De Nederlandse Amerikaan Ivo Daalder voert campagne voor een hernieuwde deelname van Nederland aan de strijd in Afghanistan in Den Haag. Het woord trainingmissie lijkt net zo’n verhulling als het woord opbouwmissie, maar dat is politieke mooipraat. De trainers zullen, net als de opbouwwerkers, scherfvesten en M-16’s moeten dragen, om een kans op overleven te hebben. En waarom zou de politie boeven moeten vangen, als je geen rechters hebt?
Maar doet Nederland mee of niet? Zelfs voor een ADHD kabinet is dat geen eenvoudige vraag. Om de Haagse politiek bij te staan, geef ik maar een redenering, zoals ik die zou volgen. De eerste regel is: je kunt wel een oorlog beginnen, maar wat wil je bereiken en hoe kun je hem stoppen? Als trouwe bondgenoot moet je daarvoor goed kijken naar de politieke bewegingen in Amerika, lees de recente verkiezingen en naar de militaire oordelen daarnaast.
Nederland was braaf lid van de “coalition of the willing”, toen het ging om Irak. Besloten werd dat een activiteit “hoger in het geweldsspectrum” nuttig was, al werd de deelname in Afghanistan later meer een opbouwmissie, om de PvdA over de streep te krijgen. Maar de “Dutch Approach” stelde wel iets voor: humanitaire inspanning heeft altijd zin. (zie mijn eerdere blogs over Afghanistan) Obama erfde twee oorlogen van Bush; hij beloofde een einde aan Irak, maar gaf onheldere en wisselende signalen over Afghanistan. Mijn interpretatie: de houwdegens in de USA moesten ook wat. Maar is er een helder oorlogsdoel? Generaal James Conway zegt: “we kunnen snel verliezen of langzaam winnen”. Voor een land dat zijn leven op grote voet met een snorrende dollarpers financiert, is dat geen vrolijke informatie. Maar nu zijn er ook nog verkiezingen geweest.
In Amerika barst ineens een discussie uit over de hardheid van Obama jegens de Jihad: een scholiere in India vraagt hem er naar en Obama antwoord bedachtzaam, dat Jihad een ingewikkeld begrip is dat door enkelingen is geperverteerd tot een religieuze legitimatie van geweld. Dat is echter te subtiel in Amerika: ‘3000 werkers in de Twin Towers zijn vermoord!’ Een medewerker van Obama legt uit dat een dergelijke opstelling in India van een weergaloos provincialisme en domheid zou getuigen.
In een blog “Americans against themselves” vertelt Ronald Dworkin dat acht op tien kiezers in de exitpoll aangeven diepe zorgen te hebben over de economie, terwijl vier op de tien melden dat hun families slechter af zijn dan voorheen. Het is een soort ondergangsstemming waar hij twee zorgelijke verklaringen voor geeft:
– Obama is een zwarte intellectueel en niet zo gewoon als de kiezer zelf is; die wil liever een president die meer is zoals hij zelf; zeg maar de kracht van G. W. Bush;
-Amerika is niet meer het rijkste, machtigste, welvarendste, invloedrijkste “great country” dat het ooit was; daarvan moet iemand de schuldige zijn.
Als deze verklaringen enig hout snijden, is steun aan Obama met hoop op een spoedige vrede in Afghanistan een illusie. De krachten, die de strijd willen doorzetten, zullen toenemen. Amerika kan na Vietnam, Irak nu toch ook nog niet de Taliban de ruimte geven? De Tea Party wil het land terug; dat land legde ooit de wereld zijn wil op. Dus niks onderhandelen, niks terugtrekken.
Wat nu? In de New York Review of Books van 10 november* staan de problemen overtuigend beschreven in een stuk met de titel: The War with the Taliban. De exit-strategie die Obama heeft uitgesproken en die formeel nog geldig is, heeft de Taliban gesterkt: ‘nog een jaartje volhouden, dan zijn ze weg.’ Ook aardig is een plaatje dat ik vond in het nieuwe boek van Wim de Ridder, waarin de Amerikaanse minister Gates enthousiast is over een beetje ingewikkelde presentatie: ‘als we die slide doorhebben, hebben we de oorlog gewonnen’. Maar zo’n soort oorlog is het niet.
