OPINIE - Hoe heeft het rechtspopulisme toch zo kunnen gedijen? Tom van Doormaal gaat een aantal verklaringen af en concludeert: het ligt toch vooral aan de politiek.
Faalt ons politieke midden? Eerst hadden we het Brexit referendum, vervolgens een merkwaardige verkiezing van een zekere Trump.
Ook wij gaan “ons land terug veroveren”, meende Geert Wilders, en andere populisten in Europa met hem. In Oostenrijk, in Duitsland, in Frankrijk. In Italië, zou een populistische revolutie kunnen plaatsvinden. Kunnen we verklaringen vinden?
Ik hoor en lees er een paar.
- De bankiers hadden gestraft moeten worden voor hun aandeel in de crisis.
- De heersende machten hebben nooit voldoende aandacht besteed aan de gevolgen van de migratie.
- De referenda zorgen niet voor minder, maar voor meer chaos.
- De sociale media hebben geen redactie en dus geen verbinding met de waarheid en normen van zorgvuldigheid in de berichtgeving.
- De traditionele mechanismen in onze politiek voldoen niet meer.
Laten we ze eens nader bekijken; het zijn aardige theorietjes.
Bankiers
Bij marxisten en links is het economische bewustzijn bepalend voor het maatschappelijk bewustzijn. Sedert de jaren zeventig zijn de inkomens van de hardwerkende mensen vrijwel niet veranderd, terwijl de groei is doorgegaan. Dat schept rancune door een relatieve daling op de sociale ladder.
De mannen hebben de vrouwen aan het werk gekregen (leve de emancipatie!) toen die rek uit het inkomen was, en daarna met nieuwe en goedkope kredieten hun welvaart op niveau geprobeerd te houden. De crisis van 2007 bracht hen daarvan de wrange vruchten. De subprime mortgage crisis ging schuldencrisis heten. Rechtvaardige straffen voor lichtzinnigheid zijn uitgebleven, waarborgen tegen nieuwe crisissen ook. Zie de teksten van Joris Luyendijk in Dit kan niet waar zijn (Atlas Contact, 2015)
Het is een mondiaal fenomeen, zo blijkt uit het onderzoek van Piketty en de zijnen. In Nederland is die ongelijkheid nog bescheiden. Maar de trend stemt niet vrolijk. Het woord “nivelleren” was in de tijd van Den Uyl nog vrij gewoon, maar toen Spekman “nivelleren een feestje” vond, brak de coalitie van VVD en PvdA bijna.
Voor het bestrijden van die ongelijkheid in inkomen en vermogen, is weinig aandacht van deze regering geweest. Het kon ook moeilijk, omdat de rekeningen van de lichtzinnigheid der bankiers moesten worden betaald.
Migratie
Hoe bijzonder het huidige beeld rond vluchtelingen ook is, een instroom van migranten was er: Ambonezen/oud KNIL in 1951-55, Hongaren in 1956 en 1957, Surinamers en Antillianen in 1967-1975, Joego-Slaven 1989-95. En gastarbeiders, als gevolg van een Europese migratiepolitiek, uit Marokko, Turkije.
Het was niet rimpelloos: de jonge Ambonezen rebelleerden door treinkapingen; de Bijlmermeer bezweek aan de onbeheerste raciale segregatie (deels bewust); de Marrokkanen bevolken de verkeerde lijstjes. Die segregatie lijkt een probleem: “woon je tussen hen?” vroeg Sylvana Simons aan een wethouder van Rotterdam, die een antwoord vijf keer ontweek. Migrantenwijken zijn verkeerd, we gaan er niet wonen.
Het officiële beleid is nu dat vluchtelingen geen voorrang krijgen bij huisvesting, maar dat er bijzondere maatregelen voor arbeid en huisvesting moeten worden genomen. De werkelijkheid is dat vluchtelingen hun eigen inburgering moeten betalen, dat ze niet op gangbare wijze worden gehuisvest, waardoor AZC’s moeizaam leeg stromen, integratie wordt bemoeilijkt en vertraagd. Ze hebben geen werk, vervelen zich en zijn voorlopig gehuisvest.
Waarom doen we dit zo contraproductief? Het onbehaaglijke antwoord is dat we zo goed luisteren naar de gewone man, die niks op heeft met verschillen, andere culturen en hoofddoeken. Als die boos wordt over het gespreide bed voor vluchtelingen, dan raakt de status quo zijn macht kwijt.
