Wat mij stoort is dat iedereen altijd maar ‘hogerop’ wil’.
In een interview met De Volkskrant hekelt minister Jet Bussemaker de vanzelfsprekendheid waarmee middelbare scholieren na hun eindexamen voor de hoogste vorm van vervolgonderwijs kiezen.
Dan hebben we ambitieuze jongeren, is het weer niet goed.
Update: het citaat in context…
Reacties (17)
Wat dit vooral aangeeft is natuurlijk, dat het middelbaar onderwijs is verworden tot diplomamolen:
Chris Aalberts* geeft dat in zijn stuk op The Post Online impliciet ook al aan: hij kreeg studenten op een HBO-studie die totaal niet gemotiveerd waren om daadwerkelijk de inspanning te leveren die van hen verlangd werd.
Een tijdje terug las ik een opiniestuk van een docent wis- of natuurkunde die het niveau de afgelopen vier decennia steeds verder weg zien zakken. De vader van een kennis van me zei in de jaren negentig al, dat hij het soort opgaven die zijn zoon in HAVO4 opkreeg voor bètavakken, herkende van zijn toelatingsexamen tot de exacte richting van het HBS.
Goed, laat dat overdreven zijn: het zou wel interessant zijn voor Sargasso om eens wat oude proefwerken op te duikelen, uit de jaren vijftig, zestig, zeventig, tachtig, en negentig: en dan te zien of dit soort beweringen steek houden.
edit: ik schreef Aalbers, maar dat moet natuurlijk zijn ‘Aalberts’.
Als je in deze tijden nog wilt studeren moet je accepteren dat je voortdurend in een stereotyp hokje wordt geplaatst, wordt tegengewerkt en algeheel ontmoedigd. Lui volk, dat gemiddeld minder vrije tijd heeft, tussen arbeid en een beetje studie, dan de “hardwerkende” bevolking. Je moet accepteren dat de universiteiten elk jaar meer als bedrijf gaan functioneren en dus in het kader van efficiency bezuinigen op onderwijskwaliteit (passieve massahoorcolleges in plaats van werkgroepen, toetsing op basis van multiple choice, algehele niveauverlaging), dat je moet meedoen aan de rat race omdat je anders voor de BV Nederland niet meetelt, en andersom dat je hier bij monde van de minister niet welkom bent als je tegen beter weten in toch maar voor dat betekenisloze papiertje gaat werken. Vooral een goede studiekeuze maken, terwijl elke universiteit je voorliegt met glanzende brochures met alleen maar onwaarschijnlijk multiculturele groepjes aantrekkelijke vrouwen op de voorkant en marketingpraatjes aan de binnenkant. Keiharde leugens over begeleiding, vakinhoud en te verwerven competenties. Studenten zijn nou eenmaal niet meer dan een noodzakelijk kwaad voor de Universiteit BV. Dat is de onvermijdelijke uitkomst van het huidige financieringsmodel.
Ik ben volkomen gedesillusioneerd gestopt met mijn studie. Het is de moeite niet waard. Ik zie om mij heen hoe het effiency-denken studenten heeft gemaakt tot scholieren voor wie het halen van voldoendes op voortdurende toetsjes belangrijker is geworden dan inzicht en nadenken. Mijn middelbare school liet mij zelfstandiger werken! Hoe zelden je docenten spreekt (nul afgelopen jaar!), hoe zinloos het is zelfs een studie-adviseur proberen te spreken (zes weken tevoren inplannen!). Hoe onmogelijk het is om, na ook weer weken wachten, een inhoudelijk antwoord te krijgen van examencommissies. Om je eigen tentamens zelfs maar in te zien (je krijgt een half uur, op een bepaalde datum, samen met tientallen medestudenten). Cijfers voor deeltoetsen die laat of nooit bekend worden, en niet gecontroleerd kunnen worden. Secretariaten die je beboeten als je je niet strict aan inschrijfdeadlines houdt, en tegelijk de informatie over het vakkenaanbod voor het komende jaar een maand na de deadline publiceren.
