OPINIE - De Amerikaanse bond die officiële scrabble-toernooien organiseert, de North American Scrabble Players Association (NASPA) heeft 226 woorden geschrapt uit de lijst van bij wedstrijden toegestane woorden. Het gaat vooral om beledigingen voor zwarte mensen en homofobie, maar ook een Ierse pejoratieve term voor een plattelandsbewoner staat op de lijst. De fabrikant van Scrabble, Hasbro,is akkoord met de aanpassing van de woordenlijst, die ook gaat gelden voor online versies van het spel. Dat betekent dat alle Engelstalige spelers met de lijst verboden woorden te maken krijgen.
De voorzitter van de NASPA, John Chew, schrijft aan zijn leden: “Als we een scheldwoord leggen, zeggen we daarmee eigenlijk dat ons verlangen om punten te scoren in een woordspelletje voor ons zwaarder weegt dan de bredere functie van het scheldwoord als middel om een groep mensen te onderdrukken.” Een van initiatiefnemers, Josephine Flowers, heeft er nog andere gedachten bij: ‘Je zou daar een wedstrijd van 45 minuten kunnen zitten terwijl je alleen maar naar dat woord kijkt. En als je de persoon die het heeft gespeeld niet kent, dan vraag je je af:”Werd het als een flauw woord neergezet, of was het het eerste woord dat in hen opkwam?”‘
Verkeerde gedachten
De keuze van de woorden die nu verboden zijn is gebaseerd op het woordenboek van Merriam-Webster die het beledigende karakter meldt van woorden, meest in verband met racisme. De uiteindelijke lijst die de NASPA nu gaat hanteren wordt hier voor alle zekerheid verdraaid weergegeven, om de toevallige lezer niet op verkeerde gedachten te brengen.
De actie waardoor woorden die wel bestaan in het Engels toch niet in het spel gebruikt mogen worden is nieuw voor de scrabble-spelers. In de jaren negentig heeft de Anti-Defamation League al eens een poging gedaan woorden met een anti-semitische lading uit de lijst verwijderd te krijgen, maar veel afdelingen van scrabble-spelers hielden zich er niet aan en bleven hun eigen lijst hanteren.
Woorden en daden
Het besluit van de NASPA past in een trend van politiek correctheid die in de Verenigde Staten leidt tot een vergaande aantasting van de free speech waarop het land zich altijd heeft beroemd. En deze trend krijgt elders steeds meer aanhangers. De fout die hier gemaakt wordt is dat woorden op zichzelf schuldig worden verklaard aan discriminatie, achterstelling en geweld. Woorden kunnen schade berokkenen, maar altijd in een context. In de context van institutionele ongelijkheid, bijvoorbeeld binnen de hiërarchische verhoudingen op het werk of op school kan een woord een betekenis krijgen van belediging of onderschikkking. Maar is de scrabble-competitie tussen gelijkwaardige deelnemers daarmee te vergelijken? De enige betekenis die je bij dat spel aan een woord kunt toekennen is het aantal punten dat je er voor krijgt. Het lijkt mij echt een illusie dat racisme en homofobie langs deze weg effectief bestreden kunnen worden.
Er zijn goede redenen – fatsoen, respect, het in stand houden van een relatie – om bepaalde woorden in een bepaalde context niet te gebruiken. Mensen kunnen elkaar daarop aanspreken, maar daar zit een grens aan die inmiddels gelukkig flink is opgerekt waarmee we het ouderwetse paternalisme à la de Bond tegen het Vloeken achter ons hebben gelaten. Natuurlijk, er kunnen nog steeds redenen zijn om het gebruik van een bepaald woord in bepaalde situaties af te keuren, zelfs om een strafzaak te maken van het gebruik van een beledigend woord. Maar ook dan is voor de rechter altijd de context bepalend om een straf op te leggen. Woorden als zodanig, los van de context, verdienen geen straf.
