serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

De opkomst van de Amerikaanse pseudo-oorlogen

Terwijl Barack Obama een mooie sier denkt te maken met het beëindigen van de oorlogen in Irak en Afghanistan, plant hij vele nieuwe zaden voor vele nieuwe conflicten. In verschillende gebieden, vaak van officiële bondgenoten, zaaien drones dood en verderf: Pakistan en Yemen springen het meest in het oog. Daarnaast voeren Special Forces operaties uit, zoals de liquidatie van Bin Laden. Sinds 9/11 is het budget voor het Special Operations Command verviervoudigd en thans werken 66.000 medewerkers aan het voorbereiden en uitvoeren van deze geheime operaties.

Obama zet niet alleen het beleid van Bush voort, maar intensiveert juist deze vorm van oorlogvoering. Het geopolitieke blog TomDispatch besteedt deze week aandacht aan de geheime operaties en publiceert een artikel van Andrew Bacevich, professor in de internationale betrekkingen. Hij zegt: ,,John F. Kennedy famously gave the Green Berets their distinctive headgear.  Obama has endowed the whole special operations “community” with something less decorative but far more important: privileged status that provides special operators with maximum autonomy while insulating them from the vagaries of politics, budgetary or otherwise.  Congress may yet require the Pentagon to undertake some (very modest) belt-tightening, but one thing’s for sure: no one is going to tell USSOCOM to go on a diet.  What the special ops types want, they will get, with few questions asked — and virtually none of those few posed in public.”

Foto: Riccardof (cc)

China leidt in windenergie

De groei van windenergie mag dan wereldwijd afvlakken, maar China zorgt ervoor dat de groei er nog steeds in zit. Sterker nog, vorig jaar was China verantwoordelijk voor 43 procent meer windenergie, wereldwijd.

Dat blijkt uit een nieuw rapport van het World Watch Institute.  Hoewel de wereldwijde groei dus afvlakt, is de toename van energiewinning uit wind sinds 2005 indrukwekkend, namelijk een verviervoudiging, of voor de cijferaars onder ons, 238.000 MW.

Toch is het voor China nog een peulenschil. Nog geen 2 procent van de energiebehoefte wordt opgevangen door wind. Daarnaast heeft China moeite om al die turbines daadwerkelijk aan te sluiten op het elektriciteitsnet. Bijna 20 procent van de energie gaat verloren. Dat probleem zal deels verholpen worden vanwege de megainvesteringen die de State Grid Corporation in het netwerk zal pompen: 400 miljard dollar tot 2015. Hoeveel geld voor windenergie is geoormerkt, vertelt het rapport jammer genoeg niet. The Guardian meldde vorige week echter dat China 27 miljard dollar uittrekt voor schone energie. Toch een behoorlijk bedrag.

Goed, nu de grafieken. De data zijn niet openbaar, dus die kunnen we niet meeleveren.

Foto: Riccardof (cc)

Wij zijn allen Griekse Joden

We are all Greek Jews schrijven twintig bekende Europese intellectuelen naar aanleiding van de verkiezingswinst van de neonazistische partij Gouden Dageraad. Ze zijn verontrust door de openlijke verwijzingen van deze partij naar de Duitse fascisten: het hakenkruis, de Hitlergroet, de antisemitische, racistische ideologie, de holocaustontkenning en de verheerlijking van de grote leider. De ondertekenaars van het manifest zijn onder andere de Italiaanse schrijver Dario Fo, de Britse socioloog Anthony Giddens, de Franse ex-minister van Buitenlandse Zaken Bernard Kouchner, en de Poolse journalist en politicus Adam Michnik. Een Nederlander ontbreekt bij de initiatiefnemers. De groep wijst er op dat extreem-rechts ook in andere Europese landen in opmars is en roept een van de motieven voor de oprichting van de Europese Unie in herinnering: nooit meer oorlog, nooit meer fascisme.  Die Europese droom, een maatschappij gebaseerd op saamhorigheid en vrij van racisme, moet het antwoord zijn op de opleving van extreem-rechts. Daarvoor moeten we dan wel afzien van een Europa als gesloten vesting waar bepaalde mensen niet thuishoren. En we moeten ook afzien van het dogma van de bezuinigingen ten koste van de toekomst van de Europese jeugd. Want de aanhoudende crisis voedt de behoefte aan zondebokken en de angst voor vreemdelingen die de eigen cultuur bedreigen.