Mensen van midden de dertig die beweren dat studeren de tijd van je leven is, mensen van midden vijftig die allemaal 8 jaar over hun studie lijken te hebben gedaan, mensen die in 1990 nog royaal rond konden komen van de studiefinanciering, klap in je handjes en wees blij, want jullie werden op een voetstuk geplaatst, en wij zijn er als gevolg van jullie dramatische economische beleid vanaf getrapt. Studenten van jullie generatie, dat waren de uitvreters, de klaplopers, die nu aan het roer staan en dat oude beeld projecteren op de huidige generatie.
“Als jullie later groot zijn en gaan werken”, zeggen docenten. Ik ben blij dat je mij serieus neemt, als volwassene met hypotheek en baan van meer uren dan ik door jullie ingeroosterd kan krijgen. Je moet toch echt full time werken om een en ander te betalen, en dat studeren doe je er maar naast. Terwijl ik de Nederlandse staat en samenleving een enorm rendement bied op de investering in mijn onderwijs. Maar ja, rendement telt alleen binnen één kabinetsperiode. Als gedreven student kun je de voortdurende tegenwerking proberen te negeren, natuurlijk. Als je echt gemotiveerd bent. Studeren doe je immers niet voor je plezier, maar te vaak staat er gewoon geen inhoud tegenover. Waar doe je het dan nog voor? Opdat je later een percentage meer kunt verdienen alleen omdat je je slaafs door je opleiding heen hebt laten slepen zonder iets wijzer te zijn geworden? Weet je wat, stik er maar in, ik doe niet meer mee. Een universitair diploma van jaargang 2015 of 2016 is aan mijn universiteit oprecht niets, maar dan ook niets, waard. Het toont op zijn hoogst dat je prima gedeid in een bureaucratistische omgeving waar interesse, ambitie, kritiek en discussie ongewenst zijn, tenzij je ambitie precies in het malletje past dat zij hebben klaargezet.
Dit artikel heb ik nauwelijks kunnen lezen. Elke uitspraak van de minister in het artikel spreekt ze tegen in de volgende alinea. Er is geen touw aan vast te knopen. Wat wil je nou van me? Wél of níet mijn best doen? Ik voel mij in ieder geval de universiteit uitgepest, niet in onbelangrijke mate vanuit de voortdurende politieke retoriek. Ik hoop van harte dat er van kennisland Nederland binnen een jaar of dertig niets meer over is.
Boeiende uitspraak van de minister. Maar hoe lang leven we nu al in een land waar je diploma je salaris en je maatschappelijke waardering bepaalt? Een land waar je zelfs op de basisschool al speciale trainingen hebt om dan maar zo hoog mogelijk te scoren op de Citotoets? En dan verwachten dat iedereen niet dat hoogste papiertje gaat halen. Wil je daar wat aan doen, dan wordt het hoog tijd voor een herwaardering van vmbo, mbo en havo, en voor het (ook financieel) waarderen van de beroepen die je met diploma’s van die onderwijsvormen kunt uitoefenen.
Ik vind de column van Aalberts overigens niet bepaald getuigen van enige zelfreflectie. Je zal maar een eerstejaars student zijn, net van huis en overal nog aan moeten wennen, en dan als een van de eerste vakken het metavak projectmatig werken voorgeschoteld krijgen. En dat dan gedoceerd door docenten die dat de week ervoor in elkaar geknutseld hebben, die zelf het onderwerp niet beheersen, die de beroepspraktijk niet kennen en dan ook nog aangeven het niet interessant te vinden. Vind je het gek dat dat niet werkt? Je zal maar les krijgen van iemand als Aalberts, die zo op zijn studenten neerkijkt.
En wat zegt het over de opleiding en de discrepantie tussen marketing en werkelijkheid als na een jaar op vijf na iedereen afhaakt?
Ik vind deze quote ook wel belangwekkend trouwens:
Als je dat combineert met het idee dat meer jongeren gewoon niet naar het hoger onderwijs zouden moeten willen… kom je toch wel heel schaamteloos terug uit bij af: onderwijs voor de elite.
