Ierland vervroegd naar de stembus

Volgende week vrijdag zijn er parlementsverkiezingen in de Ierse Republiek. Taoiseach (premier) Simon Harris heeft de verkiezingen vervroegd omdat hij de gunstige cijfers in de polls voor zijn partij hoopt te verzilveren en straks met flinke winst opnieuw een centrum-rechtse regering kan leiden. De grootste oppositiepartij Sinn Féin staat op verlies en daar zouden de zittende partijen graag van willen profiteren. Harris is pas sinds april van dit jaar premier. Hij is de opvolger van Leo Varadkar die op 20 maart 2024 onverwacht voortijdig vertrok als taoiseach en leider van de Fine Gael-partij. Deze partij vormde sinds de vorige verkiezingen in 2020 een coalitie met de andere centrum-rechtse partij Fianna Fáil en de kleinere Groenen. De samenwerking tussen de rivalen FG en FF, die Ierland al honderd jaar regeren (maar nooit samen), was uniek. Beide partijen verloren flink bij deze verkiezingen. SF was met Mary Lou McDonald de grote winnaar en kwam met 37 zetels bijna op dezelfde hoogte als FF. Om haar uit de regering te houden sloten FF en FG een historisch compromis dat onder andere inhield dat Micheál Martin (FF) de eerste helft van de vijfjarige zittingsperiode premier werd waarna de aftredende regeringsleider Varadkar hem zou opvolgen. Twee jaar later won Sinn Féin  in Noord-Ierland de verkiezingen. Daar is de Noord-Ierse SF leider Michelle O’Neill nu premier. Mocht SF ook in de Ierse Republiek winnen dan zou de hereniging van beide delen in het verschiet liggen. Op het congres van SF in september beloofde Mary Lou McDonald dat zij een referendum zou organiseren als ze na de aankomende verkiezingen premier kan worden. Maar bij de Europese verkiezingen dit voorjaar bleek al dat de populariteit van de partij is gedaald. Als oorzaken worden genoemd een onduidelijk immigratiebeleid en een reeks schandalen. Dat begon in Noord-Ierland waar een partijfunctionaris beschuldigd werd van seksueel misbruik met kinderen. Onlangs braken twee Ierse SF-kopstukken met de partij. McDonald is er nog niet in geslaagd de reputatie van de partij te herstellen. Sinn Féin blijft ijveren voor hereniging Volgens de huidige peilingen haalt Sinn Féin nu slechts 18% , een daling van meer dan zes procentpunten. Fine Gael staat nu op ongeveer 24%, Fianna Fáil op 21%. De kleinere partijen halen de 5% drempel waarschijnlijk niet. SF oud-gediende Gerry Adams waarschuwt in een opiniebijdrage degenen die hopen af te kunnen rekenen met zijn partij. 'Er zijn duidelijk mensen die verkiezingscampagnes zien als kansen om een ​​overlijdensbericht voor Sinn Féin te schrijven. Sorry dat ik je moet teleurstellen. Zoals bij alle partijen die meedoen aan verkiezingen, zullen er momenten van winst en momenten van pijn zijn. Dat is inherent aan de verkiezingspolitiek, vooral in onzekere tijden. Maar als je politieke ideologie en de band van het leiderschap met de basis echter sterk zijn, dan kunnen alle uitdagingen worden overwonnen. Dat is een van de sterke punten van Sinn Féin.' Adams laat er ook geen misverstand over bestaan dat zijn partij zal blijven ijveren voor een herenigd Ierland. Campagnetijd Huisvesting was een van de thema's waarop SF vijf jaar geleden won. Het tekort aan huizen is ook na vijf jaar centrumrechtse regering nog steeds groot. Immigratie is er bij gekomen. De regering heeft opvang geboden voor duizenden gevluchte Oekraïners. Afgelopen zomer hebben rechtse demonstranten een reeks demonstraties gehouden bij asielzoekerscentra en een aantal gebouwen die bestemd waren voor asielzoekers zijn afgebrand. In de campagne waarschuwt centrumrechts voor moeilijke tijden als Trump in dc VS aantreedt. En terwijl Fine Gael de kiezers met dikke budgetten veel belooft op allerlei gebieden, kraakt minister van Financiën Donohoe SF af vanwege een geplande 'aanslag op Ierlands spaargelden'. SF ontkent dat dit uit haar verkiezingsprogramma gelezen kan worden. Een woordvoerder zei dat Sinn Féin "het overheidsgeld verstandig zou investeren", in tegenstelling tot Fine Gael, die in de regering "het overheidsgeld in rook had laten opgaan", waaronder "€ 500.000 aan privéjets voor Simon Harris".

Door: Foto: Sinn Féin (cc)
Foto: William Murphy (cc)

Ierland honderd jaar onafhankelijk

, door

John Costelloe, gemeenteraadslid voor Sinn Féin in het Ierse Limerick heeft zich de kritiek van zijn collega’s op de hals gehaald met een opmerkelijk voorstel. Hij wil het Britse koninklijke wapen van de postbussen in Ierland afslijpen. Costelloe: ‘Waarom hebben we nog steeds die Britse tekens langs onze wegen? We kunnen ze eraf slijpen. Laten we het logo van ons eigen Postbedrijf erop zetten, niet het koninklijke wapen. We zijn een onafhankelijk land. We begrijpen allemaal onze geschiedenis, maar we hoeven er niet elke dag van de week aan herinnerd te worden.’ 

