Kunst op Zondag | Bewogen stilte

Het is niet zo heel ongebruikelijk dat meerdere kunstdisciplines samen gaan. Maar er is één kunstdiscipline die hoogst zelden geheel op zichzelf staat: de dans. Ze bestaan wel: dansstukken zonder muziek. Voor zover ik weet is er nog geen choreograaf geweest die het waagde een choreografie te maken op het de bekende stiltecompositie 4’33” van John Cage. Zelfs zijn levensgezel, danser en choreograaf Merce Cunnighham, heeft die compositie nooit gebruikt. Terwijl  veel van Cunningham’s 202 choreografieën wel op muziek van Cage zijn gemaakt. Cunnighham en Cage huldigden het principe dat alle kunstvormen op zichzelf kunnen staan. Cunningham trok dat door in zijn werk: binnen een en dezelfde voorstelling zijn muziek en dans onafhankelijke elementen. De choreografie was niet langer vastgeketend aan het ritme en de vorm van een muziekstuk. Merce Cunningham maakte zestien muziekloze choreografieën. De eerste stukken waren ‘Before Dawn’ (1951) en ‘Boy Who Wanted to be a Bird’ (1952). Zijn laatste muziekloze dansstukken dateren uit 2002 (‘Overpopulation’) en 2004 (Monk’s Tail’). Cunningham heeft zijn lesje geleerd bij Martha Graham, een van de vier grondleggers van de moderne dans. De andere drie waren Doris Humphrey, Charles Weidman en Hanya Holm. Een van de leerlingen van Hanya Holm is Lucinda Childs, die tijdens haar studie met Merce Cunningham in aanraking kwam. Op het Holland Dance Festival In februari jl. werd haar muziekloze dansproductie ‘Works in silence’ uitgevoerd. Zie het presentatiefilmpje. Er zijn mensen die niet tegen stilte kunnen. En er zijn mensen die dans zonder muziek ‘vloeken in de kerk’ vinden. Zijn dat puristen? Niet in de meest letterlijke zin van het woord. Immers, pure dans is ontdaan van decors, attributen én muziek. Hier een stukje uit een muziekloos ballet, dat eigenlijk per toeval ontstond. Componist Aaron Copland had moeite een stukje muziek voor elkaar te krijgen. Choregraaf Jerome Robins besloot het stuk zonder muziek uit te voeren. ‘Moves’ ging in 1959 in première. https://www.youtube.com/watch?v=7HTFNzLKU8Q Om eens helemaal in stilte en dans op te gaan eindigen we met een langer stuk: Silent ballet van Emanual Gat. In 2008 in première gegaan. https://www.youtube.com/watch?v=bDT0RUXhi98&t=2s Prettige zondag verder.

Door: Foto: zaldi64 (cc)
Foto: terafoto (cc)

Kunst op Zondag | Lijndansen

, door

Vorige keer: “In juni 2013 nodigde Anne Teresa De Keersmaeker iedereen uit een eigen versie van de roemruchte Rosas-scène als YouTube of Vimeo-filmpje te maken en op te sturen.”

Resultaat: van deze stoelendans zijn tot op heden 417 filmpjes ingestuurd uit heel de wereld.”

Heel de wereld? Nee, een klein landje schitterde hier door afwezigheid. Jammer, want dit kleine landje mag er zijn op dansgebied. Dus nodigden wij u uit alsnog een bijdrage te leveren aan Rosas danst rosas.

In maart 2016 werd een soortgelijke uitnodiging de wereld in gestuurd. Het gaat om een dansje die waarschijnlijk veel makkelijker door iedereen is uit te voeren dan de stoelendans van ‘Rosas danst rosas’. Het betreft het laatste stukje uit ‘Nelken’(Anjers), een ‘lijndans’ waarmee de vier seizoenen worden verbeeld, Bedacht door choreografe Pina Bausch en haar Tanztheater Wuppertal.

