VVD op zoek | verslag van een familiedag

Ad van der Stok heeft voor Sargasso in vier afleveringen (1, 2, 3 en 4) het nieuwe beginselprogramma van de VVD besproken en heeft nu aansluiten het congres bezocht. Afgelopen weekend vond in de Doelen de 125ste VVD-ALV plaats. Voor de gelegenheid was de Willem Burgerzaal met jasjes, dasjes en mantelpakjes aangekleed. Burgervader en partijvoorzitter Opstelten leidde de leden door een volle dag, na de door hemzelf uitgesproken openingsspeech, waarmee hij goedgeluimd de koffiegesprekken deed verstommen. Alleen voor de goedheiligman verdween hij nog even in de coulissen van de stad. Aan bod kwamen zaken die van zo'n politieke partij levensechte folklore maken. Zo stond om te beginnen de agenda zelf op de agenda. Niet zonder slag of stoot werd deze goedgekeurd. De secretaris moest door het stof. In de aankondiging had zij iets verkeerd vermeld, maar haar poging dat te herstellen werd door de kamercentrale Zoetermeer niet voldoende geacht. Ivo vond echter dat ze charmant en diep genoeg had gebogen, waarop Zoetermeer begreep dat er niets ander op zat dan de eer aan zichzelf te houden. De lange dag was begonnen. Vrolijk als hij de zaal routineus door de agenda leidde voorspelde hij dat de begroting en het jaarplan zouden worden goedgekeurd. Zonder een tegenwerping af te wachten hamerde hij ze af, waarmee hij zichzelf gelijk gaf. Toen was Hengeloër Henk (Kamp) aan de beurt. De vereniging gaf hem een speldje, een insigne of een button – wat precies werd niet duidelijk – en hij werd geëerd voor zijn verdiensten en geknuffeld. De ochtend werd afgesloten met Europa, maar eigenlijk draaide het om de middag. Het gezelschapsspel.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rutte op zoek (4) | Denkend aan Alan

, door

De VVD is bezig met een nieuw beginselprogramma. In een reeks gastbijdragen gaat Ad van der Stok nader in op deze belangrijke stap voor die partij.

De kredietcrisis lijkt voor de VVD ver weg. In de oppositiebankjes merkt ze weinig van de financiële storm en was het de afgelopen maand rustig. Het pluche warm houden en gelaten afwachten of Bos, tussen overname en financiële injecties door, tijd had voor een praatje. Toch heeft ze misschien wel iets om zich over te bezinnen. Afgelopen maand werd het ‘imploderend kapitalisme’ veelvuldig afgedankt en niet alleen door linkse rakkers. Volgens CDA-prominent Wijffels ‘gaat het fundamentalistisch kapitalisme aan zichzelf ten onder’ en zelfs een fervent gelovige in vrije markten en deregulering erkende een zwakte in zijn ideologie te hebben ontdekt. In de New York Times gaf Alan Greenspan toe “that he had put too much faith in the self-correcting power of free markets“.

Dat kapitalisme en die vrije markten liggen dus onder vuur en toevallig denkt de VVD de laatste tijd na over haar beginselen. Dat nadenken begon met een voorwoord in de Rode Hoed en een inleiding in het NRC en op haar website. In augustus kwam het vervolg. Een concept beginselprogramma dat over een kleine twee weken aan de leden wordt voorgelegd.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rutte op zoek (3) – Liberale bemoeizucht

, door

De VVD is bezig met een nieuw beginselprogramma. In een reeks gastbijdragen gaat Ad van der Stok nader in op deze belangrijke stap voor die partij.

Mark Rutte zoekt naar ‘nieuwe woorden voor bekende waarden‘. Dat deed hij in de Rode Hoed, in een artikel in het NRC, dat in andere vorm op de VVD-site te lezen is en met het nieuwe concept-beginselprogramma, dat op 15 november aan het congres wordt voorgelegd. Rutte zoekt, maar vindt hij iets? En wat valt daarvan te vinden?