Costelloe’s collega Conor Sheehan (Labour) reageerde geschokt op het beeld van de slijpmachine. ‘Je gaat toch ook niet met een voorhamer het St. Johns Castle te lijf’, zei hij met verwijzing naar een van de belangrijkste toeristische attracties van de stad. Fine Gael raadslid McSweeney maakte er meteen een politiek punt van tegen Sinn Féin:  ‘We kunnen ons verleden niet uitwissen, maar ik geloof wel dat er hier enkele partijen zijn die een heel duister verleden hebben en niet willen dat dit herinnerd wordt. Helaas zal een slijpmachine deze geschiedenis niet verwijderen.’ 

Vrijstaat

Maandag is het honderd jaar geleden dat de Ierse Vrijstaat tot stand kwam. De nationalisten gingen akkoord met het Anglo-Ierse Verdrag waarin de onafhankelijkheid van Ierland met uitzondering van zes Noord-Ierse graafschappen werd erkend. Het betekende het einde van de onafhankelijkheidsoorlog. De Britse troepen trokken zich terug, maar de constitutionele band met het Britse Koninkrijk bleef bestaan. Ierland kreeg de status van een dominion zoals Canada en Australië met de Britse koning aan het hoofd.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sinn Féin (cc)

Sinn Féin op winst in Ierland

, door

ELDERS - Ierland gaat morgen naar de stembus

“I believe it is time for change.” Het is een veelgehoorde uitspraak van kandidaten in verkiezingscampagnes. Mary Lou McDonald (foto), de partijleider van de linkse, republikeinse Sinn Féin (SF), zou morgen wel eens gelijk kunnen krijgen met haar clichématige voorspelling van een breuk in de Ierse politieke verhoudingen. Ierland wordt al bijna een eeuw geregeerd door een van de twee met elkaar concurrerende centrum-rechtse partijen, Fine Geal (FG) van de huidige premier Leo Varadkar en Fianna Fáil (FF) van Micheál Martin. Varadkar nam vorige maand zelf het initiatief voor nieuwe verkiezingen na problemen in het parlement met twee van zijn ministers. Hij hoopte ongetwijfeld op winst en een steviger basis voor een nieuwe termijn. Zijn concurrent Martin staat er in de polls echter beter voor en kan nu misschien het stokje weer van hem overnemen. Maar de grote verrassing in deze verkiezingscampagne is de opkomst van Sinn Féin, ooit de politieke tak van het voormalige Ierse Republikeinse Leger (IRA), een partij die zowel in Ierland als de Noord-Ierland actief is. SF was vroeger de paria van de Ierse politiek en is nu Fine Gael in de polls voorbijgestreefd. Als de partij die positie zaterdag weet te verzilveren mag je dus echt wel spreken van verandering.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Links in Ierland

, door

Ierland (Foto:flickr/nzebula)Voor mensen die groene, sociale en progressieve politiek nastreven is het in Ierland moeilijk kiezen. Er zijn wel groene, linkse en progressieve partijen maar dat komt niet mooi samen in een partij.

De voornaamste reden daarvoor is dat de belangrijkste politieke scheidslijn niet over het sociaal-economisch beleid gaat, maar over buitenlandse politiek. De twee grootste partijen, Fianna Fáil en Fine Gael, zijn onstaan als twee verschillende kampen in de Ierse bevrijdingsbeweging, die gescheiden werden door hun visie op de relatie met het Verenigd Koninkrijk. Fianna Fáil hechtte net iets meer aan onafhankelijkheid dan Fine Gael. De partijen splitsten over een vredesverdrag met het Verenigd Koninkrijk, dat uiteindelijk tot burgeroorlog in Ierland leidde. Fianna Fáil was principieel Republikeins en Fine Gael was veel pragmatischer. Beide partijen groeiden uit tot populistische centrum/centrum-rechtse partijen, die geen klassieke ideologie hadden. De een was net iets meer gebrand op het beschermen van de Ierse autonomie dan de andere.

Deze nu bijna tachtig jaar oude politieke tegenstelling tussen wat het pro-Verdrag en anti-Verdrag kamp heet, lijkt niet relevant meer voor de Ierse politiek van vandaag: Ierland is nu onafhankelijk, zelfs in Noord-Ierland is nu vrede tussen de Republikeinenen de Unionisten. Dit verschil in de mate waarin de partijen hechten aan Ierse onafhankelijkheid komt nu terug bij andere thema’s. Het belangrijkste daarvan is Europese integratie: Fianna Fáil, de partij voor een onafhankelijk Ierland, heeft zich jarenlang verzet tegen verregaande Europese integratie, omdat deze de autonomie van Ierland in gevaar zou kunnen brengen. Fine Gael is juist een voorstander van Europese integratie.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Vooruitgang vernietigen

, door

“De daders willen Britse militairen terug op de straten brengen. Ze willen de recente vooruitgang vernietigen en Ierland terug in het conflict storten.”

Aldus Sinn Fein voorman Gary Adams, woordvoerder van de provisional IRA, nu voorvechter van de vrede. Twaalf jaar geleden hield het geweld tussen protestanten en katholieken op. Is dit de vonk die de haat weer doet oplaaien?

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.