Tien jaar geleden overleed Pina Bausch en om dat te herdenken en haar werk te vieren heeft de Pina Bausch Foundation een programma lopen, waarin ook de finale van het Nelken-line project is opgenomen (7 juni 2020, gezamenlijke uitvoering van ‘Lente, Zomer, Herfst, Winter’ op het plein voor de voormalige schouwburg, dat in 2026 de deuren hoopt te openen als een volledig Pina Bausch Centrum.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Maurice (cc)

Kunst op Zondag | Kunstenaars die zich in het zweet werken II

, door

Sta je wel eens stil bij je bewegingen? Grote kans dat je niet verder komt. Dat is anders bij mensen wiens vak het is bewegingen te bedenken. Choreografen en dansers vertalen wat een mens beweegt in hoe een mens beweegt.

“Als er één kunstdiscipline is, waar het zweet van afdruipt, dan is dat wel de dans”, schreef ik hier zo’n acht jaar geleden, toen ik de wekelijkse redactie van ‘Kunst op Zondag’ overnam. Sindsdien is er hier bar weinig over dans geschreven. Dat ga ik een beetje goedmaken.

Bijvoorbeeld met Motus Mori, het museum van de uitstervende lichamelijke beweging. Je kunt ook jouw beweging bijdragen aan deze “choreografie voor het sleutelbeen, een dans van navel, buikvet en ribbenkast, een frase voor hartslag en kniespier”. Een vondst van de Duitse choreografe Katja Heitmann.

Museum Motus Mori moet je zien als een tentoonstelling, die er elke dag anders uit kan zien. De dansers presenteren dagelijks allerlei bewegingen gedurende de 5 uren dat Marres, Huis voor Hedendaagse Cultuur in Maastricht, is geopend. Nog te zien tot 27 oktober.

Er is veel meer dans te zien (zie o.a. een paar tips onderaan dit artikel), maar ik wil even stil staan bij een bijzonder dansproject.

Foto: FaceMePLS (cc)

Kunst op Zondag | Dansend 2014

, door

Als er één kunstdiscipline is, waar het zweet van afdruipt, dan is dat wel de dans, schreven we in de eerste Kunst op Zondag onder redactie van ondergetekende. En om met een goed voornemen voor 2014 te beginnen: komend jaar zullen we meer aandacht besteden aan andere kunstdisciplines dan alleen beeldende kunst.

Eigentijdse dans mag wel de ultieme performance worden genoemd. Een kunstvorm waar beweging, beeld en muziek in één theatrale voorstelling worden gegoten. Wellicht is het de enige kunstvorm waar sprake is van lichamelijke uitbuiting. Choreografen vragen het uiterste van dansers. Het is dat zij dat vrijwillig doen, anders zou het een vorm van slavernij zijn.

Om je in de stemming te brengen vandaag een ruime greep uit het dansaanbod tot juli. Geïllustreerd met filmtrailers van tien van de 19 voorstellingen, die in dit exceldocument op een rij staan. Gesorteerd op datum en ook op naam van het dansgezelschap en op plaatsnaam, zodat je weet wat er bij jou in de buurt te zien is.

We zitten halverwege het theaterseizoen. Misschien heb je één van de voorstellingen al in 2013 gezien. Dan kun je in de reacties de lezers laten weten wat je er van vond. Aanvullende tips op de lijst zijn natuurlijk ook welkom.

Eastman – 4D

, door

Het gezelschap Eastman van Sidi Larbi Cherkaoui komt met twee voorastellingen. In juli is op het Julidansfestival in Amsterdam 生长 GENESIS te zien. Voor die tijd kun je in Breda, Groningen, Heerlen en Tilburg naar 4D kijken.

Filmpje bij Kunst op Zondag | Dans 2014

 

Ann van den Broek – The red piece

, door

Eén van de choreografen in Krisztina’s keuze is Cecilia Moisio, In maart en april is ze in vier plaatsen met Juxtapose, een voorstelling over uiteenloopende facetten van de vrouw. Cecilia Moisio komt ui de school van de Belgische choreografe Ann van den Broek. Eind januari en in februari kun je naar The Red Piece (in vier plaatsen) en I solo ment (alleen in Maastricht).

Filmpje bij Kunst op Zondag | Dans 2014

 

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende