Waterpistolen tegen vastgoedspeculanten

In Barcelona demonstreerden duizenden bewoners tegen de overlast van het toerisme in de stad. “Toeristen, ga naar huis” en “Toerisme steelt van ons” luidden de protestborden op de Paseo de Gràcia, een straat geflankeerd door luxe boetieks en dure hotels. Buiten een Louis Vuitton-winkel werden bezoekers besproeid met water. Ook in Genua en Lissabon gingen afgelopen weekend mensen de straat op. Het is niet de eerste keer dat het massatoerisme protest oproept. Ook vorig jaar gingen in veel steden bewoners de straat op om maatregelen tegen de overlast te eisen en aandacht te vragen voor de huisvestingsperikelen van de lokale bevolking. Het heeft geleid tot de oprichting van het Southern Europe Network Against Touristification. Het waterpistool werd het symbool van de woede van de bewoners over de overlast van alsmaar stijgende aantallen toeristen in hun woongebied. “Onze vijand is niet de toerist, maar de speculanten en de uitbuiters die zich achter het toerisme verschuilen om te profiteren van de huisvesting en het leven van de lokale bevolking”, zegt Asier Basurto, een van de organisatoren van het protest in San Sebastián, een badplaats aan de noordkust van Spanje. Volgens Basurto jaagt de ontwikkeling van het toerisme jongeren uit San Sebastián. De stad wordt gedegradeerd tot “een decor”. Dit model van toerisme brengt geen economische welvaart, maar eerder problemen zoals de huizencrisis”, aldus Pere Joan Femenia, een woordvoerder van de groep Less Tourism, More Life, die de protesten organiseerde in Palma, Mallorca, waar demonstranten zaterdag een toeristenbus tegenhielden. Als gevolg van de torenhoge huizenprijzen kan het eiland niet voldoende politieambtenaren, gezondheidswerkers en leraren aantrekken. Op Ibiza leven lokale bewoners naast arbeidsmigranten in geïmproviseerde kampen, ver buiten de ogen van toeristen. De Colombiaan Victor, die met vrouw en kind in een busje in de buurt woont, zegt: "Ik werk hier in de oude stad en bedien de rijken," zegt hij. "Mijn vraag is: als wij er niet zijn, wie zal deze mensen dan bedienen?" Lokale overheden proberen het tij te keren. Venetië heft toegangsprijzen voor toeristen die de stad willen bezoeken. Desondanks is onlangs weer een nieuw hotelcomplex gebouwd in een wijk die tot dan toe vrij gehouden was  voor bewoners. De verhuur van woonruimte door particulieren staat overal onder druk. In Spanje heeft de overheid na een rechterlijk verbod van zo’n vijfduizend woningen van Aibnb het bedrijf opgeroepen in totaal nog eens 66.000 woningen van de markt te halen omdat daarmee de regels voor de toeristenindustrie worden overtreden. In de grote steden is er een enorm tekort aan betaalbare woningen. De kosten voor een huurwoning zijn in de afgelopen tien jaar verdubbeld, terwijl de salarissen op hetzelfde niveau bleven. Carmen Naranjo verwoordt het ongenoegen van de bewoners van Barcelona als volgt:  "Het is niet eerlijk dat de inwoners van Barcelona tegen lage salarissen in de horeca massa's toeristen moeten bedienen die korte tijd in appartementen verblijven waardoor wij uit de wijken worden verdreven waar we zijn opgegroeid, omdat we de prijzen voor de huisvesting niet meer kunnen betalen." Ook Amsterdam, waar bewoners eind vorig jaar de straat op gingen om te demonstreren tegen het massatoerisme, heeft de strijd aangebonden met Airbnb. De grens van 30 verhuurdagen per jaar wordt met ingang van volgend jaar gehalveerd. Tot verdriet van sommige bewoners die voor de vakantie hun woning verhuren en die nu flink wat inkomen moeten inleveren. Airbnb, dat zich opstelt als neutrale bemiddelaar in woonruimte voor vakantiegasten, vindt dat de Gemeente het probleem verkeerd aanpakt. "Volledige woningen op Airbnb maken ongeveer 2 procent uit van de totale overnachtingen in het centrum van Amsterdam." Het verhuurplatform noemt dat percentage "verwaarloosbaar" vergeleken bij de overnachtingen in hotels. "Economische kansen voor lokale bewoners en kleine bedrijven moeten behouden blijven." Amsterdam zag het aantal overnachtingen tussen 2017 en vorig jaar stijgen met 36%.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zomercollege | Crisis of capitalism

