In de komende twaalf jaar komen er 1 miljard mensen op aarde bij. Maar wat wellicht nog schokkender is is de verwachting dat wereldwijd de middenklasse met 1,8 miljard mensen zal groeien. In 2020 zal een meerderheid van de wereldbevolking (52%) tot de middenklasse behoren. Goed nieuws voor Albert Heijn, Woonmall Alexandrium en de Intratuin. Maar er zijn ook signalen dat deze nieuwe middenklasse niet vanzelfsprekend dezelfde levensstandaard zal bereiken als de huidige middenklasse. Dit roept direct vragen op over de definitie van het begrip middenklasse? In een artikel in Foreign Policy zet Moisés Naím (oud-minister van Handel in Venezuela, tegenwoordig publicist) uiteen hoe die 1,8 miljard nieuwe 'middenklassers', waarvan het grootste deel (600 miljoen) in China zal wonen, aanspraak zal maken op de grondstoffen. Want de middenklasse wil naast biefstuk op brood óók koelkasten, auto's en vakantiereizen. Een deel van de cijfers over stijgende voedselprijzen zijn deze week al eerder genoemd in het postje Voedselcrisis in wording. Maar enkele illustratieve waarnemingen in het FP artikel kunnen hieraan worden toegevoegd: als het feit dat de Food Price Index van de Economist nu op haar hoogste punt is sinds de meting in 1845 begon. De constatering dat in 2006 China evenveel vermogen aan electriciteitscentrales bijbouwde als in heel Frankrijk aanwezig is en dat de laatste jaren 1/3 van de stijging in mondiale olieconsumptie voor rekening van China kwam. De prijzen stijgen en natuurlijke hulpbronnen raken uitgeput. Is er op aarde wel plek voor zo'n grote middenklasse?
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
De voedselprijzen rijzen de pan uit. President Jean-Claude Trichet van de Europese Centrale Bank (ECB) noemde deze week al het risico van o.a. de sterk stijgende voedselprijzen in het kader van de financiële stabiliteit in de wereld. Hogere prijzen voor ons voedsel horen bij een nieuwe wereldorde waarbij de burgers van opkomende economieën als China, India en Brazilië meer gaan eten. Tegenvallende graanoogst in Australië zet de graanprijs verder onder druk. Maar ook de verdringing van voedselgewassen voor de productie van biobrandstoffen voort de druk op. De productie van rijst stijgt wel maar kan de toenemende vraag niet meer bijhouden. Met als gevolg dat landen hun granen en rijst angstvallig voor zichzelf houden en de prijzen stijgen. In van import afhankelijke landen de eerste voedselrellen al zijn ontstaan.
Een artikel in de Christian Science Monitor (grappen in de comments) schetst aan de hand van FAO-cijfers de zorgelijke voedselsituatie in de wereld. In december zien 37 landen een voedselcrisis onder ogen en hebben 20 landen maatregelen genomen om de voedselprijzen te controleren. De rijstvoorraad is sinds midden jaren ’70 nog nooit zo laag geweest en de graanvoorraad bereikt haar laagste punt sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. In Azië is de rijstprijs in één maand met 30% gestegen. Vietnam, Pakistan en India hebben een exportverbod op graag ingesteld en Cambodja een exportverbod op rijst. De Filippijnen, Pakistan Bangladesh en Nepal hebben in de nabije toekomst waarschijnlijk leningen nodig om hun voedselimport te financieren. In Egypte, Kameroen en Burkina Faso zijn voedselrellen uitgebroken, in Peru is het leger overgestapt op het bakken van brood uit aardappelmeel.
In het najaar signaleerden we hier al de komende voedselschaarste. Nu begint het pas echt spannend te worden. Na de aankondiging dat Kazachstan extra belasting op export van graan gaat heffen, steeg de notering in één dag met bijna 25 procent naar een nieuw record.
De wereldwijde welvaart, de toegenomen vleesproductie, het gebruik van voedsel voor biobrandstof en tegenvallende oogsten zorgen voor een veel hogere vraag dan aanbod. Hiermee wordt het echter voor bepaalde bevolkingsgroepen steeds lastiger om aan betaalbaar voedsel te komen. Dit leidt lokaal nu al tot rellen. De vraag is echter wat landen gaan doen als dit probleem echt nijpend wordt. Komt er dan toch voor de oorlog om olie en de oorlog om schoon drinkwater eerst een oorlog om voedsel?
[poll=125]
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Het zijn spannende tijden in Cuba nu Fidel Castro nog niet dood is maar wel afgetreden. Er wordt flink gespeculeerd over de koers die Cuba nu gaat varen: volgt er democratisering of zal men volgens het ‘China-model’ slechts economische hervormingen toestaan? Zijn broer Raul heeft al eerder aangegeven een voorstander van het China-model te zijn.
Een specifiek aspect van de Cubaanse economie dat zou kunnen gaan veranderen is de rol van de suikerriet-industrie. Cuba is een belangrijke producent van suikerriet, suikerriet dat vooralsnog wordt verwerkt in voedingswaren. Fidel Castro was altijd een fel tegenstander van biobrandstoffen omdat het de voedselprijzen opdrijft en daarmee de honger onder de armen veroorzaakt. Maar nu hij het veld heeft geruimd zou de verleiding van het bemachtigen van internationale deviezen dmv biobrandstofproductie wel eens te groot kunnen worden. De Cubaanse suikerrietindustrie zou jaarlijks 11 miljard liter ethanol ter waarde van zo’n 7 miljard dollar kunnen produceren. Mocht Cuba grootschalig omschakelen naar de productie van ethanol dan zal deze biobrandstof nog niet direct richting de Verenigde Staten vloeien want die handhaven nog steeds een handelsboycot tegen Cuba. (bron: Wired)
Maar wat als Europa gedwongen door haar eigen EU-richtlijnen voor het bijmengen van biobrandstoffen op zoek gaat naar een grote producent?
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