Wim de Ridder, “De wereld breekt open”, ISBN: 978-90-430-2174-6, 2011, p.17
Wat moet je nu doen, als trouwe NATO bondgenoot? Is steun aan Obama productief in de interne verhoudingen in Amerika? Mij lijkt van niet: de Amerikanen moeten hun eigen gevoel van vervreemding en pessimisme overmeesteren. Als zij daarvoor een overwinning op de Taliban nodig hebben, kan dat nuttig zijn voor de wereld. Maar je kunt betere tegenstanders uitzoeken. Moeten we politie gaan opleiden? Ik heb mijn twijfels, bij gebrek aan bestuurlijke en juridische systemen, waarvan de ontwikkeling in deze tribale samenleving niet op korte termijn te verwachten is. Een centrale regering lijkt ook niet voor de hand liggend en een verkeerde keuze.
Wat dan wel? Je moet iets als trouwe bondgenoot. Ik zou zeggen: zoek aansluiting bij de successen van de Dutch Approach. Zorg voor scholen, betere gezondheidszorg, meer gelijkheid tussen de sexen, verdedig vrouwenrechten, probeer iets van een rechtssysteem en rechtspraak op te zetten. Gebruik de ervaring die daarmee is opgedaan, bij ons leger, bij de NGO’s. Ik kan me niet voorstellen dat de meerderheid van de Tweede Kamer daar niet voor zou zijn.
*The New York Review of Books, Volume LVII, Number 16: Christopher de Bellaigue: “The war against the Taliban”, p.18
Reacties (10)
Het lijkt me heel erg sterk dat er Nederlandse militairen/trainers zijn die een M-16 dragen.
Leuk al die dingen opzetten met een exit-strategy van een jaar en de hele rest van afghanistan waar zo’n approach niet gevolgd wordt (en niet gevolgd kan worden). Afghanistan valt weer ten prooi aan de Taliban en wij daar niets aan veranderen. Bovendien legitimeert onze steun het Amerikaanse beleid waarbij vele burgerdoden vallen, gemarteld wordt en een corrupt regiem in het sadel wordt gehouden. Er is dan ook geen enkele reden om ons nog met afghanistan te bemoeien.
@2: lezen helpt. Ik pleit voor humanitaire activiteit, omdat Nederland daarin wel heeft gescoord. De Amerikanen zijn bezig met een modernisering van een regime, hetgeen je beter kunt laten.
Maar het opblazen van scholen voor meisjes, het minimaal houden van gezondheidszorg interesseert ons overal in de wereld, dus waarom niet ook daar? Afghanistan en Pakistan zijn vermoedelijk grote bedreigingen van de wereldvrede, dus je kunt misschien wat humaniteit exporteren.
@3 Al de dingen die je opnoemt zijn overheidstaken. Die “overheid”, is een hoogst corrupt puppet-regiem van de Amerikanen. Die overheid valt om zodra de Amerikanen weg zijn. De Amerikanen willen over een jaar weg. Bovendien moeten onze welzijnswerkers en projecten beschermd worden, anders worden ze ontvoerd of vermoord, de projecten opgeblazen of door corruptie uitgemelkt. Wie moeten ze beschermen? Of wijzelf of de Amerikanen. De Amerikanen hebben al bewezen geen humanitair beleid te kunnen voeren en de bevolking niet voor zich te kunnen winnen.
@1
Ze dragen een Canadese licentie versie van de M-16.
@Tom Dat met die slide (mooie anekdote); dat was McCrystal.
Verder is het inderdaad de eerste regel van Sun Tzu: Ga geen gevecht aan voordat je weet wat je wilt winnen. In beide oorlogen was dat respectievelijk Saddam en de Taliban uit het zadel wippen. Maar dan hadden ze weg moeten gaan zodra dat gebeurd was. Dan was Irak uiteen gevallen in een burgeroorlog en was Afghanistan helemaal een narco state geworden, maar dat was (impliciet) wel het militaire objective.
