In het Verenigd Koninkrijk werd deze maand bekend dat 60 procent van de coronadoden in dat land mensen met een handicap waren, terwijl zij iets meer dan 17 procent van onderzochte populatie uitmaakten. Laat het eens tot u doordringen: Bijna tweederde van alle cornadoden vielen in een groep die nog geen vijfde deel van de bevolking beslaat.
De cijfers komen van het Office for National Statistics, het Britse CBS. Dat koppelde gegevens van de meest recente volkstelling – die van 2011 – aan die van de officiële coronadoden. Mensen die zichzelf bij de volkstelling als ‘redelijk gehandicapt’ hadden omschreven, bleken ruim drie keer zo vaak aan corona te zijn overleden als gezonde mensen (bij vrouwen was dat zelfs 3,5 keer zo vaak); onder de mensen die zichzelf indertijd hadden getypeerd als ‘enigszins gehandicapt’, was de kans op overlijden twee keer zo groot.
Het ONS heeft gepuzzeld tot het erbij neerviel, maar ook gecorrigeerd naar bekende factoren als opleiding, sociaaleconomische status, demografische factoren en geografie bleef een keihard verschil over: deze groep ging 1,7 keer vaker dood aan corona.
Terecht dat zoveel mensen met makke zich al een jaar afzonderen en nog amper op straat durven: corona kunnen ze er écht niet bij hebben.
Toen zag ik een stripje van Sam Schäfer op Twitter. (Ja, hij is gehandicapt.) In zestien frames tekende hij zijn verdriet, teleurstelling en wanhoop voor anderen uit. ‘Wij stierven op de manier waarop veel van ons hadden geleefd: aan huis gebonden, geïsoleerd, met financiële zorgen.’ ‘Elke dag zie ik mensen de maatregelen schenden en risico’s nemen, omdat ze geloven dat ze wel zullen herstellen. Wij doen dat niet.’ En: ‘Elke dag hoor ik dat mensen terug naar normaal willen, naar hoe het eerder was. Maar toen zaten wij al thuis, hadden pijn, en waren we beperkt.’
En dan komt het. ‘Er veranderen dingen ten goede. Arbeidsomstandigheden veranderen: er zijn meelevende werkgevers, er zijn flexibele uren, er is meer aandacht voor sociale zorg. Maar alleen omdat gezonde mensen nu te maken hebben met dingen waarvan wij altijd al last hadden. En dat deze veranderingen nu wel mogelijk zijn, tot op zekere hoogte dan, bewijst dat het altijd al kon. Maar niemand deed het toen het om ons ging.’
Op het eind volgt een kalme mokerslag: ‘And now we are here,’ met een plaatje van een begraafplaats, waarvan Schäfer al eerder had gememoreerd dat ze niet altijd toegankelijk zijn voor mensen met een handicap – althans: niet bij leven.
Nu kun je natuurlijk zeggen: laat die gehandicapten maar sterven, ze zijn toch al ziek, zwak of misselijk. Geef ons jongeren, en al wie recht van lijf en leden is, tenminste onze vrijheid terug. Want wij zijn gezond, wij hebben alleen last van de maatregelen.
Dat kun je zeggen. Maar noem jezelf dan nooit meer ‘sociaal’. En waak u voor ziekte. –– Oh, wacht.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.