Foto: Riccardof (cc)

Syrië: geen eenvoudige uitweg

,,Ik lees het nieuws over Syrië, de berichten over de grote aantallen slachtoffers. Op papier zijn ze statistieken. Maar als ik jou zie, dan zijn het mensen.’’

Het gesprek ging over de vraag hoe het geweld in Syrië kan worden gestopt en we zagen het somber in. We waren net als Robert Fisk bang dat de slachtoffers van Houla al snel weer vergeten zullen zijn. Tegenover mij zat een vrouw van wie de ouders jaren geleden naar Nederland vluchtten voor het regime van Hafez Al-Assad. Ik keek haar aan en dacht: ,,hoe kunnen wij haar vertellen dat we niks doen? Wat als ook haar familie en vrienden slachtoffer worden?’’

Vandaag drie artikelen die ingaan op de vraag welke mogelijkheden er nog zijn om in te grijpen.

Het eerste artikel is een vraaggesprek van NPR News met Rami Khouri en Joshua Landis. Zij zien een neerwaartse spiraal in de richting van een burgeroorlog langs etnische lijnen. ,,There’s just no easy option, and people are as frustrated as they are outraged.’’ Het Jemen-scenario van Obama – Assad vertrekt, de vice-president blijft en er wordt over een vreedzame transitie onderhandeld met de oppositie – werkt alleen als Assad denkt dat het voor hem ,,game over’’ is. Tot die tijd houdt men vast aan het vredesplan van Kofi Annan. In de tussentijd leiden de sancties tot toenemende schaarste en honger. Het leger raakt steeds meer controle kwijt en wordt afhankelijk van de shabiha, ongeregelde troepen. Intussen wordt de oppositie bewapend. Daardoor wordt het conflict steeds meer sektarisch en ontwikkelt zich een ,,regime change through civil war’’. Het artikel gaat uitgebreid in op de rol van Rusland, Turkije, de VS en Saoedi-Arabië: iedereen wacht op elkaar. Ook aan de orde komt de vraag of het conflict zal overslaan naar Libanon. Khouri, zelf uit dat land afkomstig: ,,the Lebanese are not stupid enough to allow themselves to fight a proxy civil war for somebody else, and they’ve had their civil war.’’

Foto: Riccardof (cc)

Rusland heeft zijn eigen Onion

De vrouw van Poetin is op haar 54ste weer zwanger geworden en de aarde wordt op 25 oktober 2017 getroffen door een enorme komeet. Zo wat nieuwtjes van de Russische tegenhanger van the Onion, Fognews.
De humor gaat een beetje verloren als je het via een vertaalmachine leest natuurlijk, maar ze doen wel hun best. En ze zijn in ieder geval inventief.

Intussen heeft de nieuwe machthebber in Noord Korea, Kim Jong-un, zijn eerste grote test te pakken. Het land kampt met de ernstigste droogte van de laatste 50 jaar. En dat brengt de voedselvoorziening in gevaar. Iets waar ze toch al zo’n moeite mee hebben. Bij de hongersnood in de jaren negentig kwamen aldaar 1 tot 2 miljoen mensen om.
Een aantal landen staan nu niet echt te springen om te helpen. Ze willen eerst zien dat Noord Korea echt af gaat zien van haar nucleaire programma.

Foto: Riccardof (cc)

Afrika is booming, nog wel

Goed nieuws uit Afrika. Ondanks de kredietcrisis, Arabische Lente, de onlusten in Congo en verkiezingsperikelen in West-Afrika, honger in Oost-Afrika en ondanks de eurocrisis gaat het Afrika als continent nog redelijk voor de wind. Uit de laatste cijfers van de African Economic Outlook blijkt dat over het hele continent dit jaar een groei van 4,5 procent verwacht mag worden. Dat mag een klein wonder heten. In 2010 werd een groei van 5 procent genoteerd, maar ondertussen is veel gebeurd.

De groei is voor een flink deel te danken aan de hoge grondstofprijzen. Daarin schuilt ook een gevaar. De vraag naar veel grondstoffen kan net zo snel weer dalen: een aantal markten vertoont tekenen van een bubble. De vraag blijft voorlopig nog redelijk hoog door India en China.

De grootste bedreiging is echter de veenbrand van de enorme bevolkingsgroei. De Afrikaanse groei gaat niet gepaard met een gelijke groei in het aantal banen. Daarnaast blijft vooral de jeugdwerkloosheid enorm hoog: zo’n 60 procent (!) van de werkloosheid ligt op de schouders van 15 tot 24-jarigen. Dat is een potentieel kruitvat.

Uit het rapport:

,,Although many jobs have been created, there have not been enough to accommodate the number of young people in search of work. The International Labour Organization (ILO) estimates that between 2000 and 2008 Africa created 73 million jobs, but only 16 million for young people aged between 15 and 24. As a result, many young Africans find themselves unemployed or, more frequently, underemployed in informal jobs with low productivity and pay. Of Africa’s unemployed, 60% are young people and youth unemployment rates are double those of adult unemployment in most African countries. The problem is particularly acute in middle-income countries (MICs). In 2009 in North Africa youth unemployment was 23.4%, and the ratio of youth-to-adult unemployment rates was estimated at 3:8. In South Africa, youth unemployment was 48% and the ratio of youth-to-adult unemployment rates was estimated at 2:5. Among the employed young, the proportion of work in informality is significantly higher than that of adults.

Foto: Riccardof (cc)

Inheemsen slaan terug via boeken en protest

Diep in het binnenland van Venezuela staat een wel heel bijzondere universiteit, een instelling voor inheemsen. De universiteit (een officiële erkenning is nog niet binnen) telt slechts 67 studenten en het curriculum is, wel, laten we zeggen aangepast aan de lokale behoeften. Naast Westerse denkwijzen wordt bijvoorbeeld ook het zorgen voor buffels onderwezen. Maar ook wordt er aandacht besteed aan inheemse filosofie. Opvallend is dat er maar vijf vrouwen studeren. Leren is er geen vrouwenaangelegenheid, zo luidt de verklaring van Al Jazeera.

Het tweede verhaal betreft een gevecht van een indianenstam tegen snode oliemaatschappijen. De Achua, een Amazonestam op de grens van Ecuador en Peru, proberen hun land te beschermen tegen verontreiniging door oliewinning. De documentaire komt nogal gemaakt over, inclusief matig nagespeelde gebeurtenissen, maar toont wel een aardig inkijkje in het leven van een geïsoleerde stam.

Foto: Riccardof (cc)

NAVO blijft wel even bungelen

Vorige week keken we op deze plek vooruit naar de NAVO-top in Chicago. Inmiddels kunnen we de oogst aanschouwen. Er is in de gespecialiseerde media weinig optimisme te vinden over de uitkomsten. Sowieso is er weinig over bericht.

Het International Institute for Strategic Studies (IISS) signaleert dat er weliswaar steun was voor Rasmussen’s ‘Smart Defence’ programma, maar dat er nog wel erg veel horden in het vooruitzicht zijn. Smart Defence houdt heel kort in dat de NAVO-lidstaten een deel van hun materieel samenvoegen en dat ze hun inkoopbeleid complementair maken aan elkaar: dus bijvoorbeeld niet allemaal dezelfde Apache helikopters kopen. De redacteur van IISS wijst erop dat dit soort ‘pooling’ al bestaat, bijvoorbeeld bij AWACS-vliegtuigen, maar dat er andere belemmeringen zijn. Bij de NAVO-actie in Libië werd de inzet van de AWACS zeer beperkt doordat Duitsland niet mee deed.

De NAVO-top ging daarnaast vooral over Afghanistan. Niet zo verwonderlijk. Obama en de andere leiders zegden toe dat NAVO volgend jaar zomer geen leidende rol meer zal spelen. Zowel in de VS als in Europa is er nauwelijks nog draagvlak voor de oorlog, die maar weinig concrete resultaten lijkt op te leveren.

