Studentenleningen: de volgende kredietcrisis?

Vorige week werd de St. Pauls Cathedral in Londen voor een week gesloten. Dat was voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog. In een land van de tradities, is dat uniek. Aanleiding voor de sluiting is het tentenkamp van de Occupy-beweging, op de stoep van de kathedraal. Waarom de kathedraal precies dicht moest is niet helemaal duidelijk, en waarom de kerk weer open ging met de tenten nog op de stoep, ook niet. Boze tongen beweren dat de kerk nogal wat inkomsten misliep. Met een toegangsprijs van 15 pond per persoon, en tussen de 2000 en 3000 betalende bezoekers per dag, kan men zich daar iets bij voorstellen (noot: zie Facts and Figures van St. Pauls).

Onderstaande foto maakte ik dit weekend bij St. Pauls Cathedral in Londen. Een prachtig statement van de Occupy-beweging…

… maar wel ironisch. De kathedraal is zelf een voorbeeld van een “massa-constructie”, uit een tijd dat het geloof nog onwankelbaar was. Hoeveel geld en inspanning kostte het niet om een dergelijke constructie te bouwen? Maar ook het onderwijs kost veel geld en inspanning en het geloof erin lijkt onwankelbaar. Als we naar de financiële kant kijken, zijn er echter grenzen aan de groei.

The Economist besteedt deze week uitgebreid aandacht aan wat in de US mogelijk de volgende crisis wordt genoemd. De College Board heeft becijferd dat eenderde van de leerlingen die uitstromen uit een college, een schuld heeft. Van de voortijdig schoolverlaters is dat 69%. De totale schuld die uitstaat is schokkend. Volgens de New York Federal Reserve Bank schat de waarde op 550 miljard dollar, maar geeft daarbij aan dat deze schatting ook te laag kan zijn. Sallie Mae, de zusterorganisatie van Fannie Mae (berucht van de hypotheken) die studentenleningen verstrekt, schat dat het om 757 miljard gaat. Met nog eens 111 miljard in private leningen, en 112 miljard nieuwe leningen voor dit jaar, komt de totale schuld op meer dan 1.000 miljard.

The Economist, 29 oktober 2011. Uit het artikel: Nope, just debt.

Dat leidt tot een potentieel gevaarlijke vicieuze cirkel. Studenten lenen steeds meer om de almaar hoger wordende collegegelden te kunnen betalen. De scholen investeren dat geld, waardoor hun kosten alsmaar hoger worden. Dat ging goed in tijden van economische voorspoed, maar is steeds moeilijker vol te houden als studenten minder gaan verdienen. De eerste voortekenen zijn daarvan zichtbaar. In 2009 liep de “default rate” op tot 8,8%. De default rate wordt gedefinieerd als het niet nakomen van betalingsverplichtingen voor een periode van 270 dagen. De “delinquency rate” is meer dan 10%: tien keer zo hoog als bij credit cards en autoleningen.

De Economist beschrijft diverse alternatieven en suggesties voor herziening van het systeem. In Nederland lijkt me de omvang van de schulden een stuk minder problematisch en is het systeem ook niet vergelijkbaar. Maar tegelijkertijd lijkt het verstandig goed te kijken naar de mogelijk negatieve effecten van studentenleningen: zo was voor mij de volgende zin in het artikel eentje om te onthouden:

“…[a] viciously wasteful circle: the size of the loan pool expands to enable students to pay ever higher fees to schools whose costs expand because money is coming their way.”

Originele publicatie