In het programma Altijd wat van afgelopen vrijdag werd in het onderdeel Feit of fictie aandacht besteed aan de benzineprijs. “In deze rubriek onderwerpt de redactie elke week een bewering aan een waarheidstest en stelt zich de vraag: feit of fictie?” Deze keer een mooi staaltje tendentieuze journalistiek. En dat terwijl ze beweren op zoek te gaan naar de waarheid.
De bewering/suggestie
In deze aflevering staat de bewering centraal of de onrust in Libië de echte oorzaak is van de stijging van de benzineprijs. Al snel wordt het vermoeden geuit dat de prijs van benzine net zo hard stijgt als de olieprijs, maar minder hard daalt.
De analyse van Feit of fictie
Verslaggever Ronald Sistermans begint goed. Interviews met Coby van de Linde van Clingendael en Paul Lasseur van BNR leveren een aardig beeld op van de verschillende invloeden op de olieprijs. Maar dan gaat het programma opzichtig in de fout.
Na een interview met Sharon Dijksma (PvdA), een belletje naar Shell en een gesprek met Paul Selms van United Consumers is de conclusie ineens dat de overheid en de oliemaatschappijen samenspannen om de consument zoveel mogelijk geld uit de zak te kloppen. Huhh?? Omdat Sharon Dijksma dat zegt? Of omdat Shell geen antwoord wil geven? Of omdat Paul Selms dit zegt? Waar zijn de feiten?
De fouten
Er zitten twee grote foute suggesties in het programma zonder feitelijke onderbouwing:
– De benzineprijs daalt niet als de olieprijs wel daalt.
– Oliemaatschappijen en de overheid zouden doorslaggevende invloed hebben op de wereldmarktprijs van olie.
Onze analyse
De benzineprijs volgt min of meer de olieprijs. Voor de laatste stand van zaken zie onderstaande grafiek:
Zie ook eerdere berichten hierover op Sargasso. Veel duidelijker kunnen we het echt niet weergeven. De olieprijs gaat op en neer en die wordt toch echt door de markt bepaald. De redenen zijn al door Coby van der Linde en Paul Lasseur gegeven.
Conclusie
Tendentieuze journalistiek. Stemmingmakerij. Bagger onderzoek. Hoe moeilijk is het om een paar cijfertjes op een rijtje te zetten? Zeker met prijzen is dat niet erg lastig lijkt me. Ik vermoed dat deze journalist aardig vooringenomen was getuige z’n uitspraken in het begin van het programma: “De euro’s vliegen sneller uit de portemonnee dan de benzine in de tank.” & “Maar je zult zien, zodra het weer wat rustiger wordt in het midden oosten, daalt de prijs minder hard is mijn vermoeden.” en wat verder op “We worden een beetje te grazen genomen.” Voor een programma dat feiten en beeldvorming onderzoekt en daarbij pretendeert opzoek te gaan naar de waarheid, is dit een enorme blunder.
Nieuwsgierig geworden? Je kunt de uitzending hier bekijken.
Reacties (12)
Ach die media http://www.apache.be/2011/03/de-vuurtorens-zijn-neergehaald/
@Jaap: Dank voor de uiteenzetting. Bij het zien van de uitzending kwam er stoom uit mijn oren. Ik had het niet zo neutraal kunnen verwoorden :-)
De grafiek toont goed aan dat de benzineprijs nu hoger is dan ooit, terwijl de olie in 2008 duurder was. Maar daar was het verschil tussen de beide prijzen dus groter.
Wist ik niet. Sorry Shell, dat ik jullie gisteren bij de pomp nog binnensmonds heb vervloekt.
Het probleem is dat benzineprijsverhogingen het nieuws ook makkelijker halen dan benzineprijsverlagingen. Dat heeft natuurlijk ook zijn invloed op de perceptie.
@3: Als de olieprijs relatief hoog is, dan zal de benzineprijs relatief wat achter blijven, als de olieprijs relatief laag is, zal de benzineprijs relatief juist iets hoger blijven. Dat is redelijk logisch, omdat de meeste belasting op benzine (accijns) geen (vast) percentage van de prijs is. In België is dat bijvoorbeeld anders. Het zou me niet verbazen als daar de overeenstemming tussen relatieve olie- en benzineprijs nog sterker is dan in Nederland.
geheel mee eens.. ik zag het ontsporen toen mijnheer Selms ineens zonder nadere toelichting het woord kreeg. Wat is ‘united consumers’, vroeg ik me af. Kennelijk iets dat je belt als het antwoord van de Consumentenbond niet is wat je wilde…
Overigens is united Consumers dus zelf een partij op de energiemarkt.. http://tiny.cc/5fz20
De steiging hang van vele factoren af, de koers van de euro. Vraag & Aanbod etc..
@MMaas en @Bismarck: De grafiek geeft alleen de kale benzineprijs (dus zonder accijns en btw). En dan niet gecorrigeerd voor inflatie.
De benzineprijs aan de pomp, voor inflatie gecorrigeerd, is nog niet op zijn hoogtepunt:
https://sargasso.nl/archief/2011/03/03/benzineprijs-op-recordhoogte-niet-helemaal/
@Bismarck: We zouden het oppervlak plus/min moeten optellen, kijken of het inderdaad neutraal is :-)
En hebben ze aan het eind geen conclusie gegeven dan? Feit of fictie (ken het programma niet verder en ga ook niet kijken) doet namelijk vermoeden dat tijdens het item een noot gekraakt wordt. Maakt niet uit, dan sturen we de redactie netjes een mail dat Nederland het énige land is waar de benzineprijs de olieprijs netjes volgt…en dan leggen we er vervolgens de grafieken van b.v. Duitsland e/o Frankrijk naast om ons gelijk te staven. Ze dwingen tot rettificasie of we gaan ermee naar een concurrerende nieuwsrubriek. Zijn ze daar helemaal besódemieterd. Altijd Wat bij die gristelijke grotegezinnenhoofden…
@10: dat is t ‘m nu juist: ze eindigen niet met een echte conclucie, maar wel met een verdachtmaking