Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Het nieuwe CDA en de schrijnende gevallen
In een jaar tijd heeft Nederland drie min or meer schrijnende asielgevallen verwerkt via de media. Allereerst was er Sahar, het toen veertienjarige Afghaanse meisje, dat na veel gedoe uiteindelijk mocht blijven. In de tweede helft van 2011 kwam Mauro Manuel in het nieuws. Een waar mediacircus volgde en Mauro werd, net als Sahar, in korte tijd een bekende Nederlander. De afgelopen weken kwam conciërge Abdul en zijn twee kinderen om de hoek kijken en leek het heel even alsof het circus zich zou herhalen. Daar waar Mauro en Sahar maandenlang het nieuws beheersten, kreeg Abdul echter redelijk snel zijn verblijfsvergunning terug. Binnen twee weken lag de brief van Minister Leers al op de deurmat met de voor hem blijde boodschap dat hij mocht blijven.
Wat is hier aan de hand? Waarom moest voor Sahar en Mauro een waar mediaoffensief op touw gezet worden om tot enig resultaat te komen, terwijl Abdul redelijk in de luwte zijn verblijfsvergunning herkreeg en hij hier mocht blijven met zijn kinderen?
Allereerst moet worden opgemerkt dat Abdul specifiek niet koos voor aandacht op grote schaal. De school, waar Abdul als conciërge werkte, zocht weliswaar de media zelf ook op, maar wilde de invloed van die media niet opblazen. De aandacht van de politiek moest getrokken worden, maar de situatie moest niet worden uitgemolken, zoals bij Sahar en Mauro. De reden hiervoor was een bewuste keuze om de politici in alle rust en met weinig druk van de publieke opinie tot een afgewogen beslissing te laten komen. De landelijke media berichtten er wel over, maar over het algemeen beperkte zich dat tot twee berichten: “Hij moet weg” en “Hij mag blijven”. Een uitnodiging voor Pauw en Witteman bijvoorbeeld werd echter afgeslagen.
Nieuw kabinet zonder nieuwe verkiezingen?
Het politieke staatsrecht hangt aan elkaar van normen die minder zijn dan hard staatsrecht maar ook meer dan een politieke praktijk. Conventies heten ze, of staatskunde. Ze zijn samengesteld uit een combinatie van parlementaire geschiedenis en normatieve ideëen. Als ware ijsmeesters houden staatsrechtgeleerden de dikte van dit soort conventies in de gaten. Dit blog verzamelt graag de resultaten van de metingen. Dit keer: twee opinies over de vraag of Rutte terug naar de kiezer moet als ze er straks met de PVV niet uitkomen in de nieuwe bezuinigingsronde. Eerder gaf ik voor mijn standpunt dat er dan vanwege de Conventie van 1966 in beginsel inderdaad nieuwe verkiezingen moeten komen.
Bert van den Braak meldt vanaf Parlement.com dat het ijs van die staatsrechtelijke conventie inderdaad dik genoeg is. Daarvoor voert hij een sinds 1972 gehanteerde praktijk aan en het standpunt van Den Uyl dat het hier om ‘gewoonterecht’ ging. Als uitsmijter voegt Bert daaraan toe: ‘Als iets in 1977 al een gewoonteregel was, is het dat vijfendertig jaar later nog sterker.’
Oud-Staatsraad Hoekstra vindt het ijs echter nog te dun. Dat het in 1977 gevroren heeft, sluit immers niet uit dat het sindsdien ook nog gedooid heeft. Eigenlijk is er nooit een duidelijke keuze gemaakt tussen de waarde van continuïteit en de directe democratie, vervolgt Hoekstra, zodat er per geval zal moeten worden gekeken. Eerder meldde Hoekstra in het NRC al dat wat hem betreft de crisis voldoende grondslag is om de PVV zonder verkiezingen in te wisselen voor een ander gedoogblok.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Het radicale middenveld
De ideologie van de carnavalsvereniging, zou je het dogma van het maatschappelijk middenveld waar het CDA traditioneel op leunt, kunnen noemen. Niet het heil van de staat of de markt, maar zoals dat met tenenkrommende christelijke oprechtheid wordt gezegd, de kracht van de samenleving. Echter, in het rapport van het strategisch beraad komt de term maatschappelijk middenveld niet meer voor. Al is dat voor een partij die, onder de noemer van de eigen verantwoordelijkheid een dependance van het liberalisme is geworden, misschien niet vreemd.
Maar terwijl het CDA haar aandacht verplaatst, blijven de instituties die ze als maatschappelijk middenveld aanduidt achter in een situatie die soms tot veel maatschappelijke irritatie lijdt. Dat geldt natuurlijk niet voor de sport, naai- en carnavalsvereniging, maar wel voor scholen en woningbouwcorporaties. Zij laten zien waarin het maatschappelijk middenveld radicaal kan zijn en waar politieke partijen de plank missloegen. Niet alleen het CDA.
Een van de drijvende ontwikkelingen in dat middenveld is de schaalvergroting, die zowel bij scholen als woningbouwcorporaties heeft plaatsgevonden. Een ontwikkeling waar het CDA bij stond te kijken, zonder te begrijpen dat het de ontworteling uit de lokale gemeenschappen betekende. Terwijl juist dat de natuurlijke habitat van dat middenveld is. Waar enkele decennia geleden kleinschalige scholengemeenschappen nog door ouders in hun vrije tijd werden bestuurd, zijn het tegenwoordig fusieproducten met een management.
Het CDA – leedvermaak dat pijn gaat doen
Het strategisch beraad van het CDA zocht naar nieuwe woorden en morgen presenteert ze wat ze gevonden heeft. De gevolgen hiervan zullen hoe dan ook pijnlijk zijn voor al die mensen die deze partij een warm hart toedragen en vermakelijk voor de andere 90%. Al kun je je afvragen hoelang leedvermaak vermakelijk blijft.
Er zijn twee denkbare uitkomsten. Die nieuwe woorden vallen dood van de tong en zijn niet wat ervan verwacht wordt. Dan duurt het probleem van het gedachtegoed in winterslaap voort. Of ze worden goed ontvangen en creëren daarmee een nieuw probleem. Bij voorbaat is echter duidelijk dat het CDA ook volgende week maandag weer fris opstaat, met een probleem.
De crux van dit bij voorbaat gegarandeerde probleem is niet slechts de moeizame verenigbaarheid van haar twee posities. De machtspositie waarin ze zich met dit kabinet, als in een natuurlijke reflex weer heeft gemaneuvreerd en de positie waarin ze nadenkt over wat ze zou moeten willen. Het is vooral de timing die bewijst dat er aan dat beraad weinig strategisch is.
Stel, die nieuwe woorden vallen dood van de tong. Dan maakt ze de verwachtingen die gewekt zijn niet waar. En dan? Als het CDA nu niet met nieuwe woorden op de proppen komt, dan zal een tweede strategisch beraad op weinig enthousiasme kunnen rekenen. Dat kan gewoon niet. Dus hoe er ook echt over gedacht wordt, nieuw elan zal de komende dagen geveinsd worden. Al blijft ze dan in werkelijkheid met hetzelfde probleem zitten.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.