serie

Kunst op zondag

Foto: Joan (cc)

De langst lopende serie op Sargasso. De kunstredactie zorgt voor wat kunsteducatie op de vroege zondagochtend. Lezersbijdragen worden zeer gewaardeerd.


Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | My hometown

Sargasso’s kunstgalerie geeft ruimte aan kunstbloggers. Elke eerste zondag van de maand een bijdrage van Krina van der Drift van Kunstdwalingen.

Blijf gezond, blijf thuis; dat is het motto van deze dagen, vanwege het coronavirus. Even geen mooie tentoonstellingen dus waarover ik iets zou kunnen vertellen. Een goede reden om eens in je eigen omgeving kunst te kijken of nog eens nader te bekijken. In mijn eigen hometown (Racoon schreef er zelfs een liedje over, want het is ook hun hometown), het Zeeuwse stadje Goes, is genoeg te zien!

In 2015 organiseerde De Culturele Raad Goes het evenement “Mural Goes”. Tijdens een tiendaags festival zijn tien muren omgetoverd tot kunstwerken. Inmiddels zijn sommige weer verdwenen, omdat een pand soms gesloopt moest worden, maar er komen er regelmatig ook weer een paar bij. De duif die je bovenaan ziet is van Stephan Thelen, een plaatselijke kunstenaar die werkt onder het pseudoniem Super A. Hij maakte een duif op een afbraakpand en dit werk werd in 2012 uitgeroepen tot mooiste illegale kunstwerk van Nederland. Het pand brandde af, maar inmiddels heeft hij deze 32 meter hoge duif gemaakt die boven Goes uittorent.

Mural Weidezicht Goes, oude man Herman Beikirch. Foto Krina van der Drift

Bovenstaande foto is werk van de wereldberoemde Hendrik Beikirch uit Duitsland. Hij schildert altijd dit soort gigantische portretten in zwart wit. Ongelooflijk mooi en knap vind ik dit. Het werd van boven naar beneden, heel systematisch, op de zijmuur van dit flatgebouw gezet. Het leuke van deze kunstvorm is dat je gewoon even kunt gaan kijken als ze bezig zijn en zo een inkijkje krijgt in de manier van werken. Op de volgende foto zie je een mural die er pas vorig jaar is bijgekomen, maar wat een aanwinst….

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Voorwaarts na de bevrijding

Politieke prenten van Fritz Behrendt, Alex Jagtenberg en Max Velthuijs.

De verwachtingen waren hooggespannen na het einde van de Duitse bezetting, 75 jaar geleden. Alles zou anders worden. De oude vooroorlogse politiek had afgedaan. We gaan met een schone lei en nieuwe partijen beginnen aan een progressief en welvarend Nederland. Dat was de stemming, die al in het laatste oorlogsjaar in verschillende verzetsbladen tot uiting was gekomen. Het communistische blad De Waarheid was een van de belangrijkste spreekbuizen van de politieke vernieuwing. De voormalige verzetskrant kwam direct na de bevrijding uit als dagblad en trok onmiddellijk duizenden abonnees uit verschillende politieke groeperingen. Het in de oorlog opgebouwde distributieapparaat maakte het mogelijk om binnen korte tijd uit te groeien tot de grootste krant van het land met bijna 350.000 abonnees.

De Waarheid heeft aanvankelijk een aantal jaren een weekblad uitgegeven: Voorwaarts. Het blad was bedoeld om nieuwe lezers aan te trekken en spiegelde zich aan vooroorlogse bladen als het satirische blad De Notenkraker en vooral WIJ, het weekblad van de SDAP. Max van den Berg, die als jonge vrijgestelde van de CPN voor Voorwaarts heeft gewerkt, zag al snel dat het doel niet werd gehaald en dat de verspreiding van het blad beperkt bleef tot de eigen kring. Het werd in 1950 opgeheven en vervangen door Uilenspiegel, weekblad voor het gezin. Het isolement van de communisten in de Koude Oorlogsperiode was toen al vergevorderd en de politieke vernieuwing waar Voorwaarts in zijn korte bestaan van getuigde was volledig mislukt.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Šamaš, de zonnegod

ACHTERGROND - Het onderstaande reliëf uit Sippar in het noorden van Babylonië is misschien wel een van de bekendste kunstvoorwerpen uit het oude Mesopotamië. Niet zonder reden. Het is gebaseerd op de gulden snede en treft ons dus als harmonieus.

Tablet van Šamaš uit Sippar (British Museum, Londen)

Onder een baldakijn zit de zonnegod Šamaš (een naam die gewoon “zon” betekent) met in zijn hand een korte scepter en een ring. Beide zijn machtssymbolen; ik herinner me hoe de tweede lange tijd “ring of power” werd genoemd, tot die Tolkienfilms die uitdrukking voorzagen van onbedoelde bijbetekenissen, zodat wetenschappelijke jargontermen ineens populair werden (farshiang, kydaris). Deze Achaimenidische Ahuramazda en dat Sasanidische investituurreliëf zijn andere voorbeelden.

Hammurabi en de zonnegod (Louvre, Parijs)

De iconografie was, toen dit reliëf rond 860 v.Chr. werd gemaakt, al een millennium oud. Op de Wetten van Hammurabi (hierboven) wordt de zonnegod precies hetzelfde afgebeeld, met een ring en een staf in de hand en op zijn helm drie paar hoorns, waarmee is geïllustreerd dat het een hoge godheid is. Mindere goden hebben ook minder hoorns.

Stierenmannen

De troon van Šamaš is voorzien van twee wezens die oudheidkundigen aanduiden als de “bull-men”. Deze stierenmannen openen in de ochtend in het verre oosten de poort van de dageraad waardoor de zon opkomt. Hier zijn hun broertjes, een millennium ouder.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Hoe gaat zoiets

Sargasso’s kunstgalerie geeft ruimte aan kunstbloggers. Elke tweede zondag van de maand verbinden M&M een door Maria Willems gemaakte foto aan een gedicht van Michiel van Hunenstijn.

Vrouw met oranje hoed zit voor het schilderij 'Korenschoven in de Provence' van Vincent van Gogh. Foto van Maria Willems.

‘Korenschoven in de Provence’ van Vincent van Gogh.

Mooi weer, dus met de fiets over de hei naar het Kröller-Müller Museum,
lekker de kunst bekijken en notitieboekje mee voor een gedicht.
Het zou mooi zijn als het niet een dag zou worden van alleen maar
consumeren, maar dat ik zelf ook wat kon bijdragen, een gedicht dus.

Zou toch een makkie moeten zijn. Neem alleen al die schilderijen
van Van Gogh: Uitgebloeide zonnebloemen, Treurende man,
bloeiende perzikboomgaard, de Aardappeleters, Sien met sigaar,
Brug te Arles, La Berceuse, de weg met cypres en ster, korenveld
met maaier en zon, portret van Joseph Roulin, Luitenant Milliet,
dokter Gachet, portret van Patience Escalier en natuurlijk Madame
Ginoux, L’Arlesienne. En als dat nog niet voldoende was, dan was
er natuurlijk altijd nog Mondriaan en wat los strooigoed als een Picasso,
Charley Toorop en dan naar buiten voor Henry Moore. Het kan niet op.
Maar hoe gaat zoiets. Je loopt daar langs die meesterwerken
met je pen en je papier maar dat blijft toch schrikbarend wit.
Het museum sluit. En weer terug met de fiets naar huis.
Je passeert de recreatieplas. De strandgasten zijn bijna
allemaal al verdwenen. Er zit nog een clubje tienermeiden
met mobieltjes, flesjes en hun haar in de weer. Met verderop
maar eigenlijk net iets te dichtbij, een man alleen,
van middelbare leeftijd, liggend op zijn handdoek
Te bleek, te zwaar, zijn blik op dat clubje meiden gericht.
En je weet, die man en zijn blik, (je netvlies doet zijn werk goed)
en die meiden, worden dan het gedicht van vandaag.

Foto: Joan (cc)

Kunst speuren in Den Bosch

Sargasso’s kunstgalerie geeft ruimte aan kunstbloggers. Elke eerste zondag van de maand een bijdrage van Krina van der Drift van Kunstdwalingen.

In februari, toen ons leven nog niet beheerst werd door het coronavirus en alle musea nog open waren, bezocht ik Den Bosch. Allereerst om de tentoonstelling “Meesterwerken uit Wenen” te bezoeken in het Noordbrabants Museum.

