Eurocrisis: het eindspel

Simon Tilford, chief economist at the Centre for European Reform, haalt uit naar Nederlandse en Duitse politici. De EU houdt wel erg weinig middelen over om de crisis te bestrijden. Eurozone policy-makers, especially German and Dutch ones, have been unable to rise above hubris and moral posturing, leaving the eurozone with very little ammunition to confront the coming financial storm. They have stubbornly dug in their feet, preferring to deepen the crisis than to admit their mistakes. This makes a fracturing of the eurozone almost inevitable. And it will not simply be Greece (and possibly Portugal) leaving, as some German and Dutch policy-makers appear to think. This is wilfully naive. This threat goes right up to and includes France. A ‘core’ could be very small indeed, comprising just Germany, the Netherlands, Austria, Finland and Luxembourg. France and Germany would no longer share a currency.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De euro: inherent instabiel

, door

Ik heb elders al eens de oprichting van de muntunie vergeleken met het bouwen van een huis waarbij je begint met het de muren om je pas daarna zorgen te gaan maken over de fundering. Nu blijkt dat het euro-huis op zand is gebouwd en worden steeds meer scheuren zichtbaar. De muntunie zit niet goed elkaar en dat heeft niets te maken met “stoute landen” die zich niet aan de regels houden. Ja, Griekenland heeft zich niet aan de regels gehouden en Italië heeft een veel te hoog begrotingstekort, maar dat is niet de oorzaak van de huidige problemen, het is slechts de aanleiding. Ook gaan de problemen dieper dan de veel geopperde constatering dat de landen te veel van elkaar verschillen. Natuurlijk, de verschillen in cultuur maken het moeilijker maar het is niet de oorzaak van de huidige problemen.

Urgentie
De structurele fout zit diep. Niet alleen is het een fundamenteel probleem, het is zoals nu door sommige economen wordt benadrukt een heel urgent probleem. Het uiteenvallen van de Euro is een kwestie van maanden misschien zelfs van weken. De reden hiervoor is, zoals ik al benadrukte, van structurele aard. Voor een goede, economen-uitleg kunt u het beste dit artikel van De Grauwe (pdf) lezen. Ook Krugman, Eigengreen, en Jacobs hebben goed over dit onderwerp geschreven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Onafhankelijkheid ECB op het spel

, door

De crisis is in volle hevigheid terug en de ECB heeft weer op grote schaal ingegrepen in de markt voor overheidsobligaties. Deze handelwijze is niet zonder gevaar, zo betoogt de Nijmeegse econoom Eelke de Jong. De ECB treedt hiermee buiten haar mandaat. Wat het nog erger maakt is dat er verdeeldheid heerst binnen de ECB over de te volgen koers. Culturele verschillen van bestuur voeren hierbij de boventoon. Dit belooft niet veel goeds voor de plannen voor een Europese budgetautoriteit.

Monetaire financiering of niet?

In mei 2010 is het eerste reddingspakket voor Griekenland afgesproken. In de marge van dit pakket is besloten dat de Europese Centrale Bank (ECB) Griekse overheidsobligaties op de markt zou kopen. Het argument was toen dat vlak voor de overeenkomst de markt van overheidsobligaties bijna niet meer functioneerde. De interventies van de ECB zouden voor een soepele werking van de markt moeten zorgen. Het grote bezwaar tegen deze interventies is dat het aankopen van overheidspapier de kans vergroot op monetaire financiering en dus de inflatie kan opdrijven. Vanuit de ECB wordt hier tegenover gesteld dat men met tegengestelde transacties de geldhoeveelheid verkleint. Hierdoor zou de kans op inflatie niet groot zijn. Voor het moment wil ik dat nog wel aannemen. Dat wil niet zegen dat de situatie ondertussen minder zorgelijk is geworden. Integendeel, zal ik betogen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Actie ECB bewijst machteloosheid Europese politiek

, door

Een bijdrage van econoom Arnoud Boot, overgenomen van Me Judice.

De Europese politieke leiders durven de zwakke Eurolanden niet uit de wind van de financiele markten te houden door bijvoorbeeld het Europese noodfonds te vergroten. In plaats daarvan dwingen zij de Europese Centrale Bank tot steunaankopen van overheidsobligaties van deze landen. Dat is een zeer riskante operatie die bovendien de ECB tot partij maakt, stelt Arnoud Boot. Zo kan een herstructurering van de Griekse staatschuld nu ook het faillissement van de ECB betekenen. De financiele markten doorzien dit politieke spel en hebben hier dan ook buitengewoon negatief op gereageerd.

Steunaankopen
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft volgens bankpresident Trichet met een overwhelming majority besloten tot verdere steunaankopen van overheidsobligaties. Zeker is dat de centralebankpresidenten van de belangrijkste crediteuren – Duitsland en Nederland – tegen hebben gestemd. Zij hebben het dus moeten afleggen.

De risico’s voor de ECB zijn fenomenaal en in wezen onacceptabel. De falende Europese politiek brengt de ECB in grote problemen.

