Wanhopige Partido Popular ondermijnt Spaanse democratie

In Spanje blokkeert de rechtse Partido Popular benoemingen van hoge rechters. Het tekent de verrechtsing van de partij, schrijft gastauteur Nick Ottens. De Spaanse oppositie heeft het land in een grote institutionele crisis gestort, volgens linkse media zelfs de grootste sinds de gefaalde legercoup van 1981. Premier Pedro Sánchez spreekt van een ‘ongekende situatie in onze democratie.’ Wat is er aan de hand? Het Constitutionele Hof van Spanje, het best te vergelijken met de Raad van State in Nederland, heeft de Senaat verboden om hervormingen van het hof te debatteren. Premier Sánchez wil het makkelijker maken om hoge rechters te benoemen. Daar is, afhankelijk van het soort rechters, nu een meerderheid van drie vijfde tot driekwart van de zetels in zowel het Congres als de Senaat voor nodig. De linkse Sánchez heeft die meerderheid niet. De rechtse Partido Popular (PP) blokkeert al vier jaar zijn benoemingen. Dat is ongekend. In het verleden had de PP ook niet altijd zo’n grote meerderheid, maar de PSOE, de partij van Sánchez, hield benoemingen van conservatieve rechters niet tegen. Dat de PP zo ver gaat, tekent de verrechtsing van de partij. De christendemocraten voelen de hete adem van Vox in hun nek, een nieuwe partij die in Europa samenwerkt met Forum voor Democratie en in eigen land volhoudt dat de misdaden van Franco door links worden overdreven. De opkomst van Vox heeft weer te maken met de radicalisering van de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging. Die riep in 2017 de onafhankelijkheid uit na een referendum dat door het Constitutionele Hof was verboden. De PP, destijds landelijk aan de macht, arresteerde de Catalaanse regio-regering en schortte de autonomie van Catalonië op. Negen politici werden veroordeeld voor opruiing tegen de Spaanse staat. De Catalaanse regio-president, Carles Puigdemont, vluchtte naar het buitenland. Nationalistische Spanjaarden, en dat is de meerderheid van het volk, waren verbolgen. Een deel – 15 procent – stemt op Vox. Toch werkt Sánchez samen met één van de partijen die het referendum uitschreef en Catalonië nog steeds bestuurt. Voor Vox reden om de premier van landverraad te betichten. In een poging de wonden te helen, liet Sánchez vorig jaar de negen Catalaanse gevangenen vrij. Ook heeft hij opruiing uit het strafboek geschrapt. Dat was voor de PP aanleiding om hem een landverrader te noemen. Met de steun van Catalaanse partijen heeft Sánchez tevens de toegang tot abortus vergemakkelijkt, euthanasie gelegaliseerd en rechtsbescherming voor transgenders in het leven geroepen. De PP en Vox kijken met afgrijzen toe hoe separatisten links aan een meerderheid helpen om progressief beleid te voeren. Hun laatste hoop: het Constitutionele Hof. Daar heeft rechts nog wel een meerderheid van zes tegen vijf. Vier van de hoge rechters hebben hun termijn echter uitgezeten en hadden in juli vervangen moeten worden. Dat lukt niet vanwege de blokkade van de PP en Vox. Sánchez overtuigde het Congres, de Spaanse Tweede Kamer, ervan dat een simpele meerderheid volstaat om rechters te benoemen. Nog voor de wijziging in de Senaat kon worden behandeld, stapte de PP naar het Constitutionele Hof en vroeg de rechters om in te grijpen. De progressieve vijf weigerden, maar de zes conservatieve rechters stelden de PP (hun eigen partij) in het gelijk en verboden de Senaat om ook maar over de wetswijziging te praten. Zoiets is nog nooit voorgekomen. De PP beweert dat Sánchez niet de juiste route heeft gevolgd om de benoemingsprocedure aan te passen. De veranderingen zijn als amendement aan hervormingen van het strafrecht toegevoegd en hadden moeten worden ingediend als volwaardig wetsvoorstel. Dat is juridische muggenzifterij. Het is voor heel Spanje duidelijk waar het de PP om te doen is. -- Nick Ottens deed drieënhalf jaar verslag vanuit Barcelona. Hij schrijft voor Atlantic Sentinel.

Door: Foto: SBA73 (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

The conservative embrace of progressive values – Merijn Oudenampsen

, door

RECENSIE - Conservatismedoor Addie Schulte, redacteur van Boekenstrijd.

Opeens was Nederland rechts. In mei 2002 won de LPF 26 zetels en kwam er een centrum-rechts kabinet. Een schokgolf ging door het land. Wetenschappers en journalisten hebben de Nederlandse ‘ruk naar rechts’ tot nu toe vooral verklaard als een stem die nu eens aan het woord kwam. Dit was de doorwerking van opvattingen van het publiek naar het politieke platform. De stemmers van Fortuyn en Wilders werden afgeschilderd als een vergeten groep, die zich eindelijk kon manifesteren. De politici waren de spreekbuis van die opvattingen, een soort doorgeefluik.

Maar in zijn proefschrift over de Nederlandse ruk naar rechts zet politicoloog Merijn Oudenampsen de schijnwerpers op de andere kant: op de ideeën van politici als Bolkestein, Fortuyn, Bosma, Hirsi Ali, wetenschappers als Cliteur en Kinneging en publicisten als H.J. Schoo, Wansink en vele anderen. Ideeën doen er toe, is de eerste stelling van Oudenampsen. En daarom is het zinnig om die ideeën te bekijken en niet eindeloos de gevoelens van Wilders-stemmers op te tekenen.

Pragmatisme

Daarvoor is wel een hobbel te overwinnen. De Nederlandse politiek, politieke wetenschap en journalistiek hebben de sterke neiging ideeën te negeren. Die doen er weinig toe, is de overtuiging. En sterker: ideeën zijn belemmerend en potentieel gevaarlijk, zo hebben tal van politici volgehouden. Politiek gaat om het pragmatisch oplossen van problemen en met allerlei vastgeroeste opvattingen mist de beweeglijkheid om compromissen te sluiten. Premier Mark Rutte is een uitgesproken vertegenwoordiger hiervan. De politieke wetenschap heeft lang de nadruk gelegd op het pragmatisme van de Nederlandse politiek en de journalistiek op de rol van personen en akkefietjes.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.