Intimidatie van journalisten

In november 2023 werd Quote-journalist Jeroen Molenaar ontboden op het politiebureau in Almere vanwege een belediging. Pas nadat er foto's en vingerafdrukken waren gemaakt kreeg hij te horen waar het precies om ging. Hij zou op 9 oktober 2022 een ondernemer beledigd hebben en dat was voor het OM aanleiding om een strafrechtelijk onderzoek in te stellen. Dat onderzoek is vanwege gebrek aan bewijs op niets uitgelopen. Maar het feit dat de journalist als verdachte van een strafrechtelijk proces is opgeroepen is zorgelijk, oordeelt Thomas Bruning van de NVJ. De oproep van de politie volgde op de aangifte van Jaap Bakker, oprichter van het in oktober 2022 gefailleerde Welkom Energie, die eerder als directeur betrokken was bij Flexenergie, dat in 2018 op de fles ging. Molenaar heeft daarover meermalen geschreven. Maar dat hier gekozen is voor de weg van het strafrecht is opmerkelijk, vindt de Bruning. Voor mensen die een klacht hebben over een journalistiek product staan civiele procedures open. Het inzetten van het strafrecht om een publicatie aan te pakken noemt hij ongewenst, dit in verband met het zogenaamde chilling effect dat met bemoeienis van het OM gepaard gaat. Dat het OM de aangifte van Bakker heeft opgepakt laat zien dat ook in Nederland het risico op SLAPP-zaken actueel blijft. Eerder schreef ik over de zaak van ondernemer Blijdorp tegen het FD. Het aantal zogenaamde SLAPP-zaken (Strategic lawsuits against public participation) neemt in Europa gestaag toe. Vooral journalisten en mediabedrijven zijn het doelwit, maar ook advocaten krijgen er mee te maken, schrijft Advocatie. Free Press Unlimited deed onderzoek waaruit blijkt dat de toenemende juridische druk op media en individuele journalisten in Nederland leidt tot zelfcensuur en psychische en financiële druk, met name op freelance journalisten en kleinere media. De zwaarste, en meest zorgwekkende, vorm van juridische druk zijn zogeheten SLAPPs. Deze rechtszaken worden vaak ingesteld door rijke en machtige actoren tegen journalisten, mensenrechtenverdedigers en maatschappelijke organisaties, met als voornaamste doel hen te intimideren, onder druk te zetten en hen het zwijgen op te leggen. Er is een Europese richtlijn in de maak die journalisten tegen SLAPPs moet beschermen. Maar die richtlijn gaat geen soelaas geven. "De huidige concept-implementatie mist de ambitie en effectiviteit die nodig zijn om SLAPP-doelwitten daadwerkelijk te beschermen," laat de Nederlandse Anti-SLAPP werkgroep weten. Alleen als er meer landen bij de aanklacht betrokken zijn gaat de bescherming gelden. Daarbij komt dat de Nederlandse overheid die de richtlijn in ons land zal moeten implementeren er nu van uitgaat dat de Nederlandse wetgeving al voldoende bescherming biedt. Dat betekent dat de aard en de omvang van SLAPP-zaken in Nederland onvoldoende wordt erkend, stelt de werkgroep. Voorlopig hebben boze ondernemers nog vrij spel bij het bestrijden van hen onwelgevallige informatie. Het chilling effect van SLAPP-zaken en dreigementen van advocaten kunnen er nog steeds toe leiden dat het publiek de waarheid over maatschappelijk onoirbaar gedrag onthouden blijft.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mediacode RVD past niet binnen journalistiek

Kapotte camera (Foto: Flickr/pointnshoot)

De kroonprins en zijn vrouw zijn gefotografeerd in een Argentijns skioord. Wat de nieuwswaarde van de foto’s is, begrijp ik nog steeds niet. Persbureau Associated Press verspreidt ze echter en nu zijn de rapen gaar. De Rijksvoorlichtingsdienst daagt het internationale bureau voor de Nederlandse rechter en eist verwijdering van de beelden.

De RVD, een omhoog gevallen clubje spindoctors en communicatieadviseurs, beroept zich op de mediacode. Dat is een afspraak tussen de RVD, als vertegenwoordigers van het Koninklijk Huis, en het journaille. De Oranjes willen niet constant worden gehinderd door paparazzi in struiken.

De dienst probeert dit gevolg van de ontegenzeggelijk publieke functie van de Oranjes te ondervangen door in conclaaf te gaan met de Nederlandse media. De media krijgen fotomomenten met lachende kinderen in de duinen in ruil voor privacy voor de Oranjes als ze niet hun publieke taak uitvoeren.

Het AP heeft echter lak aan de zelfbevlekking van de Oranjes en publiceert de foto’s gewoon. Daarin wordt het AP gesteund door Reporters Sans Frontiers, een organisatie die strijdt voor de vrije pers. Die weet de zaak op waarde te schatten door te reppen van een gedevalueerde functie van de pers.

?If the Dutch courts comply with this request, it will limit the press to being promotional agencies that just publish photos selected for them. This would be censorship pure and simple, and would give other heads of states the opportunity to demand similar treatment.?

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.