We doorleven een informatierevolutie, maar wat is informatie eigenlijk? Een boodschap? Nee, informatie kan ook betekenisloos zijn. Bits? Ook niet, een bit is een meeteenheid. De Amerikaanse schrijver James Gleick heeft een dappere poging ondernomen om informatie te duiden. Het resultaat, The Information, is indrukwekkend, een boek dat je meerdere keren moét lezen. Briljant, erudiet, op iedere pagina iets om je over te verwonderen, maar ook ingewikkeld (zeker voor een alfa als ik) en abstract. Ik heb 'm twee keer gelezen, voordat ik mij aan een bespreking durfde te wagen. Zijn centrale stelling: informatie is net zo elementair als materie en energie. The Information weeft drie verhalen vakkundig ineen. Het is een geschiedenis van informatie, het is een theoretische uiteenzetting over wat informatie is en het laat zien dat we al sinds het begin van ons menselijk bewustzijn – toen schrift dat bewustzijn openbaarde – al in een informatierevolutie leven: alleen nu gaat het net even wat sneller. Gleick heeft wel de papieren voor zo’n ambitieuze onderneming. Hij is auteur van ondermeer het zeer lezenswaardige Chaos: making a new science, over de opkomst van de chaostheorie. Ook schreef hij biografieën over Isaac Newton en Richard Feynman. De geschiedenis van informatie begint bij de ingenieuze berichtenservice van de boomstammenspelers in de Afrikaanse oerwouden, die de tonale talen nabootsen op holle stammen.
Wetenschapsjournalist James Gleick publiceerde begin dit jaar het indrukwekkende boek The Information. Hierin onderzoekt hij wat informatie precies is. Het is een prachtig boek geworden waarin theorie, geschiedenis en dagelijkse praktijk een solide verhaal vormen: informatie is meer dan bits en bytes, alles is informatie. Hieronder een lezing die hij bij Google gaf over zijn boek.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.