Zweepslag die niet meer raakt

Zo’n kleine 35 jaar geleden sprak prof. André Donner over de ministeriële verantwoordelijkheid als over ‘een zweepslag voor de ambtelijke dienst’ 1). Het gebruik daarvan door de Tweede Kamer kon een minister helpen in zijn ministerie orde te houden. Al was het maar, omdat ambtenaren hun minister niet graag voor gek zien staan. Verlies van vertrouwen in de minister komt pijnlijk als een zweepslag aan bij de ambtelijke ondersteuners, alsof zij delen in dit verlies aan vertrouwen. Er zijn momenten, constateert ook de Afdeling advisering van de Raad van State (verder: de Raad) in haar ‘Ongevraagd advies’ over de ministeriële verantwoordelijkheid, dat de zweepslag ofwel niet meer wordt gevoeld of niet echt meer helpt. Er zijn gevallen waarin de ene na de andere staatssecretaris moet aftreden omdat zijn winkel niet op orde is, maar dan blijkt de opvolger evenzeer te falen.

Foto: ArnhemDichtbij (cc)

KORT | Lege kantoren

OPINIE - In Amstelveen staan twee kantoren van KPMG, één vol en één leeg. De VPRO confronteerde ons daarmee.

In Den Haag staan twee departementen van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, één vol en één leeg.

Voor het functioneren van de openbare ruimte is dat niet goed, om geen krachtiger termen te gebruiken.

Onlangs moest ik weer in Den Haag zijn. Het oude VROM-gebouw van architect Hoogstad stond leeg en donker te zijn. Het gebouw werd in 1992 geopend.

Ik vroeg in de horeca op de hoek hoe lang het leeg stond. Al een jaar, maar BuZa komt, want het gebouw is beter te beveiligen.

En wat gebeurt er dan met de Apenrots? Geen idee.

Lichtzinnige projectontwikkelaars in de kantorenbouw? Het zal wel.

Maar de Rijksgebouwendienst kan er ook iets van. Heeft iemand politieke zelfkritiek opgemerkt? Heeft iemand vernomen over opwinding in het parlement over geldverspilling door leegstaande departementsgebouwen?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Departementale herindeling

[qvdd]

De reorganisatie slokt jarenlang de energie van de ambtelijke top op. Het duurt lang voordat men zich beschouwt als deel van een nieuw ministerie.
(…)
Het geeft onrust, vergt grote cultuuromslagen, en vreet energie.

Jacques Wallage, voorzitter van de Raad voor het Openbaar Bestuur, spreekt in de NRC van gisteren (helaas niet online beschikbaar) zijn vrees uit dat dat de herindeling van de ministeries geen betere samenwerking zal opleveren, maar vooral extra tijd en energie zal kosten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Haagse doofpot geeft te denken

Toch vreemd dat de hele Tweede Kamer, het schildersbedrijf, de weduwe van de dode schilder en ons complete opsporingsapparaat misleid zijn door Balkenende c.s. RTL Nieuws onthult dat de landsadvocaat samen met wat topambtenaren belastende informatie achterhield. Terwijl Balkenende aan de voordeur getuigen opriep om met informatie te komen, verdonkermaanden zijn ondergeschikten via de achterdeur de al aanwezige informatie.

Dat geeft je te denken, hoeveel wordt er verzwegen? Zijn er wekelijks dit soort cover-ups? Ik kan me namelijk niet voorstellen dat dit alleen voorkomt bij brand in een ambtswoning waarbij – met alle respect – maar één persoon omkomt. Het is verschrikkelijk dat het gebeurt, maar niet zo baanbrekend dat Balkenende zelf daardoor ernstig in diskrediet kan komen.

Is het te ver gezocht als ik stel dat de cover-ups een veelvoorkomende praktijk zijn en dat er hier helaas voor Balkenende eentje bloot wordt gelegd? Is dit maar het topje van de spreekwoordelijke ijsberg? Je gebruikt immers niet een nieuwe tactiek, alleen om in deze futiele zaak goed voor de dag te komen. De brand en de nasleep hiervan speelden zich tot nu toe af in de periferie van verschillende maatschappelijke debatten.

We kunnen in ieder geval de conclusie trekken dat Fred ‘Eén man tegen de staat’ Spijkers niet het enige slachtoffer is van verduistering door de rijksoverheid. Daar komen nu de weduwe en de werkgever van schilder Aart de Lijster bij.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour | Ministeries samenvoegen

“Als de ontwikkelingen in het bedrijfsleven ons iets hebben geleerd, is het wel dat schaalvergroting niet de ideale weg is. Kleine, homogene eenheden werken effectiever.” (Volkskrant)

Vicepresident Tjeenk Willink van de Raad van State uitte gisteren kritiek op de willekeurige bezuinigingen op ambtenaren en tegen het zomaar samenvoegen van ministeries. Willink meent dat het creëren van ‘super’ministeries niet bevordelijk is voor de kwaliteit van het beleid en uiteindelijk ook niet de gewenste kostenbesparing oplevert.

Quote du Jour – Wijze man Marijnissen

“De regering moet bestaan uit een zevental mannen en vrouwen die op basis van hun levenservaring, kennis, inzet en affiniteit met de publieke zaak het land integraal besturen. De uitvoering van het beleid moeten ze aan anderen overlaten.” (nu.nl)

Jan Marijnissen pleit voor een partijoverschrijdend kabinet van wijze mannen en vrouwen. Het huidige vechtkabinet geeft uiteraard wel aanleiding voor dergelijke ideeën. Vorige week stelden Pechtold en Van Mierlo al dat het tijd wordt voor een zakenkabinet, maar dat zijn pragmatische D66-ers. Veel opvallender is dat de ex-Maoïst, ex-SP fractievoorzitter Marijnissen nu een lans breekt voor ideologie-overstijgend landsbestuur. Misschien ziet hij zichzelf wel als één van die wijze mannen gokt de DePers en was zijn opmerking in feite een open sollicitatie?