Fout in de Koude Oorlog

Het is treurig gesteld met de reputatie van oud-minister Joseph Luns. Eigenlijk is hij zo goed als vergeten. Martin Bossenbroek kon in heel Nederland één straat vinden die zijn naam draagt. Het is een onooglijk stukje grindtegels ergens achterin Goes. Nee, dan zijn tijdgenoot, de beroemde documentairefilmer Joris Ivens! Terwijl Luns pal stond voor Nederland en daarna het Atlantisch bondgenootschap, maakte Ivens pure propagandafilms voor abjecte dictaturen in Oost-Europa en China. En zie, er is tegenwoordig een Joris Ivensplein, met daarop een monument én een feestdag – en dat alles in zijn geboortestad Nijmegen. Bossenbroek brengt beide mannen samen in één boek, 'Fout in de Koude Oorlog'. Twee mannen die, schrijft hij, in die periode 'tegengestelde keuzes' maakten. Maar waarom breng je ze bij elkaar? Welnu, vertelt Bossenbroek in het eerste hoofdstuk, hier in Nederland denken we met warmte en weemoed terug aan die jaren, maar volgens hem was het vooral een tijd was waarin niemand eraan ontkwam om moreel verwerpelijke keuzes te maken.

Door: Foto: Joseph Luns in het programma 'Berg' (1990). Inzet: Joris Ivens (door John Pasdon, Flickr cc)

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.