Boeren- en inheemse gemeenschappen in Mansalay op het Filippijnse eiland Mindoro zijn zaterdag getroffen door bombardementen van het Filippijnse leger. Het was de tweede keer dit jaar dat burgers in deze regio werden getroffen. Het is niet duidelijk hoeveel slachtoffers er zijn gevallen. Eerder moesten zesduizend mensen hun huizen en landbouwgronden ontvluchten voor bombardementen waarbij het leger in strijd met de mensenrechten geen enkel onderscheid maakte tussen bewapende strijdgroepen en burgers. De Filippijnse mensenrechtenorganisatie Karapatan registreerde 46.921 slachtoffers bij 19 bomaanslagen sinds Ferdinand Marcos Jr. in 2022 aan de macht kwam.
Panaghiusa, een netwerk van Filippijnse inheemse bevolkingsgroepen koppelt het geweld van het leger aan de enorme uitbreiding van de mijnbouwactiviteiten onder de nieuwe regering. De organisatie roept op de 30 jaar oude mijnwet te herzien. 'De geschiedenis toont dat deze wet heeft geleid tot militarisering, rampen, ontheemding en armoede in inheemse gemeenschappen. De mijnbouwindustrie dient de belangen van de lokale elite en buitenlandse bedrijven, terwijl de rechten van inheemse volkeren worden vertrapt.' De Filippijnse bevolking profiteert volgens Panaghiusa nauwelijks van de mijnbouw. Austrade, een platform voor handel van de Australische regering, ziet in het nieuwe beleid van Marcos jr. 'een welkom signaal voor potentiële investeerders en bedrijven die geïnteresseerd zijn in de enorme hulpbronnen van het land, in een tijd waarin de prijzen voor mineralen hoog zijn en de vraag naar cruciale mineralen groot.'
Ook een recent rapport van Amnesty Internatiol laat zien dat de inheemse bevolking van de Filippijnen hard getroffen wordt door mensenrechtenschendingen die verband houden met de winning van nikkel en andere belangrijke metalen waar elders in de wereld grote vraag naar is. Het rapport noemt naast grootschalige ontbossing de vervuiling van waterbronnen die de lokale economie verstoort en de gezondheid van de bewoners bedreigt. Van enige inspraak bij de vergaande ingrepen in het landschap is geen sprake. Een tegenstander van de mijnbouwactiviteiten ziet dat er ook wel voorstanders zijn van de mijnbouw vanwege geld en steekpenningen. 'Als er een bijeenkomst is, krijgen de pro-mijnbouwmensen meteen een uitnodiging, maar wij die erdoor worden getroffen nooit.' De inheemse bevolking vreest dat de bescherming van hun dierbare voorouderlijke gronden in gevaar komt.
Impeachment Sara Duterte
Het Filippijnse parlement is dezer dagen vooral druk met een heftig conflict tussen president Marcos jr. en zijn vice-president Sara Duterte, de dochter van de voormalige president Rodrigo Duterte. De pro-Marcos meerderheid heeft een impeachment procedure in gang gezet tegen de vice-president. Zij wordt beschuldigd van betrokkenheid bij een complot om de president te vermoorden, grootschalige corruptie en de weigering om aanvallen van China op de Filippijnse marine te veroordelen. Op de achtergrond speelt de geopolitieke machtsstrijd tussen de VS en China. Marcos heeft de defensiebanden met de Verenigde Staten versterkt, schrijft persbureau AP, terwijl de vader van de vicepresident, oud-president Rodrigo Duterte, warme betrekkingen met China en Rusland heeft onderhouden tijdens zijn stormachtige ambtsperiode die eindigde in 2022. Vice-president Duterte heeft het afgelopen jaar openlijk afstand genomen van president Marcos. Eind november vorig jaar zei ze in een persconferentie dat ze een huurmoordenaar opdracht had gegeven haar tegenstanders om te brengen, mocht zij zelf vermoord worden. Ondanks haar latere relativering en de poging van president Marcos om de zaak af te doen als een storm in een glas water heeft een meerderheid in het parlement de zaak doorgezet. Leden van het Lagerhuis gaan haar nu aanklagen. De Senaat moet het eindoordeel vellen. Duterte blijft voorlopig in functie.
US Army
Het Amerikaanse leger blijft intussen actief in de Filippijnen, ook in gebieden waar geen gevaar is voor directe inmenging van China. Begin vorige maand crashte een Amerikaanse legervoertuig in Ampatuan op het eiland Mindanao. Een Amerikaanse marinier en drie huursoldaten kwamen om. Het Amerikaanse Indo-Pacific Command gaf toe dat "het vliegtuig inlichtingen, bewaking en verkenningsondersteuning bood op verzoek van onze Filipijnse bondgenoten. Het incident vond plaats tijdens een routinematige missie ter ondersteuning van de veiligheidssamenwerkingsactiviteiten van de VS en de Filipijnen". De Filippijnse oppositiegroep Bayan, die zich verzet tegen de Amerikaanse militaire aanwezigheid in het land, eist opheldering van de regering Marcos over de aanwezigheid van Amerikaanse troepen in dit gebied. Marcos heeft de aanwezigheid van het Amerikaanse leger altijd in verband gebracht met de dreiging vanuit China. Maar Mindanao ligt ver van de hotspot van de schermutselingen van de Filippijnse marine met China. Bayan wijst er op dat de marinier die omkwam bij de crash op 6 februari een specialist was in inlichtingen en elektronische oorlogsvoering. Heeft de president de VS carte blanche gegeven voor militaire surveillance in heel het land?