Referenda
Een raadsel blijft de reden waarom referenda worden geprezen als het summum van democratie. Het gaat veeleer om een summum van retoriek. Dat geldt lokaal: een referendum over een stedenbouwkundig plan in Groningen, ging de mist in, omdat in een spotprent een Groninger de Martinitoren rechtop moest houden. Die suggestie van een omvallende Martinitoren was voldoende voor een massief ‘neen’ van Groningers tegen het plan.
Ook op groter schaal gaat veel mis: recent verklaarde de rechter in Engeland dat het parlement niet mocht worden gepasseerd bij de onderhandeling over het afscheid van de EU. Logisch toch: een parlementaire democratie delibereert over wat er toe doet. Zelfs de onthoofding van Charles I werd er bij gehaald. Woede evenwel bij de exit-aanhang: het parlement is namelijk voorstander van binnen de EU blijven.
Het illustreert een groot bezwaar aan het referendum: de combinatie van directe en representatieve democratie gaat zelden goed en er is geen oplossing bij strijdige opvattingen.
Een derde bezwaar wordt geïllustreerd met het Oekraïne referendum: de vraag moet simpel zijn, maar wat zegt een uitspraak precies? Rutte puzzelt zich suf op die vraag.
Verbazend is de houding die vele politici aannemen: ‘we gaan de uitslag recht doen’. Maar als het een adviserend en niet een corrigerend referendum is, waarom zou je dat doen? Waarom zou je voor een referendum blijven, als je er alleen maar verwarring en narigheid van ziet? Zelfs D66 lijkt deze kroonjuweel in te slikken.
De Baudets van deze wereld vinden referenda geweldig. Maar het lijkt mij het einde van ordelijk bestuur. Hoeveel bewijs heb je nodig tegen referenda?
De media
Alle narigheid komt door de media, stellen sommigen; maar is dat nu echt zo? Als wij een mening hebben, dan gaan we die niet meer toetsen aan de visie van een ander, maar we zoeken gelijkgestemden, ter bevestiging van ons gelijk.
Vroeger werd ‘broadcasting’ gedaan, door omroepen en toonaangevende kranten. Grootschalige productie van opvattingen en visies kan gezond zijn. Door distributie-problemen en kosten van publicatie moesten we ons met opvattingen verstaan, die de onze niet waren.
Nu niet meer: iedereen is zijn eigen uitgever, blogger, omroeper, enzovoort. De algoritmen van Facebook en Google zorgen ervoor dat je vooral je vriendjes te zien krijgt, want dat geeft meer activiteit, dus waarde voor adverteerders.
Dat selectiemechanisme kent geen redactie meer: niet de waarheid telt, maar het aantal “likes”, hetgeen niet hetzelfde is. Is het geoorloofd aperte leugens te verspreiden? We hebben vigerend recht, we hebben de regels van zorgvuldigheid, maar verweer je eens tegen lasterlijke boodschappen via Facebook?
Ons politieke systeem
Voldoet het niet langer en waarom niet? Jeroen Pauw probeerde de gewone man in te zetten tegen Pechtold, maar dat leverde weinig op. Daarna ook een confrontatie met opiniepeilers en opinieleiders. Ik duik mijn vaklitteratuur in, wanneer ik ga aarzelen.
Zou een verlicht despoot beter zijn dan een democratie? Sommigen denken dat. Het zou een allesziende vorst moeten zijn, altijd precies geïnformeerd, vergaand gedetailleerd op de hoogte van elke tak van zijn bestuurlijk apparaat, een onmenselijke taak voor een mens. (J.S. Mill, Considerations on Representative Government, 1861)
Die redenering volg ik: onder de Haagse kaasstolp wordt te veel gedacht dat men overal over gaat. Als je mee wilt doen, moet je je die gedachte eigen maken. Maar het is onmogelijk en een misverstand. John Locke voegt daar het onderscheid tussen wetgeving en uitvoering aan toe. De wetgevende macht is de hoogste macht, de uitvoerende macht is daaraan ondergeschikt.
Met deze filosofen kijkend, lijkt mij het Haagse systeem verstopt: het bemoeit zich met alles, tot in details, en verslikt zich in de contradicties, die goedbedoelde bestuursdaden oproepen. De juridische cultuur van rechtsgelijkheid en rechtszekerheid versterkt die hindermacht.
Richtingen van denken
Mijn oplossingen: kleinschaligheid, accepteren van verschillen in behandeling, algemene aansturing van de samenleving, scherper onderscheid van wetgeving en richting bepaling en uitvoering. Het moet toch niet kunnen dat de senaat zich buigt over het vakmanschap van een Chinese kok? Details in de samenleving zijn geen onderwerp voor het Haagse circus.
Niet luisteren naar de boze burger, maar risico nemen: vertel de boze burger wat er moet gebeuren, wat je wilt en waarom. De kiezer is niet achterlijk, dus voor een goed verhaal krijg je macht, via de stembus. Het systeem is in principe goed, we maken er alleen een potje van.
Het lot van de Weimarrepubliek dreigt: als we het systeem niet meer vinden deugen, is het in gevaar. Drie fundamentele voorwaarden zijn er voor het behoud van de democratie: je moet het een aanvaardbaar systeem vinden, je moet bereid en in staat zijn het te verdedigen en te voldoen aan de verplichtingen die het systeem je oplegt. (zoals stemmen en rationeel debat voeren) Met die voorwaarden is wel iets aan de hand.
Reacties (28)
Globalisering van de economie (mondialisering is eigenlijk een beter woord) en de daarop volgende macht van grote bedrijven en banken, waar overheden graag voor op de knieen gaan en het gekoppelde neoliberalisme. Lijkt me voor veel zaken een bodem voor alle ellende.
Er zijn in Nederland maar twee partijen die daar echt iets tegenover stellen, en dat zijn de Partij voor de Dieren en de Piratenpartij.
Ik had gehoopt op de SP, maar die laten het ook afweten. Gesputter in de marge.
“In Italië, zou een populistische revolutie kunnen plaatsvinden.”
Eh? Berlusconi was geen populist?
Tom van Doormaal heeft een paar goede punten. We zijn al 15 jaar bezig om te reageren op het rechtspopulisme. Maar het gaat van kwaad tot erger. Het populisme kenmerkt zich door de jacht op zondebokken. Met het referendum hebben we dat alleen maar gemakkelijker gemaakt. De media bevestigen het eigen gelijk. Wie wil lezen dat vluchtelingen gelukzoekers zijn, die heeft keuze genoeg.
Het is hoog tijd om te stoppen met luisteren naar de boze, blanke burger.
De democratie vertegewoordigde de afgelopen decennia het systeem, de belangen van het systeem, maar niet de burger. Het volk pikt dat niet langer. Moeilijk hè?
@1: eigenlijk wel eens. Als de macht uit beeld raakt, kun je beter principieel stemmen. Ik voel ook voor de Dierenpartij.
@2: ja, Italië heeft het uitgevonden. Ik doelde alleen op het komende referendum dat Renzi de kop kan kosten.
@3: meer aarzeling: ik wil het rechtse populisme niet als “hun en wij” framen. Het probleem is van ons allemaal.
@4: precies Elliot, dat bedoelde ik in reactie op 3 voordat ik je boodschap zag.
Het ‘midden’ heeft inderdaad grandioos gefaald. Het was gewaarschuwd en heeft desondanks allerlei nare ontwikkelingen gewoon laten gebeuren of zelfs in gang gezet. En de verantwoordelijke politici zagen we terug bij de bedrijven en instituten die juist beteugeld hadden moeten worden.
@3: Probleem is dat die blanke burger nog wel als de lucratiefste advertentiedoelgroep geldt. En die mediamensjes moeten toch ergens van eten. Wat ze er echter niet van vrijpleit om journalistiek niet verder te kijken dan een in de schoot geworpen wilderstweet.
@5: Je moet altijd principieel stemmen. Waar strategisch stemmen toe kan leiden hebben we de afgelopen jaren weer eens kunnen zien. En dan wordt het de volgende keer maar eens een zooitje met al die splinters. Dan heeft de Haagse politiek eindelijk eens een echte reden om zich achter Europa te verschuilen.
@4
Vind ik toch te kort door de bocht. De zogenaamde burger wiens belangen niet vertegenwoordigd werden heeft wel in diezelfde periode in meerderheid voor de belangen van het systeem gestemd. Dan mis ik toch een stuk introspectie van datzelfde burgerij. Zouden die dan niet in meerderheid boos op zichzelf moeten zijn?
De opkomst van het populisme is vooral te danken aan het feit dat links het contact met de achterban verloren is. De gewone werkman, de vroegere brede basis van links stemt nu massaal op Wilders, Trump en Le Pen. De populisten hebben een sociaal-economisch links programma gemixed met wat rechts achtige punten, die nader bezien meestal ook links zijn, zoals verdringing op de arbeidsmarkt en leefomgeving.
Zo lang links dit niet erkend en het als rechts populisme en Neo liberalisme blijft proberen te framen worden het ook nooit meer de grote volkspartijen van weleer. Wouter Bos en Jaques Monasch zijn twee van de weinigen op links die dat wel erkennen, of misschien is het beter te zeggen die dat publiekelijk durft toe te geven. De rest blijft hardnekkig de kop in het zand steken:
http://pauw.vara.nl/media/366171
@8: je bedoelt dat de kiezer de afgelopen decennia bijvoorbeeld kon stemmen op partijen die méér europa wilden of op partijen die méér europa wilden?
@8
Helemaal mee eens! Als de democratie faalt ligt de verantwoordelijkheid daarvoor (op zijn minst deels) bij de kiezer. En ik erger me er steeds meer aan dat die kiezers, degenen die het meest ontevreden zijn voorop, weglopen voor die verantwoordelijkheid. Simpelweg de schuld bij “de politiek” of “de media” leggen is veel te makkelijk. Politiek genavelstaar gaat voorbij aan de verantwoordelijkheid die “het volk” heeft in een democratie. Het bevestigt juist het idee dat het allemaal de schuld van de politiek is. En dat werkt uiteindelijk averechts, is mijn vermoeden.
@10
De SP was al lang voordat het in de mode kwam uiterst kritisch op Europa. Als ze dat destijds veel stemmen had opgeleverd, hadden andere partijen misschien ook wel open gestaan voor die kritiek. Of was er in elk geval meer debat geweest.
@4: ‘Het volk’ bestaat niet. Gevaarlijke gedachte.
@10: ‘Meer Europa’, ook zo’n kreet. Wat wil je meer of minder doen samen met andere landen? Laat zien wat je wilt. Belastingontduiking tegengaan? Klimaatverandering stoppen? Het zijn twee voorbeelden van politieke programmapunten die je zonder Europese samenwerking nooit zult kunnen realiseren.
@10 Je kunt ook het initiatief nemen om een eigen partij op te richten als er niets van je eigen gading tussen zit. Maar de sentiment die jij spuit is goedkoop. Jarenlang meegaan met de mores en nu opeens boos zijn, het gaat er bij mij niet in.
@15 Haha! Een eigen partij oprichten. Kostelijk! Ik vraag de buren dan wel om onze hypotheek te betalen en voor de rest gaan wel naar de voedselbank. :-b
Tsja, als je alsmaar eigen barriëres opwerpt dan snap ik wel hoe je gefrustreerd raakt. In je eentje meedoen is redelijk prijzig. maar met een vereniging van een paar duizend man weer niet.
De laatste paragraaf van het stukje legt de vinger op de zere plek, en slaat tegelijkertijd de plank volledig mis – hoe krijgt de auteur dat toch voor elkaar?
Een ‘Weimar-republiek’ kan alleen ontstaan als het vertrouwen in de instituties afkalft. Als, met andere woorden, er niet echt meer uitvoering wordt gegeven aan wetten. Mensen, burgers, worden het meest door willekeur en machteloosheid bedreigd immers: een Staat moet zich boven alles voorspelbaar gedragen, volgens de eigen regels, en die regels moeten veranderd kunnen worden om uitdrukking te geven aan een veranderende wereld.
En op dit moment zijn er gewoon te veel incidenten, waarbij dat niet gebeurt. Van hoog (EU begrotingsregels, grensbewaking, TTIP) via het midden (totale machteloosheid van het nationale parlement mbt EU) tot laag (allerlei vormen van gedoogbeleid, voorrang bij huis-toekenning voor allerlei ad-hoc zielige groepen, Jos van Rey etc) spreekt er geen enkel gevoel uit de instituties dat *wij* hier het roer in handen hebben, en dat de regels worden nageleefd.
Als vervolgens de discussie in de media zich beperkt tot cultureel marxistisch correcte onderwerpen, dan ga je je heel snel afvragen wie er nou gek is, of je niet gewoon belazerd wordt waar je bij staat. En wie het gevoel heeft dat hij belazerd wordt, protesteert. En dat is wat je hier ziet gebeuren. En de overheid heeft maar 1 mogelijkheid om die geest terug in de fles te stoppen en dat is: op correctie wijze, en voor de volle honderd procent, de macht uit te oefenen die haar gegeven is.
@18: heel grappig KJH, wat klopt en wat er mis is met mijn laatste alinea leg je niet uit.
Hoe mij dat lukt? Ik kijk bij mijn klassieke teksten: dit was uit een betoog van John Locke.
Verder ben ik het eens: Weimar ontstaat als we niet meer in instituties geloven, als we ons niet kwaad maken over dubbele moraal, onderpresteren van de overheid. Of als we aan de zijlijn blijven staan en niet heldere en beslissende acties ondernemen.
Kortom, een mooie arrogante opening, maar geen idee waarom, want we zijn het eens.
@19: In retrospect – misschien had ik het verkeerd gelezen. Na herlezing moet ik toegeven dat ik mijn bezwaar niet meer kan reproduceren. Mijn excuus.
Het gevoeld van onvrede komt voort uit een gevoel van machteloosheid. ‘Den Haag is niet meer van ons, en ze negeren onze problemen’.
Jezelf de vraag stellen welke partij onze wetten schrijft en ons gedrag de gewenste kant opstuurt is hem beantwoorden:
In Brussel en Den Haag verdienen lobbyisten miljarden voor het aanpassen van wetsvoorstellen zodat ze voldoen aan de wensen van de multinationals -> mega vermogende personen.
Er worden wereldwijd miljarden uitgegeven om ons waardepatroon in de juiste vorm te kneden.
Na decennia van deregulering, privatiseringen en internationalisering zijn we wat onze manier van leven en denken betreft voor een steeds groter deel afhankelijk geworden van de wensen van de multinationals -> mega vermogende personen.
We zijn als burgers links en rechts onze bestuursmacht kwijtgeraakt en het wordt tijd dat we deze weer terugnemen.
We moeten ons niet blind staren op manieren om in het parlement zaken op orde te stellen, de reikwijdte van Den Haag is te klein geworden voor structureel verandering. De financiële reikwijdte en daarmee de machtsbasis van de multinationals (mega vermogende personen) gaat die van overheden ver te boven.
Ik denk dat onze situatie zich laat vergelijken met de overheersing van India door Groot Brittannie begin vorige eeuw. Het enige antwoord om onder dit juk uit te komen is via massaal passief verzet in de geest van Grandi.
Door hun aard zijn multinationals nog veel kwetsbaarder voor deze vorm van verzet dan de Britse overheerser destijds. Met de huidige communicatiemiddelen is het organiseren van verzet een stuk eenvoudiger en nog veel effectiever.
We hebben een platform nodig waar we multinationals kunnen aanspreken op hun gedrag en waar we afspreken welke bedrijven we via massale boycot kunnen corrigeren.
Als bijvoorbeeld Volkswagen onze overheid corrumpeert door sleutelpersonen binnen ons openbaar bestuur om te kopen moeten we ze straffen door hun producten voorlopig op de plank te laten liggen.
Overigens ben ik van mening dat er belasting op handel in effecten moet worden geheven.
Verder moet de FNV zich inspannen voor een sector gebonden minimum uurloon voor zzp’ers.
@5
In ieder geval geen probleem van mij. Rechts populisten leven in een illusionaire wereld. Zij willen terug naar de jaren 50 toen geluk nog heel gewoon was en de verzuilde samenleving nog intact.
Wat moet ik met dat domme geneuzel? Niks! Er is geen Nederlandse identiteit die beschermd moet. Dat anderen in Brussel, moslims en weet ik veel wat nog meer een bedreiging zien, dat moeten zij weten.
Er is geen wij/zij tegenstelling. Er is een grote groep Nederlanders die onderling van mening verschillen over de politieke richting. En daarnaast is er een kleine groep fantasten die in een illusionaire wereld leven. Ik kan dat op geen enkele wijze serieus nemen. En dat raad ik dan ook ieder weldenkend mens aan.
http://robertreich.org/post/152833813580
Democrats have occupied the White House for sixteen of the last twenty-four years, and for four of those years had control of both houses of congress. But in that time they failed to reverse the decline in working-class wages and jobs.