Irak is trouwens volgens mij nog re-de-lijk gelukt, maar ook in Afghanistan redt je het ook niet met de Dutch approach; die is namelijk veel te duur en trekt een veel te zware wissel op het leger (nog een les van Tzu).
Het beste wat ze daar kunnen doen is onderhandelen met de Taliban en eventueel stabiele gebieden consolideren. Mensenrechten, met name voor vrouwen, is heel belangrijk, maar als de mensen het zelf niet willen, dan heeft het geen zin om het ze door de strot te gaan rammen.
@6: dat klopt, al heb ik Sun Tzu er niet op nageslagen. Maar mijn punt is complexer: door de verkiezingen zullen de Amerikanen er blijven, want hun nationaal zelfbewustzijn moet hersteld worden.
Ze zullen dat op hun eigen harde manier doen, met gevolgen die, o.a. via de dollar, ons ook zullen raken.
Dat is de reden om te denken dat je iets moet doen, maar niet door politie te trainen. Het heeft geen zin om een gewapende arm te hebben van een corrupt regime, terwijl rechtspraak ontbreekt. Dus bouw de humanitaire investering uit en bescherm die.
Dat lijkt me goed bondgenootschap.
En of strijd voor mensenrechten zin heeft is altijd een vraag: maar goed dat ANC, Chileense en Argentijnse vluchtelingen, ondanks die twijfel toch geholpen zijn.
Maar mijn punt is complexer: door de verkiezingen zullen de Amerikanen er blijven, want hun nationaal zelfbewustzijn moet hersteld worden.
Dat is een vrij kromme redenering. Isolationalisme is ook deel van de Amerikaanse geschiedenis. Pax Americana is vooral iets van na WO II.
Tijd voor de volgende minister om zich -op zijn beurt- te laten fêteren en inpakken door hele hoge cowboys. Als vazalstaat van Amerika doe je nu eenmaal wat er van je gevraagd wordt. Toch?
Of Nederland nu wel of niet een “vazal”staat is, laat ik over aan de geschiedkundigen die over enige tijd daar een beter oordeel over kunnen geven. Of Nederland onderdeel is (of zou moeten zijn) van het herstel van hun nationaal bewustzijn valt te betwijfelen, waarbij de eerste vraag is of hiervan ook echt sprake is en zo ja, of Nederland daar dan een rol van enige betekenis in kan spelen. Wat internationaal wel opgevallen is dat Nederland een rol van betekenis kan spelen in een operatie als ISAF. Een nieuwe missie zou naar mijn oordeel zich opnieuw moeten richten op de humanitaire kant, Nederland heeft bewezen (ik verwijs naar een eerder artikel van Tom hierover) dat met onze aanpak er werkelijk resultaten te boeken zijn. Echter, de Talib hanteert een simpele wijsheid, jullie (het westen) hebben een horloge, wij hebben de tijd. De vraag is dan ook, welke tijd hebben wij straks in ons horloge geprogrammeerd. Het is zoals de missie van Nederland op 1 augustus jl eindigde, op tijd (was de politieke afspraak) maar onvoldoende tijd genomen/gekregen om het resultaat te laten beklijven. Neem je die tijd wel, dan wordt het moeilijker om de dan ontstane tijdsgeest terug te draaien, ook voor de Taliban. De vraag is ook (de eerste verkenners gaan binnenkort weer die richting uit), als er dan al een politiemissie komt, kan dit zonder militaire steun? Of wordt het een militaire missie met politietaken. In elk geval bestaat er zoiets (nog) niet in de militaire doctrines, net zoals een opbouwmissie niet bestaat. De comprehensive approach (defense, diplomacy & development) wel, er kan niet worden opgebouwd zonder veiligheid. Mijn eigen waarneming is dat het rechtssysteem op gang komt, met moeite maar het komt. In Tarin Kowt, hoofdstad van Uruzgan, is het gevangeniswezen redelijk op peil, de (islamitische )rechtspraak is er ook, maar laten we daarover niet te gauw oordelen, onze rechtspraak is degelijker maar niet altijd slimmer, dat is onlangs wel gebleken. Terzijde, Nederland heeft inderdaad geen M16, wel Dimaco, lijkt er ernstig op en doet vooral hetzelfde, als het nodig is.