Machtswisseling in Polen nog ver weg

Paus Franciscus is ernstig in verlegenheid gebracht door een boek van de Nederlandse correspondent van Trouw Ekke Overbeek over zijn voorganger Johannes Paulus II. Het boek laat zien dat de voormalige paus, toen hij kardinaal was in Krakau, wist dat priesters onder zijn gezag kinderen misbruikten. Hij bezorgde hen andere functies, waarin ze in sommige gevallen nieuwe slachtoffers maakten. De aartsbisschop van Krakau, Marek Jedraszewski vergelijkt de onthullingen in het boek met de moordaanslag op de paus in 1981. Regeringspartij PiS kwam na de uitzending van een tv-documentaire waarin slachtoffers van het misbruik aan het woord kwamen direct in het geweer ter verdediging van hun Poolse paus. Premier Morawiecki liet een filmpje vervaardigen waarin hij zijn bewondering uit voor kardinaal Woytila. 'Vandaag woedt niet alleen een oorlog voorbij onze oostgrens', zegt de premier, terwijl op de achtergrond beelden te zien zijn van Johannes Paulus die mensenmenigten zegent. 'Helaas zijn er kringen die proberen om in Polen niet een militaire, maar een oorlog om de beschaving te ontketenen.' Horen we iets dergelijks niet ook wat verder naar het oosten? Franciscus laat een ander geluid horen. Hij veroordeelt zijn voorganger niet direct, maar wijst op de context van de tijd. 'In die periode werd alles nog in de doofpot gestopt.' Maar, zo zegt de paus in hetzelfde gesprek, de katholieke kerk heeft wat hem betreft haar les geleerd. Sinds de misbruikschandalen in Boston, die in 2002 openbaar werden, heeft de kerk volgens de paus een nieuwe houding aangenomen bij misbruikgevallen. 'De koe wordt bij de horens gevat.' De ophef in Polen over het misbruik in de katholieke kerk wordt door PiS schaamteloos gebruikt om haar achterban op het platteland aan zich te binden. Later dit jaar zijn er verkiezingen in Polen en een nieuwe overwinning van de conservatieve regeringspartij is mogelijk, maar allerminst zeker. In de polls staat de partij voorlopig nog wel voor op de belangrijkste oppositiepartij, het liberale Burgerforum van Donald Tusk. Doorslaggevend zijn naar verwachting de beloftes die de partijen gaan doen om de welvaart in stand te houden. De regeringspartij heeft daarbij een streepje voor omdat ze de mogelijkheid heeft de burgers vlak voor de verkiezingen nog een paar cadeautjes te doen. En ze hebben controle over een belangrijk deel van de media. PiS hoopt verder met onversneden conservatief nationalisme aan de macht te kunnen blijven. De Poolse geschiedenis geeft de conservatieven nog steeds, en nu meer dan ooit, voldoende aanknopingspunten om zich op dit punt te profileren voor een aanzienlijk deel van de Poolse kiezers die niets moeten hebben van genderideologie, LHBT-rechten, abortus, euthanasie. Abortus De strijd over het recht op abortus is deze week weer opgelaaid. Een rechtbank in Warschau veroordeelde vrouwenrechtactiviste Justyna Wydrzynska tot een taakstraf vanwege het verstrekken van abortuspillen aan een slachtoffer van huiselijk geweld. De echtgenoot ontdekte de pillen en deed aangifte. Polen verbiedt in vrijwel alle gevallen abortus. Eind 2021 heeft dat volgens tegenstanders van de wet geleid tot de dood van een vrouw die artsen uit vrees voorstrafrechtelijke gevolgen niet durfden te helpen. Ook het verstrekken van abortuspillen is strafbaar. De ultrakatholieke lobbyclub Ordo Iuris mocht van de rechter in het proces tegen Wydrzynska optreden als de vertegenwoordiger van het ongeboren kind. Poolse activisten hopen op een ferm standpunt van de EU tegen het Poolse abortusbeleid. Europarlementariërs van diverse partijen hebben zich er voor uitgesproken. Maar noch Ursula von der Leyen noch parlementsvoorzitter Roberta Metsola voelt de behoefte om het voor Wydrzynska op te nemen. Het oordeel van Metsola wordt extra kritisch bekeken. Zij is afkomstig uit Malta, een andere EU-lidstaat met een zeer stringente anti-abortuswet, en er waren eerder al twijfels of ze de brede instemming in het Europarlement met het recht op abortus wel zou respecteren.  

Door: Foto: Kasia (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Papa Wojtyla, een echte kerel

, door

Vandaag is op het Sint Pietersplein in Rome paus Johannes Paulus II, Karol Wojtyla, zalig verklaard. Wie mij kent, weet dat ik niet heb zitten kijken. Ik heb het niet zo op pausen of kerken – in tegendeel zelfs. Maar ik wil vandaag toch iets positiefs laten horen over de vorige paus. Ook omdat ik weet dat half Nederland liever leest dat hij pedofielen beschermde. Dat is één kant van zijn verhaal. Er is ook een andere.

Alle Italiaanse politici zeggen wel eens iets negatiefs over de maffia. Veilig vanuit Rome of Milaan hebben ze altijd wel een plichtmatig tekstje paraat over het grootste probleem van dit land, waar ze vervolgens niets wezenlijks aan willen veranderen. Vooral omdat ze er tot over hun oren in zitten, waarschijnlijk.

Papa Wojtyla niet. Dat was een kerel met lef. Hij ging in 1993, een jaar na de aanslagen op rechters Paolo Borsellino en Giovanni Falcone, naar Agrigento op Sicilië en maakte zich allemachtig boos tijdens een openluchtmis:

…die veel mensenlevens op hun geweten hebben, moeten begrijpen dat het vermoorden van onschuldigen niet toegestaan is. God heeft een keer gezegd: niet doden. Geen mens, geen groep mensen, geen maffia kan dat allerheiligste door God gegeven recht veranderen en vertrappen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.