‘Big History’ blijkt vooral veel vooruitgangsmythologie

Wat is eigenlijk Big History? De vraag dringt zich onvermijdelijk bij het lezen van de eerste pagina’s van Big History van David Christian. De Australische hoogleraar moderne geschiedenis is zo’n beetje de apostel van dit nieuwe vak – if that’s what it is. Christian is de oprichter van het Big History Institute, leidt het Big History Project dat wereldwijd gratis lesprogramma’s aanbiedt en hij reist de hele wereld rond ter verkondiging van Big History. We kunnen niet langer zonder, zo luidt zijn boodschap. Maar wat is het?

Foto: Rick Hall (cc)

De Chinezen komen niet: Ian Buruma over Azië als mythe

VERSLAG - Waarin Ian Buruma tijdens een lezing in het Radboud stelt dat de mythes die er over Azië bestaan niet zo heel veel zeggen over Azië en vooral het zicht ontnemen op wat er werkelijk speelt.

De Chinezen komen niet. Of beter: ze komen wel, maar ze hebben geen enkele behoefte hun wereldbeeld aan ons op te dringen. Ze hebben namelijk geen mission civilisatrice, zoals Napoleon, de missionarissen en de Amerikanen dat hadden. En in het geval van de Amerikanen: dat nog steeds hebben. Van de Chinezen hebben we, kortom, dus niets te vrezen.

Tenminste, als wij Ian Buruma mogen geloven, die afgelopen woensdag in het Radboud te Nijmegen een lezing gaf, getiteld Azië als mythe: westerse fantasieën over het oosten, waarna hij werd geïnterviewd door een plaatselijke filosoof en vragen uit het publiek ging beantwoorden. Een dag voordat Merkel van dezelfde universiteit haar eredoctoraat ontving. 

Hij (Buruma dus, niet Merkel, dat is een zij) zag er in het echt wat minder scherp uit dan op de foto’s die ik van ‘m kende. Wat weldoorvoeder ook. Rood geschoren nek. Zware bril. Underbite. Duidelijk een intellectueel zwaargewicht van internationale allure. Hij zat er ontspannen bij. Had z’n verhaal voor de gelegenheid een beetje bij elkaar gekrabbeld op lijntjespapier.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.