De zaak [Savanna] hoort niet voor de rechter. De tragische gebeurtenissen zijn eerder terug te voeren op beleid. Jarenlang is het normaal geweest dat de jeugdzorg verantwoordelijkheden uit de weg ging. Hulpverleners kwamen in de praktijk wel moeilijke situaties tegen, maar mochten vaak niet ingrijpen.
Onder Paars was er geen aandacht voor kinderen in nood. Er werd enkel gehamerd op zelfbeschikking. Gepredikt werd dat ouders naar eigen inzicht hun kinderen mochten opvoeden. Overheidsingrijpen was ?betutteling?.
Volgens docent gezondheidsrecht Ernst Hulst hoort de zaak-Savanna niet thuis voor de rechter, maar is er juist een parlementaire enquete nodig naar het functioneren van de jeugdbescherming. Het falende beleid vindt voor Hulst zijn oorsprong in de kabinetten Paars, die privacy belangrijker zouden hebben gevonden dan ingrijpen bij een gezin in moeilijkheden.
Zijn de problemen van de jeugdzorg een nog nasmeulende puinhoop van Paars, of zijn er andere oorzaken van de onduidelijke (verdeling van) verantwoordelijkheden in het veld en het ontbreken van instrumenten om kinderen en hun ouders te helpen?
Reacties (10)
De jubilerende ombudsman heeft net gezegd dat hèt probleem van overheidsinstanties is dat ze niet willen of kunnen inzien dat zij er
voor de burgers zijn, en niet andersom.
Hij noemde met name UVW en de belastingdienst.
Wie ooit met de betuttelende domme kinderbescheming te maken heeft gehad heeft over die club geen enkele illusie meer.
Sinecures, zoals er zoveel zijn in het huidige Nederland.
Het probleem wordt in onze geschiedenis onderwezen als een 17e eeuws en 18e eeuws probleem.
Aah gelukkig, het is allemaal de schuld van Paars… de geest van Pim’s propaganda is langs geweest?
Verder wel mee eens dat zo iemand niet voor de rechter hoort.
@1 Huh? hoe wil je dat aan het bovenstaande linken?
Dan een paradox: als de fout gemaakt is ten gevolge van een individualisering van de maatschappij, waarom kan de individu die die fout begaat, dan niet daarvoor verantwoordelijk gehouden worden?
Ik vind het niet gek om te kijken in hoeverre hier een fout is gemaakt die op deze ene persoon is terug te voeren. Ik vind dit net zo logisch als zeggen dat het aan “het systeem” ligt en vervolgens een kinddosier invoeren wat door Jan en Alleman geraadpleegd kan worden.
“Laiser faire” is misschien een negatief gevolg van een nadruk op zelfbeschikking en privacy, maar “Big Brother” een negatieve van de roep om meer afstemming, gemeenschapszin en vroegtijdig ingrijpen.
Dit lijkt misschien ver van de vraagstelling af te raken, maar, net als met terrorisme bestrijding: waarom moeten er meer bevoegdheden komen voor een dienst als de incompetentie van diezelfde dienst (in dit geval de jeugdzorg, in het geval van terrorisme de geheime dienst) ten grondslag ligt aan de gebeurtenis die aanleiding geeft voor de omslag? Ik vind het iig te makkelijk om alles maar op “Paars” af te schuiven. Individuele vrijheid betekent ook individuele verantwoordelijkheid om, in dit geval, in te grijpen als een kind mishandeld wordt en dat je werk is. Er is wat mij betreft dus geen schijnbare onoverbrugbare tegenstelling tussen “Paars” en “goede jeugdzorg”. Dat is ook meteen het antwoord op de bovengenoemde paradox :-)
@3, Misschien omdat deze maatschappij nog steeds voortleeft op de geest van de maakbare maatschappij en de maakbare mens. Voor alles dat fout gaat MOET een schuldige gevonden worden. We accepteren niet minder meer. Mensen moeten perfect zijn en anything less shall be punished. Men accepteert niet meer dat soms dingen simpelweg niet goed gaan, despite best efforts. Of dat mensen mensen zijn.
@4 Dus jij pleit voor een afschaffing van “dood door schuld”, of “ernstige nalatigheid (met de dood tot gevolg)”?
Soms falen mensen wel op zo’n manier dat je het ze kan aanrekenen. ik ben niet voor een claimcultuur, maar nogmaals: dit a priori afschuiven op individualisering vind ik te gemakkelijk en zelfs paradoxaal.
Ik bedoel: niemand keek raar op toen ingenieurs die de steigers in de Amercentrale hadden doorgerekend of mensen die te maken hadden met de vliegtuigcrash boven de Bodensee, persoonlijk vervolgd werden. Of is dat iets technisch en ligt “mensenwerk” veel gecompliceerder? [/sarcasme]
@3: De paradox is geen echte paradox want de zelfbeschikking slaat op de ouders. En de moeder is reeds gestraft.
De betreffende jeugdzorgmedewerker is een vertegenwoordiger van de “overheidsbetutteling”. Haar individuele handelen is niet zo heel belangrijk, gestuurd als het wordt door regels en ambtelijke structuren. Gesteld dat ze tijdens haar contact met Savanna’s moeder een andere baan had genomen, dan had er nu een ander voor de rechter kunnen hebben gestaan.
