Niks mis met ons democratisch systeem

Er moet hoog nodig iets gebeuren aan ons kiesstelsel. Sinds Fortuyn is de kiezer op drift: grote electorale verschuivingen, moeilijke formaties, kort zittende kabinetten... kortom Italiaanse toestanden! Dit kan zo niet langer doorgaan of het land is onregeerbaar! Een bekend verhaal nietwaar? Jaja, eens in de zoveel tijd verschijnt er weer een column van één of andere wijsneus met iets als bovenstaande alinea als inleiding. Daarna volgt dan een stuk waarin gepleit wordt voor een beperking van onze democratie. Dan wordt bijvoorbeeld voorgesteld om door middel van een kiesdrempel een aantal kleine partijtjes uit het centrum van de macht te drukken. Of om door middel van een districtenstelsel hetzelfde te kunnen doen. Of door een winner-takes-it-all systeem ervoor te zorgen dat partijen die geen absolute meerderheid van stemmen behalen vooral vier jaar lang hun mond zullen houden. Het punt is: als maar genoeg herhaald wordt dat we een probleem hebben met onze democratie gaan mensen het nog vanzelf geloven ook. Terwijl die hele analyse boven van geen kant deugt. We lopen even de dogma's in bovenstaande bewering langs.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 24-10-2022

VVD meest te winnen bij kiesdrempel en districtenstelsel

, door

DATA - Stel dat we in Nederland een kiesdrempel of een districtenstelsel hebben, dan heeft de VVD daar het meest bij te winnen. Sargasso zet een aantal scenario’s op een rij.

Het politieke landschap is versplinterd. In hoeverre onderscheiden partijen zich nu echt van elkaar? En leidt die versnippering niet tot waterige (regeer)akkoorden en hopeloze formaties? Bij iedere verkiezing wordt weer gepleit voor een ander partijstelsel. Ofwel partijen moeten over hun schaduw stappen en fuseren. Dat gaat voorlopig niet gebeuren. Ofwel het kiesstelsel zelf leidt tot een uitslag waar een overzichtelijk aantal partijen mee uit de voeten kan.

We hebben een aantal scenario’s bekeken voor de vorige verkiezingen. Hoe zou het politieke landschap eruit zien als we een districtenstelsel hebben en als we kiesdrempels zouden hanteren. Heel anders in ieder geval.


Nu heeft iedere analyse een hoog wat-als gehalte. We hebben geen kiesdrempel of een districtenstelsel, dus we moeten zelf onze regels formuleren.

Laten we beginnen met het districtenstelsel. We kiezen hier voor het Amerikaanse systeem: the winner takes all. Het maakt niet uit hoeveel partijen er in een bepaald gebied zijn, de grootste krijgt alle stemmen. Maar welk gebied neem je dan? De kieskringen? Weet u überhaupt tot welke kieskring u behoort? We hebben ervoor gekozen om het herkenbaar te houden: gemeenten en provincies.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Links in Frankrijk

, door

Palais de Chaillot onder de Eiffeltoren door (Foto: Flickr/glyn_nelson)

Links in Frankrijk is verdeeld in vele partijen, groeperingen en allianties: zo is er binnen links sterke verdeling tussen communisten en socialisten en radicalen en republikeinen. Het kiesstelsel dwingt deze partijen samen te werken. Frankrijk heeft een districtenstelsel met twee ronden: die twee partijen die in de eerste ronde de meeste stemmen halen in een district, gaan in de tweede ronde de strijd aan voor die ene zetel. In de eerste ronde wordt dus een grote verscheidenheid aan partijen gekoesterd, maar in de tweede ronde wordt iedereen gedwongen te kiezen vaak voor een kandidaat van een links blok of van een rechts blok.

Groene politiek in Frankrijk heeft een lange tijd geweigerd te kiezen voor een van deze twee blokken. De leider van de Franse groene echode de Nederlandse CDA-leider Van Agt met zijn stelling dat groene politiek noch links, noch rechts was. Immers de vernieuwende ideeën van de Franse Groenen over een alternatieve, groene samenleving stond veraf van de nadruk van links en rechts op productie, economische groei en industrie. In de jaren ’90 braken De Groenen met deze koers en traden zij toe tot de linkse alliantie. Dit brak de groenen echter wel op: een groepering splitste af om de onafhankelijke koers door te zetten, maar ook bij de rechtse alliantie trad een groene partij toe. Dit zijn echter in electorale zin irrelevante partijen.