Verontrustend vind ik de motivatie van scrabble-speler Flowers voor de actie van de scrabble-bond. Zij zegt zich zorgen te maken over bepaalde woorden die bij haar medespelers zouden kunnen opkomen bij een spelletje scrabble. Haar wens die woorden te verbieden lijkt voort te komen uit een verlangen om het denken van medemensen te controleren. Het is een buitengewoon enge gedachte. Kwalijker vind ik het verder dat die controle van het denken afleidt van het daadwerkelijke discriminerende gedrag dat bestraft zou moeten worden volgens een groeiende stapel wetten in alle beschaafde landen. Zo lang we ons blindstaren op woorden schieten we tekort op het terrein van die misdaden.
Reacties (39)
Ik vind “nigger” of “jodenstreek” geen normale woorden, al zijn er mensen die die woorden gebruiken.
Als sommige woorden verboden worden in het spel, moeten de deelnemers creatiever worden (of meer woorden leren natuurlijk).
De uitdaging in het spel verandert niet.
Scrabble lijkt mij bedoeld als gezellig tijdverdrijf, en daar past zo’n maatregel bij.
“controle op het denken” vind ik ver gezocht.
Scrabble is een spel. Die geschrapte woorden zijn niet “verboden”, maar niet langer toegestaan. Spelletjes en regels, zo gaat dat. Verbieden is dan een term om een frame te bouwen @0.
@1 zeker een gezellig tijd verdrijf. Voor mij hoort daar juist geen verbod bij. Als ik het speel en mijn mede spelers zouden racistische woorden gaan leggen, dat vind ik het minder gezellig. Dan heb ik geen verbod nodig, maar zou ik zelf het gesprek aan gaan. Snapt mijn mede speler het dan nog niet of wil mijn mede speler het niet snappen, dan was dat meteen het laatste potje.
Voor tournooi regels kan ik het begrijpen, al zou ik dan liever een omgedraaide variant zien, een lijst met geaccepteerde woorden. (net zo makkelijk op te stellen, woordenboek lijst en haal de ongewenste woorden van de lijst.
Ik wil niemand woorden in de mond leggen, maar… Prachtig dilemma voor bepaalde lieden: ‘Moeten we hier nu moord en brand om schreeuwen, of zetten we ons daarmee teveel weg als een stelletje zeikerds?’ Het staat iedereen natuurlijk nog steeds vrij om achterin zo’n bruine bierhal Scrabble te spelen met bonuspunten voor ’traditionele’ woorden uit die goeie ouwe tijd toen kleine snorretjes nog in de mode waren. Scrabblewoordenboeken be damned. Maar waarschijnlijk heeft dat soort lieden het momenteel te druk om antimalariamiddelen aan te prijzen.
De diversiteitsmanagers op de marketing afdelingen maken overuren, als je de pers niet haalt met een artikel hoe BLM je wel niet bent tel je momenteel niet meer mee als serieuze marketeer.
@4:
41 punten!
Wat een gezeur weer. Als je moeite hebt met het zien van bepaalde woorden moet je gewoon geen scrabble spelen.
@7 Dit non-argument kun je natuurlijk net zo makkelijk omdraaien:
Als je moeite hebt met de nieuwe woordenlijst moet je gewoon geen scrabble spelen.
Deze exact tegengestelde insteek is nét zo valide, en juist daarom dus eigenlijk net zulke grote onzin
Het kuisen van vocabulaire is bij kleingeestelijken van alle tijden. Eind jaren ’50, toen ik nog vloeibaar was, moet mijn vader met zijn zwaar roomsche aanstaande schoonvader een heftig dispuut hebben gehad toen hij een E en een R achter HO legde.
@0
Het gaat om de regels van een spelletje die aangepast worden. Als je dat al nodig hebt om je punt te maken over de “trend van politiek correctheid die in de Verenigde Staten leidt tot een vergaande aantasting van de free speech”, dan heb je blijkbaar geen echte argumenten.
Kijk ook nog even hier, om te zien waar de echte bedreiging van de vrije meningsuiting in de VS vandaan komt. En realiseer je dan ook vooral dat dit niet de voorzitter van de Scrabble-bond is, of een BLM-activist. Maar de president van dat land, die door nagenoeg zijn hele partij niet bekritiseerd wordt om dit gedrag.