Verder vind ik het niet goed om het probleem als een uitvloeisel van het gedachtegoed van Paars te zien, omdat veel “Paars” al op gang is gezet onder Lubbers. Zijn kabinetten waren de eerste met de gerichtheid op “individuele verantwoordelijkheid” en privatisering.
Het is een traditie die nu pas, met Rouvoet, en vanwege de drama’s van de laatste jaren, in ieder geval wat betreft jeugdzorg misschien wordt gestopt. Misschien, want je moet nog maar zie of er afgezien van de automatisering, ook daadwerkelijk meer armslag (tijd per gezin en geld) voor de jeugdzorg komt.
De terugtrekkende overheid is namelijk een belangrijk thema voor Balkenende, en zet wat betreft andere vormen van zorg (ouderen, ziekekn, verpleging) gewoon door: mensen moeten maar op de familie, buren en hun kerkgenootschap een beroep doen als ze niet meer voor zichzelf kunnen zorgen. Want wat te denken van dit citaat uit de troonrede van van Balkenende II: “De regering beoogt daarmee eveneens een cultuuromslag tot stand te brengen. De overheid dient ruimte te laten aan het initiatief van burgers en bedrijven. Daadwerkelijke verbeteringen zijn alleen mogelijk indien iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt
en meedoet in onze maatschappij.”
(citaat uit Hurenkamp en Kremer, in het boek “Vier jaar Balkenende”)
@6 De paradox is geen echte paradox want de zelfbeschikking slaat op de ouders. En de moeder is reeds gestraft.
Beetje tegenstrijdig, dan: de moeder is wel individueel verantwoordelijk (terwijl een compleet gestoorde tyranniserende vader de moord heeft gepleegd), maar van de gezinsvoogd mag niet eens nagegaan worden of dat ook voor hem/haar geldt. Nogmaals: ik vind de verantwoordelijkheid van het systeem hier niet (alleen) opgaat, want de familie was al geindentificeerd als “probleemgeval” en had deze voogd toegewezen gekregen. Het is dus niet een kwestie van langs elkaar werkende instanties, over overwerkte jeugdzorg.
De betreffende jeugdzorgmedewerker is een vertegenwoordiger van de “overheidsbetutteling”. Haar individuele handelen is niet zo heel belangrijk, gestuurd als het wordt door regels en ambtelijke structuren.
Dus de voogd mag niet vervolg worden (ik weet niet of hij/ze ook schuldig is; dat is nu juist aan de rechter om te bepalen, maar ik vind het wel belangrijk om te weten hoe ver individuele, professionele verantwoordelijk gaat) omdat het systeem hem/haar te veel betuttelde, maar dat het zo ver heeft kunnen komen is juist een gebrek aan betutteling? Weer een beetje tegenstrijdig, niet?
@7: Ik geef je gelijk dat het goed is uit te zoeken hoever de professionele verantwoordelijkheid gaat wat strafbaarheid betreft en dat om die reden de voogd voor de rechter noet staan.
Het punt is dat die voogd wel voogd was, maar eigenlijk ook nog honderd andere dingen moest doen en dus geen goed voogd kon zijn. Ik ben eigenlijk erg skeptisch tegenover de hogere echelons in zpo’n organisatie, die steeds weer akkoord gaan met de politiek-financiele maaatregelen ook al beinvloeden die het werk van hun medewerkers negatief. Die bazen staan nooit voor hun mensen, maar uiteindelijk moeten die de klus klaren (to voor de rechter) en zijn de bazen weg.
(Zoals, om er een godwin tegenaan te gooien, de hoge ambtenaren in de Nederlandse regering ook verontschuldigd zijn voor hun medewerking aan de duitse bezettingsmaatregelen (dat was namelijk “om erger te voorkomen”), terwijl de individuele politieman die hielp bij een razzia nagewezen werd.)
Ik geef dus ook Hulst gelijk dat het belangrijk is om die “bevelsstructuur” voor de rechter te halen, wat helaas niet gaat, en dus er maar weer een parrlementaire enquete tegenaan te gooien (die natuurlijk nergens toe leidt zoals met alle parlementaire enquetes).
@5, nee… omdat je naar 1 kant doorslaat hoef je niet naar de andere kant toe door te slaan. Helaas is dat tegenwoordig het enige wat we kunnen; denken, roepen en doen in extremen. Want anders is het niet goed.
Dat ik niet ben voor elke keer overal maar zoeken naar een schuldige omdat we de vreemde illusie hebben dat alles maakbaar is betekend niet dat je daarmee verantwoordelijkheid wil afschaffen. Dat is dingen in het absurde doortrekken.
@8 allemaal leuk-en-aardig, maar dat is nog geen reden om een soort juridisch cultuurrelativisme tav het handelen (of het uitblijven daarvan) door de gezinvoogd ten toon te spreiden.
@9 Wat betreft de schreeuw om een maakbare en gevarenvrije samenleving ben ik het met je eens, maar het is wat anders als de voogd wist dat niet ingrijpen tot de dood van het kind kon leiden. Dat wordt nu onzocht.