Eigenlijk had deze blogpost al enkele maanden geleden geschreven moeten worden als aanbeveling. Maar nu het eenmaal zover is, kan de loftrompet schallen. Philippe Remarque is de nieuwe hoofdredacteur van de Volkskrant. De krant heeft met Remarques benoeming de nuttigste en waardevolste beslissing in jaren genomen. De Volkskrant zal onder Remarque naar eigen zeggen 'een gids worden van een generatie open, vrijzinnige Nederlanders, de vertolker van een modern levensgevoel’. Het is de omschrijving die het gezaghebbende The Guardian ongeveer ook gebruikt. Onder de regie van Guardian-hoofdredacteur Alan Rusbridger is The Guardian niet zozeer een papieren krant meer, maar een sterk nieuwsmerk.
Piet Bakker, lector Massamedia en Digitalisering aan de Hogeschool van Utrecht (journalistiek), analyseert de dalende cijfers van kranten.
En het is nog een tikje erger dan die cijfers vermoeden, want lang niet alle ‘lezers’ zijn ook betalende abonnees. Nogal wat mensen delen de krant met de buren.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
De volgende tekst werd geschreven naar aanleiding van het congres Citizen Journalism, What’s Your Opinion?, dat door studenten van de minor Media Event Management van het domein Media, Creatie en Informatie van de Hogeschool van Amsterdam op 8 juni as. wordt georganiseerd. Van Aalten is docent Crossmedia aan de Hogeschool van Amsterdam. Dit is de mening van Thomas van Aalten, niet die van de HvA of andere HvA-werknemers.
Iedereen is journalist. Met een paar handige tools en een grammetje webruimte lijkt het zo makkelijk. De situatie doet denken aan de opmars van piratenzenders in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Je kon nu zelf concurreren met Ferry Maat of Adam Curry! En al wie een stencilmachine en een Brother schrijfmachine in zijn schuur had staan, was zo de beduchte tegenstander van de Telegraaf. Voor je familie of voor je buren, dan.
Natuurlijk is niet iedereen een journalist. De journalist heeft in 2010 misschien zelfs een nog meer uitgebreid takenpakket (ondernemer, enabler, softwareprogrammeur, doet aan mash-ups en data analyse) dan pakweg 30 jaar geleden. Het is misschien wel moeilijker dan ooit om journalist van beroep te zijn. Nederland kent inmiddels talloze journalistieke opleidingen in het hoger onderwijs, er zijn zoveel mogelijkheden in het crossmediale spectrum. Je moet wel heel erg opvallen om je naam te vestigen.
Plasterk zegt op Nu.nl dat een betaalmodel van levensbelang is voor webjournalistiek. We zeiden het al eerder: popmuziek is ook niet afhankelijk van een medium, er zal altijd muziek gemaakt worden. Men verdient anders dan in 1972 aan popmuziek. De communities, de online shirtverkoop en de YouTubes van deze wereld hebben de muzikanten goed gedaan. Dus is het tijd om ook kwaliteitsjournalistiek eens om te gooien. Is die aloude journalistieke sector soms bang voor de innovaties?
Bij deze een fictief voorstel (met dank aan een oplettende Sargasso-lezer van dit artikel, naar aanleiding van mijn eerdere stuk hier). Je betaalt 190 euro per jaar (een abonnement van de Volkskrant kost je nu bijna 280 en dan heb je alleen maar materiaal voor papier maché) maar dan heb je ook de nieuwste Apple Tablet om je nieuws te checken. Met goede achtergrondverhalen, video, podcasts, álles. Doet u ’t liever met een Oost-Europese variant? Ook goed. Facebooken, kopiëren, Wikiën, embedden – alles mag met het nieuws.
En de huis-tuin en keuken-websites van kranten worden niet meer dan eenvoudige rss-salons voor het actuele nieuws maar goede (gratis) archieven van het oude nieuws. Wat ‘oud’ is, is aan de eigenaars van zo’n titel zelf. Oké, één sterk merk dat journalistieke kwaliteit garandeert is tot daar aan toe, maar kan je dan ook andere abonnementen binnenslepen met zo’n apparaat? Tuurlijk. Net als nu. Voor 3 maanden. Of losse verkoop.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Mooi opgemerkt (‘Adverteerders stuitend afhufteren in een krant doe je zo’) door Paul Disco (ex-uitgever Volkskrant en Groene Amsterdammer). De omcirkelde advertenties zijn advertenties in het NRC van gisteren voor… 1-in-4-mini’s.
SP-Kamerlid Jan Marijnissen maakt zich al enige tijd zorgen over de ‘onafhankelijke’ en ‘kritische’ journalistiek in Nederland. In februari van dit jaar – maar ook al eerder – benadrukte hij het belang van kwaliteitskranten. Een van de pijlers van dit artikel is de mogelijkheid tot verruiming van staatssteun (onder de nodige voorwaarden). Vandaag, 14 oktober, was Marijnissen te gast bij de Hogeschool van Amsterdam en sprak over de toekomst van de journalistiek met studenten van het profiel Nieuws en Media van de opleiding Media, Informatie en Communicatie (MIC).
Voor een docent aan de opleiding was het indrukwekkend om te zien hoe de studenten, nog nat achter de oren, de rode orkaan uit Oss voor hun kiezen kregen. Amusant was het ook. Maar welke namen en rugnummers nu écht horen bij de kwaliteitsjournalistiek volgens Marijnissen? Het werd me (nog) niet duidelijk. De Telegraaf in elk geval niet. Vol weerzin sprak de SP’er over de ‘actiekrant’ Telegraaf. ‘Maar Trouw kan er ook wat van.’ Nu.nl? Bloggers? Profiteurs van andere media. GeenStijl? ‘Tuig van de richel […] Waarom zit die Rutger bij Triana, bij één van de beste presentatoren in Nederland, Joost Karhof? Wat doet-ie daar?’ Twitter? ‘Alle twitteraars zijn losers. Twitterende kamerleden zijn ijdeltuiten’. Hij roemde wel de inzet van NRC Handelsblad en actualiteitenrubrieken als Zembla.
‘Hoe is het mogelijk,’ vroeg ik aan studenten van de opleiding Media, Informatie en Communicatie (Hogeschool van Amsterdam) tijdens een hoorcollege, ‘dat bedrijven wel blijven verdienen aan iets gewoons als koffiedrinken, maar dat uitgevers steeds minder succes boeken met kranten?’ Ik daagde de studenten uit tot het nadenken over een uitvinding om aan nieuws te blijven verdienen.
Ze bleven me het verlossende antwoord schuldig. De vergelijking met de koffiebranche lijkt ridicuul, maar ze blijft me wel bij. Waarom betalen we ons in godsnaam scheel aan een onbeduidende drank in een hippe beker? Niet alleen in het openbaar, ook privé. Machinefabrikanten gaan succesvol hand in hand met voedingsmiddelenconcerns. Het drinken van een Nespresso met de classy look van Clooney is peperduur in vergelijking met het drinken van de filterbak, maar kennelijk is de consument bereid te betalen voor kwaliteit. Ook voor journalistieke kwaliteit?
Ik ken een urban legend van een uitgeverij die erover dacht een groot landelijk dagblad over te nemen. De calculerende uitgever zag bij benadering af van de koop: ‘Dan zit ik over tien jaar met een handvol lijken als doelgroep.’ De uitgevers en bladenmakers klagen. Het doet me sterk denken aan de boze tongen die iets beweerden over het instorten van de muziekindustrie: dat gemopper kwam uit de hoek van de grote platenmaatschappijen. Maar door het downloaden is geen mens minder naar Lowlands of Jan Smit gegaan. Er is maar één oplossing voor een gezonde toekomst voor de journalistieke kwaliteit: schaf het papieren dagblad af. Is het dan werkelijk zo simpel?
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.