Hysterie over zoiets als regels van Scrabble is onderdeel van de propaganda-strategie van die lui. Het eigen gedrag projecteren op de tegenstander en er dan een hoop drukte over maken. Dat je je voor dat propaganda-karretje laat spannen is kwalijk. Zeker omdat je er al meermaals op bent gewezen.
@10: Bovendien heeft zich dichterbij recent wel een prangender voorbeeldje van cancel culture voorgedaan (waar teleurstellend genoeg bijzonder weinig aandacht aan gegeven werd op Sargasso).
Woorden op zichzelf zijn, zonder context, niet schuldig?
Doet me denken aan “wapens zijn niet gevaarlijk, wat mensen ermee doen wel”.
Mensen verzinnen die dingen.
Ze verzinnen wapens en, potdomme (16 pnt. letterwaarde), ze gaan er nog mee schieten ook.
Ze verzinnen scheldwoorden en, nondeju (14 pnt. letterwaarde), ze vallen er hun medemensen nog mee lastig ook.
Maar wat doet u bij ‘lucifers in de handen van kinderen’?
@11: Het gaat mij hier niet om cancel culture. Het gaat er over hoe zwaar je woorden weegt bij de bestrijding van discriminatie. Het gebruik van bepaalde woorden in een bepaalde context kan discriminerend zijn. Maar zonder die context is de verbanning van woorden als middel om discriminatie tegen te gaan een illusie. En zo lang we ons blindstaren op woorden schieten we tekort op het terrein van die misdaden.
@12 Dat woorden ook kunnen doden zie ik vooralsnog toch vooral in overdrachtelijke zin; dus niet te vergelijken
@12: Woorden en betekenissen staan niet vast, maar veranderen voortdurend, meestal zonder dat dit bewust zo bedacht is door iemand.
Wat een woord betekent is dus tijd-, plaats- en contextafhankelijk.
De verboden-woordenlijst zal dus regelmatig geupdate moeten worden. Als mensen willen discrimineren, zullen ze daar woorden voor vinden.
Merk ook dat er een cultureel-imperialistisch tintje aan zit, dat de Noord-Amerikaanse Scrabble-bond nu voor het hele Engelse taalgebied de verboden woorden bepaalt. Van een spelletje weliswaar, maar toch.
@13
Precies. De context is onder meer dat dit zich afspeelt in een land waar de president nadrukkelijk hengelt naar de stem van racisten. Waar de regering met illegale middelen demonstraties probeert te onderdrukken. Waar veel ambtenaren als sinds het aantreden van deze regering bang zijn om nog kritiek te uiten.
Maar de echte bedreiging van de vrije meningsuiting zit blijkbaar bij de Srabble-bond.
@13: “Dat woorden ook kunnen doden zie ik vooralsnog toch vooral in overdrachtelijke zin; dus niet te vergelijken”
Nu ga ik even flauw doen. De commandant van het vuurpeleton roept ‘Vuur!”. De commandant is niet schuldig want die haalt de trekkers niet over, het woord ‘vuur’ is niet schuldig want het is geen afgevuurde kogel… (en bovenal [ironie] het staat niet op de lijst verbannen woorden van de scrabble-bond [/ironie]).
De vergelijking gaat wat mij betreft ook niet over of de middelen dodelijk zijn, het gaat er over dat ze schadelijk (voor anderen) kunnen zijn. En ja, dat hang van de context af.
Als de context ‘kinderen met lucifers’ is, wat doe je dan? Niets? Je neemt de kinderen weg? Je pakt ze de lucifers af?
De hand van uw dochter
‘Geachte Heer, ik moet u danken
Voor ’t postpakket dat ik ontving.
Maar u vergeeft mij ongetwijfeld
Een zekere teleurstelling.
Toen ik de hand vroeg van uw dochter,
Die ik hartstochtelijk bemin,
Deed ik zulks niet in letterlijke,
Doch overdrachtelijke zin.’
-Daan Zonderland-
@15: De context die Jos interesseert is die van Scrabble spelers op het moment dat er iemand “zwartjoekel” of “dobberneger” op het bord drukt. Zolang het om de punten gaat, moet het kunnen van Jos. Spelers die juichen om de score, niet om het racisme en verliezers die zich achter de oren krabben hoe vindingrijk die woorden waren, niet omdat ze die woorden moeten lezen als Surinaamse medespeler (witte medespelers moeten zich gewoon niet aanstellen, racisme is iets waar zwarten zich druk om mogen maken, joh).
