Boekrecensie | La bande dessinée de DRS. P

Onwaarschijnlijk, maar toch gebeurd: een gedicht in de hitparade. En de uitvoerende artiest was ook al zo onwaarschijnlijk: een wat oudere, stijve, bebrilde en gestropdaste, serieuze, doctorandus met ijzeren dictie. Een Fremdkörper in de popmuziek. En nog onwaarschijnlijker: 50 jaar later kent iedereen op z’n minst nog een fragment van die hit – en het refrein zeker. Dat kwam waarschijnlijk omdat het zo’n sterke tekst was, en ook zo Nederlands: wie heeft er niet op een veerpont gestaan en van de ene oever naar de overkant gevaren? En omdat de tekst zo onderkoeld geestig was, en licht filosofisch. De naam van hit was De veerpont, ook wel bekend als Heen en Weer. Drs. P grossierde in scherpzinnige liedteksten, consequente rijmen en rake humor en dat alles droog voorgedragen. Onlangs is er een stripboek verschenen waarin de gedichten, de teksten van de Drs. zijn verstript. Er is dus nu ook beeld bij het woord. La Bande dessinée de Drs. P, een boek met daarin tien gedichten van de doctorandus, die, zo te zien, steeds door een andere striptekenaar van afbeeldingen zijn voorzien. O, wacht nee. De illustraties bij de gedichten zijn door een en dezelfde tekenaar gemaakt: Frits Smid. Maar wat heeft hij dat op miraculeuze wijze gedaan. Elk gedicht heeft namelijk een eigen tekenstijl, een compleet ander handschrift. Klare lijn, realistisch, middeleeuws, houtsnede, overdadig, psychedelisch met veel kleuren en grafisch zwart/wit Het geheel is veel meer dan plaatje bij praatje geworden, elk verhaal draagt nu z’n eigen karakter en eigen sfeer. In het boek zijn tien gedichten verstript: Het Trapportaal, Helderziende, Sneker Café, Oost-Groningen, Keplinkepling, Dodenrit, Het land is moe, Het Speelgoedmannetje, de Veerpont en De Gezusters Karamazov. De bundel opent al spectaculair met het even wrede als bizarre Het trapportaal waarin een commensaal jonge juffrouwen in het trapportaal vermoordt. Het contrast in de tekeningen tussen het huiselijke leven, vader met krant, moeder met breiwerk bij de kolenkachel, de schuifdeuren met glas-in-lood, dochtertje met pop, zoontje met fiets en de vermoorde slanke juffrouw met mooie heupen, kousen, decolleté, tussen de bloedspatten op de trap, is groot. En er is een mopperende werkster: de loper wordt zo schraal als zij hem maar elke keer maar weer opnieuw moet boenen. En niemand grijpt in. De moraal blijft hopeloos op de achtergrond. Het leuke van deze verzameling is ook dat Drs. P zelf er regelmatig als cameo in voorkomt. Herkenbaar aan zijn bril, kuif en regenjas. Dan staat hij buiten en kijkt naar een vreemd tafereel dat zich binnen afspeelt, dan komt zijn beeltenis als rookwolk uit een schoorsteen, dan staat hij afgebeeld op een flesje vergif, en dan is hij het opwindpoppetje met een sleutel in zijn rug. Dodenrit is de sterke afsluiter van het boek. Ook bekend van de hitparade: Trojka hier, trojka daar. In zwart/wit, de sneeuw immers, speelt het drama zich af. Op weg naar Omsk, achterna gezeten door een roedel wolven, worden achtereenvolgens de kinderen Pjotr, Sonja, Igor en Natasja uit de Trojka geworpen om de wolven op afstand te houden. En ook de echtgenote wordt afgestaan aan de hongerige troep. De hoofdpersoon van het lied ziet dan Omsk, en maakt een sprong van blijdschap waarbij hij….. zijn evenwicht verliest. ‘En terwijl de wolven mij verslinden, denk ik: Omsk is een mooie stad, maar net iets te ver weg.’ La bande dessinée de DRS. P heet zo omdat Frits Smid het zo’n fraaie alliteratie vond. Het boek is degelijk uitgegeven met een harde kaft en heeft 71 pagina’s. En als je aan het eind bent, dan begin je weer opnieuw. En kan er weer gelachen worden. [boeklink]9789493109513[/boeklink].

Door: Foto: Maria Willems (cc)

Closing Time | Het Land Is Moe

Drs. P, oftewel Heinz Polzer met een ijzingwekkend, dystopisch  lied. En zo precies onder woorden gebracht: steeds die vier lettergrepen. Niet meer dan dat. Dat ritme, maakt het naargeestige lot dat wacht, ondanks dat er wat luchtige elementen in zitten, helemaal onontkoombaar en dramatisch.

  

Het land is moe, de hemel grijs
De wind is koud, zo koud als ijs
Mijn jas is dun, de kleur is vaal
De weg is lang, de boom is kaal

 Mijn rug is krom, en macht is recht
De lucht is vuil,het brood is slecht
De vloer is rot, het dak is lek
De ruit is stuk, het kind is gek  

La la la la, la la la la
La la la la, et cetera

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Closing Time | Drs. P.

Drs. P. behoeft geen introductie, maar toch. Hij was de man die met zijn feestelijk gezang de Nederlanders toonde dat poëzie gewoon leuk kon zijn. Hij was een knappe ambachtsman (“overwogen taalgebruik verrijkt het leven”). Hij was de inspirator van de Nederlandse hiphop. En hij was – ik hoop niet dat u mij verwijt dat ik vrijmoedig spreek – een buitengewoon aardige vent. Mocht u de afgelopen halve eeuw op een andere planeet hebben gewoond, dan leest u hier de necrologie die ik ooit aan hem wijdde.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.