de kleur van een bankbiljet veranderd, alle problemen opgelost zijn.
En dan, waarom een sterke munt inleveren voor grote onzekerheid. Bij de introductie in 1999 stond de € gelijk aan $1,18 om na 2 jaar al te zakken tot $ 0,82.
Men had er in eerste instantie weinig vertrouwen in. Maar dan wordt de € steeds sterker t.o.v. de $ en beweegt zich de laatste 7 jaar rond $ 1,35 met uitschieters rond 2008 naar $ 1,85.
Maar dat was niet best voor onze exportpositie.
Nogmaals, waarom afscheid nemen van een redelijk stabiele, wereldwijd gewaardeerde €?
Nee wacht, dit stukje lijkt me iets te kort door de bocht. Natuurlijk – de prijsstijgingen zullen met de herinvoering van de euro niet ongedaan worden gemaakt. Maar Nederland krijgt wel weer meer zeggenschap over haar eigen munt. In eerste instantie zal er natuurlijk een conversie plaatsvinden van euro naar gulden, welke wisselkoers wordt gehanteerd maakt daarbij niet zo heel veel uit. Maar daarna kan de keurs van de gulden gaan afwijken van de euro (of andere munten). Dit betekent dat de waarde van onze munt minder afhankelijk zal zijn van de andere eurolanden, en ook dat DNB een monetair beleid kan gaan uitstippelen gericht op de Nederlandse economie, zonder rekening te hoeven houden met de ‘zwakke broeders’.
M.i. is een van de fouten in de huidige situatie dat er monetair beleid moet worden afgestemd op zeer verschillende economien. Om dat recht te zetten hebben we twee opties: Of de Europese economieen gelijkschakelen (=vergaande economische macht voor de EU) of de munt weer uiteentrekken en terug naar de nationale munteenheden (=macht terug naar nationale overheden).
Voor beide opties is iets te zeggen. Vanuit idealen neig ik naar de optie ‘meer macht voor de EU’. Maar vanuit pragmatisch oogpunt denk ik dat ’terug naar de gulden’ nog niet zo dom is. Drie argumenten:
1. De economische barriere van het omrekenen van valuta valt vandaag de dag reuze mee dankzij computers en automatisering. Een grote markt biedt weliswaar schaalvoordelen en minder bureaucratie, maar ook een mindere diversificatie en onderlinge competitie dus minder innovatie.
2. Ik heb de indruk dat een Europese economie in combinatie met speculatie en globalisering zorgt voor een onstabiel systeem met grote schommelingen en bijbehorende kapitaalvernietiging. Het lijkt me beter om de Europese economie op te delen in ‘compartimenten’. Een beetje het idee van een schip waarbij compartimenten voorkomen dat lading te snel gaat schuiven en dat bij een klein lek gelijk het hele schip zinkt. Je ziet het bijvoorbeeld in de financiele sector waar mede door de geharmoniseerde EU-markt het landschap wordt gedomineerd door een handvol grote spelers met alle bijbehorende instabiliteit zoals we hebben gemerkt.
3. Kleinere economische eenheden bieden meer mogelijkheden voor maatwerk-politiek. Let’s face it: De verschillende economien van de EU-lidstaten zijn fundamenteel anders en zijn het meest gebaat bij beleid dat op de lokale situatie is toegesneden.
correcte analyse, Wouter
Fokke en Sukke weten het zeker: de gulden komt niet terug. Echt niet,
Geen enkel land kon gemakkelijk omrekenen? Nederland wel hoor!
Nou weet ik heus wel dat hoofdrekenen voor de meeste mensen teveel gevraagd is, maar van euro naar gulden was: euro keer 2 + 10%. Van gulden naar euro was: gulden gedeeld door 2 min 10%. Niks moeilijks aan.
Als je mensen liet rekenen met euro is 2,20371 gulden duurde het allemaal wel heel lang natuurlijk.
Jammer alleen dat de gemiddelde MKB’er bij ‘aanbiedingen’ opeens niet meer kon rekenen. Voorheen 9 gulden 95 ? Nu 4 euro 95!
Gronk, de inflatie rond de intro van de Euro was toch niet boven de achtergrondruis? (toegegeven, het inflatiecijfer lijkt soms wel gebaseerd te zijn op alles wat niet in prijs stijgt, maar dat terzijde).
Alles wat ‘zo uit de fabriek kwam’ had inderdaad netjes omgerekende prijzen met gebroken getallen (4.37, 2.23, dat werk). Maar overal waar mensen de prijs zelf mochten bepalen — bij aanbiedingen, maatwerk, taxichauffeurs, etc.. daar zag je dat d’r doodleuk door twee werd gedeeld.
Het PVV-volk wil de gulden terug, maar kreeg Mark.
/seth
We kunnen geen kant op. Terug naar de gulden stort de wereldeconomie in een afgrond. Want niet alleen Nederland wil dan terug naar de oude munt maar de andere landen ook. Wat gebeurt er met de schulden die in Euro waren?
In 1951 had men in Italie 1, 5 en 10 Italiaanse lire muntstukken. In de jaren negentig had je slechts 500 Italiaanse lire muntstukken, maar werd er voornamelijk gewerkt met bankbiljetten van 1.000 lire. Dus in de periode van 40 jaar kregen de Italianen er heel wat nullen bij. Debasen van hun munt kunnen ze nu niet meer, behalve als ze terugkeren naar hun eigen nationale munt.
Dat de invoering van de euro tot grote gemiddelde prijsstijgingen heeft geleid is een fabeltje.
Toch bizar dat Nederland en Duitsland juist nu zo extra anti-Euro zijn, terwijl ze juist nu er het grootste voordeel eraan behalen.
Iemand enig idee wat er me tde D-Mark en/of Gulden was gebeurt in deze crisis? Kijk maar naar de Zwitserse Frank. Hoeveel BMW’s en Mercedessen waren dan nog verkocht aan China? Hoeveel industriele apparatuur?
Nederland en Duitsland doen het nu nog aardig VANWEGE de Euro.
Bjorn, lees je effe in in de problematiek. Ambtenaren van Financien hebben de minister nog gewaarschuwd dat de omrekenkoers van fl->euri te ongunstig was voor NL, en dat dit zou leiden tot hoge inflatie. De minister deed er niets mee, en loog het volk voor dat de inflatie allemaal tussen de oren zat. Alsof de gemiddelde nederlander geen rekenmachine kan vasthouden. Zo’n smoes werkt al nauwelijks bij abstracte zaken als veiligheid (bijv. ‘veiligheid is maar een gevoel’ zeggen tegen iemand die slechts voor de derde keer dit jaar overvallen is), maar de prijzen in winkels zijn tot 2 cijfers achter de komma bekend, en iedereen gaat wel een paar keer per week naar de winkel om dingen te kopen (en/of te verbazen over de prijzen).
Van rechts tot links.
Ik denk dat ik de poster niet tegenspreek, wanneer ik vaststel dat er echt wel wat belangrijkere aanpak nodig is ivm met fiscaliteit en geldwaarde, dan het vervangen van een (al dan niet geperoxideerde) afbeelding op een geldbriefje.
Als het concept ’terug naar de gulden’ een bermbrand is, dan zijn financiële vrijmarkten versus staat een hele stad die in lichterlaaie staat.
Overigens is het sociologisch natuurlijk uitermate interessant, hoe een hopeloos romantische en naïeve en onhaalbare gedachte toch zoveel hartjes kan beroeren. Je zou haast denken dat in deze tijden waarin werkelijk alles neergesabeld wordt, het net het onhaalbare is wat gedesillusioneerde wrange hoop geeft.
Ik denk dat het meer om het sentiment gaat. Mensen menen dat bij een wisseling terug naar de gulden hun inkomen in cijfertjes weer 2,2 keer zo groot wordt, terwijl de prijzen 2 keer zo groot worden. Dat is een belangrijke motivatie achter de wens tot terugkeer naar de gulden. EoE trapt mijns inziens de open deur in dat het eerder zal zijn dat de lonen met 2 en de prijzen met 2,5 vermenigvuldigd zullen worden. Dat alles in anticipatie van een verdere inflatie.
OT (of toch niet?): Panische Letten räumen Geldautomaten leer:
http://www.ftd.de/unternehmen/finanzdienstleister/:massenweise-abhebungen-panische-letten-raeumen-geldautomaten-leer/60141379.html
Ik begrijp dat de Letten (die hun eigen kleine muntje hebben) al meermaals hun banktegoeden hebben zien verdwijnen de afgelopen jaren, vanwege omvallende banken.
Ja én? Ik zag het voorbijkomen en dacht laat ik het maar melden. Kredietcrisis 2008 is ook in een onbeduidend land als een klein brandje begonnen (IJslandse Krone in ik dacht 2006). Ach, en misschien waait het allemaal wel over…
Ik vind het ook heel vermeldenswaardig. Zulke berichten zijn wat mij betreft alleszins relevant in de discussie over elke regering zijn eigen muntje. Vaak wordt als pro argument namelijk aangedragen dat eigen munten je zouden beschermen tegen het omvallen van banken. Letland is na IJsland inzake het tweede voorbeeld van het tegenovergestelde.
Ik voel niet zo’n nostalgie naar de gulden, maar als deze bedragen in guldens waren geweest zou het toch de helft minder zijn :-(
Rutte heeft al meer dan 250 miljard toegezegd:
ESM: 39,5 miljard
EFSF: 26 miljard
EFSM: 3 miljard
IMF-bilateraal: 14 miljard (NL betaalt natuurlijk het meeste aan de IMF van alle landen)
ECB: 1 miljard per week sinds het opkopen van staatsschulden vanaf augustus 2011, met een verlenging voor de komende 3 jaar om daar mee door te gaan. (totaal 172 miljard aan NL-garanties aan de ECB)
Guldens of Euro’s, het lijkt niet op te kunnen…
Als je niet bang bent voor een voortzetting van de euro, moet je zeker niet bang zijn voor een toekomst zonder euro.
Voor de komst van de euro was er een complexe dynamiek van heel veel factoren, die zijn uitweg vond in het fenomeen wisselkoers. Had je iets verkeerds geregeld als land, jammer, zakte de wisselkoers van je munt een tijdje. Dat gaf nadelen bij de import. Dat was tevens de mogelijkheid om er weer bovenop te komen. Het geeft voordelen bij de export.
Een beetje ondernemer handelt daarmee.
Politici vonden dat lastig. Een lage wisselkoers was een electoraal risico. Bij een hoge wisselkoers waren er weer andere klachten. Moeilijk, moeilijk. En dan ook nog speculanten, die de Keynesiaanse souvereiniteit afstraffen. Lastig, lastig.
De euro was het middel om de wisselkoersen af te schaffen. De euro was geen doel op zich, dus hoefde het ook verder niet goed geregeld te worden.
En blijkbaar hoeft dat nog steeds niet.