Niet de ECB, maar de politiek gaat over het nemen van risico’s ten aanzien van zwakke eurolanden. Deze risico’s vertalen zich immers in mogelijke verliezen. Die moeten worden gedragen door de belastingbetaler. Het zijn de politici die aan deze belastingbetaler verantwoording zijn verschuldigd. Deze ijzeren logica wordt met voeten getreden, maar de onrust neemt toe. De financiële markten eisen terecht duidelijkheid.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Dramatische tijden

, door

[qvdd]

“Sinds september 2008 zijn we geconfronteerd met de moeilijkste situatie sinds de Tweede Wereldoorlog, misschien zelfs de Eerste Wereldoorlog. We hebben echt dramatische tijden meegemaakt en maken ze nog mee.”

Jean-Claude Trichet, president van de Europese Centrale Bank, uit zijn zorgen over de economische staat van Europa en de wereld in een interview met het Duitse weekblad der Spiegel.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De EUROtoers: crashen of stijgen?

, door

Screenshot van digitale Telegraaf, Mei 2011(Updated )
Moeten we de Grieken nu wel of niet helpen? Het is het onderwerp van de dag. Enerzijds zijn er de bangmakers: als we niet helpen dan dreigt De Ondergang Van Nederland zoals Gregorius Nekschot het standpunt van de voorstanders van hulp persifleert. Tegenstanders van hulp stellen dat we ons belastinggeld verkwanselen in ruil voor loze beloften. “Kassa voor Kwakkelanden” kopt de Telegraaf al in mei. Aan holle kreten dus geen gebrek, maar wat is wijsheid?

Eurotoers
Bij de Eurocrisis heb ik steeds het volgende beeld voor ogen: we zitten in een vliegtuig dat op een hoog bergmassief aanvliegt. We vliegen echter te laag en als we niets doen slaan we te pletter tegen een berg. De piloot kan nu twee dingen doen: het roer omgooien om een bocht van 180 graden te maken of, nu het nog kan, gas geven om vaart te maken om hoogte te winnen zodat we over de bergen kunnen vliegen. De enige optie die we niet hebben is niets doen: dan vliegen we ons zelf geheid te pletter.

Omkeren kan niet meer
Het wordt allemaal nog eens extra zuur omdat we in Nederland ons zelf hebben wijs gemaakt de we onze economie moeten redden door flink te bezuinigen. Het begint met de dag steeds meer duidelijk te worden wat de gevolgen zijn. Niet alleen kunstenaars en journalisten gaan dit nu merken, ook U en ik krijgen de rekening van dit beleid gepresenteerd: hogere medische kosten, een afgeslankte verzekering, minder huursubsidie, afschaffing van het PGB, enzovoort. Hoe dit de economie weer op gang moet brengen is mij een raadsel, maar dat is een onderwerp voor een ander blog. De realiteit is dat de meeste Nederlanders overtuigd zijn van de noodzaak ervan. 7 van de 10 Nederlanders zegt “nee” tegen geld geven voor “loze beloften van Grieken”. Zij willen dus het roer van het Eurotoer vliegtuig omgooien. Griekenland wordt niet wordt geholpen als het aan hun ligt. Hieruit kan men natuurlijk hooguit concluderen dat 7 van de 10 Nederlanders geen econoom zijn, maar dit heeft zeker gevolgen voor het beleid.
tweet van geert
Het zure is dat wat we ook doen we de boot in gaan. Als we de Grieken niet helpen zal het gevolg zijn dat de economie een nog veel grotere klap krijgt dan hij heeft gekregen door de kredietcrisis. Niet alleen onze banken en onze pensioenfondsen komen in de problemen maar ook die van andere landen om ons heen. Als in Duitsland en Frankrijk problemen ontstaan door de Griekse schulden gaan wij dat ook merken in onze economie. En er is nog een ander gevolg: als duidelijk wordt dat de Munt Unie geen echte munt unie is dan is het lot van de andere probleemlanden bezegeld: de rente zal nog verder stijgen, de Euro’s zullen nog harder uit de deze landen verdwijnen. Een vernietigende vicieuze cirkel zal het gevolg zijn, vergelijkbaar met de Azië crisis in de jaren 90. De Euro spat dan in grote en kleine stukken uiteen, net als de idealen die Europa ooit verenigden. Nogmaals: We zitten allemaal samen in dat zelfde vliegtuig van de firma Eurotoers, Nederlanders, Duitsers en Grieken. Parachutes zijn er niet en niets doen is ook geen optie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Van Grieks drama tot Europese tragedie?

, door

Of we schoppen de Grieken uit de euro of we zadelen de Grieken met extra leningen op. Moeten we echt kiezen uit deze twee kwaden? Beide oplossingen zijn onbevredigend. In beide gevallen kost het de Nederlandse belastingbetaler miljarden, terwijl het geen garantie biedt op een structurele oplossing van het probleem. Is er geen betere oplossing denkbaar? Die betere oplossing ligt voor de hand, maar de politieke wil ontbreekt. In economisch opzicht is het Griekse probleem voor Europa van marginaal belang. Griekenland is qua BNP vergelijkbaar met een doorsnee Duitse deelstaat.