Zoiets, Jos?
Ik vind de bredere context die Hans Custers schetst wel even wat belangrijker en geloofwaardiger. Vreemd dat Jos daar niet op in gaat.
@18: Je kunt natuurlijk altijd, afhankelijk van de omstandigheden en het gezelschap waarin je verkeert, uit overwegingen van fatsoen of respect bepaalde woorden vermijden. Zoals je dat ook kunt doen in discussies. Dat zou ik zeker toejuichen.
Waar ik moeite mee heb is het gedachteloos conformisme in het politieke correct gedrag. Men denkt discriminatie te kunnen bestrijden door een lijst woorden voor een spelletje in de ban te doen. Kijk ons eens correct handelen! Wij zijn het kolonialisme en de slavernij te boven gekomen. Quod non, helaas.
[ Wat een woord betekent is dus tijd-, plaats- en contextafhankelijk. ]
Ja, als ik naar bepaalde radiostations of streams luister, moet ik duizenden keren “nigger” aanhoren.
Als blanke moet ik echter vreselijk oppassen dat woord per ongeluk uit te spreken, ook al hoor ik het honderden keren per dag. Alsof een mens daar niet gevoelig voor is.
Ik mag het ook niet op het scrabblebord neerleggen, ik neem aan dat een afro medespeler dat ook niet mag.
Was er ook niet zoiets met bitch of superbitch destijds?
Je moet wel op je woorden passen tegenwoordig.
@19
Wie zegt dat? Dat valt uit je eigen verhaal helemaal niet op te maken. Het gaat erom dat sommige mensen het heel vervelend vinden dat ze tijdens een spelletje met dat soort woorden wordt geconfronteerd.
Je hebt nu dus ook al een stropop nodig om je verhaal recht te breien. Zou het niet een beter idee zijn als je even stopt met allerlei dingen opblazen tot een kwestie van grondrechten? En probeer je in plaats daarvan eens wat tijd te nemen om je de verdiepen in wat er echt aan de hand is in de VS.
Vroeger hoorde je op een borrel nog wel eens “je mag het niet zeggen maar…” waarna een racistisch woord of opmerking volgde.
Nu ga je in de V.S. dus aan menig speeltafel horen “je mag het niet leggen, maar…”
Wel weten dat het niet mag en toch doen, daar is geen kruid tegen gewassen.
@22
Ik vermoed dat de geschiedenis zich hier zal herhalen:
Probleem met dit soort dingen is dat je de deur open zet voor allerlei mensen en groeperingen die zich gekwetst voelen door bepaalde woorden.
Je kunt er donder op zeggen dat als het woord Mohammed niet op de lijst staat bepaalde moslim groeperingen zich zullen gaan roeren.
Er bestaat namelijk niet zoiets als een klein beetje censuur of censuur voor de goede zaak, er is censuur of er is geen censuur, er is geen tussensmaak.
Censuur, verbieden… Het is Scrabble, voor de zoveelste keer. Je krijgt er gewoon geen punten meer voor op toernooien en waarschijnlijk op online spelen. Nou, nou, wat een censuur.
PS Bolke, eigennamen en plaatsnamen zijn nooit toegestaan in Scrabble. Dat komt omdat iedereen zich gekwetst voelt en men dat zag aankomen. /eyeroll
@24: “er is censuur of er is geen censuur, er is geen tussensmaak.”
Ha, Binaire Bolke is terug! Toch bestaat er ook een heel klein beetje censuur, een beetje censuur, wat meer censuur, veel censuur en heel veel censuur (alleen geen totale censuur, want communicatietechnisch onmogelijk) en alle smaakjes daartussen. Jouw volgende staan Nederland en China gelijk (er is in beide landen censuur).
Het zet wel een toon in een maatschappij en het verlaagt de lat voor anderen om ook censuur toe te gaan passen, M.A.W. je maakt het maatschappelijk acceptabel.