David Harvey is een hoogleraar sociologie en nog een echte marxist. In een lezing van 40 minuten legt hij uit waarom het kapitalisme zijn eigen crises veroorzaakt, aan de hand van de huizenbubbel en schuldenbubbel. En daar is ook nog een heel goed te begrijpen animatie van gemaakt. Eerst een animatie, daaronder een lezing.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waaien de Spaanse protesten over?

Ik verblijf al jarenlang zo’n 3 maanden per jaar in Spanje. Al mijn Spaanse vrienden en kennissen hebben problemen door La Crisis. Men spreekt over La Crisis met hoofdletter en altijd in de tegenwoordige tijd. De crisis heeft bestaande sluimerende problemen verergerd en nieuwe problemen gebracht. De nieuwe problemen zijn bekend: ingestorte huizenprijzen en torenhoge werkloosheidscijfers die niet willen dalen. De jeugdwerkloosheid blijft hoog, in veel regio’s zo’n 50%. Maar er is meer. Ook de jongeren met werk hebben problemen. Let wel: in Spanje blijf je heel lang jongere.

Ik ken een afgestudeerde jurist die nu al 3 jaar werkt als nachtwaker op een busstation. Hij is tevreden, want hij heeft werk. Een journaliste werkt als presentatrice voor de regionale televisie. In Nederland een goedbetaalde job, op de Canarische eilanden kun je er nauwelijks van rondkomen. Zapatero heeft geprobeerd te zorgen voor meer vaste contracten. Je moet na 9 maanden iemand aannemen of ontslaan. Goed idee, fatale consequenties. De journaliste wordt nu steevast na 9 maanden ontslagen. Ieder jaar zit ze 3 maanden zonder werk. De situatie is niet slecht in Spanje. De situatie is uitzichtloos.

Jongeren voelen zich machteloos. Als ze thuis wonen, kunnen ze niet weg. Als ze een woning bezitten, kunnen ze evenmin weg. Emigratie is, net als in het Franco-tijdperk, een alternatief voor de wanhopigen. Naast senioriteit, lage lonen en corruptie is ook nepotisme nog steeds niet uitgeroeid. Met contacten heb je een kans, zonder contacten ben je kansloos. Lucratieve baantjes, bijvoorbeeld een baan als ambtenaar zijn zeer gewild. Om ambtenaar te worden –postbode, leraar, verpleger – moet je examen doen. Wie mag examen doen? Juist, niet de studenten met de hoogste cijfers, maar de student met de beste contacten. Volg het Spaanse nieuws en er gaat geen dag voorbij dat er geen corruptieschandaal aan het licht komt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dreams for Sale

Lehigh Acres, Florida, staat model voor de zeepbel van de Amerikaanse huizenmarkt en de volledige ineenstorting sinds 2005. Duizenden Amerikanen kochten daar een stukje land, vaak gefinancierd met een verhoging van hun hypotheek en vaak in de veronderstelling dat ze het met winst zouden verkopen nog voor ze de eerste betaling moesten doen. Nu staan duizenden huizen leeg. De documentaire ‘Dreams For Sale’ vertelt het verhaal van degenen die erbij waren vanaf het begin, in de jaren 50. Ook (ex-)huiseigenaren komen aan het woord.

Meer bij Videovolt, @hmblank.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.