Schrijver Arif Rafiq is zeer kritisch in Foreign Policy over de rol van Obama. ‘Amateur hour’ noemt hij diens optreden. Volgens hem is het klip en klaar dat een vrede in Afghanistan onmogelijk is zonder een vergelijk tussen Pakistan en de VS. De bilaterale relaties zijn op een dieptepunt op dit moment. Tijdens de top werd de mogelijkheid van een ontmoeting tussen de Pakistaanse president Zardari en Obama uitgesloten: een belediging voor Pakistan. Uiteindelijk heeft Obama toch twee keer met Zardari gesproken.

Foto: Riccardof (cc)

Nieuwe regel: max twee vliegen per toilet

Chinese machthebbers geloven in maakbaarheid, maar soms gaat dat geloof wel erg ver. Het stadsbestuur van Bejing heeft verordonneerddat publieke toiletten niet meer dan twee vliegen mogen bevatten. Het gaat natuurlijk niet om de vliegen zelf, maar om de properheid van de Chinese toiletten. De Global Times neemt het verhaal in ieder geval serieus. ,,Yesterday, there was only one fly seen at a public toilet inside a Chaoyang district supermarket. Xu Xiutang, the cleaning lady, chuckled as she was informed of the rules, and said no one had informed her. She had not been allotted any more fly swatters or sprays.  “That’ll take a lot of work to narrow it down to two flies for many public toilets in the park or at some tourist sites. They are actually putting a number on this? Are they going to come down to the toilets and count?” said Xu.

Het getuigt van een groot maakbaarheidsgeloof. Die regelzucht vindt ook zijn weg tot diep achter de voordeur. De Chinese André Rouvoet, Wang Xia, heeft volgens diezelfde Global Times aangekondigd de ‘gender balance’ in China te herstellen. Dat betekent dat de overheid ervoor gaat zorgen dat er meer meisjes worden geboren. Op dit moment worden er 15 procent meer jongetjes dan meisjes geboren. Prenatale screening en selectieve abortussen worden verder ontmoedigd.

Foto: Riccardof (cc)

Europees energiegevecht over schaliegas

Schaliegas is aardgas dat wordt gewonnen uit gesteente. Het is een nieuwe fossiele energiebron die alleen ten koste van ernstige vervuiling aangeboord kan worden. In veel landen is er dan ook hevig verzet tegen de winning van schaliegas. In Nederland zijn proefboringen in de Brabantse gemeente Boxtel omstreden. Minister Verhagen besloot proefboringen tot dit najaar op te schorten en kondigde een onafhankelijk onderzoek aan, maar onlangs bleek dat dit niet geldt voor alle soorten boringen. Deze maand werd bekend dat Frankrijk, Bulgarije, Roemenië en Tsjechië om milieuredenen hebben besloten het boren naar schaliegas op te schorten. In Tsjechië is een moratorium afgekondigd om de nodige maatregelen ter bescherming van het milieu te kunnen nemen. Maar de milieubeweging hoopt op een definitief verbod. Polen staat voor een groot dilemma. Het land heeft enorme voorraden van schaliegas en zou op den duur minder afhankelijk worden van Rusland als dat gas gewonnen zou kunnen worden. Maar als de anti-schaliegas stemming in Europa doorzet zou Brussel daar wel eens een stokje voor kunnen steken. Oekraïne, dat voor zijn energievoorziening ook graag wat minder afhankelijk is van grote broer Rusland zal geen last krijgen van de EU. Onlangs sloten Shell en Chevron in dit land contracten voor de exploitatie van schaliegas in 2018. Shell hoeft voor zijn reputatie als milieuvervuiler niet te vrezen. Die is toch al kapot. Wat gaat Europa doen? Er worden rapporten geschreven, zegt men. In het Europees Parlement heeft het Poolse lid van de milieucommissie Boguslaw Sonik, partijgenoot van premier Tusk, het standpunt ingenomen dat er geen aanvullende regelgeving nodig is. Zijn Nederlandse collega Bas Eickhout van de Groene fractie vindt het echter onverantwoord dat er bij de boringen naar schaliegas chemicaliën de grond in worden gespoten waarvan de effecten op mens en milieu vooralsnog onbekend zijn. Hij vond vorig najaar al dat de Europese Commissie een moratorium op de winning van schaliegas moet afkondigen. De Commissie is in elk geval tegen een verbod, met steun van Eickhout’s CDA-collega in het Europees Parlement Van Nistelrooij.

