Wir haben es nicht verwoest

In de gelauwerde interviewserie Een Schitterend Ongeluk (1993) stelt journalist Wim Kayzer zijn gesprekspartners keer op keer dezelfde indringende vraag: waarom hebben de geallieerden op het moment dat ze hoorden van het bestaan van Duitse vernietigingskampen als Auschwitz, Majdanek, Chelmno, Sobibór en Treblinka niet alles op alles gezet om deze krankzinnige slachting een halt toe te roepen? Dat geldt a fortiori voor vernietigingskamp Auschwitz dat tot 27 januari 1945 volop in bedrijf was. Waar dag in dag uit duizenden de dood vonden in de gaskamers. In totaal meer dan een 1,2 miljoen mensen, veelal Joden. Waarom werden de kwetsbare spoorverbindingen richting Auschwitz niet tot gort gebombardeerd, de gaskamers verwoest en de verbrandingsovens in een apocalyptische vuurstorm weggevaagd? Waarom kon de onbelemmerde aanvoer en slachting van honderdduizenden onschuldige mannen, vrouwen en kinderen in Auschwitz tot begin 1945 voort duren? Hoe kon het dat hoewel de Geallieerden elke Duitse stad bedekten onder hun verwoestende bommentapijten, men juist de concentratiekampen en hun moorddadige infrastructuur volledig ongemoeid liet?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote du Jour | Legally speaking, I am innocent

His dreams often end in screams. The screams turn into thunder, the thunder into humming and the humming into silence. They are the sounds of death from the gas chambers.

Gröning, though, didn’t kill anyone. He didn’t pour Zyklon B into the shafts or burn the piles of dead. He watched. He stood there, shocked at first, then indifferent. It became a routine.

Oskar Gröning was boekhouder in Auschwitz. Hij telde het geld dat de Joden in moesten leveren bij aankomst in het kamp. Hij zag de gruwelen, de gaskamers, de lijkverbranding. Hij is een van de weinige SS-ers die nog in leven zijn.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De rustige dood van Dokter Dood

Concentratiekamp Mauthausen, het werkterrein van Aribert Heim (Foto: Wikimedia Commons/P.H. Louw)

In september van dit jaar zal het 70 jaar geleden zijn dat de Tweede Wereldoorlog uitbrak. We kunnen de balans gaan opmaken – bijna alle oorlogsmisdadigers uit het conflict zijn zo langzamerhand overleden. Degenen die nog niet zijn ingerekend zijn er dus mee weggekomen.

Recentelijk werd het lot van Aribert Heim, de kamp- arts van concentratiekamp Mauthausen, bekend. Hij is in 1992 overleden aan kanker, klaarblijkelijk zonder al te zeer geleden te hebben. Hij is, volgens zijn zoon, rustig ingeslapen.

Waar zijn collega uit Auschwitz, Josef Mengele, nog op een bepaalde manier fascinerend is – een krankzinnige wetenschapper uit een stripverhaal, op zoek naar medische vooruitgang ten koste van zijn patienten – daar komt Heim uit de berichten naar voren als een weinig interessante sadist. Mengele deed mensen pijn om zijn medische kennis te vergroten, Heim was eerder iemand die zijn medische kennis gebruikte om mensen pijn te doen.

Zowel Mengele als Heim zijn er mee weggekomen. Het meest bizarre feit is dat beiden eerst nog tien tot vijftien jaar vrij in Duitsland hebben kunnen leven. De verklaring is wellicht een kwestie van perceptie. Het is makkelijker militairen en politiemensen van geweld te verdenken. Artsen hebben een goede reputatie. Misschien dat niemand wilde geloven dat mannen die de Eed van Hippocrates hadden afgelegd zo konden ontsporen. In 1958 werd er voor het eerst aangifte gedaan tegen Josef Mengele. In 1962 verliet Aribert Heim zijn woning in het Duitse Baden-Baden en verdween – een dag voordat de politie bij hem voor de deur stond.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendquote – Guantanamo Bay = Auschwitz

Een Nederlandse Tweede Kamerdelegatie was op bezoek in Guantanamo Bay. Veel aandacht in de media gaat uit naar het verzoek van de Amerikanen om gedetineerden uit Guantanamo die niet langer een “bedreiging” vormen maar die ook niet terug kunnen naar hun eigen land op te vangen in landen in Europa. En natuurlijk veel aandacht voor de uitspraak van Wilders dat Nederland best een eigen Guantanamo kan gebruiken.

Maar de uitspraak van democratisch congreslid Tom Lantos, voorzitter van de commissie voor Buitenlandse Zaken, in gesprek met de kamerleden is veel opzienbarender:

Europe was not as outraged by Auschwitz as by Guantanamo Bay.

You have to help us, because if it was not for us you would now be a province of Nazi Germany,

Hierop viel het gesprek dood.
Het congreslid is overigens niet tegen Guantanamo Bay, maar wel voor betere juridische regels.
Maar dat maakt de uitspraak er niet minder vreemd om. Vraagt hij nou in verkapte bewoordingen dat de VS zijn eigen Auschwitz heeft en dat Europa de VS moet binnenvallen om te voorkomen dat het dezelfde weg gaat bewandelen als Nazi-Duitsland nu alweer zeventig jaar geleden? I’m lost.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.