Systeemverandering, geen klimaatverandering

Dit is een gastbijdrage van Marjolein van de Water, samen met vier andere jonge mediamakers blogt ze momenteel vanuit Kopenhagen. Hieronder geeft ze een sfeerimpressie van de demonstratie van afgelopen zaterdag.

Op twaalf december vindt in Kopenhagen een grote demonstratie plaats waar rond de 100.000 mensen aan meedoen. Een bonte stoet loopt van het centrum van Kopenhagen naar het Bella Center, de plaats waar ambtenaren, regeringsleiders en lobbyisten zich deze week verzameld hebben om een oplossing te bedenken voor het klimaatprobleem. Hare Krishna aanhangers, anarchisten, hippies, communisten, socialisten, nonnen, moeders met bakfietsen vol kinderen, boeren, vakbonden, bejaarden en natuurlijk de grote milieu en ontwikkelingsorganisaties. Ondanks de diversiteit van de aanwezigen is de boodschap van de demonstratie unaniem: “Systeem verandering, geen klimaatsverandering!” De leus klinkt de hele dag in verschillende talen en ritmes, hierin ondersteund door soundsystems en sambabands.

Sommige van de aanwezige groepen pleiten voor een totale afschaffing van het kapitalistische systeem, anderen zijn gematigder en hopen vooral dat de regeringsleiders besluiten het systeem van CO2 emissiehandel af te schaffen. Er heerst wel grote overeenstemming over de negatieve rol die multinationale bedrijven spelen. Enerzijds als veroorzaker van het klimaatprobleem en anderzijds als zijnde veel te invloedrijke lobbyisten. “De bedrijven moeten hun verantwoordelijkheid nemen en als ze dat niet doen, moeten ze hiertoe gedwongen worden door de regeringsleiders.”, zegt Henry Saragih uit Indonesië. “Op dit moment is het andersom, de bedrijven hebben een positie waarin ze de regeringsleiders kunnen vertellen wat te doen. Het neoliberale systeem heeft ervoor gezorgd dat er bijna geen controle mogelijk is op de activiteiten van multinationale bedrijven.”

Een van de deelnemers aan de demonstratie is Climate Justice Action, een internationaal netwerk van organisaties en groeperingen die de handen ineen hebben geslagen om in Kopenhagen een kritisch geluid te laten horen. Het netwerk vormt een groot blok binnen de demonstratie. Tannie, een Deense activist, is nauw betrokken bij de organisatie en legt uit wat de doelstellingen zijn van het netwerk. “Op de eerste plaats moeten de rijke geïndustrialiseerde landen hun klimaatschuld betalen aan de ontwikkelingslanden. Het kan niet zo zijn dat ontwikkelingslanden moeten opdraaien voor de problemen die de rijke landen hebben veroorzaakt. Verder moet er een einde komen aan de marktgerelateerde maatregelen die op dit moment als oplossing gepresenteerd worden. Het is inmiddels duidelijk geworden dat de CO2 emissie handel geen afname van CO2 uitstoot oplevert. Het is een winstgevende handel geworden die niks meer met klimaatverbetering te maken heeft. We moeten op een andere manier omgaan met natuurlijke hulpbronnen, minder produceren en consumeren en de rechten van inheemse bevolkingsgroepen en boeren respecteren.”

De kritiek van de demonstranten is voornamelijk gericht op het economische systeem. Het klimaatakkoord waar de regeringsleiders mee gaan komen wordt gezocht binnen dit systeem dat gericht is op wereldwijde economische groei. Sara Welsh uit Ierland snapt niet hoe mensen hier überhaupt nog in kunnen geloven.“Het is een illusie te denken dat economische groei samen gaat met een oplossing voor het klimaatprobleem. Dat het klimaatprobleem wordt gebruikt om economische groei te bevorderen is dan ook absoluut acceptabel. Het is simpelweg niet mogelijk om door te groeien en te blijven consumeren op het niveau dat wij nu doen. We moeten onder ogen zien dat radicale verandering nodig is.”

Tannie is tevreden over de inhoud van de demonstratie. “Ik ben heel blij dat het ons gelukt is om ook andere organisaties te overtuigen van het belang van de slogan ‘system change not climate change’. Op deze manier maken we als brede beweging een belangrijk statement dat niet genegeerd mag worden.”