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de wereld kiezen Egyptenaren hun president

Er is in het Egyptische politieke landschap geen ruimte voor grijs. Dat is de les uit de parlementsverkiezingen, zegt de Egyptische blogger Sandmonkey – pseudoniem van Mahmoud Salem, seculiere revolutionair en adviseur van de Free Egyptians Party. We moeten niet raar opkijken als de centrumkandidaten Amr Moussa en AbulFotouh het niet redden bij de presidentsverkiezingen, waarvan gisteren en vandaag de eerste ronde plaatsvindt. In de polls winnen de veel uitgesprokener kandidaten Mohamed Morsy, Ahmed Shafiq en Hamdeen Sabahy aan populariteit.

Volgens @sandmonkey zien velen een fundamentele politieke waarheid over het hoofd: je kunt niet kunstmatig een midden creëren. Een centrum wordt gevormd wanneer twee tegengestelde machten, elk ongeveer even sterk en met duidelijk verschillende ideologieën, vechten om de controle. Alleen zo ontstaat een politieke balans waaruit een midden tevoorschijn kan komen. En in Egypte is daar nu geen sprake van. En dus ziet Salem de progressieve islamistische kandidaat AbulFotouh opschuiven richting islamistische hoek om bij zijn nieuwe salafistische supporters in het gevlij te komen. Voormalig minister en secretaris-generaal van de Arabische Liga ,,Moussa is finding himself up in shit-crek without a paddle’’. En passant concludeert hij dat de verkiezingen alle ideologieën omver lijken te werpen. Steun komt soms uit onverwachte hoek.

Juan Cole schrijft op Informed Comment dat je niet alleen moet kijken waar mensen voor stemmen, maar vooral waar ze tegen stemmen. Het Egyptisch electoraat is net zo ondoorgrondelijk als elk ander electoraat. Het stemt niet in meerderheid op de Moslim Broederschap en de salafisten omdat het zo gelovig is, maar vanwege twee andere belangrijke overwegingen die speelden in de parlementsverkiezingen. De Egyptenaren wilden partijen die niet gerelateerd waren aan het corrupte en gehate regime van Hosni Mubarak. Bovendien wilden ze partijen die eerlijk en transparant zijn, die niet van ze stelen of doorlopend steekpenningen eisen. In dat profiel passen de Moslim Broederschap en de salafisten nu eenmaal het beste.

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de wereld probeert men een rivier te schonen

Ga er maar aan staan: een van de grootste rivieren ter wereld schoonmaken. 400 miljoen mensen leven van en langs de Ganges. De reusachtige rivier slingert door vijf staten die allemaal door verschillende politieke partijen worden geleid. Het zijn ook nog eens arme staten. Corruptie en verouderde landbouwmethoden kunnen het schoonmaakwerk bemoeilijken, zo niet onmogelijk maken. Een eerdere poging, in 1985, mislukte.

Toch zou dit megaproject dit keer zomaar kunnen lukken, schrijft de New York Times. ,,One difference today is that the public seems to be on board. In a damning 2007 report on the shortcomings of the first Ganges cleanup, the environmentalist Rakesh Jaiswal lamented that “environmental concerns in India continue to be the burden of a few green crusaders.” But thanks to a recent spate of high-profile hunger strikes, the river is grabbing headlines and airtime.”’

Nog meer relatief goed nieuws, althans nieuws over goede voornemens, ditmaal van de grens tussen India en Pakistan. Kan er eindelijk handel opbloeien tussen de twee grote staten? Ja, zegt The Economist in onderstaande podcast.

Vorige Volgende