Schaliegas en Steenkoolgas in Nederland

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022
,

ANALYSE – In deze gastbijdrage door Peter Polder van Peakoil.nl krijgen we uitgelegd dat schalie- en steenkoolgas geen echt alternatief zijn voor het oprakende aardgas. Maar de consequenties van de zoektocht zijn er wel.

Schaliegas en Steenkoolgas onder de Nederlandse bodem. Als je de juichende persberichten van oliebedrijven en overheid moet geloven dan gaat de dalende productie uit het Slochterenveld hiermee opgevangen worden. De Nederlandse gasproductie daalt al enige jaren en zal na 2025 niet meer voldoende zijn om in de binnenlandse vraag te voorzien. Niettemin zijn de berichten over reserves met een omvang van ‘ enkele malen Slochteren’ in middels afgezwakt naar ‘10% van Slochteren’ en lijkt de financiële kant van het verhaal steeds minder rooskleurig. Daar bovenop groeit het verzet tegen deze vorm van gaswinning en wordt er op Europees niveau nagedacht over strengere regelgeving die de kostprijs van deze dure vorm van gaswinning verder onder druk zullen zetten.


Namens de Staat der Nederlanden heeft Energie Beheer Nederland (EBN) een 40%-aandeel genomen in de Nederlandse activiteiten van Cuadrilla, DSM en Queensland naar schaliegas of steenkoolgas willen boren in Nederland. Dat betekent dat EBN voor 40% de kosten draagt van de opsporingswerkzaamheden. EBN is wettelijk bevoegd deze participatie bij elke mijnbouwconcessie te vragen. Het kan dit bij proefboringen ook achterwege laten. De participatie door EBN helpt het boren naar olie en gas in Nederland op gang. In het geval van schaliegas helpt het dus een omstreden vorm van fossiele brandstofwinning op gang met een opstartpremie.

Amerikaanse toestanden
Er zijn ook, als investering bezien, vraagtekens te zetten bij de participaties van EBN in de schaliegas bedrijven. Olie analist Arthur Berman vergeleek in augustus 2011 de opbrengst/winst van tal van schaliegasvelden in de Verenigde Staten met het door de betrokken bedrijven naar buiten gebrachte beeld over winstgevendheid en productieverloop. Hij concludeerde dat maar weinig bedrijven winst weten te maken op schaliegas, en dat de productie verwachtingen tot wel 100% worden overdreven. Volgens hem spelen veel bedrijven op de hype rond schaliegas een pyramidespel door steeds nieuwe investeerders binnen te halen die de tegenvallende financiële resultaten maskeren.

Berman’s analyse wordt bevestigd door honderden pagina’s met e-mails en interne documenten van de industrie, overheid en analisten. De New York Times wist hier in 2011 de hand op te leggen. De krant plaatste de e-mails integraal op haar website. In de stukken zijn o.a. advocaten, geologen en marktanalisten sceptisch over de hoge productie verwachtingen van bedrijven. Ze vragen zich af of bedrijven met opzet, en zelfs illegaal, de productiviteit van hun putten en de omvang van hun reserves overdrijven.

Vanuit de Amerikaanse politiek klinkt nu de roep om een onderzoek door de financiële waakhond van de Verenigde Staten, de Securities and Exchange Commission (SEC). Een dergelijk onderzoek zou duidelijk moeten maken of de aardgas-industrie een nauwkeurig beeld heeft geschetst aan investeerders van de winstgevendheid op lange termijn van hun putten en de hoeveelheid gas die de putten kunnen produceren. De SEC wil nog niet zeggen of er een onderzoek komt, maar verschillende bronnen in de industrie zelf bevestigen het bericht dat het onderzoek gestart is.

Nederlandse twijfels
Nederland kent ook experts die twijfelen aan de economische haalbaarheid van schaliegas winning en de business case van bedrijven als Cuadrilla. In een artikel over dalende conventionele gasproductie in Europa, laten Ruud Weijermars (de onconventioneel gas expert van de TU Delft) en Elaine Madsen zich laatdunkend uit over de financiële slagkracht van Cuadrilla. Ze verbazen zich over de deelname van EBN.

De winning van schaliegas of steenkoolgas zal in Nederland vanwege strengere regelgeving, meer omwonenden en hogere arbeidskosten duurder zijn dan in de Verenigde Staten.

Naast de productie uit kleine velden (30 miljard kubieke meter gas) produceert Nederland jaarlijks zo’n 40-50 miljard kubieke meter uit het Slochteren veld. Het EBN wil dat Nederland tot 2030 jaarlijks 30 miljard kubieke meter gas uit kleine velden produceert. Het Slochteren gasveld is dan goeddeels leeg. De huidige verwachting voor het jaar 2030 is echter slechts 12 miljard kubieke meter productie uit kleine velden. Volgens EBN is 400 miljard kubieke meter aan schaliegas gemakkelijk te produceren. Staatstoezicht op de Mijnen meldt dat het ook zou kunnen dat het in Nederland maar om ‘enkele’ miljarden kuubs gaat. De vraag is of EBN niet wat te amechtig haar productie doelstellingen volgt en of het wel genoeg oog heeft voor de financiële risico’s die aan schaliegas kleven.


