Hoe kom ik de dag door?

Een van de goede dingen van crises als deze is dat je merkt wie je werkgever is. Ik heb er twee en ze blinken allebei uit in menselijkheid. (‘Ja, jongen, dat moet ook wel, als ze jou in dienst houden.’) Uit bepaalde hoeken van de academische wereld klinken allerlei gruwelverhalen, maar zowel op het Meertens Instituut als aan de Radboud Universiteit pikt iedereen het allemaal heel menselijk op. Ik heb mijn bazen op beide plaatsen beter leren kennen, en dat waren aangename lessen. Nu is een kernaspect van het bestaan natuurlijk dat mensen zo verschillend kunnen reageren op zelfs alledaagse gebeurtenissen – en dus al helemaal op zoiets onverwachts als een quarantaine.

Foto: Neeta Lind (cc)

Korting

COLUMN - De kosten voor de zorg moeten worden beteugeld, en dus kwam de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg afgelopen week met een leuk idee. Geef een korting aan mensen met een gezonde leefstijl! Laat iedereen jaarlijks een conditietest doen, en wie daarvoor slaagt, hoeft minder premie te betalen.

Het plan is gebaseerd op de gedachte dat leefstijl zaligmakend is: wie voldoende beweegt en gevarieerd eet, zal niks (of: aanzienlijk minder) overkomen. Die gedachte is vals. De impact van leefstijl op iemands gezondheid is in werkelijkheid zeer beperkt. Genen, inkomen, leeftijd, toegang tot de zorg, en wreed toeval hebben aanzienlijk meer invloed dan individuele leefstijl. De grootste gezondheidswinst werd niet geboekt door diëten of meer bewegen, maar door de aanleg van riolering, door antibiotica en door volksvaccinaties.

De aanpak van de RVZ suggereert dat ziekte vooral een privékwestie is – het eenzijdige gevolg van individuele foute keuzes – en ontkent elke maatschappelijke dimensie van gezondheid. Extra akelig is dat dit advies mensen met een chronische ziekte per definitie benadeelt. Want allicht slaagt iemand met multiple sclerose, kanker, aids, geboortedefecten of een gebroken rug niet voor de voorgestelde conditietest. Zulke mensen bewegen immers weinig, of althans: minder dan de norm. Jammer dan: voortaan valt u buiten elke korting op uw ziektekosten (en verhogen we uw eigen bijdrage).

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zorgpuntenspaarkaart vol

Menzis heeft aangekondigd gezond leven te belonen met punten, waarmee verzekerden welnessbehandelingen of korting op zorgproducten kunnen aanvragen. Verstandig – of slechts een slimme marketingtruc?

Toen ik vanochtend naar de radio luisterde, brak m’n spreekwoordelijke klomp.  De presentatoren van Radio 1 hadden Roger van Boxtel aan de lijn, de bestuursvoorzitter van zorgverzekeraar Menzis. Die vertelde over het plan om gezond gedrag van haar cliënten te gaan belonen. Als eerste in de wereld. Cliënten die gaan sporten, bloed- of orgaandonor worden of die zich inzetten als mantelzorger, geven dat online aan en sparen daarmee punten. En daarmee krijg je korting op behandelingen, extraatjes of je eigen risico.

Als ik bij Menzis had gezeten, dan had ik mijn zorgspaarkaart zo vol gehad. Ik sta sinds mijn zestiende geregistreerd als orgaandonor en doneer al zes jaar mijn bloed. En het afgelopen jaar ben ik 21 kilo afgevallen. Daarvoor had ik de hulp van een diëtiste nodig. Die sinds dit jaar niet meer verzekerd wordt.

Verleiden

Van Boxtel gaf in het radiogesprek aan dat ‘je Nederlanders [moet] verleiden.’ Dus het Menzispunten sparen moet de Nederlandse bevolking verleiden gezonder en beter te leven. Onder andere door online te declareren, want ook dat wordt beloond.