Both Bill Clinton and Barack Obama ardently pushed for free trade agreements without providing millions of blue-collar workers who thereby lost their jobs means of getting new ones that paid at least as well.
@22, 23: het is geen dom geneuzel, het is geen kleine groep en het gaat je wel degelijk aan.
Kijk bij Reich: de analyse past ook vrij goed op ons. Wij staan er bij en kijken hoe onze wereld wordt vergiftigd en wij collectief worden belazerd.
Dat betekent niet dat het systeem fout is, maar dat wij in slaap zijn gevallen. Als we verantwoordelijkheid nemen, een serieus en rationeel debat aangaan, dan is er weinig aan de hand.
Micowoco, mooie link naar Reich. Ik begrijp dat je zelf behoort tot de stroming die de inkomensontwikkeling van de hardwerkende Nederlander/Amerikaan als verklaring ziet…
@22
Die kritiek op de Democraten vind ik iets te makkelijk. De Democraten hebben inderdaad 2×2 jaar een president en een meerderheid in het Congres gehad:
– De eerste 2 jaar van Clinton, waarin een aantal impopulaire maatregelen werd genomen om de overheidsfinanciën op orde te krijgen, die onder Reagan en Bush sr. flink uit de hand waren gelopen.
– De eerste 2 jaar van Obama, die volledig in het teken stonden van het beheersen van de kredietcrisis.
Ofwel: in de vier jaar dat de Democraten werkelijk iets konden bereiken, waren ze vooral bezig met puin ruimen. En een flink deel van de achterban zou het niet gepikt hebben als ze die verantwoordelijkheid niet hadden genomen, daar ben ik van overtuigd.
@25: hier krijg ik altijd een beetje meewarig gevoel van. De kern van het systeem is dat de macht vredig wordt overgedragen en dat je er dan iets van maakt.
Ik zie Obama en Biden nog hun programma presenteren, waarmee de economie zou worden gered. Het was een new-deal injectie in de economie die door voorganger Paulson was voorbereid. Ondanks de kritiek was die interventie, terugkijkend, heel geslaagd.
Ik deel dus ook niet het idee dat Obama niets heeft klaargespeeld. Maar puinruimen van voorgangers? Dat zegt iedereen. Je moet het waarmaken als je op die stoel zit.
Obama heeft bi-partisan proberen te werken, maar dat is hem onmogelijk gemaakt. Hij moet nu toekijken hoe zijn decreten worden opgerold.
@26
Ik constateerde dat zowel Clinton als Obama in de eerste twee jaar van hun presidentschap vooral bezig waren met het oplossen van problemen die onder hun voorgangers waren ontstaan. Dat is gewoon een feit. En na die eerste twee jaar waren ze hun meerderheid in het congres kwijt en werd het bijzonder moeilijk iets van hun programma te realiseren. Ook een feit.
En dus vind ik het citaat van #22 kort door de bocht. Politiek genavelstaar, zoals ik dat in #11 noemde. Lekker voor de beeldvorming: de Republikeinen roepen dat het allemaal de schuld van de “liberals” is en de Democraten zijn het daar eigenlijk wel mee eens… Een beetje gechargeerd gezegd, natuurlijk.
Ik heb nergens iets gezegd over het al dan niet vreedzaam overdragen van de macht, over het beleid van Obama en Biden, over wie wat zegt over puinruimen (ik gaf slechts de feiten), of over wat Obama wel of niet klaargespeeld zou hebben. Ik snap dan ook niet waarom je dat er allemaal bij haalt.
Je opmerkingen van 11 deel ik van harte. Dat vind ik ook, maar de vraag is waar het ons brengt? Je kunt het eens zijn met iets, maar twijfelen aan de praktische waarde van een mededeling.
Ik vond meewarigheid passen bij het wijzen naar voorgangers; dat doet iedereen, die op een stoel is terecht gekomen. Daarom verwees ik naar het programma van Paulson, waarmee Obama en Biden verder moesten, de verfoeide bankier. Ze deden het wel en het pakte redelijk goed uit. Maar Geithner kwam ook uit de bankierswereld.
Kortom: wijzen naar voorgangers is niet zo boeiend, ook niet als het waar is. Maar laten we dit kleine smaakverschil maar boven de markt laten hangen…