Iets met schaap en dam.
@21: Het wordt wel wereldwijd opgelegd hè, zo onschuldig is dat niet.
Ja, het is maar een spelletje, en sommige woorden in dat spelletje zijn inderdaad beledigend, kwetsend of aanstootgevend, dus ik snap de behoefte om dat te willen reguleren.
Maar ik zie ook dat het schuurt, want van wie is de taal? En wie bepaalt wat wel en niet mag? En voor wie?
Nog afgezien van dat het niets oplost, aangezien mensen toch wel woorden vinden om hun gevoelens te uiten. Het neutrale woord van nu is het scheldwoord van morgen (en andersom).
@26: Dan kun jij vast wel een voorbeeld van censuur in Nederland geven.
@29: Mejesteitschennis, elke rede van de koning, wetgeving rondom smaad(schrift) en laster, diverse publicatieverboden.
@28
Bullshit. Niemand is verplicht om zich aan de regels van de Amerikaanse scrabble-bond te houden. Zelfs Amerikaanse scrabble-clubs niet. Zie het citaat in #23.
@24
Dus alles dat tegen bepaalde uitspraken is gericht is censuur en zou dus niet mogen? Mag er dan wat jou betreft ook niet meer opgetreden worden tegen racistische (of andere beledigende) spreekkoren op tribunes bij voetbalwedstrijden?
@31: Ik lees toch echt dat de fabrikant de lijst overneemt en deze ook toepast op Engelstalige online versies van het spel.
@32
Je hoeft je net zo min aan de regels van de fabrikant te houden als aan die van de Amerikaanse scrabble-bond.
Als je dat zo erg vindt ga je toch gewoon Wordfeud spelen.
Ik ga verder niet meer op alle details reageren. Kern van de zaak blijft dit. Met een lampje zoeken naar voorbeelden van politieke correctheid die je eventueel overdreven zou kunnen vinden (en die zo mogelijk maximaal uitvergroten) en die vervolgens framen als bedreiging van de vrije meningsuiting is onderdeel van de propagandastrategie van extreem rechts. De suggestie is dan dat de scrabble-bond, of een enkel protestgroepje de dienst uitmaakt in (in dit geval) de VS. Ondertussen heeft extreem rechts in de VS een van de twee grote partijen zo goed als volledig onder controle. En heeft die partij de regering in handen en de Senaat. En een hele hoop staten. Demonstraties worden met illegale middelen de kop in gedrukt, ambtenaren worden onder druk gezet om leugens te verkopen en feiten achter te houden, aanhangers van de andere partij wordt het stemmen moeilijk of onmogelijk gemaakt, racisme wordt aangewakkerd, objectieve journalistiek verdacht gemaakt, enzovoort.
En dan doen alsof de scrabble-bond de bedreiging is. Dan zing je gewoon mee in het extreemrechtse propagandakoor. En als je dat blijft doen als je daar al meermaals op bent gewezen is dat bijzonder kwalijk.
@33: Met jouw redenering kan je alles wel relativeren wat niet in je straatje te pas komt. Het komt er op neer dat we het nergens meer over mogen hebben omdat we dan extreem rechts in de kaart zouden spelen.
Ik vind het ook niet het meest erge probleem in de wereld, maar we moeten wel gewoon kunnen bediscussiëren of dit een goed idee is of niet.
(Je poging om mij te associëren met extreem-rechts vind ik bijzonder kwalijk en het lijkt me goed dat je daar verder mee stopt . Ik ben niet rechts, laat staan extreem, en de meningen die ik in dit topic verkondig zijn dat ook niet. )
@34: “Met jouw redenering kan je alles wel relativeren wat niet in je straatje te pas komt.”
Met jouw redenering kun je alles verdrinken in een zee van niet ter zake doende kwesties. Er zijn echt wel meer brandende zaken die onze aandacht verdienen (ik deed in #11 al een suggestie) en die Sargasso laat liggen, maar Jos gaat hier een stukje schrijven over de spelregels van een woordspelletje aan de andere kant van de plas.
