Verkiezingscampagnes voor het Europees Parlement zijn van een dodelijke saaiheid en voorspelbaarheid. Om de vijf jaar krijgen we de boodschap dat Europa best belangrijk is. De kiezer krijgt elke ronde opnieuw uitgelegd wat het Parlement doet, wat de taak van de Commissie is, van de Raad van ministers en de Europese Raad van regeringsleiders. En dat er democratisch gezien nogal wat schort aan het instituut EU (alsof het in de natiestaten allemaal perfect geregeld is). Elke vijf jaar horen we ook weer de klacht dat 'Brussel' ver weg is en dat we onze vertegenwoordigers daar zo slecht kennen. Is dat vreemd? Vijf jaar lang worden Europese politici in de media weggedrukt door de nationale politiek. De Haagse zaken, hoe futiel ook, krijgen altijd voorrang in de media boven Brusselse maatregelen, hoe verstrekkend ze ook zijn.
Men zegt dat burgers zich niet druk maken over deze verkiezingen. Ze zouden weinig interesse hebben in 'Europa'. Maar het punt is: het gaat helemaal niet over Europa bij deze verkiezingen. Het gaat over het klimaat, over sociale rechtvaardigheid, over de economie, over landbouw, voedselveiligheid, energievoorziening en nog veel meer. Waarom blijft wat er echt speelt bij de Europese verkiezingen alsmaar verborgen achter al die voorspelbare clichématige verhalen over desinteresse, complexe besluitvorming en abstracte beelden over een continent?
Een voorbeeld van een tragische misvatting in deze campagne is het GroenLinks/PvdA raambiljet waarop staat: 'Voor Europa = voor Nederland'. Ten eerste laat het op geen enkele manier zien waar de kandidaten die we gaan kiezen werkelijk voor staan. Wat zegt dat 'Voor Europa' over de inzet van deze partij in het Europees Parlement? Het is een inhoudsloze slogan zonder enig profiel. Terwijl de kiezer juist baat heeft bij verschil. Laat dat dan ook zien. Wat bied je aan perspectief? Waarvoor maak je je sterk? Ja, ik weet het, er is ook nog een programma en er zijn stemwijzers. Maar Timmermans stond eind vorig jaar toch ook niet kandidaat 'Voor Nederland'?
Dat brengt me op mijn tweede bezwaar tegen dat 'Voor Europa = Voor Nederland'. Ik begrijp niet dat juist de partij van Timmermans deze leuze voert. De eerste reactie van de partijleider van GroenLinks/PvdA op de verkiezingsuitslag van 22 november was een emotionele oproep om afstand te nemen van de partij die het exclusieve recht claimt op de leus 'Voor Nederland'. Moeten wij op 6 juni nu allemaal Wilders een genoegen doen en ook stemmen 'voor Nederland'? Ik heb daar grote moeite mee. Ik wil stemmen voor het hoog houden van Timmermans' Green Deal. Voor een Europees breed sociaal beleid naar het voorbeeld van de richtlijn minimumloon, de wetgeving voor platformwerkers, en die voor de ketenaansprakelijkheid voor werkgevers, waar vertrekkende parlementariërs van de PvdA en Groenlinks hard aan hebben getrokken. En voor allerlei andere maatregelen met verstrekkende consequenties die op Europees niveau genomen moeten worden zoals de stikstof- en de mestproblematiek, de voedselveiligheid, de bescherming van de consument en de privacy.
Nederland in deze verkiezingscampagne onderscheiden van Europa is koren op de molen van extreemrechts. Wij zijn Europa. En als Europeanen willen we net als op lokaal, provinciaal en nationaal niveau keuzes kunnen maken voor de toekomst van economie, maatschappij en milieu. Over die keuzes zou de campagne moeten gaan.
