Wat willen partijen doen aan ongelijkheid? Deel 1: onderwijs

Het thema ongelijkheid kon in de afgelopen jaren op veel belangstelling rekenen. In aanloop naar de verkiezingen kijk ik wat partijen beloven te doen aan het verminderen van ongelijkheid. Deel 1: onderwijs. Het boek van econoom Thomas Piketty en zijn bezoek aan de Tweede Kamer, een serie onderzoeken van de WRR en het SCP, zorgen van de Onderwijsinspectie, onthullingen over belastingontwijking, ophef over etnisch profileren, protest tegen bezuinigingen op de rechtsbijstand, en zo nog wat zaken: er werd in de afgelopen jaren weer volop gesproken over ongelijkheid en gepleit voor meer gelijkheid. Ongelijkheid in verkiezingsprogramma’s In een korte serie kijk ik wat politieke partijen willen doen aan het verminderen van ongelijkheid. Aan de hand van een aantal concrete problemen en maatregelen op het gebied van onderwijs, inkomen (deel 2), vermogen en wonen (deel 3) en rechten (deel 4) kijk ik wat partijen erover zeggen en in hoeverre ze maatregelen willen nemen die ongelijkheid zouden kunnen verminderen. Het moge duidelijk zijn dat partijen aan linkerzijde meer aan ongelijkheid willen doen dan rechtse partijen, maar ook dan de vraag: wat willen ze precies?

Door: Foto: Alan Levine (cc)
Waan van de dag

Pleidooi tégen gelijkheid van kansen

, door

ANALYSE - De mens is een dier dat nogal een hoge pet opheeft van zichzelf, daarom hoor je ze vaak zeggen dat ze niet per se voor gelijke (economische) uitkomsten zijn, maar wel voor gelijke kansen.

Het klinkt op het eerste gezicht ook erg rechtvaardig:

talent × inzet = succes …

Het is dan ook een praktisch onomstreden ideaal. Het enige aspect ervan waar doorgaans onenigheid over bestaat is of en in hoeverre het al van kracht is. Economisch succesvolle mensen zijn geneigd te denken van wel, omdat het voor hun ego immers prettig is om te denken dat ze dat succes vooral aan zichzelf te danken hebben, en niet aan een voorsprong die ze bijvoorbeeld hebben opgelopen door hun afkomst of andere vormen van geluk. En economisch onsuccesvolle mensen zijn geneigd te denken van niet, omdat het voor het ego immers niet zo prettig is om te denken dat ze dit gebrek aan succes aan zichzelf te danken hebben, en schuiven het dus liever af op een achterstand die ze bijvoorbeeld hebben opgelopen door hun afkomst of andere vormen van pech.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Christian van Elven (cc)

Hoe democratisch is Nederland eigenlijk?

, door

DATA - Veel politicologisch onderzoek richt zich op democratieën en democratisering. Wat democratie precies is, vormt stof voor discussie. Veel landenvergelijkende democratie-indices richten zich op electorale democratie (vrije verkiezingen en dergelijke) en soms ook de liberale democratie (bijv. burgerlijke vrijheden). Participatie, deliberatie en gelijke kansen worden ook vaak als aspecten van democratie gezien, maar tot nu toe niet systematisch in kaart gebracht.

Het Varieties of Democracy project brengt deze verscheidene aspecten van democratieën in beeld. Experts coderen de democratische kwaliteit van landen in de periode 1900-nu.

Ze kijken daarbij naar ruim 200 aspecten, die vervolgens samengevoegd worden tot de vijf hoofdindices. Daar zitten allerlei methodologische haken en ogen aan, maar het aardige aan dit project is dat je precies kunt nagaan hoe landen scoren op alle losse aspecten. Bovendien worden alle aspecten door meerdere experts gecodeerd (zie dit working paper).

vdem-netherlands 2

klik voor groter beeld

Voor Nederland levert dat het onderstaande plaatje op. Op alle vijf de indices zien we een toename kort na de Eerste Wereldoorlog, toen het kiesrecht uitgebreid werd, eerst naar alle mannen en snel daarna ook naar vrouwen. In de periode 1940-1945 is een duidelijke dip te zien.

In de naoorlogse periode valt vooral op dat Nederland hoog scoort op alle democratie-indices, behalve de participatie-index. Dat komt omdat Nederland lange tijd zeer beperkte mogelijkheden voor referendums kende. Recentelijk is er een correctief referendum mogelijk gemaakt, maar ook dat is niet bindend.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.