De Weense Akademie der bildenden Künste heeft een imposante collectie Hollandse en Vlaamse meesters. Op dit moment zijn er zo’n zeventig te gast in het Noordbrabants Museum. Om studenten het vak te leren moesten ze werk van andere kunstenaars kopiëren en om die reden bezaten academies in Europa vaak een eigen collectie. Rond 1900 werden deze collecties meestal ondergebracht in een museum, maar de Weense Akademie vormt daarop een uitzondering; vandaag de dag is het nog steeds zowel een opleidingsinstituut als een “Gemäldegalerie”. De tentoonstelling laat werken zien van Rembrandt, Rubens, van Dijck en andere, minder bekende, kunstenaars.

Pieter Boel Stilleven met globe en kaketoe Foto -Krina van der Drift

Pieter Boel Stilleven met globe en kaketoe

Prachtige stillevens zoals dit van Pieter Boel. Ik moet eerlijk zeggen dat ik wel heb moeten leren houden van stillevens; ze lijken toch altijd een beetje saai en je loopt er makkelijk aan voorbij. Nu ik al langer met kunst bezig ben, merk ik dat ik beter ga kijken en dat levert meer plezier op, vooral bij stillevens. Kijk bijvoorbeeld eens naar de volgende foto die ik maakte van een detail van dit schilderij. Het tapijt is net echt, alsof ik een foto maakte van een tapijt en niet van een schilderij.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Op de lijn

We zijn zo goed als helemaal verhuisd naar de virtuele wereld. Online vergaderen, thuiswerken en natuurlijk online museumbezoek. Kunst op de lijn, we nemen er even de tijd voor want die hebben we nu genoeg.

Bij de diverse media die ‘kunst op de lijn’ doorgaven, werd al snel verwezen naar het al jaren bestaande Arts and Culture van Google. Behalve museumbezoek biedt dat platform veel meer. Struin eens door de afdeling experimenten.

Tips van uw kunstredacteur: kijk eens bij From a picture to a thousand stories (via een klik op afbeeldingen van foto’s en kunstwerken kom je bij daaraan gerelateerde boekomslagen, die je in een paar stappen via Google books aan je Google-bibliotheek kunt toevoegen) of ga naar de app waarmee je zelf collages kunt maken met je eigen fotomateriaal.

Een heel leuk experiment is ‘Living Archive’ gemaakt door Wayne McGregor.

In dat archief ontelbare dansposes, waarmee je zelf een kort choreografietje kunt maken. Helaas beperkt tot een dansje van maximaal 15 ‘moves’, voor heel rudimentaire dansers, maar het kan zomaar heel verslavend worden.

Doe het zelf

Het werkt zo: Na de intro overgeslagen te hebben op deze pagina, kun je aan de slag.
© Wayne McGregor schermafbeelding van Living Archive op Google Arts & Culture

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De deuren van Tunesië

ACHTERGROND - Wie door Tunesië reist kan er niet aan ontkomen: ze hebben in dat land verschrikkelijk mooie deuren. Geef een Tunesiër een huis en hij leeft zich uit op het beschilderen en bespijkeren van zijn voordeur. Vrolijke kleuren verf en patronen van spijkers, en vaak ook prachtige deurlijsten. Getuige de verkoop van ansichtkaarten, posters met les portes de Hammamet, en brievenbussen in de vorm van een deur hebben de Tunesiërs wel door dat toeristen er gecharmeerd van zijn. Het is een beetje vergelijkbaar met de kerststallen van Napels of de gevelsteentjes van Amsterdam: het is een kleine kunstvorm die de handboeken kunstgeschiedenis nooit zal halen, maar evengoed waardering verdient.

Deur in Sidi Bu Ali

De foto boven dit stukje nam ik in Sidi Bu Ali, een kunstenaarsdorpje op het terrein van wat ooit Karthago was. Als u goed kijkt ziet u helemaal bovenaan twee halve manen (liggend, zoals in Tunesië gebruikelijk), in het tweede register twee davidssterren en daaronder enkele kruisen. Iemand heeft hier heel bewust de symbolen van de drie monotheïstische religies willen samenbrengen. Andere gebruikelijke motieven zijn de vis en de cipres, symbolen van de vruchtbaarheid. De eerste leeft immers in het element dat leven geeft en de ander is altijd groen. Ook de hand van Fatima is moeilijk te missen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Een dagje Jan van Eyck

Sargasso besteed op geheel eigen wijze 1x per week aandacht aan kunst. Kunst op Zondag geeft ruimte aan kunstbloggers. Vandaag een bijdrage van Krina van der Drift van  Kunstdwalingen.

Enkele weken geleden, nog voor maatregelen tegen verspreiding van het coronavirus museumbezoek niet in de weg zaten, was ik in Gent (België) om mij onder te dompelen in de wereld van Jan van Eyck. Dit jaar is uitgeroepen tot het van Eyckjaar en heel 2020 staat in het teken van deze Vlaamse meester. Te beginnen met “de grootste Jan van Eyck-tentoonstelling ooit” in het MSK in Gent. Prachtige werken die nog nooit samen te zien waren, samen met meer dan 100 topstukken van andere kunstenaars uit de late middeleeuwen. Op dit werk (Madonna bij de fontein) had ik me het meeste verheugd! Al verbaasde ik me wel over het formaat; het is een paneeltje van slechts 21,3 x 17,2 cm groot. Ongelooflijk hoe minutieus geschilderd en ontroerend mooi.

cc commons.wikimedia.org Jan van Eyck Madonna and Child at the Fountain WGA7619.jpg

Centraal op de tentoonstelling staan de acht gerestaureerde buitenpanelen van “De aanbidding van het Lam Gods”. Voor het eerst in de geschiedenis worden deze buiten de Sint-Baafskathedraal tentoongesteld. Ook de nog niet gerestaureerde panelen met Adam en Eva worden op de expositie getoond. Door deze twee figuren werd ik echt gegrepen; een beetje cliché, maar voor mij kwamen ze echt tot leven. Adam en Eva werden echte mensen, die je dat gedoe met die appel meteen vergeeft…..

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De IJssel

Sargasso besteedt op geheel eigen wijze 1 x per week aandacht aan kunst. Kunst op Zondag geeft ruimte aan kunstbloggers. Elke tweede zondag verbinden M&M een door Maria Willems gemaakte foto aan een gedicht van Michiel van Hunenstijn.

Speelplek de Woeste Willem foto Maria Willems
IJssel

Alles kabbelt, en er is deining, is de rivier nog wel de oude? Er wordt
gesmoezeld door hogerhand: alles komt goed. Donkere wolken
pakken zich samen, maar op de rivier valt slecht te schuilen. Het
orkestje dat gehuurd is voor het feest speelt op de pont. Muziek draagt
ver over het water. En ’s nachts had je al die diepe brom van de
scheepsdiesels die voorbij schoven, je zag ze niet.

De dukdalf, die zo naar carbolineum ruikt, daar sprongen jullie
’s zomers altijd af. Jij had je altijd voorgesteld hoe de boel er
drooggevallen uit zou zien, tot op de bodem, waar de geschiedenis
onzichtbaar ligt –  jij was niet zo van de praktische kant.
En je mist de knotwilgen, waar zijn ze gebleven, alles is nu zo
plat en recht. Er staat een flesje IJsselwater geëtiketteerd,
op je bureau, van toen het hoogwater was.

Je slalomde toen met je kajak om de bomen en het hotel
in het plantsoen. Het prikkeldraad hing zwaarbeladen vol
toen het water gezakt was. In de zomer zat je hier ook:
de trein rommelde over de brug en de zon ging gloeiend onder.
Daar kreeg je een zoen van je lief, het water kleurde goud.
Je was een schakeltje, je stroomde mee met de rivier,
er was altijd een volgende bocht waar koeien
tot hun knieën in het water stonden.
Alles komt goed.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Utrecht Overvecht in kleurvlakken

RECENSIE - Sargasso besteedt op geheel eigen wijze 1x per week aandacht aan kunst. Kunst op Zondag geeft ruimte aan kunstbloggers. Vandaag een bijdrage van Els Vegter van Huidlandschappen.

Toen de flats in Utrecht Overvecht werden afgebroken jaren geleden, stond beeldend kunstenaar Astrid Rubie aan de zijlijn. Ze keek door het bouwskelet heen en zag de felle kleuren van de binnenwanden. De bomen in het park stonden er voor als stille getuigen. Met dit beeld is zij als schilder aan de slag gegaan en zo ontstond de serie ‘Overvecht’.

Astrid Rubie Tweeluik Overvecht in Herman van Veen Arts Center. © foto Els Vegter

Astrid Rubie Tweeluik Overvecht in Herman van Veen Arts Center. © foto Els Vegter

De kleuren van de binnenmuren die tevoorschijn kwamen in het afbraakproces symboliseren eveneens de veelkeurigheid van Overvecht, een multiculturele wijk in Utrecht noord.


De heldere kleuren heeft zij kubistisch in beeld gebracht met daarvoor de suggestie van bomen. Deze bomen zijn niet geschilderd maar vormen de drager zelf. Ze werkt namelijk op houttriplex en kiest haar materiaal in de timmerwerkplaats zorgvuldig uit. Knoesten en lijnen die in het plaatmateriaal zitten, krijgen in haar schilderkunst de suggestie van bomen. De organische vormen in het hout en de grillige lijnen van de stam contrasteren met de rechthoekige verfvlakken.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Verandering

De eerste ‘Kunst op Zondag’  verscheen 2 april 2006 en vandaag publiceren we vrolijk de 575e Kunst op Zondag. Maar we kunnen niet eeuwig met ‘hetzelfde kunstje’ doorgaan en daarom gaat er wat veranderen.

Kunst op Zondag gaat ruimte geven aan andere kunstbloggers, want er zijn meer goede Nederlandse kunstblogs. Een paar daarvan hebben we bereid gevonden op regelmatige basis hun bijdrage aan Kunst op Zondag te leveren.

Volgende week (1 maart) beginnen we met een bijdrage van Els Vegter, beeldend kunstenares, die ook als freelance journalist werkt voor (onder andere) tijdschriften. In februari 2008 begon ze Huidlandschappen, haar blog waarop vooral exposities, maar ook kunstwerken en kunstenaars worden belicht.

Maak nader kennis met Els Vegter zelf (een c.v. hier) en met haar werk. Zij zal op onregelmatige basis en hopelijk 1 x in de 2 maanden met een bijdrage komen.

Els Vegter – Polderlandschap I, 2019. Olieverf en jute op linnen, 60 x 60 cm.
© Els Vegter Polderlandschap I, 2019. Olieverf en jute op linnen, 60 x 60

Elke tweede zondag van de maand gaan M&M door Maria Willems gemaakte foto’s koppelen aan gedichten van Michiel van Hunenstijn.

Michiel blogt sinds december 2012 op blogspot met, zoals hij zelf ondertitelt, “meestal gedichten”. Sommigen anekdotisch van aard, zoals een vakantievers dat in een ‘schuldig pleziertje’ kan ontaarden.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | La condition humaine

‘La condition humaine’, Frans voor ‘the human condition’, Engels voor ‘Het menselijk tekort’, het lot der mensheid, de toestand der mensen.

Te vinden in een roman, een filosofisch boek, een filmserie, een paar schilderijen en nog zo wat kunstuitingen. Meestal wordt er de (al dan niet innerlijke) worsteling van de mensen met hun goed en kwaad mee bedoeld.

De een meent dat goed en kwaad zo vanzelfsprekend tot de menselijke natuur behoren dat er geen leven zonder kwaad denkbaar is. Een ander beweert dat zelfs als een mens tot louter goed in staat is, anderen (of omstandigheden waar hij/zij in terecht kan komen) hem/haar dwingen tot moord en doodslag. Kortom: de mens als dader én slachtoffer, als beul én gevangene, als wolf en schaap. Het is van een noodlottigheid waar een mens niet vrolijker van wordt. Helpt kunst een beetje?

Bij de surrealist René Magritte is alles niet wat het lijkt en dat is dan ook precies wat het werkelijk is.

Een schildersezel met daarop een schilderij dat zo te zien af is, belemmert het uitzicht naar buiten. We schuiven de ezel opzij, want we willen wel wat meer van de wereld zien. En wat zien we?

Vorige Volgende