“Je poging om mij te associëren met extreem-rechts vind ik bijzonder kwalijk”
Sorry, maar die associatie leg je zelf, herhaaldelijk. Dat gaat op een gegeven moment opvallen.
@34
Bullshit. Ik zeg helemaal nergens dat je het eens moet zijn met de beslissing van de scrabble-bond. Ik wijs alleen op het onzinnige propagandistische frame dat de scrabble-bond de dienst uit zou maken in de VS en dus de grote bedreiging van de grondrechten zou zijn, en niet de extreemrechtse meute die de dienst uitmaakt in de Republikeinse partij en daarmee in de regering en de Senaat.
Ik wijs je erop dat je een extreemrechts propgandaverhaal overneemt. Zoals Jos dat ook doet. Daarmee zeg ik niet dat je extreemrechts bent. Of je bewust of onbewust meezingt in dat propgandakoor weet ik niet en ik vind het ook niet relevant. Je zou het zo langzamerhand kunnen en moeten weten. En dus mag ik je erop aanspreken.
@36:
Dat is onzin. Ik ga af op wat Jos schrijft dat er gebeurt, en beoordeel die zelf. De feiten worden door jou niet betwist, dus ik zie niet in waarom dit dan een extreemrechts propaganda verhaal zou zijn.
Je associeert mij ermee, zoals ik al zei. Ik heb volgens jou dezelfde mening als extreem-rechts in deze discussie. Niets in wat ik in deze discussie verkondig is echter te classificeren als extreem-rechts, dus laat dat er verder buiten.
Dat is een stropop, want Jos beweert helemaal niet dat de scrabble-bond de dienst uit zou maken in de VS.
Ik zie ook niet in waarom het relevant is dat de Republikeinen in de VS de vrijheid van meningsuiting aantasten; dat betekent immers niet dat anderen dat niet ook kunnen doen, ook al is dat volgens jou ‘minder erg’.
@35:
De lijst van zaken brandende zaken waar Sargasso geen aandacht aan geeft is eindeloos. Het is een nare debattechniek om een misstand elders aan te halen om het maar niet over het onderwerp te hebben. Juist Jos schrijft regelmatig stukjes over persvrijheid in Hongarije, dus dit verwijt is niet terecht.
@35:
Noem man en paard, of houd je smerige insinuaties voor jezelf. Ik ben niet extreem-rechts, ik moet niets hebben van extreem-rechts, en mijn meningen zijn dat ook niet.
@37
Ik doel op dit soort opmerkingen van #0.
Dit verhaal van de NASPA is een anekdote, niks meer. De bewering dat dit de trend zou zijn is totale nonsens. De gefabriceerde opwinding gaat altijd over activisten tegen racisme of haat. Maar waar was jouw opwinding, of die van Jos, toen de NFL (veel en veel en veel groter en machtiger dan de scrabble-bond), gesteund door de Republikeinse meute (nog veel en veel machtiger) op allerlei manieren probeerde om protesten van spelers de kop in te drukken? Om maar eens een voorbeeld te noemen.
De propagandatruc is dat anekdotes, een enkel succesje in de marge van antiracisten bijvoorbeeld, worden opgeblazen tot iets veel groters. Tot de trend. En zelfs tot een bedreiging van grondrechten. Om op die manier kritiek en andere meningen te framen als gevaarlijk. Dat is het spelletje waar Jos in meegaat. Niet degenen die de macht hebben en die op allerlei manieren misbruiken zijn het gevaar, maar de bedreiging komt van groepjes demonstrerende studenten, of BLM-activisten, of de scrabble-bond. Dat is en blijft pure, onzinnige propaganda en ik geloof er niks van dat jij of Jos zo dom zijn dat jullie het niet zouden kunnen begrijpen. En als je het niet wilt begrijpen dan vind ik dat verwijtbaar en dat zal ik blijven vinden.
Nog een beetje context. Als ik wat probeer in het online scrabble-lexicon van Hasbro krijg ik de stellige indruk dat alles dat door conservatief-christelijk Amerika beschouwd wordt als schuttingwoord of godslastering altijd al verboden was. Ofwel, woorden waar de conservatief-christelijke meute aanstoot aan nam werden altijd al “gecensureerd”.