Leidt Zweden Europa naar rechts?
Het nieuwe jaar start met een nieuwe voorzitter van de EU. Zweden neemt het stokje over van Tsjechië. De vraag is nu of de nieuwe, door extreemrechts gedoogde Zweedse regering, geen belemmeringen gaat opwerpen voor diverse Brusselse dossiers. De leider van de gedoogpartij Zweden Democraten (SD) Jimmie Åkesson heeft zich bij de verkiezingen en de vorming van de nieuwe regering voor zijn doen nogal gematigd opgesteld. Maar wat betreft de rol van zijn land in de EU is het oude scepticisme nog niet verdwenen: ‘Wij geloven in samenwerking … maar we moeten af van het bijna manische idee dat [Brussel] zich meer en meer zou moeten bemoeien met de politiek van de lidstaten,’ zei hij aan de vooravond van het Zweedse EU-voorzitterschap.
Premier Ulf Kristersson (van de centrum-rechtse Moderaterna) is optimistisch. Hij presenteerde zijn programma voor het komende half jaar onder de koppen: veiligheid, veerkracht, welvaart en democratische waarden en de rechtsstaat. Het moeilijkste dossier is en blijft dat over een nieuw Migratiepact. In Brussel hoopt men dit nog voor de volgende Europese verkiezingen in 2024 af te kunnen ronden. Maar er zou met Zweden wel eens een half jaar verloren kunnen gaan. De standpunten van de SD hebben de diplomaten er niet optimistischer op gemaakt. Zij beschouwen het migratiepact als een van de meest complexe dossiers van het blok. ‘Als het vroeger ingewikkeld was, lijkt het nu onmogelijk’, zei een diplomaat uit Midden-Europa die het dossier op de voet volgt. Matilda Ernkrans van de Zweedes Sociaaldemocraten, nu in de oppositie, mist migratie als prioriteit voor de voorzittersrol van Zweden in de EU. Kristersson sloeg terug en suggereerde dat de sociaal-democraten “geobsedeerd” waren door SD. Hij pleitte voor meer aandacht voor eenheid in de EU en minder voor binnenlandspolitiek gekibbel.Een pleidooi dat het waard is om te herhalen als Kristersson straks met zijn collega-regeringsleiders in Brussel aan tafel zit om de eenheid in Europa te smeden.