Oezbeekse trein

[caption id="attachment_19506" align="alignright" width="150"] Waren alle treinen maar als kantoor bruikbaar.[/caption] Ik schrijf u vandaag vanuit de trein van Buchara naar Tasjkent, die met een mooi arabisme Sharq heet, “oostwaarts”. Ik neem aan dat er ook een vanuit Tasjkent westwaarts rijdende Garb of – zoals de Oezbeken het wel zullen uitspreken – Gorb is. Alles klopt aan de Sharq. Het begint al als je aankomt in het station, waar het perronpersoneel over brede snorren gezag uitstraalt. Indrukwekkende uniformen ook: conducteurs zoals conducteurs eruit moeten zien. Er worden op het perron ook drankjes en kranten verkocht, wat bij mij meteen herinneringen opriep aan het oude station Roozendaal, waar in de jaren tachtig (toen ik daar als dienstplichtige vaker overstapte dan me lief was) nog iemand langs de rijtuigen kwam lopen en koffie, thee en limonade aanbood, die we dan aanpakten door het geopende raam.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Jeroen Mirck (cc)

Kunst op Zondag | De NS en kunst

Kunst op Zondag sluit het themablog over de macht van de NS af. “Door een verantwoorde keuze van kunststijl en kunstenaars wordt er naar gestreefd bij te dragen aan een prettige, inspirerende reisbeleving”, zo informeert de NS de reizigers. “Alle treinen zijn voorzien van een vorm van kunst”.

Geen kunst, maar ‘een vorm van kunst’. Dat is raak getypeerd, want tegenwoordig weet je in de trein niet meteen of je tegen wat design of kunst zit aan te kijken. Hingen er vroeger nog reproducties van bekende kunstwerken in de trein, of zag je nog tulpen van Jan Cremer op de wand, tegenwoordig zijn quasi gedichten en kunstzinnige deurgrepen in het gehele treinontwerp geïntegreerd.

Goede voorbeelden van het interieurconcept, noemt Bureau Spoorbouwmeester, die namens de NS en ProRail het Spoorbeeld mag bepalen. De NS kent een lange traditie van kunst in de trein, memoreert Tanja Karreman in een essay op Spoorbeeld. Als je dat essay doorleest vraag je je af: waar is de kunst gebleven?

Het zal de schuld van de reizigers wel zijn.

In de oude “Hondekop’-en ‘Apekop’-treinen hingen reproducties van “Snijden aan gras” van Co Westerik. In een uitzending van Avro’s Beeldenstorm vertel Henk van Os dat reizigers zich ergerden aan de prent, die de NS dan ook liet verwijderen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Europartrain

In 1997 startte de Europartrain in Thessaloniki, toen de Culturele Hoofdstad van Europa. Bij Oostenrijk was enig oponthoud omdat de autoriteiten wantrouwend waren, maar de trein reed uiteindelijk door naar Nederland. En daar strandde het project. De NS die aanvankelijk mee leek te werken en zelfs een wagon beschikbaar wilde stellen, lag ineens dwars.

Film bij Kunst op Zondag | NS en kunst, van zondag 27 oktober 2013.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Treinen rijden minder vaak door rood

Treinen rijden minder vaak langs een rood sein. De daling sinds 2006 is zelfs fors, maar het is nog niet genoeg.

In de meest saai klinkende rapporten vind je nog aardig nieuws. STS-passages 2011 gaat over iets dat ons allemaal aangaat: hoe vaak rijden treinen langs een rood sein en wat zijn de gevolgen daarvan? Een urgente vraag ook. In april van dit jaar raakten meer dan honderd mensen gewond, waarvan 42 zwaargewond, toen een machinist bij Amsterdam door een rood sein reed en een botsing plaatsvond.

De inspectie Leefomgeving en Transport houdt alle passages langs een stoptonend sein (vandaar de STS) bij. Ondanks het ongeluk van eerder dit jaar is er goed nieuws te melden. Het aantal STS-passages neemt namelijk al jaren flink af.

Sinds 2006 is het aantal bijna gehalveerd. Dat is nog niet genoeg. Na een aantal ongelukken aan het begin van het vorige decennium werd de doelstelling geformuleerd dat het aantal passages langs een rood sein terug moest naar de helft van het aantal in 2003. We zitten nu op 42 procent daling.

Nog meer weetjes. De NS is relatief veilig. Connexxion het minst, als gekeken wordt naar het aantal incidenten per miljoen gereden kilometers.

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Iemand?

Ik kan er nog steeds niet bij. Ík, uit de trein gezet. Voor de ogen van een volle trein en twee aansnellende spoorstewards door een ziedende conducteur de trein uitgebeukt. Niet erg lady-like, kan ik u vertellen.
Misschien was het naïef van me om te denken dat alle conducteurs redelijke mensen zijn die fluitend naar hun werk gaan, en daar vervolgens vrolijk verder fluiten. Misschien had ik mezelf ook wat te veel negatieve ov-karmapunten bezorgd.
Een jaar lang reisde ik gratis doordat ik –en elke conducteur die ik trof- ervan overtuigd was dat mijn studentenreisproduct op de een of andere manier kapot was. Toen ik het ging uitzoeken bleek ik het zelf te hebben stopgezet. Oja, was ook zo.
Jammer genoeg ben ik onwijs slecht in liegen, dus de tijd van gratis treinreizen is nu voorbij. Gelukkig had ik een meereiskaart bemachtigd, waarmee je gratis met ‘ iemand’ mee kon reizen. Ik stapte in mijn eentje in, maar genoeg ‘iemanden’ in de trein om mee samen te kunnen reizen. Dacht ik. De conducteur dacht daar anders over, bleek al snel. 
Ik vroeg hem me uit te leggen hoe lang en hoe goed je die ‘iemand’ moet kennen voordat je mee mag reizen. Een jaar? Moet je diegene naakt hebben gezien? Hebben aangeraakt? Samen hebben gehuild? Dat wist hij niet, maar wat zeker was, is dat je níet diegene pas net hebt ontmoet.
Discussie was zinloos. Ik moest eruit. Het was de meest onbevredigende redetwist die ik ooit heb gehad. Op elk van mijn steengoede argumenten reageerde hij steevast met een tetterend “Ik wil het niet hebben!”. Op dat moment baalde ik wel even dat ik in de stiltecoupé was gaan zitten.
Na tien minuten verbaal eenrichtingsverkeer werd ik in Amersfoort eruit geknikkerd, een treinkaartje en een illusie armer. Mijn prangende vraag blijft echter onbeantwoord.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Laat kunst achter in de trein.

In 1980 haalden studenten van de Rotterdamse Kunstacademie een geintje uit. Ze vonden de reproducties die uit het tijdschrift Openbaar Kunstbezit waren overgenomen, geen echte kunst. Ze stapten op een trein en vervingen de reproducties door echte kunst. Het resultaat? Ze werden uit de trein gehaald.

Filpmpje bij Kunst op Zondag | NS en kunst, van zondag 27 oktober 2013.