Turkije zet Zweden en Finland onder druk

Vorige week vond het eerste overleg plaats tussen Turkije, Zweden en Finland over de Turkse voorwaarden waaronder de Scandinavische landen kunnen toetreden tot de NAVO. Het Turkse staatspersbureau Anadolu Agency (AA) bericht over 'positieve resultaten' van het overleg. Gesproken is over de implementatie van een gemeenschappelijk memorandum dat is vastgesteld op de NAVO-conferentie in Madrid in een poging de Turkse bezwaren tegen het lidmaatschap van Zweden en Finland weg te nemen. Volgens het Turkse persbureau hebben de aspirant-NAVO-leden herhaald dat ze met Turkije zullen samenwerken bij de bestrijding van het terrorisme en dat ze groepen die de veiligheid van het land bedreigen, zoals de PKK, niet zullen steunen. Racisme Wat dit in de praktijk precies gaat betekenen is nog steeds niet duidelijk. Wel is duidelijk dat president Erdogan zijn veto-stem bij de toelating van beide landen tot het Atlantisch bondgenootschap maximaal zal inzetten om de interne Turkse oppositie te beschadigen. Zijn persbureau toonde deze week bijzondere interesse voor de verkiezingen in Zweden op 11 september waarbij Turkse immigranten een niet onbelangrijke rol kunnen spelen. Zweden is een racistisch land geworden, volgens experts die AA citeert. Er is onvoldoende tegenwicht bij de overheid en de politieke partijen. Er zou nog nooit zoveel racistische propaganda te horen zijn geweest in een verkiezingscampagne als nu. Het persbureau bericht ook over het plan van de extreemrechtse Zweden Democraten (SD) om de immigratie tot een minimum te beperken. AA meldt verder dat Saida Hussein Moge, een Zweedse sociaaldemocratische politica met Somalische roots uit Gothenborg gebroken heeft met haar partij vanwege een 'toenemende xenofobie'. Directe aanleiding was een opmerking van partijleider en huidig premier Magdalena Andersson (foto) dat zij in Zweden geen Chinatowns, Little Italy of 'Somalitowns' accepteerde. Moge viel met name over de term 'Somalitowns'. Andersson reageerde overigens op haar minister voor Immigratie Anders Ygeman die het Deense model voor immigranten bepleitte. In Kopenhagen worden niet-westerse immigranten geconcentreerd in bepaalde wijken. Vlaggenincident Hürriyet, een nauw aan het Turkse regime verbonden krant met een ruime verspreiding in alle Europese landen bericht deze week over problemen met de PKK in Zweden. Twee maanden geleden poseerden drie parlementariërs van de Linkse Partij in  Visby (Gotland) met de PKK vlag. Volgens de krant brachten zij de daarmee de Zweedse regering in verlegenheid. Premier Andersson zou de actie veroordeeld hebben. Minister van Buitenlandse Zaken Anne Linde beklaagde zich er over dat Turkije voortdurend met dit soort incidenten komt. Haar collega van Binnenlandse Zaken en Justitie Morgan Johansson wilde daar nog wel aan toevoegen dat de PKK bloed aan zijn handen heeft. De Turkse Zweden zijn gewaarschuwd. Voormalig minister van Buitenlandse Zaken Margot Wallström  zei tegen de Financial Times: 'De hele Turkse kwestie is nogal gênant. Als we aan Turkije toegeven, zal het niet goed worden ontvangen [door de kiezers]'. Gelukkig voor de regering zijn er voor de verkiezingsdatum nog geen concrete afspraken met Turkije te verwachten. Nieuwe wapenleveranties Op 11 september kunnen de Zweden laten weten in hoeverre ze willen toegeven aan de druk uit Turkije. In de polls worden nog geen grote veranderingen voorspeld. Vier jaar geleden behaalden de Zweden Democraten een grote winst. De partij staat nu op lichte winst. De sociaaldemocraten blijven volgens de peilingen de grootste partij. Dat zou voornamelijk op het conto komen van premier Magdalena Andersson. De koerswijziging van neutraal land naar aansluiting bij de NAVO heeft haar populariteit niet negatief beïnvloed. Die keuze wordt door weinigen bestreden. Zweden heeft deze week opnieuw laten zien dat men zich graag aansluit bij het bondgenootschap met de toezegging aan Oekraïne van nieuwe wapenleveranties ad 46 miljoen dollar. Extreem rechts naar het midden Ook de Zweden Democraten hebben zich uitgesproken voor het NAVO-lidmaatschap. In het verleden was er wel eens twijfel over de opstelling van de partij tegenover het Rusland van Poetin, maar de SD beweegt op alle gebieden naar het midden. In de afgelopen jaren heeft de partij gezien dat andere partijen meer en meer geneigd zijn de anti-immigratie standpunten van de SD over te nemen. Partijleider Jimmie Akesson vindt het dus tijd dat zijn partij een grotere rol krijgt na de verkiezingen, misschien niet in de regering dan toch minstens als een gedoogpartij die vanuit het parlement invloed uitoefent. Inmiddels voeren drie van de vier centrumrechtse partijen van Zweden campagne om een regering te vormen met de steun van de Zweedse Democraten. Ze beloven net als de SD langere gevangenisstraffen voor gewelddadige criminelen en een restrictiever beleid voor asielzoekers. Met het nazi-verleden van de partij hebben we afgerekend, zegt Akesson. 'De partij is niet meer hetzelfde als bij de oprichting, dertig jaar geleden, toen oude en nieuwe fascisten nog een grote rol speelden.' Maar niet iedereen gelooft hem.