Wanstaltig trouwens, hoe ze de Maagdenhuisbezetting uit het verband trekt, oorzaak en gevolg van de hoge studentenaantallen uit hun verband trekt (doen alsof de uni zomaar werd overspoeld met teveel hongerige studenten en daar geen weerwoord op had, ipv even te noemen dat het het bekostigingssysteem van haar eigenste ministerie was dat de managers op de uni ertoe noopte om de inhoud naar beneden te schroeven en de aantallen op te krikken.)
Bovendien… Aalbers is verontwaardigd over het gebrek aan motivatie. Maar wanneer precies hadden die jongeren zichzelf en die motivatie moeten vinden? Op de middelbare school hebben ze nauwelijks de mogelijkheid dat te ontplooien: ze moeten gewoon aan de prestatienormen voldoen. Ze moeten naar school, ze moeten hun diploma halen, tot aan hun eindexamen vallen de meesten nog braaf onder de kwalificatieplicht. Maar in die ene magische zomervakantie moeten ze blijkbaar van verplichte scholieren tot fijne gemotiveerde studenten zijn geworden. Zomaar. Zonder dat ze de kans gekregen hebben om daarmee te oefenen, om zelf eens een keuze te kunnen maken of je, gewoon, omdat je het wilt, een vak of college volgt.
Gun jongeren alsjeblieft lekker de kans om ook een paar vakken of een studie te verkloten. Zonder ze meteen te veroordelen, en vooral, zonder hun die ervaring meteen te willen afpakken. Voor velen hoort het bij het volwassen worden en is het stukken belangrijker voor hun ontwikkeling dan het in een boek lezen over een projectplan. En die ‘prijs’ (uiteindelijk levert het ons een veelvoud op in gewonnen geluk, gezondheid, vrede, veiligheid en innovatie) kunnen wij als maatschappij makkelijk betalen, en dat zouden we met liefde moeten willen doen.
Voor iemand die het VWO heeft afgerond is het MBO-diploma helemaal niet prima. Sowieso, als je MBO wil doen, moet je niet eerst naar het VWO gaan. Dat kost de samenleving twee jaar extra onderwijs, terwijl je zelf helemaal verkeerd voorbereid wordt, want het VWO is voorbereidend voor het WO (en Bussemaker doet hier dus een nogal domme uitspraak).
@6:
Ja. Maar de beslissing om naar het VWO te gaan maak je op wat? Je veertiende? Zou het je verbazen dat er jonge mensen zijn die op die leeftijd nog helemaal niet precies weten wat ze “later willen worden”?
@1: toelatingsexamen exacte richting hbs. Elke BL die de derde klas gehaald had mocht gewoon naar de 4e klas HBS-B. Ik weet dus niet wat ze op de HBS in die tijd rookten?
@6, ik vind ook dat kinderen van elf wel eens wat beter na mogen denken over dat soort dingen. Beetje onderwijs volgen op de staat hardwerkende burger z’n kosten als ze alleen maar naar het MBO willen, hoe durven ze.
Ik stel voor om het voortgezet onderwijs ook met een bekostingsstelsel op te zetten, waarbij je betaalt voor alles dat je wel leert maar niet gebruikt. VWO gedaan maar geen WO behaald? Dokken. Natuur-en-techniekprofiel terwijl dat niet verplicht was? Extra keuzevakje gedaan? Kassa!
Het is een interview waarin mevrouw Bussemakers fijn de gelegenheid krijgt haar mooie idealen uiteen te zetten, zonder dat de Volkskrant kritische vragen stelt over haar feitelijke taak: zorgen voor goed onderwijs.
De volkskrant zou bijvoorbeeld kunnen vragen waarom VMBO-ers “competenties” moeten leren i.p.v. een beroep.
En waarom er op het VMBO zo weinig les gegeven wordt.
Of hoe de schaalvergroting (dw.z. overbodig management) in het onderwijs teruggedraaid kan worden.
@ 1 ik heb hbs gedaan en de hbs is na invoering van de Mammoetwet opgehouden met bestaan, was 1968. Het is niet te vergelijken met elkaar. Als ik toch de hoeveelheid vakken zie van mijn kleindochters, die allebei vwo volgen, dan is dat schrikken zeg.
Petje af voor deze kinderen, raar dat zij na 6 jaar hard blokken opeens naar een universiteit willen. Snap ik helemaal niks van. Misschien dat Jet dit ook tegen haar eigen dochters zegt. ‘Joh ga lekker na je vwo caissière worden, waarom hogerop, ja ik ben wel minister maar ik ben ook supergoed’. Rare vrouw, mbo is zeker een diploma-fabriek waar het draait om geld, veel geld. Mbo leerling geslaagd, 10.000 ministerie onderwijs, 10.000 van de gemeentewaar de fabriek is gevestigd, 10.000 ESF, totaal prijskaartje van geslaagde mbo- leerling 30.000 richting mbo, van dit bedrag verdwijnt 70% naar een potje waar alleen directie zicht en zeggenschap heeft. Zou het eens tot de bodem uitpluizen.
@9: Mooi in het ridicule getrokken, maar Bussemaker doet wel heel letterlijk het tegenovergestelde. En dan inderdaad over een paar jaar erachter komen dat het onderwijs veel te duur is voor de resultaten die het oplevert (want een VWO’er die naar het MBO gaat, dat is ook echt intellectuele kapitaalvernietiging en heeft heel weinig te maken met de juiste student op de juiste plek krijgen). Als je minder mensen op de universiteit wilt hebben (en die wens laat Bussemaker toch wel doorschijnen), moet je het VWO (en WO) zwaarder maken, zodat minder mensen daarheen gaan. Van de andere kant zit het er ook weer dik in dat die wens het gevolg is van kortetermijndenken, omdat een WO-student zoveel duurder is dan een MBO-student en dus extra drukt op haar begroting.
@12:
Huh? Dit soort dommigheid had ik uitgerekend van jou echt nooit verwacht.
Als iemand er pas na of halverwege een VWO-carrière achter komt dat hij/zij niet gelukkig zal worden van een theoretische studie maar juist iets heel praktisch wil gaan doen, dan lijkt MBO me toch echt de weg. Bijkomend voordeel is dat iemand met capaciteiten daar vrij vlug doorheen kan, en er eventueel nog zaken naast kan doen.
Als iemand op die manier zijn draai kan vinden, waarom zouden we dat dan “kapitaalvernietiging” moeten noemen?
213 uuh dan had je bij je CITO score toch wel een conclusie kunnen trekken, althans de ouders. Je komt slechts op het vwo met een score van 545. Je gaat naar het mbo met een scoren tm 538 of 539. Daar zit toch wel aardig verschil in. En natuurlijk is dit vernietiging. En er snel doorkomen omdat het praktisch werk is vind ik juist een miskenning voor het praktisch werken. Ik vind juist praktisch werken veel moeilijker dan welke theoretische opleiding dan ook, en er snel doorkomen van een praktische opleiding door theoretische mensen kun je wel vergeten.En vernietiging zit natuurlijk niet in de persoon maar in het geld wat een opleiding kost, voor de duidelijk.
@14:
Ja, en? Geen idee wat je probeert te zeggen. Waar komt die 213 vandaan?
Ik heb het niet over “theoretische mensen”, maar over mensen met een goede intelligentie die er gaandeweg achter komen dat een theoretische leerweg juist NIET is wat ze zoeken. Terwijl de CITO-toets en de maatschappelijke verwachtingen zo iemand wel die kant op pushen. En overigens mag je ook het theoretisch gehalte van een MBO-opleiding op het hoogste niveau niet onderschatten. Menige rechten- of psychologiestudent zal bijvoorbeeld nog vies moeite hebben met de berekeningen die een volleerd machinebankwerker moet kunnen maken.
Als een persoon, desnoods via een omweg, uiteindelijk terechtkomt in een beroep dat hij/zij leuk vindt om te doen dan is het geld sowieso niet weggegooid of “vernietigd”, dat is mijn stelling.
@15:
De 2 en de @ delen vaak dezelfde knop.
@16: Aha, dat zal het zijn.