Als een echte VVD-er vindt de Rutte van de concept-beginselverklaring dat de staat klein moet zijn. De Rutte uit het NRC is tegen de neomoralistische nanny state en vraagt zich iets af: “Kunnen we onszelf wel met goed recht liberaal noemen als wij de nieuwe, bemoeizuchtige beleidsagenda gaan overnemen?”

Toch niet helemaal de goede vraag, want bemoeizucht stond en staat ook op de VVD agenda. De vraag zou moeten zijn: Als we echt een liberaal programma willen, waar bemoeien we ons dan niet meer mee?


Rutte over de staat

Rutte beschrijft de afgelopen dertig jaar denken over de staat. Hij beschrijft het maakbaarheidsdenken dat in de jaren zeventig op de grenzen van de werkelijkheid stuitte. De nieuwe machthebbers Thatcher en Reagan veranderde de koers. “De overheid, zo legde Reagan uit in zijn eerste inaugurele rede, was niet het antwoord op onze problemen; de overheid was het probleem“. Dus moest de overheid terugtreden. Steeds minder werd van de overheid verwacht dat ze de samenleving kon maken. Deze veranderde verwachting bepaalde mede de rol die de overheid in de jaren negentig aannam. Volgens het New Labour van Tony Blair moest maakbaarheid aan de mensen zelf overgelaten worden. De staat moest faciliterend zijn, dus zorgen voor goed onderwijs en een op herintreding op de arbeidsmarkt gerichte sociale zekerheid.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rutte op zoek (2) – De anti-antiglobalist

, door

De VVD is bezig met een nieuw beginselprogramma. In een reeks gastbijdragen gaat Ad van der Stok nader in op deze belangrijke stap voor die partij.

Mark Rutte zoekt naar liberale waarden. Die zoektocht kende een bijeenkomst in de Rode Hoed, over waar volgens hem het liberalisme staat. Een artikel in het NRC, “Liberalisme: naar nieuwe woorden voor bekende waarden“, in andere vorm ook op de VVD-site te lezen. En een concept-beginselprogramma, dat onlangs het licht zag en op 15 november aan het congres zal worden voorgelegd.

Rutte zoekt dus, maar vindt hij ook iets? En wat valt daarvan te vinden?

Hoewel er in het beginsel-programma weinig van terugkomt, vindt de Rutte uit het NRC zeker iets. Over antiglobalisten bijvoorbeeld. Zodra hij er één in het oog krijgt, beweegt hij zich in de politieke arena naar links en haalt naar ze uit. In de hoop ter rechterzijde applaus in ontvangst te nemen. Die uithalen naar antiglobalisten zijn alleen weinig onderbouwd en het doel is ook niet helemaal duidelijk. Want als je als liberaal je eigen partij en je eigen programma wilt hervormen levert een uithaal naar een ander niet veel op.

Ter vermaak van de handenklappende VVD-er noemt hij twee punten. Antiglobalisten erkennen de verdiensten van wereldwijde vrijhandel niet en dat is onbegrijpelijk, want die vrijhandel verbetert de wereld. Daarbij wijzen antiglobalisten – volgens Rutte – nieuwe technologische ontwikkelingen af. Bij de VVD echter, is “de grondhouding […] ten opzichte van technologische ontwikkeling onmiskenbaar positief“. [applaus]

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rutte op zoek – deel 1

, door

De VVD is bezig met een nieuw beginselprogramma. In een reeks gastbijdragen zal Ad van der Stok nader ingaan op deze belangrijke stap voor die partij.

Mark Rutte zoekt naar liberale waarden. Die zoektocht kende een publieke bijeenkomst in de Rode Hoed in juni 2007, over waar volgens hem het liberalisme staat. Een artikel in het NRC, afgelopen juni: “Liberalisme: naar nieuwe woorden voor bekende waarden“, in andere vorm ook verschenen op de VVD-site. En een conceptbeginselprogramma, dat afgelopen donderdag het licht zag en op 15 november aan het congres zal worden voorgelegd.

Rutte zoekt dus, maar vindt hij ook iets? En wat valt daarvan te vinden? Het NRC kopte “VVD bepleit ‘verheffing’ onderklasse”, Halsema noemde dat ongelukkige bewoordingen. Het lijkt echter tegenstrijdig met de letter van de rest van het programma en de geest van vernieuwing die Rutte graag wil uitademen. Over die vernieuwing die niet van de grond komt later meer. Hier de opvallendste oneffenheden in Rutte’s nieuwe beginselen. [Red: Hier voor vergelijking de oude beginselen]
Eigenlijk lijkt het meer op een slechte grap die zinsnede over verheffing. Uit het NRC-interview met Rutte naar aanleiding van de presentatie van het beginselprogramma: Verheffing van de onderklasse, over Joop den Uyl-termen gesproken… “Haha, dat heb ik expres gedaan. Beetje provoceren. Ik wil dat PvdA-ers denken: hé, gaan ze er met mijn vlag vandoor?” Zelf vind hij het in ieder geval een leuke grap – ‘haha’ – maar hoezo wil Rutte er met die vlag van de PvdA vandoor? Elke denkbare poging om de onderklasse te verheffen is in de afgelopen eeuw wel ondernomen. Zonder in te gaan op de vraag wat dat heeft opgeleverd, moet je toch concluderen dat die PvdA-vlag een beetje vaal is geworden. Trots wapperen doet hij niet meer en dat weten ook de sociaaldemocraten. Zij vragen zich ondertussen af wat die vlag in deze tijd nog betekent. En dan opeens is daar Rutte, die als een ware strategokoning die oude vale vlag onder hun neus wegkaapt en het als een overwinning viert!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een beginselprogrammapunt – Geen begrotingstekort

, door

Af en toe filosofeer ik wel eens over het beginnen van een nieuwe politieke partij. Het onderwerp komt hier ook wel eens voorbij.
De grootste uitdaging zit in het formuleren van een een beginselprogramma. Daar hoort een filosofie achter te zitten waar de basisbeginselen uit volgen.
Maar naast een door een filosofie ingegeven beginselprogramma zal er ook een reeks uitgangspunten geformuleerd moeten worden die veel meer te maken hebben met hoe je nou met een staat omgaat.
Tijdens de recente begrotingscyclus vroeg ik me ineens af of partijen eigenlijk wel een principieel punt hadden bij het opstellen van begrotingen. Dat blijkt tegen te vallen. Wel wordt er af en toe in verkiezingsprogramma’s iets over geroepen, maar verder gaat het voornamelijk over lastenverlichting of belastingen.
Terwijl ik er toch voor zou kiezen een heel duidelijk uitgangspunt hierin te kiezen. Bijvoorbeeld als volgt geformuleerd:

Een overheid mag nooit meer uitgeven dan zij ontvangt (per jaar).

Begrotingstekorten zijn dus niet toegestaan. Begroting is neutraal of heeft een positief saldo. En in de uitvoering mag het nooit gebeuren dat je aan het eind van het jaar alsnog constateert dat je meer hebt uitgegeven dan je ontvangen hebt.
Waarom zo strikt? Heel eenvoudig omdat iedere keer wanneer je meer uitgeeft dan dat je ontvangt, je een schuld naar de toekomst schuift. Een schuld die waarschijnlijk iemand anders moet oplossen. Dat is onverantwoordelijk gedrag.
Natuurlijk zijn er mensen die zeggen dat investeringen nu, zich in de toekomst ruim terugverdienen en opwegen tegen de extra kosten van schulden. Maar die relatie is zelden heel hard te maken. Levert een extra investering van 1 miljard in het onderwijs de komende 10 jaar 2 miljard extra inkomsten? En nog los daarvan, je kan de investering ook doen terwijl je toch een sluitende begroting houdt. Een kwestie van keuzes maken.
Deze zou ik dus zonder meer in mijn beginselprogramma opnemen.
[poll=97]

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.