Vanavond
op Nederland 2 een uitzending van Tegenlicht over het winnen van Schaliegas.

Reacties (24)

#1 Ronald

In Frankrijk schijn je te struikelen over borden met ‘non au gaz de schiste’, maar in Nederland heb ik zoiets (nog) niet gezien. Hoeveel (proef-)boringen zijn er nu al?

  • Volgende discussie
#1.1 Carlos - Reactie op #1

Frankrijk heeft schaliegas zelfs afgeschreven als niet-wenselijke energiebron.

#1.3 Dirk - Reactie op #1.1

Omdat Frankrijk haar nucleaire industrieel complex wil beschermen. Die borden zijn er waarschijnlijk door de franse overheid of nucleaire industrie zelf neergeplant ;-)

  • Vorige reactie op #1.1
#2 JSK

Is Tegenlicht nu op zondag?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Meester - Reactie op #2

Volgens de site gewoon op maandag 12 sept weer.

#3 Dr Banner

fixatie op onshore in deze post, en fixatie op landsgrens.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 AntonB

Schaliegas is niet de beste optie, maar of we veel keus hebben is een andere vraag. Als back up voor wind en zonne energie neemt de vraag naar gas de laatste jaren juist enorm toe, zeker als Duitsland ook nog eens zijn kerncentrale’s gaat uitfaseren. Willen we niet compleet afhankelijk worden van Poetin zullen we toch met een alternatief voor onze aardgasbel moeten komen. Of we dat volledig kunnen opvangen met biogas is maar de vraag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4.1 gronk - Reactie op #4

Ach, dat verontreinigde grondwater lost antonb ook wel weer op, niet?

#4.2 JSK - Reactie op #4.1

Nee, dat doet de markt gekkie. We kunnen ook allemaal fleswater drinken ;-)

#5 Hans Verbeek

Bedankt voor deze samenvatting, Peter.
Nu wordt er nog veel goedkoop aardgas gebruikt voor verwarming en elektriciteitsopwekking. Waarschijnlijk wordt schaliegas te duur voor veel grootgebruikers.
De markt zal haar werk doen en de vraag naar aardgas zal snel dalen.

Voor die tijd krijgt ‘onze economie’ nog een paar flinke recessies te verwerken. Ook daardoor zal de vraag naar gas dalen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Hans Verbeek

De winning van schaliegas verontreinigt het grondwater in de VS:
http://motherjones.com/environment/2011/09/texas-drought-fracking-water

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 MP

oops verkeerd draadje :P

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Jan

Waar kunnen we bezwaar maken tegen de winning van Schaliegas in Nederland? Tegen de vergunningen?

En.. aangezien de winning het grondwater verontreinigd zouden we ook in de rest van Europa daartegen bezwaar moeten maken. Water houdt zich nu eenmaal niet aan de landgrenzen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10.1 Hans Verbeek - Reactie op #10

Via je politieke partij, bijv. via een gemeenteraadslid.
Of stuur een mailtje naar een Tweede Kamerlid van jouw partij.

Als er verkiezingen aankomen, ga dan naar een bijeenkomst en stel een vraag over schaliegas.

#10.2 Z4uit - Reactie op #10.1

Hier dus ook, als je bent voor duidelijkheid voordat er ook maar ergens wordt geboord in Nederland:
http://geenschaliegas.petities.nl/

#10.3 Steeph - Reactie op #10.2

Goed initiatief. Maar…. vrijwel kansloos vrees ik. Dit onderwerp is recent nog in de kamer besproken:
http://ikregeer.nl/documenten/kst-29023-109

#11 weerbarst

opzouten met die bodem verontreiniging

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Yevgeny Podorkin

Sowieso een ondergeschoven economische activiteit in Nederland maar niet heus: boeren en tuinders. Maar verpesten ook schoon grondwater met hun mest en pesticiden. Weet je wat, dan asfalteren we die gebieden daarna toch? Kwestie van omschakelen nadat de hele kolerezooi is geïnjecteerd gekraakt en leeggepompt. Tot 1 aaneengesloten industrieterrein voor containers o.i.d. Of we bouwen er een bergrug van 2000m hoge skibergen op de vervuilde grond. Noemen we het de Nederlandse Alpen, de Zwitsers hebben al interesse getoond v.w.b. sneeuwkanonnen en lawinepijlen en apres ski. Van heinde en ver kwamen ze af met dikke Gordon- brillen en zo’n zonnebankglans gevolgd door wagonladingen Duitsers met een skibox op het dak…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Yevgeny Podorkin

Tegenlicht gezien. Clean Water act>>Cheney (2005)>>Halliburton…10.000- enden boorgaten met 500+ verschillende chemicaliën (w.o. zware metalen als kwik, arseen, lood). Vooral die boer en dat vlammetje bij een lopende drinkwaterkraan gevolgd door the cover up (muil houen doorlopen mensen niets aan de hand) die commissie en de county chief…woessjj

Cheney. Dick. Uweetwel, de man die geen order wou geven flight 77 richting Pentagon neer te halen zodat hij met z’n kornuiten Irak kon aanvallen en Halliburton orders binnensl…nee, dat is stemmingmakerij: heeft er maar een blauwe maandag gewerkt…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie