Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, zei in de State of the Union: ‘Afrika heeft geen liefdadigheid nodig, maar eerlijke partnerschappen.’ Alleen is de verhouding nog steeds scheef, wat handel betreft. Een ontleding van de Economische Partnerschapsakkoorden door Joris Tielens De economie mag in veel Afrikaanse landen in de lift zitten, de laatste jaren, maar in de wereldhandel is Afrika nog steeds geen belangrijke partij. De omvang van de handel tussen Europa en Sub-Sahara Afrika is zo’n vijf keer kleiner dan de handel tussen Europa en de Verenigde Staten – waar veel minder mensen wonen dan in Afrika. De handelsbalans tussen de Europese Unie en Afrika is puur in geld gerekend op zich niet zo scheef: de EU exporteerde in 2017 voor tachtig miljard dollar naar Sub-Sahara Afrika en vice versa voor 78 miljard. Maar wie iets dieper in de cijfers duikt en kijkt waaruit de handel bestaat, ziet wel scheve verhoudingen. De uitvoer vanuit Sub-Sahara Afrika naar Europa bestond in 2017 vooral uit olie (22 miljard) en diamanten, goud en andere waardevolle delfstoffen (elf miljard). Cacaobonen zijn goed voor zes miljard en ook vers fruit (vier miljard), ijzererts en andere ertsen (drie miljard), koper (twee miljard) en koffie en thee (twee miljard) zijn belangrijke producten, volgens de cijfers van het South Centre. Andersom ziet de handel er heel anders uit: Europa exporteert naar Afrika vooral machines (veertien miljard), olie en producten uit olie (elf miljard), auto’s en onderdelen (acht miljard), elektrische apparaten (zes miljard), medicijnen (vijf miljard), technische apparatuur (twee miljard), plastic spullen (eender) en vliegtuigen (ook twee miljard). Kortom: Afrika exporteert vooral grond- en delfstoffen en onverwerkte landbouwproducten, Europa vooral verwerkte eindproducten. Aan het uitvoeren van verwerkte producten verdient een land veel meer dan aan grondstoffen, een groot deel van de prijs bestaat dan uit toegevoegde waarde: loon voor het fabriceren.
The Court concludes that the arbitration clause in the BIT [bilateral investment treaty] has an adverse effect on the autonomy of EU law, and is therefore incompatible with EU law.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
COLUMN - Wilders, de man die al jarenlang pist op het parlement, wil premier worden. Wilders, de man die nooit wil overleggen en die zelfs in zijn eigen partij geen inspraak duldt, eist dat andere partijen een coalitie met hem aangaan. Wilders, de man die ‘het volk’ oproept zich te ‘verzetten’ tegen vluchtelingen en die weigert afstand te nemen wanneer kort daarna zooitjes ongeregeld op diverse plaatsen in het land asielzoekerscentra met brandbommen of vuurwerk bestoken, vindt dat er een ‘revolte’ moet komen wanneer andere partijen na de verkiezingen gepaste afstand tot hem blijven houden.
Dat is niet eens het engste aan Wilders. Evenmin is dat zijn valse sympathie voor de rechten van vrouwen en homoseksuelen, die volgens hem beschermd moeten worden tegen de vermeende ‘islamisering’ van het land; voor hem reden om alle moslims te weren. Die opstelling is hypocriet: zelden heeft Wilders een vinger uitgestoken om de rechten van vrouwen of homoseksuelen te verdedigen. Hij misbruikt de achterstand van vrouwen en homo’s uitsluitend te eigen baat. Zijn achterban spoort nota bene aan Nederlandse vrouwen te verkrachten indien zij sympathiek staan tegenover het opvangen van oorlogsvluchtelingen; Wilders zwijgt daarover.
Wat ik het engste vind, is dit.
Minister Rosenthal frustreerde de EU met zijn weigering in te stemmen met een moeizaam verkregen compromis over een gezamenlijke verklaring in de VN Commissie voor de Mensenrechten. Hij verwijdert zich daarmee van de broze consensus die er in Europa bestaat over Palestina, zoals die ook gisteren opnieuw tot uitdrukking kwam in een resolutie van het Europese Parlement in Straatsburg. Het parlement dringt aan op eensgezindheid rond de positie van Palestina en vraagt om steun voor de aanvrage van het volledige lidmaatschap van de Verenigde Naties.
Sommigen verklaren het ingrijpen van Rosenthal uit de gedoogpositie van de PVV, fel tegenstander van enige concessie aan de Palestijnen. Der Spiegel vermeldde ook nog dat Rosenthal zelf jood is en dat zijn vrouw uit Israël komt. Of het allemaal zo eenvoudig ligt is de vraag. Het zou mij niet verbazen als er ook Amerikaanse diplomatieke druk ten grondslag ligt aan de actie van onze minister van Buitenlandse Zaken. Dat Rosenthal de verklaring ‘onevenwichtig’ noemde past helemaal bij de Amerikaanse behoefte om op geen enkele wijze de indruk te wekken dat één van beide partijen in het conflict wordt voorgetrokken. Een verlammende positie die al jaren lang een oplossing in de weg staat. Het is de Amerikaanse regering er veel aan gelegen de EU wat dat betreft aan zijn kant te houden. Want de rest van de wereld staat inmiddels achter de Palestijnen. Dus is het niet vreemd als de Amerikaanse diplomaten hun stinkende best doen om waar mogelijk te verhinderen dat alle EU-landen eensgezind met een eigen geluid komen.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Dit jaar viert ISDS zijn 50ste verjaardag. Hella Hueck vraagt zich af hoe het nog blijft bestaan:
Investor- state dispute settlement. Dat is een arbitragesysteem waarbij buitenlandse investeerders staten buiten de nationale rechter om kunnen aanklagen. In een paar jaar tijd is de weerstand van burgers tegen handelsverdragen en dit soort arbitragetribunalen toegenomen.
Kunnen we van ISDS af? (Spoiler alert: nee, voorlopig niet.)
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
ONDERZOEK - Brievenbusfirma’s worden niet alleen gebruikt voor belastingontwijking. Bedrijven gebruiken Nederland ook als hub om staten aan te klagen op basis van handelsverdragen van Nederland:
Buitenlandse bedrijven maken via brievenbusfirma’s gebruik van Nederlandse handelsverdragen om andere staten aan te klagen. Na de Verenigde Staten werden in de afgelopen dertig jaar vanuit Nederland de meeste claims bij andere landen neergelegd. Het overgrote deel daarvan is afkomstig van buitenlandse bedrijven, die Nederland als claim-hub gebruiken.
ANALYSE - Een verbrokkelde Europese Unie is in het voordeel van de VS en het VK:
Trump merkte tot vreugde van Brexiteer Michael Gove op dat andere EU-landen het voorbeeld van de Brexit waarschijnlijk zullen volgen, aangezien de EU een ‘vehikel voor Duitsland’ is.
Achter Trumps opmerking zit een duidelijke logica. Wie groter is, staat sterker en kan betere deals voor zichzelf afsluiten met zwakkere tegenstanders. Lees: een verbrokkeld Europa.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.