Door: Foto: Socialdemokraterna (cc)
Foto: Socialdemokraterna (cc)

Een paar uur eerste minister

, door

Sommige premiers blijven veel te lang zitten. De net benoemde Zweedse premier Magdalena Andersson gaf het woensdag al na enkele uren op. Haar minderheidscoalitie viel uit elkaar nadat de Centrumpartij haar steun had onthouden aan de begroting van de coalitie en vervolgens een alternatieve begroting van de oppositie met steun van de extreemrechtse Zweden Democraten door het parlement werd aanvaard. Andersson, eerder minister van Financiën, wilde de oppositionele begroting desnoods nog wel accepteren. Maar haar coalitiepartner, de groene Miljöpartiet niet. Partijleider Per Bolund zei dat de Groenen de ‘historische begroting van de oppositie, voor het eerst opgesteld met extreemrechts’ niet konden tolereren.  Voor haar benoeming had Andersson de steun gekregen van de oppositionele Vänsterpartiet (Linkse Partij) met de belofte de pensioenen te verhogen. Maar juist dat leidde weer tot het afhaken van de Centrumpartij (liberaal, agrarisch) bij de stemming over de begroting.

Weer een nieuwe minderheidsregering?

De oplossing voor een nieuwe regering ligt nu bij Andreas Norlén de voorzitter van het parlement die gisteren met alle acht partijen in het parlement gesproken heeft. Andersson (54), de eerste vrouwelijke Zweedse premier, heeft aangegeven dat ze graag door wil in een minderheidsregering met alleen sociaaldemocraten, nog steeds de grootste partij in Zweden. De Groenen en twee andere partijen hebben aangegeven zich van stemming te zullen onthouden over een nieuwe regering, maar ze zullen zich niet tegen haar verzetten. Dat betekent dat de kans groot is dat zij wordt herbenoemd, zij het niet bepaald met veel steun. De econoom Andersson, die al sinds haar 16e is aangesloten bij de sociaaldemocratische partij,  staat bekend als een bijzonder competente politicus, maar ook als nogal direct en bot in de communicatie. De Zweedse televisie noemde haar een ‘bulldozer’. Anders Lindberg, politiek redacteur van Aftonbladet: ‘Ze heeft een beetje een Angela Merkel-manier van argumenteren. Het is niet helemaal duidelijk wat ze altijd wil zeggen, maar ze wint uiteindelijk het dispuut omdat niemand anders echt kan antwoorden aangezien ze alle details beheerst.’

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: D@vidovi© (cc)

Zweedse regeringsvorming in impasse

, door

ELDERS - Zweden krijgt dit jaar misschien wel een witte kerst, maar heeft voorlopig nog geen nieuwe regering.

Andreas Norlen, de Zweedse parlementsvoorzitter, heeft aangekondigd dat hij op 16 januari een nieuwe poging zal doen het parlement een nieuwe premier te laten kiezen. Sinds de verkiezingen van september zit Zweden met een demissionaire regering. Twee eerdere pogingen om een nieuwe regering te vormen zijn mislukt. Rechts en links houden elkaar in evenwicht na de verkiezingen. Ze willen niet samen regeren, en hebben ook een coalitie met de twee na grootste partij, de rechtse Zweden Democraten, uitgesloten.

Na enkele mislukte sonderingspogingen probeerde Norlen de parlementariërs in november te dwingen een keuze te maken. Hij wees Ulf Kristersson, de leider van Moderate, de grootste partij in de rechtse Alliantie, aan als kandidaat-premier. Maar zijn bondgenoten van de Liberalen en de Centrumpartij steunden hem niet omdat een nieuwe (minderheids)regering-Kristersson te veel afhankelijk zou worden van de steun van de Zweden Democraten (SD). Ze wilden elke invloed van de SD op de regering voorkomen.

Vervolgens mocht Stefan Löfven, de demissionaire sociaal-democratische premier proberen bij de Alliantie medewerking te krijgen voor een linkse minderheidsregering. Die poging liep ook stuk op de Centrumpartij van Annie Lööf. Zij vond dat ze niet voldoende toezeggingen kreeg op een aantal punten zoals de huren, lonen en flexibele banen. Het gevolg was dat Löfven vorige week vrijdag ook niet voldoende stemmen kreeg als nieuwe premier.