Een structurele oplossing voor het land van de Sirtaki is mogelijk, als er Europese solidariteit zou bestaan. Belastingsexperts, accountants en andere financiële experts zouden Griekenland weer op de rails kunnen brengen. Welke staatseigendommen leveren snel miljarden op? Hoe voorkomen we corruptie, fraude en belastingontwijking? Met middelen, expertise en een beetje geduld helpen we het land aan de rand van Europa er weer bovenop. Echter, juist het ontbreken van eensgezinde politieke wil is het werkelijke probleem dat de Europese stabiliteit in gevaar brengt.

Door het ontreken van politieke draagkracht, lijkt een structurele oplossing voor het Griekse drama onbespreekbaar. Dat is jammer, want de Griekse tragedie kan daardoor uitgroeien tot een treurspel van Europees formaat. De nieuwe eisen van Jan Kees de Jager en anderen ministers lijken redelijk, maar zijn dat niet. De gewone Griek heeft al veel moeten inleveren en wil niet nog meer dokken. Hogere belastingen, minder sociale voorzieningen en minder pensioenzekerheden. De Nederlandse bezuinigingen zijn voor de Griek een lachertje. De gewone hardwerkende Griek wil en kan geen eurocent meer betalen. En heeft de hardwerkende Kretenzer nu echt veel meer schuld aan de crisis dan de hardwerkende Texelaar?

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De NRC, de economische crisis en de verwende jeugd

, door

De krant is een meneer zeggen ze wel eens, maar gisteren was de NRC een ouwe heer.
In het redactioneel van 23 mei 2011 over de verkiezingen in Spanje en elders in Europa stelt zij dat er een trend is waar te nemen:

Partijen die nu in crisistijd verantwoordelijkheid dragen, worden gestraft.

Volgens NRC-Handelsblad is hiervoor een “simpele verklaring”:

Veel burgers voelen zich niet verantwoordelijk voor de economische crises en geven liever de schuld aan de regeringspartij die voorhanden is. Maar er is meer aan de hand. In Spanje werden de verkiezingen overvleugeld door het jeugdprotest dat, als een kopie van de beweging in Egypte, de pleinen van de grote steden bezet houdt. De boodschap van dit protest is vooral: Tegen! De jongeren zijn tegen de twee grote partijen die afwisselend regeren en meer of minder corrupt zijn. Ze zijn tegen een gedereguleerde economie die hun flexibele arbeidscontracten wegsnijdt en ook geen betaalbare woningen produceert.
Dat oogt een beetje verwend.

Dat zittende regeringen worden afgestraft voor de slechte economie is een natuurlijk een open deur. Maar wat wordt er bedoeld met “liever de schuld geven”, en welke verantwoording moet de burger dan nemen?

In Spanje is de nood op dit moment heel groot met een werkloosheidspercentage van maar liefst 21%. De reden dat de werkloosheid zo hoog is is dat een implosie van de huizenmarkt in Spanje heeft plaatsgevonden. Deze is het gevolg van de monetaire politiek van de ECB. Ook de oplossing van deze crisis wordt door het zelfde monetaire beleid geblokkeerd. Het land moet “als straf” voor het wanbeleid van die zelfde ECB hard bezuinigen waardoor de economie alleen maar verder krimpt. Is het vreemd dat burgers hun ongenoegen uitten over het dereguleren en bezuinigen die de crisis alleen maar erger maken?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Europees Noodplan, Gevoel en Vlag

, door

Vannacht bereikten de EU-ministers van financiën na een marathonzitting in Brussel een akkoord over een noodregeling van euro 500 mrd voor lidstaten in schuldcrisis. Ook de Europese Centrale Bank (ECB) en het IMF springen bij. Het IMF verleent steun ter waarde van euro 220 mrd en de ECB komt met maatregelen om de slechte werking van de aandelen- en obligatiemarkten aan te pakken. Deze ‘monstersteunregeling’ zal de financiële markten op korte termijn moeten stabiliseren en voorkomen dat de Griekse financiële crisis overslaat op andere eurolanden (Financieel Dagblad).

Tegelijkertijd publiceert treinkrant Metro vandaag een onderzoek waaruit blijkt dat een ruime meerderheid van de Nederlanders zich Europaan voelt. Jawel u leest het goed: het volk van het resolute “njet” in 2005: een ernstige kwestie die ook de Sargasso redactie verdeelde (klik voor scroll-lol), voelt zich desondanks Europeaan?! Tevens zou 45 procent bij het aanbod van een ‘leuke baan’ in een ander Europees land overwegen zijn/haar geluk elders te zoeken. Zijn wij niet allen gelukzoekers?

Wat een warm bad van Europese solidariteit! Alle Menschen werden Brüder op het mooiste continent op aarde waar we allemaal zo doordrongen zijn van de boodschap: Nie wieder Krieg en wat dies meer zij. Over drie dagen is het precies vijf jaar geleden dat Sargasso u vroeg een alternatieve EU vlag die onze gemeenschappelijke geschiedenis uitdrukt te ontwerpen. Dit unieke project bleek later net als bij de ontdekking van de boekdrukkunst omstreden om wie het het eerst had ontdekt: hoe Europees!

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige