Parthenon Marbles

Traditioneel worden ze de “Elgin Marbles” genoemd, maar een slimme, ongetwijfeld Griekse, taaltacticus heeft het woord “Parthenon Marbles” bedacht om te benadrukken dat het gaat om kunstwerken die behoren in de tempel op de Atheense akropolis. De prachtige marmeren reliëfs zijn momenteel in het British Museum maar Griekenland wil ze terug. De bovenste verdieping van het enkele jaren geleden in Athene geopende, prachtige Parthenonmuseum is alvast ingericht om ze terug te verwelkomen. Natascha Neef legde gisteren uit waarom ze weer naar Athene moeten. Laat vooropstaan staan dat ik eigenlijk al haar argumenten hout vind snijden. Ik heb in het oude Akropolismuseum – dat met zijn beperkingen overigens ook zijn charmes had – wel eens een petitie getekend waarin de Britten werden opgeroepen de stukken terug te geven. Nu ik erover denk, geloof ik dat ik daar voor het eerst de naam “Parthenon Marbles” tegenkwam. U voelt echter al aankomen dat ik aan de kwestie ook een andere kant ontwaar.

Door: Foto: sp!ros (cc)
Foto: Stelios ZACHARIAS (cc)

De Elgin Marbles moeten terug naar huis

, door

OPINIE - Ze zijn al jaren inzet van een conflict tussen de Griekse en Britse regering: de Elgin (tegenwoordig vaak ook: Parthenon) Marbles, een verzameling marmeren friezen en metopen van de Acropolis, plus een van de Kariatiden van het Erechteion in Athene. Het is tijd dat deze kunstvoorwerpen terugkeren naar Griekenland, vindt Natascha Neef.

Betoverde meisjes

Het weghalen van de fragmenten is al vanaf het begin omstreden. Vooral de diefstal van de Kariatide, een gebeeldhouwde pilaar in de vorm van een vrouwenfiguur, zette kwaad bloed bij de negentiende-eeuwse Grieken. Volgens een mythe zijn de beelden betoverde meisjes die weer tot leven zouden komen als de Turkse bezetters uit Griekenland vertrokken. Bijgelovige Atheners meenden zelfs nachtelijke klaagzangen te horen van de achtergebleven korai, die treurden om hun verloren zuster.

Originele-kariatide-in-het-British-Museum-cc

Griekenland heeft talloze pogingen ondernomen om de Parthenon Marbles terug te halen. De Griekse koning Otto probeerde tussen 1835 en 1842 de sculpturen terug te kopen van Engeland, met minder belangrijke oudheden als ruilmiddel. Melina Mercouri maakte zich als Grieks minister van Cultuur (1981-1989 en 1993-1994) sterk voor een terugkeer van de Parthenon Marbles naar Athene. Ook voormalig cultuurminister en huidige premier Antonis Samaras pleitte voor teruggave. Zonder enig resultaat, want Engeland weigert afstand te doen van de beelden.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Geen teruggave van de Elgin Marbles

, door

Is dit wel het moment om nog een keer over de ´Elgin Marbles´ te beginnen? Op het moment dat Griekenland bankroet is, een financiële crisis dreigt voor heel Europa, en domme Duitse politici gesuggereerd hebben dat de Grieken dan maar de Acropolis moeten verkopen, die dan eventueel steen voor steen en aardklont voor aardklont kan worden afgebroken, om naar het Pergamon-Museum in Berlijn, of misschien wel China en Japan gevlogen te worden?

Dit is juist het moment om erover te beginnen. Want nu is de vraag naar het eigendom en de financiële waarde van kunst weer een keer gesteld. Laat dit gezegd zijn. Kunst ? grote kunst ? is een tijdloos goed. Financiële crises gaan en komen, maar de kunst blijft. En kunst is daarmee niet, in diepere zin, het eigendom van een individu, van een overheid, of van een volk. Het is het eigendom van de mensheid. Wie kunst wil inzetten als economisch goed stelt verkeerde prioriteiten, of het nou gaat om de collectie van het Frisia-Museum, de Acropolis, of de ´Elgin Marbles´.

Wat zijn de ´Elgin Marbles´? De Elgin Marbles zijn de mooiste reliëfs van het Parthenon. Tussen 1801 en 1804 liet de Britse Lord Elgin ze zorgvuldig verwijderen en naar Londen verschepen, waar ze te zien zijn in het British Museum. De Grieken eisen ze terug.