COLUMN - Het is de nacht van maandag op dinsdag en ik reis vanuit Nijmegen terug naar Amsterdam. Ik heb een lift gekregen tot Utrecht en heb daar op het perron moeten wachten tot mijn trein kwam. Dat is vervelend: op het perron staan geen bankjes en ik kan dus niet mijn laptop uitpakken om iets nuttigs te doen. Je kunt wezenloos voor je uit staren, meer niet. En ik heb echt wel iets belangrijkers te doen dan wezenloos voor me uit staren, want ik heb werk bij me dat voor morgenochtend af moet.
Gelukkig komt de trein wat vroeg langs het perron rollen en kunnen we instappen. Om er zeker van te zijn dat ik in elk geval het halve uur tot Amsterdam CS zal kunnen werken, ga ik zitten in de stiltecoupé, en ik tref het: ik heb een fijn compartiment voor mezelf. Ik start mijn computer en werk verder.
Even later is het echter gedaan met mijn rust. In het compartiment naast me strijken enkele conducteurs neer – twee mannen en twee vrouwen, als ik goed heb geteld – die de voetbalwedstrijd bespreken. En daarmee is de rust die ik zo hard nodig heb, voorgoed weg.
Er iets van zeggen heeft geen enkele zin. Zolang er stiltecoupés zijn, zijn er mensen die daar praten. Even lang zijn er mensen die anderen daarop aanspreken, maar het heeft niet geleid tot een merkbare verandering van het gedrag. Een tijdje geleden “vierde” ik het moment dat ik voor de honderdste keer vergeefs had gevraagd of mensen de regels alsjeblieft wilden respecteren. Terwijl reizigers zich destijds wel iets gelegen lieten liggen aan de niet-rookcoupés, wordt de stiltecoupé genegeerd.
Mijn persoonlijke theorie – enigszins onderbouwd doordat ik wel eens doorvraag waarom mensen de regels negeren – is dat gezellige sprekers vooral mensen zijn die hun werk op kantoor doen, en dat klagende vervelio’s als ik doorgaans kantoorloos zijn. Flexwerkers, ZZPers: u kent het jargon van de hedendaagse arbeidsmarkt. Terwijl de tweede groep de trein nodig heeft om te werken, is het voor de eerste groep een manier om naar het werk toe te gaan. Zolang de tweede groep niet begrijpt waarom stilte vitaal is voor de eerste groep, zullen er klachten blijven.
Ere wie ere toekomt, overigens. De NS hebben het inmiddels wél begrepen en zullen in nieuwe treinen veel duidelijker onderscheid aanbrengen tussen werkgedeeltes en gezelligheid. Dat is een voorstel dat ik, net als de aanwezigheid van stopcontacten en internet in de trein, alleen maar kan toejuichen. Net als het feit dat er nachttreinen zijn gekomen. Je kunt veel mopperen op de NS, maar ze weten wel dat de arbeidsmarkt verandert, dat mensen meer dan vroeger ’s nachts moeten reizen of in de trein moeten werken.
Tot het duidelijkere onderscheid tussen werkgedeeltes en gezellige delen er is, heeft klagen echter geen zin. Ik heb het dan ook niet gedaan. Die conducteurs hadden er vermoedelijk een dag werk op zitten en conducteurswerk is zwaar. En ik snap ook best wel dat er niet heel veel mensen om één uur ’s nachts de stilte van een werkcoupé nodig hebben. Ik ben ergens anders gaan zitten.
Een simpele oplossing, maar het wringt. Het is de wereld op z’n kop. Stiltecoupés zijn er niet voor niets. Ze voldoen aan een behoefte die, met de voortgaande flexibilisering van de arbeidsmarkt, verder zal groeien. En er zullen ook steeds meer mensen ’s nachts moeten werken. De NS erkennen daarom dat stiltecoupés belangrijk zijn. Juist dan zou je verwachten dat conducteurs het goede voorbeeld geven en gaan zitten waar ze niemand tot last zijn. Je hebt een voorbeeldfunctie of niet; je drukt het beleid van je organisatie uit in woord én daad.
Wie toezicht houdt in de openbare ruimte – of het nu gaat om politie, beveiligingsdiensten of conducteurs – moet zich zelf aan de regels houden. Voor mij kwam er vannacht een stevige kras in het gezag van de conducteurs.
Reacties (27)
Komkommercolumn
Eigenlijk ben je gewoon een echte Amsterdamse mopperaar @Jona.
Ik mis alleen het accent.
Zei Schopenhauer niet dat geluid een gedachtenmoordernaar is?
Het valt mij op dat vooral ouderen zich minder aantrekken van de stilte-coupe. En als je ze aanspreekt dan zeggen ze dat ze het wel weten! Maar het allerergst zijn nog de mensen die, als ze zien dat het een stiltecoupe is, altijd hetzelfde grapje maken: Reiziger 1: “O het is een stiltecoupe!” Reiziger 2: “Sssst”. En dan lachen joh. En dan als er een niest, hetzelfde grapje maken haha, echt super ad-rem.
Aan de andere kant merk ik ook dat geluid mij juist irriteert omdat het een stiltecoupe is. Als ik weet dat de conventie is dat er geluid gemaakt mag worden, dan is het veel minder erg.
#0 Mijn persoonlijke theorie – enigszins onderbouwd doordat ik wel eens doorvraag waarom mensen de regels negeren – is dat gezellige sprekers vooral mensen zijn die hun werk op kantoor doen, en dat klagende vervelio’s als ik doorgaans kantoorloos zijn. Flexwerkers, ZZPers: u kent het jargon van de hedendaagse arbeidsmarkt. Terwijl de tweede groep de trein nodig heeft om te werken, is het voor de eerste groep een manier om naar het werk toe te gaan.
Beg to differ. Ik kom genoeg ZZP’ers tegen die de stiltecoupé opeisen als persoonlijk kantoor en die vinden dat de regels niet voor hun gelden. Als lid van de eerste groep stel ik wat stilte na een dag arbeid wel op prijs.
Het ergste is het trouwens tijdens de huishoudbeurs. Dan zitten alle coupés vol met kwebbelende groepjes.
Die kwebbelende groepjes zie je soms binnenstappen. Schreeuwt de derde in de rij ‘Greet, Greeeeet, dit is een stiltecoupé, hier kunnen we niet zitten, doooorlooopen!’
Persoonlijk deel ik je leed. Maar ik wil graag wel een kanttekening plaatsen. Juist de nieuwe treinstellen zijn doorgaans slechter in te werken omdat ze ergonomische erg slecht gebouwd zijn:
– in de treinen met paarse stoelen kan je nooit je koffer of tas bovenin kwijt, die is precies te klein! Op de vloer zet ik mijn tas niet want dan kan hij daarna direct de was in.
– Deze zelfde trein heeft ook slechts een zeer beperkt aantal stoelen waar een klaptafeltje is, wederom te klein voor een 15 inch laptop. Ook zeer irritant zijn de ronde tafeltjes die effectief de ruimte voor je schoot opeisen en vervolgens te hoog zijn om je laptop op te zetten.
– Daarnaast is er ook nog een rare verhoging bij de raamkant van de stoelen die een normale houding belemmeren.
– De nieuwe sprinters (die met die ‘chill’ banken achterin) doet het al iets beter maar ook hier zijn de tafeltjes weer te klein. Ook is het vaak erg koud in deze treinen omdat de airco verdomd hard aan staat. Ook hier weer geen ruimte om je tas normaal op te bergen, laat staan een fatsoenlijk prullenbakje om je papieren beker in op te bergen.
– Bij de nieuwe intercity’s zijn doorgaans de wc’s kapot. Ik snap dan ook niet wat er mis was met een normale deurhendel in plaats van die elektrische schuifdeuren. Hier kan gelukkig wel weer je tas in een rek.
Ik reis nu al 9 jaar dag in dag uit met de trein en ik vraag mij vaak af wie zo’n belachelijk ontwerp van de tafel durft te laten komen bij een nieuw ontwerp van een trein..
Mijn ervaring is juist een andere. Als werker in een kantoorkolos waardeer ik juist de stilte die me de rust brengt om op te laden op de heenreis, en die me laat ontladen op de terugreis.
Mijn rust wordt juist verstoord door de eindeloze rij van zzp-ers die zo nodig al hun telefoongesprekken moeten voeren tijdens hun treinreis. In de stiltecoupé.
“Er iets van zeggen heeft geen enkele zin.”
Mijn ervaring is dat het wel degelijk zin heeft. Je voelt je wel een 1e klas zeikerd (zelfs in de 2e klas) maar ik heb nog nooit meegemaakt dat het niet werkte.
Even vragen is veel beter voor het gemoed dan je de hele weg ergeren aan dat gekwebbel van mensen die al of niet bewust “niet doorhebben” dat ze in een stiltecoupé zitten.
’s Nachts werken, alleen kunstenaars en sukkels doen dat.
Vergeet ook niet de ZZPers die vinden dat ze in ‘hun prive kantoor’ moeten kunnen bellen.
Ik kan me prima afsluiten in de stiltecoupé. koptelefoontje in, muziekje en gaan. Misschien helpen oordoppen, Jona?
Nog wel een aantekening. In de spits is het vaak zo druk dat er niet echt een keuze is waar je staat. Dat heft dan wat mij betreft de noodzaak tot stilte op, net zoals de 1e klas soms wordt opgeheven als het druk is.
En ja, ik maak me ook wel eens schuldig aan een – zo kort en zacht mogelijk telefoongesprek in de stiltecoupé. Soms moet ik echt opnemen en is weggaan geen optie. Ik moet werken, en heb een zitplaats nodig.
Smoesjes, Joost.
Een geluidsdrukmeter in iedere stoel en een motortje dat de reiziger bij een te hoog geluidsniveau automatisch van zijn stoel wipt moet voor 5 a 10 euro per stoel toch wel te regelen zijn? :-)
Gezeik. Iemands behoefte aan stilte prevaleert nou eenmaal niet bij iedereen. Voor stilte moet in je Oost-Groningen gaan wonen. Heb je de hele trein voor jouw alleen.
@14 Had van jou eerder ‘regels zijn regels’ verwacht, Knor.
Wat ik raar vind aan dit verhaal is dat de meeste mensen prima kunnen werken met een bepaald geluidsniveau om zicht heen. Ik zie hordes mensen met laptops werken in cafés en koffiebars. Niemand van hen zou er ook maar een moment aan denken om een ‘stilteruimte’ in dergelijke uitspanningen te eisen.
Zelfs de auteur zelf geeft aan dat hij in eerste instantie van plan was te gaan werken op het perron op Utrecht CS. Je kunt mij veel wijs maken, maar niet dat je op een perron van het drukste station van Nederland geluidloos kunt werken.
Het probleem is volgens mij dus het bestaan van het fenomeen stiltecoupé an sich. Het belooft iets wat niet waargemaakt kan worden, waardoor de gebruiker zich ineens ergert aan een geluidsniveau waar hij zich elders (en dus ook bij het niet bestaan van het fenomeen stiltecoupé) niet aan had geërgerd.
Afschaffen dus deze self-fullfilling idioterie!
@15:
Tja, maar NS regels…dat zijn toch geen echte regels? Dat is zoiets als je hond aangelijnd laten in een natuurgebied. Die tellen niet joh. En bijna niemand die die naleving afdwingt ook…
Of midden in de nacht op de fiets stoppen voor een rood licht, terwijl het doodstil is op straat…. Ook zoiets.
@17 Ah, jij bent zo’n randstedelijke kloothommel die zich naar binnen wurmt voordat iedereen is uitgestapt, want omgangsregels zijn geen echte regels..
@18:
Neehoor. Maar omgangregels laten zich niet vastleggen. Er bestaat ook geen wet die mij verplicht anderen een hand te geven, of in de ogen aan te kijken als je tegen mensen praat. Net zoals er geen wetten zijn die jouw belemmeren mij uit te schelden. En gelukkig maar.
Dat gezegd hebbende, dankjewel voor het maken van mijn punt.
Maggi maakt ook een goed ount. Het is eigenlijk ook idioterie om alles maken via regelgeving proberen te realiseren. Dat schept valse verwachtingen. Stilte kun je niet afdwingen of opeisen. Stilte kun je alleen zelf realiseren, door ergens naartoe te gaan waar het stil is. Dus niet in een trein of op een station.
This is why we can’t have nice things…
@19 Het enige wat het bewijst is dat jjij ongeveer op de niveau van een puber opereert die alleen aan zijn eigen zelfbelang denkt. We hebben het niet over afdwingbare regels. In het Engels noemen wij dat common decency.
@21:
Houd je zelf dan ook aan dat algemene fatsoen Su en loop niet alleen met je vingertje naar anderen te wijzen. Je bent niet Roomser dan de Paus. Dus eis dat dan ook niet van mij.
@22 Ik hoef mij toch niet roomser dan de Paus voor te doen om een beetje begrip van mensen te vragen? Maar als je zo de kont tegen de krib gooit tegenover wat gewoon een redelijk regel is, dan behoud ik mij het recht voor om je een asociale kloothommel te noemen. Deal with it.
@23:
Haha, schelden als je niet het begrip krijgt wat toekomt. En dan over fatsoen prediken. Priceless
@5: Bij instappen kun je ook geen stilte verwachten en moet je het ook wat nemen hoor. JE lekker zuur ingraven heeft Nederland gebracht tot het ellendige wat het nu is. Ze respecteren je gewoon en lopen door, omdat het soms niet makkelijk te zien is dat zo’n Coupé er is.
Greet, in jouw voorbeeld, miste dat dus en word er dus op gewezen door haar vriendinnen. OM je daar nu zo over op te winden… okay…. maar ga dan niet lopen klagen over het verbitterde in Nederland op het moment en dat er eigenlijk weer een verzuiling gaande is.
Ook is 0: werkende op een laptop, die zijn hier in Noorwegen eigenlijk verboden in een stiltecoupé omdat de toetsaanslagen mensen die lezen storen. Dus tja… hoe erg wil je het hebben? Beetje geven en nemen kom je toch een heel eind verder dan:
“SHSHHHHHHHHHH!”met boos vertruttend gezicht en dan boos zijn dat de reacties ook zuur terug zijn.
Betekent niet dat geschreeuw toegestaan moet worden… maar iemand die eventjes kenbaar maakt dat het een stilte coupé is .. doet het alleen maar om jou van dienst te zijn en niet om jou te irriteren.
@19: En gelukkig maar, waar Verdonk en WIlders voorstaan met verplicht handschudden zou mij persoonlijk treffen. Ben licht autistisch en vind handen geven altijd… nogal.. ongemakkelijk en eng. Ik doe het wel, maar ik ken mijn eigen kracht niet goed en knijp vaak per ongeluk te hard uit zenuwen.
Ook kijk ik mensen naar het voorhoofd en niet in de ogen. Moet niet gekker worden dat ik daar boetes voor zou krijgen:P.
@11: Geven en nemen! Kijk zo moet het, maar gezien je score graven wij ons liever boos en zuur in. Want tja zelfs oordopjes zijn al storend voor sommigen. Lekker zuur allemaal en niks toegeven dan word het vast beter voor iedereen.